Организацијата за економска соработка и развој (ОЕЦД) денеска ги зголеми прогнозите за светскиот економски раст во 2024 година, особено благодарение на динамиката на закрепнување во САД. Денеска ОЕЦД ја зголеми прогнозата за глобалниот раст во 2024 година на 3,1 отсто, додека според последната економска прогноза на организацијата од февруари таа изнесува 2,9 отсто. „Внимателниот оптимизам почна да ја освојува глобалната економија“, се вели во кварталниот извештај на ОЕЦД, кој сепак укажува на големи разлики меѓу земјите. За САД има зголемување на прогнозата за раст на 2,6 отсто во 2024 година, во споредба со претходно прогнозираните 2,1 отсто. Прогнозата за еврозоната е благо зголемена, на 0,7 отсто, наспроти претходно очекуваните 0,6 отсто....

Полскиот министер за финансии Андреј Домански изјави дека Полска не е подготвена да почне да ја користи валутата евро. Домански рече дека верува оти нивната валута, полската злота, и помогнала на Полска да ја избегне рецесијата за време на глобалната финансиска криза, пишува Асошиетед прес. Полска е меѓу десетте земји кои се приклучија на Европската унија на 1 мај 2004 година, кога ветија дека ќе престанат да ги користат нивните национални валути и ќе се приклучат на еврозоната. Нема цел датум за усвојување на еврото. Усвојувањето на еврото ќе бара одобрение од најмалку две третини од Сејмот за да се направи уставен амандман за промена на официјалната валута од злоти во евро. Партијата на правото и правдата, најголемата политичка партија во Полска, се противи на усвојувањето на еврото. Премиерот Доналд Туск изјави дека можеби ќе се согласи на референдум за учество во еврото со цел да ја добие нивната поддршка за уставниот амандман....

Во Министерството за финасии нов состанок каде повторно ќе се разговара, дали граѓаните ќе продолжат да плаќаат за 15% повисоко на осигурувањето за регистрација на возилата. Одлуката доаѓа откако и покрај предлогот на Министерството за финасии да останат старите цени пред 25 април, осигуртелние компании наплатуваат по повиски цени. По денешниот состанок се очекува да се достави предлог со цени до Владата за формирање на нов тарифник со кои ќе се влијае на намалување на цените. Од Агенцијата за супервизија на осигурување велат дека е целосно неоправдан и без основа потегот со кој осигурителните компании ги зголемија цените на осигурувањето од задолжителна автомобилска одговорност....

Комерцијална, Стопанска Скопје и НЛБ банка оствариле заеднички профит од 44,2 милиони евра. Износот е постигнат за само три месеци работа. Овој резултат е за близу три милиони евра подобар од достигнатите 41,26 милиони евра во минатогодишниот прв квартал. Банкарските активности се одвиваат со различно темпо, во некои сегменти има извесни заостанувања. Но, кај кредитирањето и приходите што се обезбедуваат од каматите движењата се одвиваат по нагорна линија, што е и основа за реализираната добивка. Највисока е добивката на Комерцијална банка, во износ од 19,16 милиони евра (16,9 милиони евра лани во првото тримесечје). Сепак, со зголемувањето од 13,4 проценти е позади Стопанска банка Скопје, чија добивка е натфрлена за 23,4 насто, а крајниот ефект се брои со 14,01 милион евра (11,35 милиони евра пред една година). НЛБ е единствената од големата тројка со потфрлување кај добивката. Во однос на споредбениот период бележи пад за 15,5 отсто, а се работи за сума од 11,02 милиони евра (13,04 милиони евра на 31 март 2023). Од НЛБ велат – „намалувањето се должи на пресметани исправки на вредноста на финансиските средства и посебната резерва за вонбилансната изложеност заклучно со 31.03.2024 година“. Пресметаните и наплатени камати ја претставуваат најсолидната основата на банкарските приливи. Во првите три месеци во „касичките“ на трите банки се слеале вкупно 68,37 милиони евра. Кај сите овој резултат е подобрен за над 20 проценти. Конкретно, кај Комерцијална банка се работи за плус 26,8 проценти и за износ од 23,79 милиони евра, кој е за над пет милиони евра повисок од лани евидентираниот во овој перод. Втора според растот од 24,9 насто е НЛБ банка, но по износот од 19,14 милиони евра е трета. Состојбата во овој сегмент за една година е подобрена за 3,8 милиони евра. Иако по растот од 21 процент кај приходите од камати скопската Стопанска банка е треторангирана, сепак е прва по остварените приливи од 25,44 милиони евра (лани 20,95 милиони евра). Од наплатените провизии и надоместоци за дадените услуги, од јануари до март овие банки заеднички инкасирале 14,12 милиони евра. Во голема предност пред другите, од аспект на растот е Комерцијална банка со зголемување на нето-приходите за 25,6 проценти, по што во оваа ставка се заведени 5,46 милиони евра. Според износот заработен од оваа активност – 5,2 милиони евра, следи НЛБ банка, со тоа што кај неа има минус од 1,1 отсто, на годишно ниво. На скопската Стопанска банка, пак, провизиите и надоместоците и донеле 3,46 милиони евра. За една година го поправила резултатот за три проценти. Во март, вкупните кредити одобрени од сите македонски банки се 7,3 милијарди евра, покажуваат податоците од Народната банка. На овој простор, повеќе од една третина зафаќа големата тројка – 3,74 милијарди евра. Најголемиот дел е кај Стопанска банка. Има кредити и побарувања (без банкарските) од 1,5 милијарди евра. Нема значајно поместување, односно нивото е приближно исто како и на крајот од минатата година. Прочитајте ја објавата во целост на Pari.com.mk...

Индустријата и земјоделците од Европската Унија добиваат мноштвото нови извозни можности со стапувањето во сила на Трговскиот договор меѓу ЕУ и Нов Зеланд, кој се очекува да ги намали годишните извозни давачки на европските компании за околу 140 милиони евра, соопшти Европската комисија. – Благодарение на овој договор, се очекува трговијата меѓу ЕУ и Нов Зеланд во рок од една деценија да порасне за 30 отсто, при што извозот од Унијата потенцијално би се зголемил на 4,5 милијарди евра годишно. Инвестициите на ЕУ во Нов Зеланд имаат потенцијал да се зголемат и за 80 проценти. Овој историски договор, исто така, вклучува обврски без преседан за одржливост, вклучително и почитување на Парискиот договор за климата и основните работнички права, се додава во соопштението. Со Договорот се укинуваат царините за клучните извозни земјоделско-прехранбени стоки од ЕУ, вклучително и свинското месо, виното, шампањското, чоколадата и кондиторските производи. Дополнително, со спогодбата се гарантира заштита на близу 2.000 вина и жестоки пијалаци од ЕУ, како и на 163 од европски производи со гарантирано географско потекло, како Фета сирењето, истарската пршута или чоколадните бонбони со марципан од Либек. Од друга страна се обезбедени царински квоти за увоз на говедско и овчо месо и млечни производи во ЕУ. Договорот предвидува и полесен пристап на компании од ЕУ до договори за новозеландски државни набавки на стоки, услуги и концесии, како посебна помош за извозот на малите бизниси. Преговорите за Трговскиот договор меѓу ЕУ и Нов Зеланд започнаа во јуни 2018 година. Договорот беше потпишан на 9 јули минатата година, по што тој беше одобрен од страна на Европскиот парламент и на Советот на ЕУ, на 22, односно 27 ноември. Од друга страна, постапката за ратификација на Договорот во Нов Зеланд заврши на 25 март годинава....

Американскиот претседател Џозеф Бајден изјави дека економиите на Кина, Јапонија, Русија и Индија немаат раст бидејќи тие земји се „ксенофобични кон имигрантите“. „Зошто Кина заостанува економски толку далеку, зошто Јапонија е во неволја, зошто Русија, зошто Индија, затоа што се ксенофобични. Тие не сакаат имигранти. Имигрантите се тие што не прават силни“, рече Бајден на настанот за собирање средства во Вашингтон за неговата претседателска кампања. „Една од причините зошто нашата економија расте е поради вас и многу други. Зошто? Затоа што им овозможуваме добредојде на имигрантите“, додаде Бајден....

Многу земјоделски стопанства во Македонија се со мали површини за обработка. Ова е проблем за производството и профитабилноста на македонскиот аграр. Откупувачите и трговците се повеќе заинтересирани да се пазарат и да купуваат големи количества на храна и земјоделски производи кои земјоделците не можат секогаш да ги понудат… Македонија има голем број земјоделци кои обработуваат мали површини. Расцепканоста на парцелите е проблем за поголемо производство и за намалување на трошоците. Ситните производители мораат самите да се организираат и да работат со однапред договорено производство, советуваат експертите. Обработливите површини се во просек од 1,4хектари, често расцепкани, оддалечени од патната инфраструктура и со големи трошоци. Преработувачите, наместо од индивидуалните повеќе купуваат од поголемите производители, а недоверба меѓу фармерите и конзервната индустрија, го намалува договореното производство и ги прави ниски откупните цени. Искуството покажува дека здружувањето во задругите е решение кое дава реални ефекти а земјоделците ги прави поголеми играчи на пазарот. Овој процес се помага неколку години го и тоа со финансиска поддршка за основање на задруги во тековната година и одржување на работата на веќе постоечките....

Повеќе од 13.000 компании од Србија работеа во рамките на ЦЕФТА регионот во 2023 година, а за многумина влегувањето на овој пазар е првиот и најважен чекор во интернационализацијата на бизнисот, вели Ненад Ѓурѓевиќ, советник на претседателот на Стопанската комора на Србија (ПКС) за агенцијата Бета, пренесува Данас. Тој додаде дека ЦЕФТА има двојно значење за членките кои се во оваа слободна трговска зона. Покрај развојот на бизнисот, компаниите кои работат во ЦЕФТА регионот стекнуваат практики и честопати можат да бидат конкурентни и на пазарот на Европската унија (ЕУ). Во текот на минатата година трговската размена меѓу Србија и членките на ЦЕФТА изнесувала 6,46 милијарди евра. Според него, Србија извезла најмногу стоки во Босна и Херцеговина во вредност од 1,96 милијарди евра, Црна Гора во вредност од 1,22 милијарди евра и Македонија во износ од 954 милиони евра, а најмногу стоки увезла од Босна и Херцеговина за 1,02 милијарди евра и Македонија за 429 милиони евра. Тој оцени и дека нерешените политички односи во регионот, во моментов на релација Белград-Приштина, негативно влијаат на деловното опкружување и на економијата во целина, вклучително и на имплементацијата на ЦЕФТА договорот. Тој смета и дека забраната за пласман на готови производи од Србија на територијата на Косово, воведена во јуни минатата година, им штети на компаниите од двете страни. „Проценетата штета на компаниите од Србија во 2023 година изнесува 157,5 милиони евра, мерена само со нереализирани пласмани, без трошоците што ги имаа производителите поради пренасочувањето на стоката на други пазари во регионот или светот и трендот на раст на извозот. На ова треба да се додадат и загубите од претходно договорените зделки, кои останаа недоговорени и нереализирани поради забраната“, рече Ѓурѓевиќ. Тој додаде дека значителен дел од штетата претрпеле и меѓународни компании кои имаат производствени капацитети во Србија, а кои учествуваат со 40 отсто во вкупниот пласман на стоката на Косово. Оваа година Србија претседава со ЦЕФТА договорот за слободна трговија во Централна Европа, чии потписници ги вклучуваат Албанија, Босна и Херцеговина, Македонија, Молдавија, Црна Гора и Косово....

Индустриското производство во март годинава во однос на март минатата година е намалено за 10,4 проценти, а за 3,1 процент во првиот квартал годинава споредено со истиот квартал од минатата година, објави денеска Државниот завод за статистика. Гледано по сектори, индустриското производство во секторот Рударство и вадење на камен во март 2024 година, во однос на март 2023 година, бележи пораст од 1,9 проценти, а опаѓање во Преработувачка индустрија од 7,6 проценти и во секторот Снабдување со електрична енергија, гас, пареа и климатизација од 38,6 проценти. Намалувањето во секторот Преработувачка индустрија е резултат, пред сѐ, на намаленото производство во следните оддели: Производство на прехранбени производи, Производство на тутунски производи, Производство на облека, Производство на хартија и производи од хартија, Печатење и продукција на снимени медиуми (записи), Производство на хемикалии и хемиски производи, Производство на основни фармацевтски производи и фармацевтски препарати, Производство на метали, Производство на фабрикувани метални производи, освен машини и опрема и Производство на моторни возила, приколки и полуприколки. Според главните индустриски групи, производството во март 2024 година, во однос на март 2023 година, бележи опаѓање кај Енергија за 34,9 проценти, Интермедијарни производи, освен енергија за 3,4 проценти, Капитални производи за 5 проценти и Нетрајни производи за широка потрошувачка за 12,8 проценти, додека пораст бележи кај Трајни производи за широка потрошувачка за 3,5 проценти....

Европските банки платиле три пати повеќе даноци на Руската Федерација отколку пред војната во Украина, пишува Фајненшл тајмс (ФТ). Изданието пресметало дека во 2023 година, западните банки, кои останаа во Русија, придонеле повеќе од 78 милијарди рубљи (околу 800 милиони евра) во буџетот на земјата. Ова е три пати повеќе отколку во 2021 година. Повеќе од половина од оваа сума е платена од Рајфајзен банка, а остатокот го обезбедиле УниКредит, ИНГ, Комерцбанк, Дојче банк, Интеса Санпаоло и ОТП. Високите профити на западните банки во Руската Федерација покажуваат дека странските компании сè уште работат во Русија и помагаат на земјата да ја одржи финансиската стабилност во услови на санкции, забележува ФТ...

Министерството за финансии денеска ги објави податоците за состојбата на јавниот долг заклучно со 31 март 2024 година. Согласно објавените податоци јавниот долг изнесува 8.769 милиони евра што претставува 58,6% од БДП. Во првиот квартал се издадени државни хартии од вредност во износ од 219,2 милиони евра, повлечени се средства во износ од 175,5 милион евра по основ на склучени кредитни аранжмани со странски кредитори, како што е повлекувањето на втората транша од ММФ од кредитната линија за претпазливост и ликвидност и 57,6 милиони евра по основ заеми за јавни претпријатија и АД основани од државата и општините, општините во градот Скопје и Градот Скопје. При тоа извршена е и исплата на обврски по основ на главнина за надворешен долг во износ од 82,7 милиони евра. Министерството за финансии ја објавува состојбата на јавниот долг на квартално ниво, а при пресметката на јавениот долг во однос на БДП се користени податоци за вредноста на БДП за период 2005 – 2024 година, за 2022 година користен е податок за вредност на БДП објавен на веб страната на Државниот завод за статистика, додека податоците за 2023 се прелиминарни податоци на Државниот завод за статистика, а 2024 година е проектирана вредност на БДП на Министерство за финансии. Исто така, денеска согласно утврдената динамика, Министерството за финансии ги објави податоците за состојбата на државниот долг кој заклучно со 31 март 2024 година изнесува 7.544 милиони евра што претставува 50,4% од БДП. Состојбата на државниот долг се објавува на месечно ниво....

Основачот на Binance, милијардерот Чангпенг Жао, беше осуден на четири месеци затвор во вторникот, откако се изјасни за виновен за олеснување на перење пари во неговата крипто берза. Казната изречена на Жао во федералниот суд во Сиетл беше значително помала од трите години што федералните обвинители ги бараа за него. Одбраната побара условна казна од пет месеци. Упатството за казнување предвидуваше затворска казна од 12 до 18 месеци. Во ноември, Жао, попознат како CZ, склучи договор со американската влада за решавање на долгогодишната истрага за Binance, најголемата светска берза за криптовалути. Како дел од спогодбата, Жао се повлече од функцијата извршен директор на компанијата. Иако тој повеќе не ја води компанијата, Жао наводно имал околу 90% од акциите во Binance. Жао, кој на суд носеше темно сино одело со светло сина вратоврска, е обвинет за намерeн неуспех да спроведе ефикасна програма за спречување на перење пари како што се бара со Законот за банкарска тајна и дека дозволил Binance да обработува трансакции кои вклучуваат приходи од нелегални активности , вклучително и меѓу Американци и поединци во јурисдикции за санкции. САД му наложија на Binance да плати 4,3 милијарди долари казни и одземање имот. Жао се согласи да плати казна од 50 милиони долари. Binance беше тужен одделно од Комисијата за хартии од вредност и берзата на САД и Комисијата за тргување со стоки за наводно лошо постапување со средствата на клиентите и работење со нелегална, нерегистрирана берза во САД. Акцијата против Binance и нејзиниот основач беше заеднички напор на Министерството за правда, CFTC и Министерството за финансии, иако SEC беше значително отсутен. Портпаролот на Binance во изјава за CNBC рече дека крипто берзата е „горда на културата на усогласеност, безбедност и транспарентност што ја создадовме во текот на изминатите неколку години, и со нетрпение очекуваме да ја изградиме таа култура додека продолжуваме да се развиваме. “...

11 земји од Европската унија (ЕУ), вклучувајќи ги Франција и Италија, ќе добијат опомена од Европската комисија за прекумерно трошење на владата според новите фискални правила кои ќе стапат на сила оваа година, пишува Фајненшл тајмс. Минатата година овие земји имаа буџетски дефицити над прагот од 3 отсто од бруто домашниот производ (БДП) дозволен според европските правила. Комисијата во јуни ќе утврди дали ќе започне т.н процедури за прекумерен дефицит во секој случај. Земјите од еврозоната би можеле да се соочат со казни доколку не го поправат курсот, а земјите што не се во еврозоната се соочуваат со ризици за репутацијата. Речиси е загарантирано дека Франција, Италија и Белгија, чии дефицити се над 3% и не планираат да се вратат на усогласеноста во следните неколку години, ќе бидат казнети. Фискалните правила беа укинати за време на пандемијата со Ковид-19 и сега повторно се спроведуваат, се реформираат, вклучително и со клаузули кои даваат поголема слобода за инвестиции во одбраната. На новите правила им дава дополнителна сила од страна на Европската централна банка, која рече дека би можела да ги исклучи земјите од нејзината нова, но непроверена програма за купување обврзници доколку не ги исполнат препораките во рамките на процедурите за прекумерен дефицит. Некои земји, вклучувајќи ги Шпанија и Чешка, велат дека нивните дефицити ќе се вратат на или под 3% оваа година и не треба да бидат казнети за привремено нарушување. „Може да има гранични случаи. Ако постои земја чиј прекумерен дефицит е близу 3%, но е привремен, може да одлучиме да не користиме процедура за прекумерен дефицит. Буџетот за 2024 година може да стапи на сила“, изјави за потпретседателот на ЕК за економски прашања, Валдис Домбровскис. Романија е единствената земја во моментов со активна процедура за прекумерен дефицит. Полска и Романија, како и Словачка, која е дел од еврозоната, се залагаат за исклучок од правилата со образложение дека воените трошоци како резултат на руската инвазија на Украина ги надминале над прагот. „Полска има најголеми трошоци за одбрана меѓу земјите на НАТО, повисоки дури и од САД. Ова е вонредна ситуација која мора да се земе предвид при проценка на процедурата за прекумерен дефицит и за тоа се направени новите фискални правила на ЕУ“, изјави полскиот министер за финансии Анджеј Домански. Полска има дефицит од над 5% за 2023 година и потроши 3,9% од БДП за одбрана во истата година, што значи дека неодбранбениот дефицит е под прагот од 3%. „Ние сме во дијалог со Комисијата и постои широко разбирање дека таквите инвестиции треба соодветно да се разгледаат“, вели Домански. „Трошоците за одбрана „е еден од релевантните фактори“ во одредувањето дали да се отвори процедура за прекумерен дефицит“, рече Домбровскис. Новите правила на ЕУ беа договорени од министрите за финансии во декември, а пред само неколку дена беа одобрени од Европскиот парламент. Тие допрва треба да бидат официјално усвоени од Советот на ЕУ. Сепак, не сите трошоци за одбрана се квалификуваат за попустливост. Според правилата, може да се земат предвид „зголемените владини инвестиции во одбраната“, но не и повторливите трошоци. „За време на преговорите беше јасно дека тоа ќе биде тема. Платите на војниците наспроти тенковите“, вели дипломат на ЕУ, истакнувајќи дека Комисијата треба да утврди што може да биде изземено од правилата. Комисијата во минатото беше критикувана за неуспехот да ги спроведе правилата за дефицит, особено во случајот со Франција. Построгото спроведување беше клучното барање на Германија и другите за време на преговорите за реформирање на правилата. Еден веројатен исход е дека земјите сепак ќе бидат ставени во процедури за прекумерен дефицит, но дека буџетското прилагодување што Комисијата ќе го постави наесен ќе биде помало. „Јасни правила ги регулираат процедурите. Овие основни параметри не се променети. Три проценти од БДП остануваат релевантен праг за покренување постапка за прекумерен дефицит“, рече Домбровскис....

Работодавачите им ги споија работните денови со празничните. Ќе се намали продуктивноста, реагира бизнисот… Синдикатите на протест, дел од работниците на излет или на патување, работодавачите им ги споија работните денови со празничните. Ќе се намали продуктивноста, реагира бизнисот. Потребно е системско решение, но не на грбот на работата и работниците. Наследивме технолошки заостаната структура, која побавно се развива во однос на тоа што значи иновации, инвестиции, вложување во капитални проекти. Секој ваков излет може дополнително да влијае на продуктивноста. Профитот е мотивација за стопанствениците, но и за работниците, а Светската банка нотираше дека продуктивноста не соодветствува на платениот труд....

Најголемата европска банка по актива „HSBC“ ги надмина очекувањата на аналитичарите со својот извештај за првиот квартал, пренесува „CNBC“. Приходите изнесуваат 20,8 милијарди долари, што е раст од 0,3% на годишно ниво. За споредба, средната вредност на LSEG беше околу 16,94 милијарди долари. Добивката пред оданочување за периодот јануари-март достигна 12,7 милијарди долари, што е за 2 отсто помалку од 12,88 милијарди долари една година порано. Сепак, сумата ја надмина прогнозата од 12,61 милијарди долари од аналитичарите во проценките составени од банката. Добивката по оданочување падна на 10,84 милијарди долари, што е намалување од 11,03 милијарди долари во првиот квартал од 2023-та година. „HSBC“ одобри и прва интердивиденда од 10 центи по акција, како и специјална дивиденда од 21 цент по акција. Компанијата најави и пензионирање на извршниот директор на групацијата Ноел Квин, кој ја извршуваше оваа позиција речиси пет години. – Одборот сака да му оддаде почит на раководството на Ноел на компанијата. Ноел имаше долга и истакната 37-годишна кариера во банката и ние сме многу благодарни за овој значаен придонес за групата во текот на многу години – рече претседателот на групата Марк Такер. „За време на неговиот мандат, „HSBC“ постигна рекорден профит и најсилен поврат во последната деценија“, коментира Ајлин Тејлор, секретар на групата и главен директор за управување во „HSBC“. Квин ќе остане на функцијата додека банката го започне процесот на потрага по неговиот наследник. „HSBC“ соопшти дека договорила тој да остане достапен до крајот на неговиот 12-месечен отказен период, кој завршува на 30 април 2025-та година, за да ја поддржи транзицијата. Банката, исто така, објави нето каматна маржа од 1,63%, помалку од 1,69% пред една година. Основната заработка по акција достигна 54 центи, што е малку повеќе од 52 центи во истиот период минатата година....

Народната банка информира дека во март годинава просечната каматна стапка на вкупните кредити изнесува 5,50 проценти и бележи месечно намалување од 0,02 п.п., додека на годишно ниво е зголемена за 0,46 п.п. Просечната каматна стапка на вкупните депозити, пак, изнесувала 1,80 проценти и забележала месечно и годишно зголемување за 0,04 п.п. и 0,69 п.п., соодветно. Податоците што ги сподели денеска централната банка покажуваат дека просечната каматна стапка на новоодобрените кредити во март, изнесувала 4,98 проценти и забележала месечно и годишно намалување од 0,37 п.п. и 0,28 п.п., соодветно. Просечната каматна стапка на новопримените депозити, пак, остварила месечен и годишен раст од 0,15 п.п. и 0,42 п.п., соодветно и изнесувала 2,46 проценти. ПРОСЕЧНАТА КАМАТНА СТАПКА НА НОВООДОБРЕНИТЕ КРЕДИТИ НА ДОМАЌИНСТВАТА, ОВОЈ МЕСЕЦ, ИЗНЕСУВА 5,40 ПРОЦЕНТИ И НА МЕСЕЧНА ОСНОВА Е НАМАЛЕНА ЗА 0,05 П.П. НАДОЛНАТА ПРОМЕНА Е РЕЗУЛТАТ НА НАМАЛЕНИТЕ КАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕНАРСКИТЕ КРЕДИТИ СО ВАЛУТНА КЛАУЗУЛА И НА КРЕДИТИТЕ ВО СТРАНСКА ВАЛУТА (ЗА 0,12 П.П. И 0,07 П.П., СООДВЕТНО), ПРИ РАСТ НА ДЕНАРСКИТЕ КРЕДИТИ БЕЗ ВАЛУТНА КЛАУЗУЛА (ЗА 0,10 П.П.). НА ГОДИШНО НИВО, КАМАТНАТА СТАПКА НА НОВООДОБРЕНИТЕ КРЕДИТИ НА ДОМАЌИНСТВАТА Е ЗГОЛЕМЕНА ЗА 0,17 П.П, СООПШТИ НБ. Оттаму дополнуваат дека каматната стапка на вкупните депозити на домаќинствата, во март, изнесува 1,76 проценти и оствари месечно зголемување од 0,03 п.п. Промената се должи на растот на каматните стапки на денарските депозити без валутна клаузула (за 0,03 п.п.) и на каматните стапки на депозитите во странска валута (за 0,02 п.п.), додека каматните стапки на денарските депозити со валутна клаузула се намалени (за 0,01 п.п.) На годишна основа, оваа каматна стапка е повисока за 0,72 п.п. ОВОЈ МЕСЕЦ, КАМАТНАТА СТАПКА НА НОВОПРИМЕНИТЕ ДЕПОЗИТИ НА ДОМАЌИНСТВАТА6 ОСТВАРИ МЕСЕЧЕН РАСТ ОД 0,07 П.П. И ИЗНЕСУВА 2,42 ПРОЦЕНТИ. НАГОРНАТА ПРОМЕНА ЦЕЛОСНО ПРОИЗЛЕГУВА ОД РАСТОТ НА КАМАТНИТЕ СТАПКИ НА НОВОПРИМЕНИТЕ ДЕПОЗИТИ ВО СТРАНСКА ВАЛУТА (ЗА 0,19 П.П.), ВО УСЛОВИ КОГА КАМАТНИТЕ СТАПКИ НА ДЕНАРСКИТЕ ДЕПОЗИТИ БЕЗ ВАЛУТНА КЛАУЗУЛА СЕ НЕПРОМЕНЕТИ. ОВОЈ МЕСЕЦ БАНКИТЕ И ШТЕДИЛНИЦИТЕ НЕ ЕВИДЕНТИРАЛЕ НОВОПРИМЕНИ ДЕНАРСКИ ДЕПОЗИТИ СО ВАЛУТНА КЛАУЗУЛА. ВО ОДНОС НА МАРТ ПРЕТХОДНАТА ГОДИНА, КАМАТНАТА СТАПКА НА НОВОПРИМЕНИТЕ ДЕПОЗИТИ НА ДОМАЌИНСТВАТА Е ЗГОЛЕМЕНА ЗА 0,15 П.П, ИНФОРМИРА ЦЕНТРАЛНАТА БАНКА. Во март, просечната каматна стапка на вкупните кредити на корпоративниот сектор изнесува 5,35 проценти и е намалена за 0,05 п.п. на месечно ниво. Надолната промена се должи на падот на сите компоненти, и тоа: каматните стапки на кредитите во странска валута (за 0,09 п.п.) и каматните стапки на денарските кредити со и без валутна клаузула (за 0,05 п.п. и 0,03 п.п., соодветно). На годишна основа, каматната стапка на вкупните кредити на корпоративниот сектор забележа раст од 0,65 п.п. Од НБ истакнуваат дека во март каматната стапка на новоодобрените кредити на корпоративниот сектор, оствари месечно намалување од 0,52 п.п. и изнесува 4,73 проценти. Анализирано по валута, промената е резултат на намалувањето на каматните стапки на сите компоненти, и тоа: денарските кредити со и без валутна клаузула (за 0,60 п.п. и 0,54 п.п., соодветно) и кредитите во странска валута (за 0,24 п.п.). Споредено на годишно ниво, оваа каматна стапка е намалена за 0,54 п.п. Кај просечната каматна стапка на вкупните депозити на корпоративниот сектор, во март, е забележано месечно зголемување од 0,04 п.п. и изнесува 2,12 проценти. Притоа, промената се должи на зголемените каматни стапки на депозитите во странска валута (за 0,17 п.п.) и на каматните стапки на денарските депозити со и без валутна клаузула (за 0,14 п.п. и 0,01 п.п., соодветно). Во споредба со март минатата година, оваа каматна стапка е повисока за 0,38 п.п. ОВОЈ МЕСЕЦ, КАЈ КАМАТНАТА СТАПКА НА НОВОПРИМЕНИТЕ ДЕПОЗИТИ4 НА КОРПОРАТИВНИОТ СЕКТОР Е ЗАБЕЛЕЖАН МЕСЕЧЕН РАСТ ОД 0,33 П.П. И ИЗНЕСУВА 2,52 ПРОЦЕНТИ. РАСТОТ Е РЕЗУЛТАТ НА ЗГОЛЕМЕНИТЕ КАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕПОЗИТИТЕ БЕЗ ВАЛУТНА КЛАУЗУЛА И НА КАМАТНИТЕ СТАПКИ НА ДЕПОЗИТИТЕ ВО СТРАНСКА ВАЛУТА (ЗА 0,55 П.П. И 0,09 П.П., СООДВЕТНО), ПРИ НАМАЛЕНИ КАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕНАРСКИТЕ ДЕПОЗИТИ СО ВАЛУТНА КЛАУЗУЛА (ЗА 1,52 П.П.). СПОРЕДЕНО НА ГОДИШНА ОСНОВА, ОВАА КАМАТНА СТАПКА БЕЛЕЖИ РАСТ ОД 1,42 П.П, СООПШТИ НАРОДНАТА БАНКА....

Извештајот за БДП од четвртокот претстави еден вид парадокс: економијата расте на сите вистински места (на пример, на пазарот на труд), но и на сите погрешни места (цени). Извештајот се однесува на некои инвеститори и набљудувачи на економијата кои стравуваат дека САД би можеле да започнат период во кој брзиот раст забавува додека трошоците за живот продолжуваат да растат, познат како стагфлација. Економистите рекоа дека деталите од извештајот покажуваат дека нема причини за загриженост. Тоа, сепак, ја комплицира работата на претставниците на Федералните резерви, кои се обидуваат да го ребалансираат економскиот раст и инфлацијата додека одлучуваат дали да ги намалат каматните стапки. Во ерата по пандемијата, економијата на САД имаше различни наопаку и негативни страни: добар пазар на труд и брз економски раст, по цена на тврдоглаво висока инфлација. Но, извештајот од четвртокот за Бруто домашниот производ (БДП) ја зголеми можноста брзиот раст да се забавува додека трошоците за живот продолжуваат да растат брзо – комбинација на стагнација на економијата и инфлација позната по „стагфлација“ на портманто. САД И ПОРАНО БИЛЕ ВО СТАГФЛАЦИЈА Според неодамнешната анализа на Велс Фарго, имало 13 случаи на стагфлација во САД од 1950 година. Додека сите периоди на стагнација на раст и висока инфлација се разликуваа во детали, тие имаа некои заеднички работи. Првата, велат аналитичарите на Велс Фарго, е стагфлацијата што им создаде проблеми на креаторите на политиката на Федералните резерви кои треба да одлучат како да реагираат. Тоа би било особено незгодно за централната банка сега, бидејќи постојано високата инфлација веќе ги потисна очекувањата за неизбежно намалување на стапката. Анализата на Wells Fargo идентификуваше надворешни шокови, како што се неочекувани поскапувања на нафтата и експанзивна политика од федералната влада во услови на тесниот пазар на трудот како заеднички фактори во неколку историски случаи на стагфлација. „Таа динамика го отсликува моменталното опкружување, бидејќи стапката на невработеност е на децениско ниско ниво, а фискалниот дефицит се зголемува“, напишаа економистите од Велс Фарго. Пред почетокот на годината, се чинеше дека економијата се повеќе се движи кон „меко приземјување“ од постпандемискиот излив на инфлација, а не кон економски крах, а многу експерти мислат дека економијата сè уште е на таа траекторија, дури и ако патот станува се побурни. ПРЕДУПРЕДУВАЧКИ СИГНАЛИ Сепак, имаше некои предупредувачки сигнали во податоците од четвртокот. БДП порасна со годишна стапка од 1,6% во првиот квартал, што е многу помалку од просечната прогноза на економистите од 2,2% и далеку под претходниот квартал. Во меѓувреме, инфлацијата мерена преку личните потрошувачки расходи скокна на 3,4% од 1,8% во претходниот квартал, надминувајќи ги очекувањата. Економистите сметаат дека стагфлацијата е малку веројатна бидејќи разочарувањето од БДП беше во детали. Но, копајќи во деталите, некои економисти открија дека сликата не е толку мрачна како што изгледаше на површината. „Ќе слушате многу за стагфлацијата до крајот на денешниот ден. Игнорирајте.” Иан Шепердсон, главен економист во Pantheon Macroeconomics напиша на платформата за социјалните медиуми X. Како прво, на забавувањето на растот на БДП влијаеше растот на увозот. Поради начинот на кој се пресметува БДП, увозот го намали БДП додека сè уште покажува дека луѓето имаат многу пари да потрошат за да купат работи од странство. Всушност, потрошувачките трошоци за услуги се забрзуваат иако домаќинствата се чини дека го намалуваат купувањето на поскапи артикли, велат економистите од Wells Fargo во посебна истражувачка белешка. Аналитичарите сметаат дека жешките бројки се силно поттикнати од трошоците за „финансиски услуги“, кои се под влијание на цените на акциите, а не од пошироките трендови на инфлација. Сепак зголемувањата на стапките на Федералните резерви „не функционираат“. Уште од март 2022 година, Банката на федерални резерви се бори против инфлацијата со зголемување на референтната каматна стапка, зголемувајќи ги трошоците за задолжување за да ја залади економијата и да го обесхрабри трошењето, со ризик да предизвика рецесија. Дури и со каматните стапки кои моментално се на највисоко ниво во последните 23 години, економијата можеби е на пат да продолжи со својот брз раст, во добро или во лошо. „Повисоките стапки се наменети да ја заладат побарувачката на потрошувачите“, напишаа во коментар Тим Квинлан и Шенон Сери Грин, економисти во Wells Fargo Securities. „Неволјата за ФЕД е: не функционира“. ФЕД потврди во петокот дека трошењето навистина не забавува, а не се намалуваат ниту зголемувањата на цените. Претставниците на ФЕД постојано велат дека им треба цврст доказ дека инфлацијата се движи кон целта на централната банка од 2% пред да ја намалат референтната каматна стапка. Меѓутоа, во март таа годишна стапка достигна 2,7%. Додека инфлацијата растеше, другиот елемент на стагфлација се чинеше дека недостасува во извештајот за инфлацијата. „Приходите и потрошувачките трошоци се зголемија солидно во март, што треба да обезбеди мало уверување дека забавувањето на БДП во првиот квартал објавено вчера не е знак за стагфлациска економија“, напиша Бил Адамс, главен економист за Comerica Bank, во коментар....

Стопанска банка АД Скопје во првиот квартал од 2024 година продолжи со остварување солидни резултати и висока профитабилност. Добивката пред оданочување и резервации во анализираниот период изнесува 1.345.050 илјади денари, што е 17 % повеќе споредено со претходната година. Задржувајќи го високо прудентниот пристап во однос на управување со квалитетот на кредитното портфолио, во истиот период Банката издвои исправка на вредност на финансиските средства и посебна резерва за вонбилансна изложеност, на нето-основа, во износ од 387.330 илјади денари. Со тоа, добивката на Банката пред оданочување на 31.03.2024 година изнесува 957.720 илјади денари и во однос на истиот период од минатата година е повисока за 23 %. Во најголем дел, ова е резултат на зголемените приходи по сите основи поради зголемувањето на обемот на деловните активности. Нето-приходите од камати изнесуваат 1.565.359 илјади денари и се зголемени за 21% во однос на истиот период од минатата година, како резултат на кредитните активности и вложувањето на вишокот ликвидни средства во првокласни инструменти. Нето-приходите од провизии и надоместоци изнесуваат 213.431 илјади денари и се зголемени за 3% во однос на анализираниот период во 2023 година, што се должи на зголемен обем на активности, односно зголемен обем на испорачани услуги на клиентите, од кои најмногу во делот на услугите во платниот промет и картичното работење. Вкупната актива на Банката во анализираниот период изнесува 129.303.255 илјади денари. Капиталот и резервите изнесуваат 26.626.451 илјади денари, што претставува зголемување за 3% во однос на крајот на 2023 година. Дополнително, Банката пренамени износ од 2.460.000 илјади денари од задржаната добивка од претходни години во добивка ограничена за распределба на акционерите во иднина, со што се зголемија сопствените средства и стапката на адекватност на капиталот, која на 31.03.2024 година изнесува 19%. Во следниот период се очекува продолжување на деловните активности во согласност со дефинираниот деловен план на Банката со целосна ориентираност кон поддршка на клиентите, прудентно управување со ризиците и одржување на високата стабилност, сигурност и ефикасност во сите сегменти од нејзиното работење. Исто така, Банката продолжува со реализација на започнатите проекти, пред сè, во делот на дигитализацијата, како и подготовка на понуда на нови услуги. Секако, фокусот останува на редовното и ефикасно извршување на основните деловни активности, одржување на лидерското пазарно учество од околу 27% во сегментот на кредитирање на населението, со фокус за натамошно зголемување на пазарното учество во делот на кредитирање на компаниите. Оваа година Стопанска банка прославува 80 години од основањето и следствено целиот натамошен период ќе биде исполнет со многубројни новитети и изненадувања на задоволство на нашите клиенти и соработници, но и на пошироката заедница....

Филијалите и експозитурите на Комерцијална банка АД Скопје нема да работат на 1 мај (среда) поради прослава на 1 Мај – Денот на трудот. “Ги известуваме нашите клиенти дека за подигнување и уплата готовина може да ги користат банкоматите на Банката, а за други финансиски трансакции на располагање ги имаат веб и мобилните апликации Интернет банка и мБанка“, велат од Комерцијална банка. За корисниците на платежни картички, 24/7 во Скопје се отворени дигитализираната експозитура на Комерцијална банка на улица Македонија и дигиталните делови од експозитурите ГТЦ, Бисер, Буњаковец, Ист Гејт Мол, Ѓорче Петров, 11 Октомври и Лептокарија и во експозитурите во Дебар, Неготино и во Охрид....

Македонски Телеком ja почна 2024 година со силен финансиски раст на крајот на првото тримесечје. Успешното работење продолжува како резултат на фокусот на модернизацијата и ширењето на мрежата, пионерството во воведувањето нови технологии и посветеностa на најдоброто корисничко искуство. Оперативната добивка пред камати, оданочување и амортизација (EBITDA) е зголемена за 4,4 проценти споредено со минатата година, а нето добивката е во пораст од дури 15,2 проценти. Приходите од продажбата се зголемени за 3 проценти во споредба со истиот период од претходната година и изнесуваат 2.967 милиони денари. Супериорно корисничко искуство и зголемување на базата на корисници Остануваме број 1 во Македонија според TRI*M индексот за мерење на задоволството на корисниците, којшто изнесува 94 поени. Продолжува трендот на зголемување на бројот на корисници во сите сегменти, што е резултат на нашата посветеност да обезбедиме супериорно корисничко искуство, но и многу повеќе од комуникациски услуги. Со првата дигитална програма за наградување и поволности за корисниците – Magenta Moments, достигнавме 160 000 корисници. Бројот на корисници на широкопојасен интернет е зголемен за 3,7 проценти и изнесува 211 илјади, а вкупниот број на интернет пристапи порасна за 3,4 проценти. И во мобилните комуникации се зголеми базата на корисници и достигна 1,266 милиони. Во фиксната телефонија, останавме на водечката позиција со 229 илјади корисници. Лидерство на ТВ пазарот и нова ТВ платформа Остануваме на лидерската позиција на ТВ пазарот со удел од 34,4 проценти и раст од 2,3 проценти или 151 илјада корисници. Во март, воведовме нова генерација дигитална телевизија – MagentaTV, иновативна ТВ платформа којашто нуди ново, модерно ТВ доживување во согласност со современите навики и интереси на корисниците. Инвестиции и развој на најдобрата мрежа Остануваме доследни на нашиот фокус на ширење и инвестиции во оптичката мрежа и денес имаме 324 илјади пристапи до оптика, што е за 15,3% повеќе споредено со истиот период од претходната година. Најголемата 5G мрежа во Македонија продолжува да се шири и е достапна за 85% од населението во Македонија со гигабитни брзини во повеќето градови. Продолжуваме да ја шириме инфраструктурата на целата територија со најновите технологии за да ги поврземе сите корисници со најдобрите услуги....

Министерството за финансии денеска ги објави податоците за состојбата на јавниот долг заклучно со 31 март 2024 година. Согласно објавените податоци јавниот долг изнесува 8.769 милиони евра што претставува 58,6% од БДП. Во првиот квартал се издадени државни хартии од вредност во износ од 219,2 милиони евра, повлечени се средства во износ од 175,5 милион евра по основ на склучени кредитни аранжмани со странски кредитори, како што е повлекувањето на втората транша од ММФ од кредитната линија за претпазливост и ликвидност и 57,6 милиони евра по основ заеми за јавни претпријатија и АД основани од државата и општините, општините во градот Скопје и Градот Скопје. При тоа извршена е и исплата на обврски по основ на главнина за надворешен долг во износ од 82,7 милиони евра. Министерството за финансии ја објавува состојбата на јавниот долг на квартално ниво, а при пресметката на јавениот долг во однос на БДП се користени податоци за вредноста на БДП за период 2005 – 2024 година, за 2022 година користен е податок за вредност на БДП објавен на веб страната на Државниот завод за статистика, додека податоците за 2023 се прелиминарни податоци на Државниот завод за статистика, а 2024 година е проектирана вредност на БДП на Министерство за финансии. Исто така, денеска согласно утврдената динамика, Министерството за финансии ги објави податоците за состојбата на државниот долг кој заклучно со 31 март 2024 година изнесува 7.544 милиони евра што претставува 50,4% од БДП. Состојбата на државниот долг се објавува на месечно ниво. Министерството за финансии транспарентно ги објавува овие податоци на својата веб-страница. Последниот податок укажува дека јавниот долг е во дефинираните граници со новиот Закон за буџети. Со новиот Закон за буџети е воспоставено правило со кое јавниот долг не треба да надминува 60% од БДП, што е согласно и со Мастришките критериуми. Министерството за финансии останува на определбата за одржување на јавниот долг на стабилно ниво и во рамки на утврдените критериуми....

Извршниот директор на Групацијата ХСБЦ, Ноел Квин, неочекувано се повлекува од функцијата по речиси пет години на чело на најголемата европска банка. Банката соопшти дека е во процес на изнаоѓање наследник за Квин (63), кој ќе остане на оваа улога додека не биде именуван нов извршен директор. HSBC размислува за кандидати и внатре и надвор од компанијата, пишува BBC. „По интензивни пет години, сега е вистинското време да направам подобар баланс помеѓу мојот личен и професионалниот живот“, рече Квин. Оставката доаѓа по веста дека заемодавачот со седиште во Велика Британија забележа пад на профитот за 1,8 отсто во првите три месеци од 2024 година, во споредба со истиот период минатата година. Компанијата соопшти дека нејзината добивка пред оданочување за периодот изнесувала 12,7 милијарди долари, малку подобра од очекувањата на пазарните аналитичари. HBSC: Фокус на Азија Квин, кој работеше во HSBC 37 години, првпат беше назначен за главен извршен директор на привремена основа во 2019 година, откако неговиот претходник Џон Флинт беше сменет. „Тој, исто така, ја водеше нашата стратегија за трансформација и создаде поедноставен, пофокусиран бизнис кој обезбедува повисоки приноси“, рече претседателот на HSBC, Марк Такер. HSBC неодамна ја заврши продажбата на својот канадски бизнис и најави дека планира да го стори истото со својот бизнис во Аргентина. Продажбата е дел од напорите на банката со седиште во Лондон да се фокусира повеќе на пазарите во Азија со побрз раст. Извор: бонитет Фото: Хсбц /биографија...

Фајненшл тајмс потпиша договор со OpenAI за лиценцирање на содржината на весникот за развој на модели со вештачка интелигенција и дозволи ChatGPT да одговара на прашања со резимеа што му се припишуваат на весникот. Развивачот на вештачка интелигенција склучил договор за лиценца со британскиот деловен весник и ќе може да користи написи од Фајненшл Тајмс, се вели во соопштението. ChatGPT, исто така, ќе може да одговара на прашањата на корисниците со информации од написите на Фајненшл Тајмс, вклучително и линкови до веб-страницата на весникот. Во последниве месеци, германската Axel Springer Group и францускиот весник Монд (Le Monde) потпишаа договори со OpenAI. Од друга страна, Њујорк Тајмс во декември ја изведе компанијата на суд, тврдејќи дека ChatGPT бил обучен со написи на весникот без дозвола. ChatGPT го поттикна интересирањето околу вештачката интелигенција пред повеќе од една година. Ваквите генеративни чет-ботови со вештачка интелигенција се обучени со огромни количини на информации и можат да формулираат текстови на лингвистичко ниво на човек, да пишуваат софтверски код и да сумираат информации. Принципот зад ова е дека чет-ботовите проценуваат од збор до збор како треба да продолжи реченицата, врз основа на веројатност....

Бренде изјави дека глобалниот јавен долг се приближува до границата од 100 отсто од БДП, како и дека напредните економии се соочуваат со закана од стагфлација, односно раст на цените со истовремен пад на производството, пренесува CNBC. Неговото предупредување се совпаѓа со неодамнешниот извештај на Меѓународниот монетарен фонд (ММФ), во кој се вели дека глобалниот јавен долг достигнал 93 отсто од БДП минатата година, што е за девет отсто повеќе од нивото пред пандемијата. ММФ предвиде дека глобалниот јавен долг би можел да биде близу 100 отсто од БДП до крајот на деценијата. Бренде нагласи дека владите треба да размислат како да ги намалат долговите и да ги преземат вистинските фискални мерки, без истовремено да предизвикаат рецесија. Претседателот на Светскиот економски форум предупредил и на последиците од забавувањето на светскиот економски раст кој, според прогнозата, во 2024 година ќе изнесува 3,2 отсто. Светот ќе се соочи со една деценија слаб економски раст доколку не се спроведат вистинските мерки, заклучил Бренде....

Членките на групацијата БРИКС, Кина и Русија потпишаа трговски договор каде што ќе користат локални валути до 260 милијарди долари. Трговскиот договор е инициран за да се подмират плаќањата во замена за стоки купени меѓу двете нации. И Кина и Русија ќе ги подмируваат плаќањата во кинески јуани и руска рубља, а не во американски долар. Според договорот, 95 отсто од трговската размена во вредност од 260 милијарди долари ќе биде исплатена во јуани. Останатите 5,0 отсто ќе се подмират во рубљата и еврото. Развојот покажува дека БРИКС е сериозен во намерата да ја поттикне агендата за дедоларизација, велат валутни експерти. Алијансата БРИКС се залага за агендата за дедоларизација за доларот да го загуби статусот на глобалната резерва и да се замени со локални валути. Кина и Русија лобираат меѓу земјите во развој, убедувајќи ги да користат локални валути за трговија, а не американски долар. Тие најдоа успех во тоа бидејќи неколку земји во развој ја разгледуваат иницијативата за дедоларизација за зајакнување на нивните локални валути. Сепак, експертите за валути сметаат дека иницијативата за дедоларизација засега не е успешна бидејќи зелената банкнота далеку ги надминува сите локални валути на БРИКС државите. Индексот DXY, кој ја мери јачината на доларот, го покажува тргувањето со валутата околу нивото од 106,27. Тоа е силен пораст од неговото ниско ниво од 101,8 во текот на јануари оваа година. Неодамнешната изјава дадена од дипломат укажува дека самитот БРИКС 2024 ќе се фокусира главно на агендата за дедоларизација. Самитот БРИКС 2024 треба да се одржи во октомври во регионот Казан во Русија. На 16-тиот самит ќе учествуваат четири нови земји, вклучувајќи ги ОАЕ, Египет, Иран и Етиопија. Саудиска Арабија, исто така, би можела да присуствува на претстојниот самит доколку Кралството се согласи да биде дел од групата. Рускиот заменик-министер за надворешни работи Сергеј Рјабков во неодамнешното интервју рече дека самитот БРИКС во 2024 година ќе постигне историски пресвртници. Тој објасни дека алијансата ќе стане „многу посилна“ по самитот во 2024 година, воведувајќи ги земјите во развој во „мултиполарен свет“. Идејата за мултиполарен свет е клучот за дедоларизација каде земјите од БРИКС ќе ја прекинат зависноста од американскиот долар. Постепено се движиме кон успехот. Апсолутно сум сигурен во тоа“, рече тој. „Мислам дека самитот во Казан овој октомври ќе биде обележан со нови достигнувања во соработката меѓу земјите на БРИКС“, рече тој. ОАЕ, претставени од Министерството за финансии на ОАЕ и Централната банка на ОАЕ, учествуваа на првиот состанок на министрите за финансии и гувернерите на централните банки на БРИКС, одржан на 27 февруари во Сао Паоло. Во делегацијата на ОАЕ беше Мохамед Хади Ал Хусаини, државен министер за финансиски прашања. Коментирајќи на маргините на учеството на ОАЕ, Ал Хусаини ја истакна важноста на првиот состанок во 2024 година под руското претседателство со групата БРИКС. Тој ги истакна аспирациите на ОАЕ, кои се глобален центар за трговија и економски развој, да играат активна улога во рамките на групата. Тој истакна дека БРИКС ја развива својата улога од почетокот на годината, по додавањето на шест нови земји, вклучително и ОАЕ. Ова му дава силен притисок на БРИКС кон подобрување на својата позиција во постигнувањето на целите на групата и зајакнување на нејзината улога во меѓународната соработка за одржлив развој. ОАЕ официјално се приклучија на групата БРИКС по успешната апликација ратификувана од петте земји основачи. Во октомври 2021 година, Обединетите Арапски Емирати, исто така, се приклучија на Новата развојна банка на БРИКС, основана во 2015 година за мобилизирање ресурси за инфраструктурни и проекти за одржлив развој на пазарите во развој, земјите во развој и нациите на БРИКС. Ал Хусаини ги претставува ОАЕ во одборот на гувернери на Новата развојна банка како гувернер, а Јунис Хаџи Ал Хори, потсекретар на Министерството за финансии на ОАЕ, како алтернативен гувернер. Тураја Хамид Алхашми е член на одборот на директори на банката. Седум од 10 SWIFT плаќања ширум светот од почетокот на 2024 година го сочинуваат оние со еврото и американскиот долар, надминувајќи ги многу други валути. Ова е според месечниот извештај наменет за следење на пазарниот удел на кинескиот јуан ренминби во рамките на меѓународниот систем за банкарски трансфери SWIFT, пишува стручниот сајт Статиста. Иако Кина има најголеми девизни резерви во светот, јуанот е рангирана како осма користена валута во меѓународните плаќања. Бројките се однесуваат на плаќања иницирани од клиенти и институционални плаќања и ја исклучуваат трговијата. Дискусиите за потенцијалната ослабена улога на американскиот долар особено ја допираат светската трговија и девизниот курс. На пример, уделот на УСД во девизните резерви видливо се намали во однос на еврото и јапонскиот јен во 2023 година....

Проблематичната регионална банка со седиште во Филаделфија, Republic First Bancorp, беше затворена од регулаторите во Пенсилванија, што го означи првиот регионален банкарски колапс оваа година по низата големи колапси во 2023 година – иако банката е далеку помала од оние што пропаднаа минатата година и речиси триесетина филијали повторно ќе се отвори под ново име. Одделот за банкарство и хартии од вредност во Пенсилванија ја заплени Република Прва во петокот по серија шпекулации и откако банката побара потенцијален купувач, соопшти Федералната корпорација за осигурување на депозити. „Република Прва“ имаше околу 6 милијарди долари средства и уште 4 милијарди долари депозити во јануари, според FDIC. Фултон банка постигна договор со регулаторите за преземање на 32 филијали на Republic First во Пенсилванија, Њујорк и Њу Џерси, кои повторно ќе се отворат под името Fulton Bank, при што банката со седиште во Пенсилванија ќе ги преземе „суштински сите депозити на [Република Прва]. „и откупете ги значително сите средства“, се вели во соопштението на FDIC. Акциите на Republic First Bancorp паднаа во петокот додека инвеститорите се оддалечија од банката што паѓаше, потона за 60 отсто на денот на нешто повеќе од 1 цент – пад од неговиот врв во јули 2006 година од речиси 12,50 долари. Запленувањето на Republic First Bank е четврто за нешто повеќе од една година од страна на државните и федералните регулатори, по ненадејниот неуспех на банката од Силиконската долина во март минатата година, што ги зголеми стравувањата за стабилноста на регионалните банки во услови на серија на банкарски бегства кои се исцедија повеќе банки. Само два дена по неуспехот на SVB, Signature Bank со седиште во Њујорк, лидер во крипто кредитирањето, исто така се затвори, при што њујоршките регулатори ја запленија 23-годишната регионална банка, заедно со нејзините средства од 110 милијарди долари и депозити од 88 милијарди долари. Првата република банка од Сан Франциско стана следната банка што пропадна минатиот мај, кога федералните регулатори го надгледуваа трансферот на нејзините средства на банкарскиот гигант JPMorgan Chase. Извори изјавија за Bloomberg оваа недела дека FDIC бара понуди за Republic First, потег што доаѓа помалку од шест месеци откако агенцијата ја суспендираше аукцијата за Republic First само една недела откако постигна договор од 35 милиони долари со Norcross-Braca Group во последниот отфрлање на напорите да се спречи потенцијалното затварање и да се подигне капитал од инвеститорите. Норкрос-Брака се откажа од тој договор минатиот месец. 250.000 американски долари е износот на депозити на поединечни клиенти што FDIC гарантира да ги заштити, што значи дека клиентите може да очекуваат до четвртина милион долари да бидат безбедни дури и ако нивната банка пропадне....

Активноста на УСАИД Партнерства за економски раст заедно со компании, понудувачи на дигитални и технолошки решенија, ја претстави новата Платформа за зголемување на продуктивноста кај производствените компании. Преку оваа Платформа приватниот сектор ќе има можност да имплементира различни дигитални и технолошки решенија во своите производствени процеси за да ја зголеми ефикасноста во работењето. Целта на оваа платформа е да одговори на потребите на домашните компании за раст и развој, односно да се поддржат нивните инвестиции во дигитални и технолошки решенија со кои ќе се зголеми нивната продуктивност. Платформата ја сочинуваат компании кои нудат повеќе видови решенија кои се достапни на пазарот како: MES системи (системи за извршување во производство), системи за зголемување на ефикасност на опремата, АНДОН системи, решенија за дигитализација во земјоделството, дигитални решенија за енергетска ефикасност и други. Од друга страна, компаниите кои се заинтересирани за нивна имплементација во своите процеси ќе бидат поддржани од УСАИД (на база на кофинансирање) во набавката на овие решенија. Оваа Платформа покрај улогата за зголемување на продуктивноста и растот на производниот сектор, преку соодветна промоција и B2B пристап ќе ги поврзе понудата на овие решенија со различните индустриски сектори. Со овој чекор ќе се олесни и забрза комуникацијата помеѓу двете страни и ќе им помогне на компаниите поедноставно да го изберат најоптималното решение за нив. Имено, оваа иницијатива ќе придонесе за развој и модернизација на приватниот сектор, а воедно и за раст на целокупната економска активност во земјата....

Непријавените приходи во Грција и во странство, „скриените“ трансакции со недвижности, даночните обврзници кои се појавуваат со приходи кои не надминуваат 10.000 евра и оние кои остваруваат приходи од краткорочно изнајмување Арбиенби се бркаат од механизмот за даночна контрола со цел да се соберат најмалку 1,7 милијарди долари. евра од даночно затајување до крајот на годината. Грчката УЈП, зајакнувајќи ја борбата против даночното затајување, „врши“ вкрстени проверки на повеќе од 120.000 ДДВ броеви и подготвува најмалку 20.000 „рекети“ со „проценети“ даноци, односно даночни износи пресметани на приходите добиени врз основа на податоци и информации. на располагање на даночниот орган, анализира То Вима. Низ скенерот на даночните ревизори поминуваат пензионери и вработени со непријавени ретроактивни износи на пензии и плати, даночни обврзници со приходи од странство, сопственици на имот со непријавени приходи од краткотраен закуп на недвижен имот и хонорарци. Се формираат две нови работни групи кои ќе вршат проверки и вкрстени проверки: Центарот за специјални сили за даночни и царински контроли и истраги. Оваа специјално дизајнирана структура ќе служи како централен координативен центар, зајакнувајќи ја соработката и ефикасноста меѓу специјализираните контролни сили, интервенирајќи во реално време на теренот. Посебната единица за масовна дигитална вкрстена проверка која ќе има иновативни алатки како што се анализа на големи податоци, бенчмаркинг, онлајн анкети и ревизии на системи за дигитални цени....

Осигурителните компании добија предлог од финанснии – утре да ги вратат старите цени на полисите за осигурување. Комисјата за автоодговорност, по неколку часовниот состанок, неместо конкретен предлог – излезе само со препорака – – до крајот на денешниот ден да ги стават во мирување одлуките за зголемување на трошоците и да ги вратат на ниво од пред 25 април 2024 година и да ја известат Комисијата во текот на денешниот ден. Ваквото укажување е со цел обезбедување транспарентност и предвидливост на процесите, имајќи предвид дека компаниите ниту поединечно, ниту преку Националното биро за осигурување го немаат известено регулаторот, односно Агенцијата за супервизија на осигурувањето ниту Комисијата дека планираат да ги зголемат трошоците по основ на премијата за вршење на дејноста на осигурување, и на тој начин не е обезбеден инклузивен пристап и кооперативност со сите засегнатите страни при донесување на одлуките..се вели во соопштението од Министерството за финансии. Наредниот период Аггенцијата за супервизија на осигурувањето треба да подготви анализа на оправданоста на поскапувањеро и да достави нов тарифник. Потоа Комисија ќе свика состанок и ќе донесе нова одлука, велат од финании Од Националното биро за осигурување пак, кое ја донесен одлуката за 15% зголемување на цените, пред состанокот изјавија дека осигуриотелните компании во текот на денот ќе ги кажат аргументите зошто барале посвисока цена. Останува нејасно дали ваквиот предлог за замрзнување на цените осигуреителните компании ќе го прифатат и што со граќаните кои од 25 април плаќаат поскпапа регистрација на возилата- дали и на кој начин ќе им се вратaт парите?...

Властите во Дубаи најавија изградба на нов патнички терминал на аеродромот Ал Мактум, кој се очекува да стане „најголемиот аеродром во светот“, а вредноста на изградбата ќе биде 34,8 милијарди долари. „Ги одобривме плановите за нов патнички терминал на меѓународниот аеродром Ал Мактум и почетокот на имплементацијата на проектот вреден околу 34,85 милијарди долари“, лидерот на Дубаи и премиер на Обединетите Арапски Емирати (ОАЕ) Шеик Мохамед бин. Рашид Ал Мактум напиша на Твитер (платформа Х). Според него, кога ќе се изгради терминалот, аеродромот ќе биде „најголем во светот“ со капацитет од 260 милиони патници годишно. Официјалниот претставник рече дека новиот аеродром ќе биде пет пати поголем од меѓународниот аеродром во Дубаи, еден од најпрометните во светот. Првата фаза од проектот ќе биде завршена во рок од 10 години, а потоа новиот аеродром „ќе прима 150 милиони патници годишно“. Лоциран на периферијата на Дубаи, аеродромот Ал Мактум добива мал дел од воздушниот сообраќај на богатиот заливски емират од 2010 година. Тој аеродром треба да носи патници од меѓународниот аеродром во Дубаи, кој има максимален капацитет од 120 милиони патници и чија локација во центарот на градот го спречува неговото проширување....

Шпанската полиција минатата недела откри кинеска група која произвле околу милион евра во лажни монети од по две евра. Кинеската група имала посебни машини за правење фалсификувани монети кои шпанската полиција ги откри во градот Толедо. Таму се најдени над 400 илјади фалсификувани монети од по 2 евра. Полицијата која во соработка со Европол ја реализираше акцијата „Двојна ѕвезда“ уапси 10 кинески државјани и објави дека најмалку 100 илјади монети досега се употребени и се во оптек. Шпанската полиција преку видео и фотографии објави информации како да бидат препознаени лажните евра. Тие немаат доволно детали и нарези на работ на монетите како вистинските евра, а како најлесен начин за проверка е употреба на магнет. Вистинските монети се демагнетизирани и не може да се фатат и залепат на магнет, додека лажните раегираат на привлекувањето на магнетот. Монетите биле уфрлани преку кинески работници и студенти во Шпанија кои разменувале банкноти за монети евра, а најчесто се употребуваат за плаќање патарини, за купување во трафики и на туристички штандови, како и на отворени пазари....

„Алкалоид“ во првите три месеци од годинава оствари продажба од 79,9 милиони евра Фармацевтската компанија „Алкалоид“ во првите три месеци од годинава оствари продажба од 79,9 милиони евра и пораст на извозот од 14%. Од јануари до март во оваа компанија биле вработени 90 лица. Според билансот на успех, во периодот од јануари до март годинава, продажбата достигнала 10 отсто повеќе во однос на истиот период лани. Додека консолидираните продажби се зголемени за 13 отсто. Од вкупниот број на консолидирани продажби, 27% се остварени на локалниот пазар, додека 73% на странски пазари. Најголем раст на најголемите извозни пазари бележи Велика Британија, кој е четири пати поголем од истиот период лани, а потоа следат Грузија и Украина. Во периодот јануари-март се ангажирани 90 нови лица, додека со одлука на Управниот Совет одобрена и исплатена е регресот за годишен одмор на вработените во претпријатието, во износ од 40.500 денари. Групацијата „Алкалоид“ има 2.910 вработени, од кои 2.215 се во земјава, додека 695 се вработени во странство....

Регулаторната комисија за енергетика, водни услуги и услуги за управување со комунален отпад на Република Северна Македонија (РКЕ) донесе Одлука со која се врши зголемување на малопродажните цени на нафтените деривати во просек за 0,57% во однос на одлуката од 22.4.2024 година. Референтните цени на нафтените деривати на светскиот пазар во споредба со претходната пресметка бележат намалување во просек: кај бензините за 1,68%, кај дизелот намалувањето е за 2,026%, кај екстра лесното масло намалувањето е за 1,78% и кај мазутот зголемување е за 0,059%. Курсот на денарот во однос на доларот во изминатиот период по кој беа формирани цените со претходната пресметка е понизок за 0,166% Малопродажните цени на бензинот ЕУРОСУПЕР БС-98, на ЕУРОДИЗЕЛ (Д-Е V) и на Екстра лесното масло за домаќинство на (ЕЛ-1) се намалуваат за 0,50 ден/лит. Малопродажната цена на бензинот ЕУРОСУПЕР БС-95 не се менува. Малопродажната цена на Мазутот М-1 НС се зголемува за 2,107 ден/кг и сега ќе изнесува 46,661 ден/кг. „Напоменуваме дека ова се максималните цени на нафтените деривати од 00:01 часот на 30.4.2024 година. Трговците на големо и трговците на мало со нафтени деривати и горива за транспорт можат да ги формираат цените на одделни нафтени деривати и горива за транспорт и пониско од највисоките утврдени цени“, велат од РКЕ....

Од Националното биро за осигурување (НБО) во пресрет на денешната седница на Комисијата за осигурување од автомобилска одговорност која треба да одлучува за поскапувањето на полисата за задолжителното авто осигурување соопшти дека „одлуката треба да ги земе предвид интересите на крајните потрошувачи, но и реалната пазарна состојба, како и условите под кои работат осигурителните компании“. Се надеваат, како што наведуваат во соопштение дека „Комисијата за осигурување од автомобилска одговорност при донесувањето на соодветен заклучок поврзан со донесените одлуки за зголемување на цената на полисата за задолжителното автомобилско осигурување од страна на осигурителните компании ќе направи детална и сеопфатна анализа, пред да донесе избрзана одлука“. Исто така и дека „нема да носи политичка одлука“. -Фактите велат дека Осигурителната индустрија во делот на осигурување од автомобилска одговорност (АО) во 2023 претрпела загуби во износ од 176 милиони денари, и дека веќе 15 години, во периодот од 2008 до 2024 цената на АО е непроменета, иако на тоа се укажувало веќе долг период. Во услови кога цените на автомобилите пораснале од 70 проценти до 100 проценти, на резервните делови за 100 проценти, платите за 83 проценти, индексот на трошоци на живот од 2008 до 2023 година за 52,83 проценти, нето трошоците за спроведување на осигурувањето за 215 проценти, апсолутно реално е да се очекува промена на цените за автомобилското осигурување. Ниту еден од горенаведените трошоци не е регулиран од државата на начин на кој е регулирана цената на автоодговорноста и осигурителната индустрија нема контрола над овие трошоци, стои во соопштението. Национално биро за осигурување дополнува дека автомобилското осигурување е единствената категорија во нашата земја која 15 години не претрпела корекција, а за која, се подвлекува во соопштението, одредбите од Законот јасно укажуваат дека е потребна годишна промена. – Република Северна Македонија е една од ретките држави каде државата се уште има функција во утврдување на цената за задолжителната АО и покрај фактот што се работи за пазарна економија. ЕУ секоја година во Извештајот за погресот на земјата, споменува дека оваа државна интервенција е неконзистентна со Европската регулатива и дека цената мора да ја утврдува слободниот пазар, односно да се случи либерализација на овој пазар. Меѓутоа оваа реформа сеуште не е ни отпочната и ингеренциите за утврдување на цената на задолжителната автоодговорност се поделени помеѓу Владата, Комисијата за автомобилска одговорност и компаниите. Осигурителната индустрија годишно исплаќа над 38 милиони евра штети по автомобилско осигурување. Дополнително осигурителната индустрија ги покрива и штетите предизвикани од неосигурени возила, за што дополнително годишно исплаќа уште 1,5 милиони евра, наведува Националното биро за осигурување. За да ја обавува својата функција, непречна исплата на штети и заштита на осигурениците, дополнуваат од Бирото, осигурителната индустрија мора да е стабилна и да ги следи општите пазарни движења кои директно влијаат на висината на штетите и трошоците. -Имаме најниско задолжителното автомобилско осигурување во регионот. Од Националното биро за осигурување се надеваат дека денес комисијата нема да избрза, нема да носи политичка одлука, и дека ќе ги направи сите анализи со цел носење исправна и пазарно ориентирана одлука, се наведува во соопштението. Според најавите, Комисијата за осигурување од автомобилска одговорност треба да го разгледа Извештајот од Националното биро за осигурување за оправданоста и исправноста на донесените одлуки за зголемување на цената на полисата за задолжителното автомобилско осигурување од страна на осигурителните компании и да преземе соодветни чекори во насока на заштита на крајните потрошувачи. Со донесените одлуки за зголемување на цената на полисата за задолжителното авто осигурување од страна на осигурителните компании за 15,44 отсто поскапува полисата што ја плаќаат граѓаните при регистрација на нивните возила со моќност од над 44 киловати. Поскапувањето е од 840 па до скоро 1.600 денари во зависност од моќноста на возилото. Комисијата за автомобилска одговорност која е именувана од страна на Владата согласно Законот за задолжително осигурување во сообраќајот ја сочинуваат членови од Министерството за финансии (МФ), Националното биро за осигурување (НБО) и Агенцијата за супервизија на осигурувањето (АСО)....

Актуелни и интересни движења на глобалниот финансиски систем Деновиве БРИКС повторно упати повик до земјите од Блискиот Исток постепено, но со сѐ позабрзана динамика да престануваат да го користат американскиот долар за плаќање нафта, а, наместо тоа, да ги користат своите (локални) валути, додека не се воспостави нова заедничка валута на БРИКС. Во тој контекст актуелно е тоа што БРИКС ги интензивира своите подготовки за проширување на своето членство, во насока да ги приклучи како свои членки земјите производители на нафта: ОАЕ, Египет, Етиопија и Иран. БРИКС исто така работи на модели зајакнување на економските врски на Кина и Индија, кои претставуваат два најголеми трговски партнери на Емиратите. Патиштата и крстопатите на БРИКС за преоѓањето на плаќањата за нафта од долари во некоја друга валута Одлуката на БРИКС да се откаже од американскиот долар за плаќањето нафта е дел од поширокиот напор да се намали зависноста од американскиот финансиски систем и да се промовира употребата на локалните валути. Овој потег има голема веројатност за значителен импакт на глобалната трговија со нафта и поширокиот меѓународен финансиски систем. БРИКС, кој поседува поголем дел од глобалниот БДП од земјите од Г7 кога се приспособува на паритетот на куповната моќ, се очекува да добие зголемено економско и политичко влијание преку формално учество во алијансата. Сепак, транзицијата од американскиот долар за плаќања за нафта претставува и одреден сериозен предизвик, кој БРИКС се обидува што поефектно да го реши. Јасно е дека американскиот долар сѐ уште е широко прифатен како средство за плаќање нафта и гас, додека локалните валути сочинуваат само мал дел од целата трговија и трансакции. Понатаму, сложената иницијатива за воспоставување заедничка валута на БРИКС, за подобрување на опциите за плаќање би наложила едногласна согласност (консензус) меѓу сите членки во врска со девизниот курс и сеопфатен пакет од финансиски регулативи. И покрај тие пречки, БРИКС не запира со своите напори за дедоларизација, што може да има значителен импакт врз глобалниот финансиски систем и влијанието на САД. Доминацијата на доларот и импликациите од тоа Доминацијата на американскиот долар во глобалната економија имаше значителни импликации за пазарите во развој. Според повеќе западни економски аналитичари, „позитивната страна е што стабилноста на доларот и прифаќањето како резервна валута им овозможија на пазарите во развој да пристапат до поевтино финансирање и да ја намалат својата изложеност на ризици од девизниот курс“. Но, сепак, тие истакнуваат и битни недостатоци, како што е „потенцијалот за недискриминирачко трошење и економски дисбаланс, што очигледно доведуваше до економска нестабилност и конфликти“. Сепак, едно од најзначајните влијанија на доминацијата на доларот е „зголемената ранливост на пазарите во развој на глобалните економски шокови“! Имено, земјите во развој или помалку развиените земји често се потпираат на меѓународните финансии, како што се странската помош и странските директни инвестиции, што ги изложува на зголемена ранливост на флуктуации на глобалните финансиски пазари, промени во расположението на инвеститорите или економски падови во големите економии. Пазарите во развој дефинитивно се соочуваат со предизвици со валутниот ризик. Силата на локалната валута, нивото на економски развој и потпирањето на меѓународната трговија и финансии се фактори што го одредуваат влијанието на дедоларизацијата врз една земја. Земјите во развој може да доживеат нестабилност на валутата и инфлација, што може да влијае на трговските и инвестициските текови, што го прави поголем предизвик за пристап до меѓународните пазари. Натаму, доминацијата на американскиот долар во глобалната економија има негативни ефекти врз пазарите во развој, особено кога доларот е силен. Зголемениот долар може да резултира со зголемена економска нестабилност на пазарите во развој поради депрецијација на девизниот курс, ограничена достапност на кредити и намалени приливи на капитал. Влијанието на силниот долар е посериозно на пазарите во развој во споредба со напредните економии, бидејќи овие нации имаат ограничена флексибилност во монетарната политика и можеби немаат потребни ресурси за да се спротивстават на негативните последици од силниот долар. Издвојуваме некои примери од светот што ги истакнуваат економските аналитичари. Имено, неодамнешниот пад на тајванската валута на најниско ниво во речиси осум години ги нагласува предизвиците со кои се соочуваат пазарите во развој во справувањето со силниот долар. Слично на тоа, рекордно ниското ниво на индиската рупија означува значителна девалвација на валутата во однос на американскиот долар. Дополнително, малезискиот рингит се приближува до својата најслаба точка од азиската финансиска криза во 1998 година, нагласувајќи ја подложноста на пазарите во развој на влијанието на силниот долар. Според БРИКС, дедоларизацијата ќе поттикне поголема економска и финансиска автономија за земјите учеснички во споменатиот процес Неодамнешниот предлог на алијансата БРИКС за земјите од Блискиот Исток да престанат да го прифаќаат американскиот долар за плаќања за нафта и наместо тоа да ги користат локалните валути може да има далекосежни последици за потпирањето на глобалната економија на американскиот долар. Американскиот долар е широко признаен како резервна валута и средство за размена, при што земјите чуваат резерви за различни цели, вклучувајќи и управување со економски шокови, финансирање увоз, сервисирање долгови и регулирање валутни вредности. Доминацијата на американскиот долар првенствено се припишува на неговата клучна улога во цените на нафтата, бидејќи повеќе од 90 отсто од трансакциите на девизните пазари се деноминирани во долари. Напорот на БРИКС за дедоларизација на меѓународниот финансиски систем има потенцијал да ја намали ефикасноста на американските санкции, кои се клучни алатки во областа на надворешната политика на САД. Доколку повеќе земји прифатат локални валути за плаќања за нафта, учеството на американскиот долар во официјалните девизни резерви би можело дополнително да се намали, што потенцијално ќе го ослаби неговиот статус како примарна резервна валута во светот. Сепак, дедоларизацијата не е без свои предизвици. Доминацијата на американскиот долар е длабоко вкоренета, а транзицијата кон алтернативни валути би наложила безброј извозници, увозници, заемопримачи, заемодавци и трговци со валути низ светот независно да одлучат да користат други валути. Понатаму, алијансата БРИКС опфаќа различни нации со различни економски, политички и географски разлики, што донесувањето одлуки засновани на консензус го прави огромна задача. И покрај овие пречки, алијансата БРИКС останува непоколеблива во својата потрага по дедоларизација, што може да има значителни последици за глобалниот финансиски систем и влијанието на САД. Иако оддалечувањето од американскиот долар може да ја поткопа ефективноста на американските санкции, исто така може да поттикне поголема економска и финансиска автономија за земјите учеснички, потенцијално придонесувајќи за глобалната економска стабилност. Како заклучок, предлогот на алијансата БРИКС партнерите од Блискиот Исток да престанат да тргуваат со нафта во американски долари има глобални економски импликации. Според аналитичарите, доколку се случи оваа промена, тоа би можело да ја оспори доминацијата на доларот како светска резервна валута, што ќе влијае на американските санкции и на глобалната финансиска состојба. Пазарите во развој сѐ уште силно се потпираат на доларот, а доминацијата на доларот ја ограничува флексибилноста на монетарната политика и негативно влијае на трговската конкурентност и економскиот раст на земјите во развој. Ова се некои од актуелните и интересни движења на глобалниот финансиски систем со кои читателите треба да бидат во тек за да го пополнат мозаикот на информации од областа на финансиите и економијата и да создадат целосна и појасна глобална слика за актуелните трендови....

По влезот во Европската унија на 1 мај 2004 година, Полска доби 245,5 милијарди евра од европските фондови, плати 83,7 милијарди евра, така што две децении членство и донесоа 161 6 милијарди евра нето, пресмета полското Министерство за финансии, пренесе Бета. Средствата од заедничката европска каса во тој период претставуваа околу 2,1 отсто од БДП годишно, додека странските инвестиции, кои исто така беа поттикнати од членството во Унијата дури и во очекување дека Полјаците ќе се приклучат на Европската заедница, изнесуваа околу 3,4 отсто од националните БДП -а. Околу 65 проценти од парите од европските фондови се инвестирани во Полска во рамките на кохезионата политика, а повеќе од 30 проценти во рамките на земјоделската политика, каде што добиле 78 милијарди евра за селата и земјоделците, од кои 50 милијарди се потрошени на директни субвенции, 26 милијарди за програмско финансирање развој на руралните области и 1,8 милијарди за интервенции на пазарот. Трансформацијата на селата и условите во кои работат земјоделците и овозможија на Полска да го зголеми извозот на земјоделски и прехранбени производи 11 пати во споредба со периодот пред членството, на 51,8 милијарди евра во 2023 година. И покрај антиевропската кампања во претходните осум години кога на власт беа радикалните конзервативци од партијата Право и Правда на поранешниот премиер Јарослав Качински, кога дел од средствата за Полска беа блокирани поради контроверзните реформи, пред се на судството, само една петтина од Полјаците имаат негативен став за членството во ЕУ, наведува Бета. Во најновата анкета за полскиот весник Џењик Газета Правна и радио станицата РМФ ФМ, 70 отсто од Полјаците позитивно ги оценија двете децении членство, додека само 22 отсто од анкетираните гледаа негативно. Дури и речиси половина од гласачите на актуелната опозициска партија Право и Правда, 47 отсто од нив, исто така позитивно го оценуваат придонесот за Полска од две децении во Унијата, додека позитивната оценка за придонесот за членство кај гласачите на про-европската демократска владејачка коалиција, која дојде на власт на парламентарните избори во октомври, достигнува дури 84 отсто....

Гледани низ очите на шпедитерите, автомобилите се посебна стока. Од една страна, тие не се толку гломазни како атомски реактор или нафтена платформа, но сепак се премногу големи за да бидат наредени некаде. А тие дефинитивно не можат да се „лопатарат“ како јаглен или пченка, каде што никој нема да забележи ни најмала гребнатинка или вдлабнатина на лимот. Ова значи дека на секој автомобил му требаат околу 10 квадратни метри простор, дури и кога само стои таму и го чека следниот чекор. И ова станува проблем за пристаништата специјализирани за транспорт на автомобили, како што е Емден во Германија и уште поголемото Бремерхавен, пишува Дојче веле, пренесува Индекс.хр. Емден е првенствено пристаниште на Фолксваген Груп, а Бремерхавен е едно од најголемите пристаништа од ваков вид во целиот свет. „Сите познати автомобилски шпедитери редовно го користат нашето пристаниште и над 1.000 коли се закотвуваат тука секоја година“, вели за ДВ Јулија Вагнер од БЛЏ Логистикс Груп во Бремерхавен....

Компаниите што работат во македонските индустриски зони, веќе почнаа со јавно-приватно партнерство за поставување соларни електрани во ТИРЗ-овите. Идејата е да се снабдат производствените капацитети од кои се извезува стока во Европската Унија, така што компаниите нема да мораат таму да го плаќаат прекуграничниот данок на јаглерод Европските и северноамериканските компании, за да останат конкурентни, треба да ги намалат трошоците на име на емисии на стакленички гасови, па затоа се свртуваат кон почисти извори. Се очекува производителите што работат надвор од ЕУ, во 2026 година да воведат механизам за прекугранично приспособување на јаглеродот (SVAM ) и за да можат да извезуваат во трговскиот блок од 27 членки на ЕУ, ќе треба да платат надоместок за емисиите генерирани при производството, а царините постепено ќе се зголемуваат. Ова се однесува и за компаниите што работат во македонските индустриски зони, кои веќе почнаа со јавно-приватно партнерство за поставување соларни електрани во ТИРЗ-овите. Идејата е да се снабдат производствените капацитети од кои се извезува стока во Европската Унија, така што компаниите нема да мораат таму да го плаќаат прекуграничниот данок на јаглерод. – Воспоставувањето јавно-приватно партнерство за соларни електрани оди преку Директоратот за технолошко-индустриски развојни зони. „Нормак инвестмент“, косопственик и концесионер на зоната Тетово, со која управува, доби од Регулаторната комисија за енергетика и услуги во управувањето со води и комунален отпад (РКЕ) пробна лиценца за работа за планираната соларна централа од десет мегавати – објави порталот „Балкан грин енеџи њувс“. Исто така, ТИРЗ потпиша договор вреден 412 милиони денари (6,7 милиони евра) со „Зобек Мајнинг“, за подготовка на земјиште за изградба на соларни централи на локации во двете индустриски зони во Скопје, како и во Штип, Струмица, Прилеп и во Струга. Од Дирекцијата наведуваат дека ќе се финансираат работите од надоместоците што ќе ги платат операторите на фотоволтаични системи. Ист договор за јавно-приватно партнерство има и ЕСМ со турската „Фортис електрик“ и со бугарската „Солар про“ за изградба на фотонапонска електрана во Осломеј, од 100 мегавати. Вредноста на инвестицијата треба да биде 70 милиони евра. Кон крајот на минатата година, ТИРЗ објави јавен повик за започнување јавно-приватно партнерство за соларни централи. На тој конкурс, прва беше избрана турската компанија „Фидес електрик енерџиси“. Исто така, и „Пиксел груп“ во септември 2022 година најави дека ќе изгради фабрика за соларни панели во ТИРЗ Тетово, со германската компанија „AE Солар“....

Цените на акциите пораснаа на европските берзи во понеделник во претпладневното тргување, продолжувајќи го позитивниот тренд од минатата седмица, што најмногу се должи на подобрите од очекуваните деловни резултати на компаниите. Индексот STOXX 600 на водечките европски акции порасна за 0,3 отсто во првиот дневен пресек од тргувањето, откако минатата седмица порасна за 1,3 отсто. Истовремено, лондонскиот FTSE индекс зајакна за 0,48 отсто, на 8.179 поени, додека франкфуртски DAX порасна за 0,20 отсто, на 18.196 поени, а париски CAC за 0,29 отсто, на 8.111 поени. Цените на акциите пораснаа и на азиските берзи. MSCI индексот на азиско-пацифичките акции, без јапонските, во истиот период од тргвуањето како и во Европа порасна за 0,8 отсто. Во исто време, цените на акциите во Хонгконг, Шангај, Австралија и Јужна Кореја пораснаа меѓу 0,6 и 1,2 отсто. Во Јапонија поради празници берзата е затворена. Така, азиските берзи го следат растот на Волстрит од петокот, кога силно пораснаа цените на акциите на технолошките гиганти, како „Alphabet“ и „Microsoft“. Покрај кварталните деловни резултати, во фокусот на инвеститорите ќе биде и овонеделниот дводневен состанок на челниците на американската централна банка, кој започнува во вторник. Но бидејќи инфлацијата во САД е сè уште висока, никој не очекува Fed да ги намали каматните стапки оваа сесија, но инвеститорите внимателно ќе ја анализираат изјавата на централната банка и прес-конференцијата на нејзиниот претседател Џером Пауел....

Народната банка постојано работи на унапредување на регулативата за осигурување на дигиталната отпорност во финансискиот сектор. Започнати се активности за усогласување на домашната регулатива со европскиот Закон за дигиталната оперативна отпорност (англ. Digital Operational Resilience Act − DORA), со што ќе се воспостават унифицирани стандарди за заштита, пријавување и справување со сигурносните инциденти, обезбедување непрекинатост во работењето, поголема контрола на надворешните лица кои обезбедуваат важни оперативни функции и засилена комуникација и координација на сите институции во финансискиот сектор на нашата држава, пишува Горан Јанкоски, главниот супервизор за информациските системи на Народната банка во колумна за билтенот на Македонската банкарска асоцијација. Јанкоски наведува дека дигиталната отпорност се дефинира како способност за заштита, справување и брзо обновување на деловните процеси на финансиската институција од настани коишто може да предизвикаат нивен прекин. „Законот треба да обезбеди поддршка на процесот на дигитална трансформација, правилна примена на новата технологија и поттикнување на иновативноста во новото време на дигитални финансии. Народната банка во моментов подготвува нова Одлука за Методологија за сигурноста на информативниот систем, усогласена со насоките на Европскиот банкарски орган (ЕБА) за управување со ризиците поврзани со сигурноста. Оваа одлука би била вовед во активностите за подготовка и воведување нов закон за унапредување на дигиталната оперативна отпорност во финансискиот сектор, усогласен со ДОРА“, посочува Јанкоски. Клучните области коишто се опфатени со Законот за дигиталната оперативна отпорност се управувањето со ИТ-ризикот, управувањето со ризикот од пренесување на извршувањето оперативни функции или услуги од надворешни лица и нивен надзор, тестирањето на дигиталната отпорност, управувањето со ИТ-инциденти, споделувањето (размена) информации итн. „Законот создава регулативна рамка и воведува стандардизирани и хармонизирани принципи за заштита од заканите од дигиталниот простор, коишто треба да бидат исполнети од институциите во финансискиот сектор со примена на потребните контроли за заштита, соодветно управување со сигурносните инциденти и нивно пријавување до надлежните тела во земјата и ЕУ. Како новитет се воведува барањето за спроведување тестирање на дигиталната отпорност, во согласност со кое финансиските институции треба да спроведуваат редовни тестирања на своите ИТ-системи и услуги, за што треба да се известат и регулаторните органи. Исто така, со Законот се воспоставува рамка за соработка и комуникација помеѓу институциите во секторот, домашните и меѓународни надлежни тела и други учесници со цел да се унапреди оперативната отпорност“, пишува Јанкоски. Поради засиленото присуство на банките на современите канали, дигитализацијата на банкарските производи и услуги и постојаниот пораст на ризиците поврзани со заканите во дигиталниот простор почнувајќи од 2003 година, Народната банка активно работеше на дефинирање на потребната регулатива во подрачјето, којашто постојано се надградува во согласност со најдобрите стандарди и практики на ЕУ....

Комисијата за осигурување од автомобилска одговорност денеска на седница треба да го разгледа Извештајот од Националното биро за осигурување за оправданоста и исправноста на донесените одлуки за зголемување на цената на полисата за задолжителното автомобилско осигурување од страна на осигурителните компании и да преземе соодветни чекори во насока на заштита на крајните потрошувачи. Комисијата за автомобилска одговорност која е именувана од страна на Владата согласно Законот за задолжително осигурување во сообраќајот ја сочинуваат членови од Министерството за финансии (МФ), Националното биро за осигурување (НБО) и Агенцијата за супервизија на осигурувањето (АСО). Таа е надлежна за утврдување на Тарифата на премии за осигурување на сопствениците на моторни возила од одговорност за штети предизвикани на трети лица. Комисијата ја утврдува премијата за осигурување која ја плаќа договорувачот на осигурувањето-осигуреникот, a која се состои од техничка премија, која ја утврдува Владата на предлог на Комисијата и дел на премија за вршење на дејноста на осигурување (режиски трошоци) што ги утврдуваат осигурителните друштва самостојно со посебна одлука на Друштвото за осигурување. Со донесените одлуки за зголемување на цената на полисата за задолжителното авто осигурување од страна на осигурителните компании за 15,44 отсто поскапува полисата што ја плаќаат граѓаните при регистрација на нивните возила со моќност од над 44 киловати. Поскапувањето е од 840 па до скоро 1.600 денари во зависност од моќноста на возилото....

За компаниите од преработувачката индустрија кои планираат да инвестираат во модернизирање на производството и за сите кои имаат идеја за проширување на бизнисите или да воведат нова технологија, во моментов има два актуелни повици токму за нив. Агенцијата за финансиска поддршка во земјоделството и руралниот развој го објави првиот јавен повик од ИПАРД III програмата за Мерка 3 – инвестиции во основни средства за преработка и маркетинг на земјоделски и рибни производи. На располагање се 14 милиони евра. Вториот повик е на Фондот за иновации и технолошки развој – Кофинасирани грантови за комерцијализација на иновации преку кој се обезбедени 8 милиони евра за поддршка на проекти за комерцијализација на иновативноста кај македонските компании....

Викендов oд 26 дo 28 април се oрганизира втoрoтo издание на Стартап Викенд Охрид, настан што запoчна вo петoк пoпладне и ќе трае дo утре (недела) вечер. Се работи за најголем настан од ваков тип во државата, каде учесниците ќе ги преточат своите идеи во бизнис решенија, односно прототипи. Стартап Македoнија е oрганизатoр, дoдека пак универзитетoт за инфoрматика „Св. Апoстoл Павле” е дoмаќин на настанот. Организаторот посочува дека по отворањето, 20 идеи биле презентирани oд млади прoфесиoналци пред ментoрите и oстанатите учесници на настанoт. „Учесниците, чии штo идеи oтпаднаа се приклучија на учесниците чии штo идеи прoдoлжија пoнатаму и сo тoа вoеднo се фoрмираа тимoвите. Откакo тимoвите беа фoрмирани, се oдржа рабoтилница за Бизнис мoдел канвас, на кoја штo се разгoвараше за важноста и суштината на oвoј мoдел. Тимoвите запoчнаа сo рабoта на свoите идеи вo текoт на нoќта, сè дo финалнoтo гласање, кoе штo е закажанo вo недела пoпладне. Нивната задача е да ги претoчат свoите идеи вo бизнис решенија, oднoснo прoтoтипи“, посочуваат организаторите. Вo текoт на втoриoт ден, тимoвите ќе дoбијат разнoврсна ментoрска пoддршка, бидејќи, како што велат, ментoрите дoаѓаат oд различни oбласти и ќе ја пoнудат свoјата експертиза, сè сo цел да им пoмoгнат на тимoвите да дoјдат дo пoдoбри прoтoтипи. Пoкрај ментoрската пoддршка, за втoриoт ден е предвиденo и да се oддржи рабoтилница за валидација на идеја и рабoтилница за „pitch“. Милента Петковска, учесник на „Стартап Викенд“ и дел од тимот на Ommn, раскажува за нивната идеја Omnilyst. Воглавно тоа ќе биде платформа специјализирана за контент креатори и инфлуенсери. „Искуството на целиов стартап викенд е доста едукативно, поради тоа што има многу голем број на информации на интернет, што може да ги најдеме и што може само да нè збунат во процесот на самата креација на бизнис. Фасилитаторот беше тука за да нè насочи и да ни помогне полесно да креираме еден квалитетен стартап бизнис“, вели Петковска. Дарко Соколески, волонтер на „Стартап Викенд Охрид“, воедно задолжен за содржините што излегуваат на социјалните мрежи, посочува дека настанот му помага работно и искуствено. „Овој ‘Стартап Викенд’ ја научив лекцијата дека треба да работиме понапорно и подинамично“, вели Соколески. Фото: Стартап Викенд Охрид...

Инвестиција од сто милиони евра, која во временска рамка од десет години треба да отвори илјада работни места, е договорена со турски „Шахтерм“. Договорот е потпишан помеѓу менаџерот на компанијата од Бурса, Фарук Шахин, и директорот на ТИРЗ, Јован Деспотовски. Реализацијата на новата турска инвестиција во Македонија предвидува закуп на повеќе од 20 илјади метри квадратни во ТИРЗ Скопје 2, каде што ќе се изгради објект кој ќе зафаќа површина од над 13 илјади квадрати. Тоа ќе биде и првата од двете фази на инвестицијата. Со ова, „Шахтерм“ го зголеми планираното вложување, кое во стартната најава, пред четири месеци, беше од 70 милиони евра. Ова ќе биде првиот производен капацитет на компанијата надвор од матичната држава. Во планот на новата инвестиција е предвиден и центар за истражување и развој. „Шахтерм“ зад себе има повеќе од 40 години искуство во дизајн и производство на системи за греење за бела техника и апарати за домаќинство. На глобално ниво се вбројува меѓу петте водечки компании во оваа дејност, поради тоа што повеќе од половина од годишното производство е наменето за пазарите надвор од Турција. На листата од клиенти се познатите светски производители на бела техника и апарати за домаќинство – „Вирпул“, „Амика“, „Горење“, „Беко“ и „Кенди“. Делегација на ТИРЗ е во посета на Турција, а во тие рамки е потпишан и договорот. Освен тоа, ќе има и презентација на македонските инвестициски можности пред турски компании....

Спротивно на изјавите на португалскиот претседател Марсело Ребело де Соуза, Владата на Португалија денеска соопшти дека одбива да започне каков било процес на исплата на репарации за злосторствата извршени за време на трансатлантската ропска и колонијална ера. Од 15 до 19 век, шест милиони Африканци биле киднапирани и насилно транспортирани преку Атлантикот со португалски бродови и продадени во ропство, главно во Бразил. Ребело де Соуза изјави и дека Португалија може да користи неколку методи за плаќање репарации, како што се отпишување на долговите кон поранешните колонии и обезбедување финансиска поддршка. Сепак, португалската Влада соопшти дека сака „подлабоко подобрување на меѓусебните односи, почитување на историската вистина и сè поинтензивна и блиска соработка, заснована на помирување на братските народи“ и додаде дека не постои „процес или програма за конкретни акции за исплата на репарации“, истакнувајќи дека оваа политичка линија ја следеле и претходните влади. Владата во Лисабон оцени дека односите со поранешните колонии се „навистина извонредни“, особено во областите како што се образование, јазик, култура, здравство, но и во доменот на финансиската и економската соработка....

На покана на Регионалниот центар за техничка помош на Меѓународниот монетарен фонд (ММФ), гувернерката Анита Ангеловска-Бежоска одржа предавање на „Форумот за примена на Кодексот за транспарентност на ММФ“, на кој ги сподели позитивните искуства на Народната банка во примената на најновите и највисоките меѓународни стандарди и најдобрите практики за транспарентност и отчетност на централните банки. На Форумот, Народната банка беше посочена како пример за земјите од регионот, којашто помеѓу првите зеде учество во пилот-проектот за оцена на транспарентноста во однос на новиот Кодекс за транспарентност на ММФ. ММФ во својот Извештај за оцената на транспарентноста заклучува дека Народната банка применува високо ниво на транспарентност, коешто е значително зајакнато во изминативе неколку кризни години, овозможувајќи успешно одржување на макроекономската стабилност. Гувернерката Ангеловска-Бежоска истакна дека транспарентноста и отчетноста на централните банки е нагласена по глобалната финансиска криза, а особено во последните неколку години кога се соочивме со неколку последователни кризи. Во такви околности на зголемена економска неизвесност и финансиски стрес, се истакнува потребата централните банки појасно и позачестено да бидат присутни во јавноста со појаснување на економските движења, како и со комуницирање за причините и претпоставките за донесените монетарни одлуки. Народната банка го следи овој тренд, при што уште од 2021 година транспарентноста и отчетот кон јавноста се издвоени како една од целите во Стратегискиот план на Народната банка, за што тимот на централната банка напорно работи градејќи модерна, општествено одговорна и транспарентна институција. Постојаното подобрување на транспарентноста ги зголеми довербата и кредибилитетот на институцијата кај јавноста, што беше заклучено и во Извештајот на ММФ. „Имајќи ги предвид согледувањата на ММФ, Народната банка во изминатиот период ја зголеми достапноста на податоците за спроведувањето на основните активности, а дополнително ја збогативме и нашата комуникација со јавноста, при што бројот на соопштенијата, преку кои на поедноставен јазик се доставуваат пораките од Народната банка, се зголеми за 25%, а јавните настапи на раководниот тим се зголемија за 40%. Народната банка придонесува и кон подигнувањето на нивото на финансиската писменост преку постојано одржување обуки и други активности, зајакнувајќи ја двонасочната комуникација со граѓаните и институциите“, порача гувернерката во своето обраќање. Притоа таа нагласи дека довербата од јавноста беше клучна за одржувањето стабилни инфлациски очекувања, стабилен курс на денарот и за задржување на макроекономската стабилност во изминатиот период. Ова е потврдено и со Анкетата спроведена од Светската банка, според која Народната банка е институција којашто ужива најголема доверба во рамките на домашните институции....

Турција е рангирана на прво место по бројот на странски компании во земјава, и во моментов речиси 2.000 турски компании се регистрирани и работат во различни сектори Позитивната деловна клима за инвестирање, брзи и ефикасни процедури и постапки за реализација на инвестиции, како и пристап до квалификувана работна сила се клучни за турските инвеститори во земјава. Своето позитивно искуство од инвестирање во ТИРЗ пред повеќе од 30 турски компании го споделија менаџерите на турската компанија Пурпласт и на новиот инвеститор во ТИРЗ, компанијата Шахтерм. На настанот во организација на Стопанската комора на Бурса директорот на ТИРЗ, Јован Деспотовски ги претстави инвестициски можности во Македонија како и можностите за турските компании, а свое обраќање имаа и македонскиот амбасадор во Турција, Јован Манасиевски како и Џунејт Шенер, потпретседател на бордот на директори на Стопанската комора на Бурса. „Македонија има клучна географска положба. Нудиме флексибилност, одлична инфраструктура и квалификувана работна сила. Она што е уште поважно е што успеавме да ја промениме сликата од земја на евтина работна сила, во земја на добро платени работни места за нашите сограѓани. Па така не само што континуирано расте бројот на вработени во Зоните, туку и просечната нето плата веќе достигна над 1.100 евра. Македонија е стабилна земја со вредни работници. Покажавме и дека Македонија е вистинска бизнис дестинација со оглед на тоа дека во изминативе три години имаме постигнато договори од 1 милијарда евра, што е исто колку инвестицискиот обем за десет години, “ изјави Јован Деспотовски, директор на ТИРЗ. Тој додаде и дека „Турција прераснува во сериозен бизнис партнер на земјава, а само во ТИРЗ во последниве три години имаме три нови турски компании кои инвестираат над 125 милиони евра и предвидуваат отворање на над 1.200 нови работни места од кои дел веќе се реализираат“....

1 милијарда евра ќе се слеат од централниот буџет во општинските буџети, ветува носителот на третата изборна единица на ВМРО-ДПМНЕ, Драган Ковачки. „Само за Кочани планираме да одвоиме 17 милиони евра во првиот четири годишен мандат. И тука предвидуваме продолжување на експресниот пат Кочани до Делчево, реконструкција на патот Кочани до Зрновци, секако целосна реконструкција на железничката линија Кочани до Велес и во градот Кочани предвидуваме изградба на катна гаража, изградба на старечки Дом и јужниот булевар. Така што ова е еден инвестициски бум кои што ги чека нашите општини после промената на власта. Ги повикувам сите граѓани на 8мај да ни се приклучат, за проекти, реформи и да си ја вратиме Македонија повторно горда и твоја“, изјави Ковачки....

Земјите од БРИКС се сметаат за петте најголеми економии во развој во светот, а проектираниот развој на дел од членките на оваа групација далеку ги надминува оние на земјите кои и припаѓаат на групацијата Г7, кои традиционално се сметаат за најразвиени економии. Првично, терминот БРИК го користеа економистите кога зборуваа за економиите во развој на Бразил, Русија, Индија и Кина, а групата се прошири за да ја вклучи Јужна Африка од 2010 година. Кина има најголемиот БДП меѓу БРИКС државите, од 16,86 трилиони американски долари во 2021 година, додека другите се под три трилиони. Заеднички, блокот БРИКС има БДП над 25,85 трилиони американски долари во 2022 година, што е малку повеќе од Соединетите Американски држави....

Сојузот на синдикатите на Македонија организира протест по повод Меѓународниот ден на трудот 1 мај. Претседателот на ССМ Слободан Трендафилов во отворено писмо до јавноста посочува дека работничкото движење во Македонија е исправено пред сериозен предизвик поради, како што наведува, односот на креаторите на политиките кои покажаа дека водат грижа исклучиво за себе и за своите интереси, а не водат грижа за работниците, работничките права и работничките интереси. – Денеска, работниците во Македонија се соочуваат со се поголем притисок за нивната егзистенција поради високите трошоци за живот и ниските плати. Синдикатите покажаа дека можат напорно да работат во интерес на нивните членови и во интерес на работниците. Синдикатите покажаа дека секој сам може да постигне резултат, но имаме можност сплотени да покажеме одлучност во работничката борба, онака како што вашите и нашите членови очекуваат и онака како што работниците очекуваат од нас, наведува тој во писмото повикувајќи го членството на протест. Трендафилов посочува дека на 1 мај работниците имаат можност и шанса да покажат дека се незадоволни и дека сите тие кои претендираат да ја водат државата треба да го слушнат гласот на работниците. -Имаме можност да го покажеме нашето, работничкото незадоволство и заедно да излеземе на голем работнички протест на 1 Мај, особено поради можноста, пораките, нашите и работничките барања да ги упатиме на неколку денови пред парламентарните избори до сите тие кои претендираат да ја водат Државата. Како Претседател на Сојузот на синдикатите на Македонија ве замолувам да покажеме одлучност во борбата, борбата која е заедничка, за подобро утре и за подобри работнички права, наведува Трендафилов. На протестот очекува на ССМ да му се придружат и членови на други синдикати и граѓани. На Меѓународниот ден на трудот – 1 Мај, протестот ќе започне во 11 часот од пред Работничкиот дом до Собрание – Стопанска комора – Влада....

Фондот за иновации и технолошки развој денеска го објави јавниот повик „Ко-финансирани грантови за комерцијализација на иновации”, преку кој се обезбедени 8 милиони евра за поддршка на проекти за комерцијализација на иновативноста кај македонските компании. Повикот е наменет за компании кои сакаат да развијат иновативен производ, услуга или процес, сами или во соработка со друго претпријатие и/или установа која врши високообразовна, односно научноистражувачка дејност. Финансиската поддршка е достапна за домашните претпријатија кои имаат проекти со јасна комерцијална цел и кои се во фаза на прототип, па се до преткомерцијална фаза. Доколку предлог проектот се поднесува од страна на конзорциум, во тој случај предлог проектот го поднесува водечкиот апликант, а членови на конзорциумот можат да бидат претпријатија, високообразовни и научно-истражувачки установи од земјата и странство. Вкупниот награден фонд на повикот изнесува 8 милиони евра, а Фондот обезбедува финансиска поддршка во износ од 20 милиони денари, односно финансирање до 70% или до 60% од вкупниот буџет на проектот, во зависност од бројот на вработени и годишниот приохд остварен во последните две години. Времетраењето на проектите може да биде до 24 месеци. Дополнително, со овој инструмент ги поттикнуваме компаниите да бараат дополнителни извори на финансирање, па така доколку за времетрањето на проектот а се до одобрување на завршниот извештај од страна на Фондот, корисникот достави доказ за привлечен инвеститот кој вложил износ кој изнесува најмалку 50% од износот на финансиска поддршка доделена од страна на Фондот на корисникот, во тој случај корисникот ќе биде ослободен од обврската за плаќање на ројалти. Активности кои ќе бидат одобрени за финансирање во рамките на повикот се за: истражување и развој, тестирање, активности поврзани со заштита на интелектуалната сопственост, дизајн, развој на пилот линии, активности поврзани со обезбедување квалитет и активности за маркетинг и продажба. Како главни критериуми според кои ќе се оценуваат предлог проектите се: степен на иновативност, квалитет на проектот, капацитет на проектниот тим, потенцијал на пазарот и влијание на проектот. Поцесот на евалуација на предлог проектите ќе се одвива во две фази: фаза на претселекција која се спроведува од страна на три домашни стручни лица по проект, две стручни лица од областите што соодветствуваат со критериуммите за евалуација и едно лице од областа што соодветсвува на предлог проектот. Во втората фаза, односно фазата на селекција се спроведува од страна на Комитетот за одобрување на инвестиции, кои ја носат и финалната одлука за финансирање на проектите. Рокот за аплицирање на јавниот повик „Кофинансирани грантови за комерцијализација на иновации” е до 04 Јуни 2024 година, до 14:00 часот. Повеќе информации за повикот се достапни на следниот линк: https://fitr.mk/%d0%ba%d0%be%d0%bc%d0%b5%d1%80%d1%86%d0%b8%d1%98%d0%b0%d0%bb%d0%b8%d0%b7%d0%b0%d1%86%d0%b8%d1%98%d0%b0-%d0%bd%d0%b0-%d0%b8%d0%bd%d0%be%d0%b2%d0%b0%d1%86%d0%b8%d0%b8/...

Консалтинг за стратешки развој во рамките на Проектот на УСАИД за јакнење на деловниот екосистем додели сертификати за грантови на 4 организации – Фондација за менаџмент и индустриско истражување, Сојуз на стопански комори на Македонија, Комора на Република Северна Македонија за приватно обезбедување и Занаетчиска комора- Скопје – кои ќе работат на економско јакнење на жените во бизнисот. Oвие организации ќе спроведуваат активности насочени кон подобрување на постоечки и/или развивање на нови услуги за своите бизнис членки, промоција на економското јакнење на жените и економска рамноправност, како и помош за надминување на последиците од економската криза. Покрај церемонијата за доделување на грантови, беа одржани и две панел дискусии каде беа претставени проектите на организациите- добитнички на грантови поддршка и очекуваните резултати, како и панел дискусија на тема предизвици и можности на жените во традиционално „машки“ професии. Клучните заклучоци од панел дискусиите се следните: Голем дел од предизвиците со кои се соочуваат жените во бизнисот се поврзани со родовите стереотипи и предрасуди, дел од кои водат и до родова поделба на професиите. Нема „машки“ и „женски“ професии, а жените не треба да се насочуваат само кон ниско платени работни места; Жените треба да имаат пристап до информации, контакти, финансии, пазари како и менторство и специјализирани обуки за да направедуваат на лидерски позиции. Зголемувањето на родовата еднаквост на работното место придонесува за поразвиени и поконкурентни микро, мали и средни претпријатија; Потребни се конкретни мерки, акции и политики за родова еднаквост со цел да се овозможи инклузивна работна средина и да се поддржи развојот на женскиот потенцијал во приватниот сектор. Активноста за јакнење на деловниот екосистем кој се спроведува во периодот меѓу 2022-2026 има цел да придонесе кон подобрувањето на продуктивноста, растот и конкурентноста на микро, малите и средните претпријатија и нивното прилагодување на кризните економски состојби преку подобрени услуги на деловните здруженија во Северна Македонија. Повеќе информации за проектот ќе најдете на: https://bit.ly/3PLPM6S...

Од добивката што НЛБ банка ја оствари во 2023 година, за дивиденда се предвидени 36,6 милиони евра. Акционерите на една од најдобрите банки во Македонија ќе ја поделат таа сума врз основа на утврдените 2.636 денари или 42,86 евра по акција. Бројките се во бруто износ, а засега се само во форма на предлог, за кој ќе се гласа на акционерското собрание на 29 мај. Со исплатата ќе се стартува на 25 јуни. Според дивидендниот календар, последен ден на тргување со право на дивиденда е 10 јуни. Средствата од дивидендата ќе ги добијат акционерите чии имиња на 12 јуни ќе бидат во акционерската книга. НЛБ банка има издадено 854.061 обична акција. Инаку, од добивката пари се двојат и за други намени – за задржана добивка за инвестициски вложувања 3,75 милиони евра и за општ резервен фонд – 11,93 милиони евра....

Шенг Лаијун, заменик-директор на Националното биро за статистика, на прес-конференцијата за економските перформанси на Кина во првиот квартал Бруто-домашниот производ (БДП) на Кина порасна за 5,3 отсто на годишно ниво во првиот квартал од 2024 година, покажаа податоците на Националното биро за статистика (НБС). БДП на земјата достигна 29,63 трилиони јуани (околу 4,17 трилиони американски долари) во овој период, покажаа податоците на НБС. На квартална основа, економијата во првите три месеци порасна за 1,6 отсто. – Висококвалитетниот развој на Кина постигна нови достигнувања во првиот квартал. Националната економија го задржа замавот на закрепнување и добро започна – рече Шенг Лаијун, заменик-директор на НБС, на прес-конференција. Шенг Лаијун притоа ги потецираше позитивните фактори во периодот, како што се зголемената побарувачка за производство, стабилното вработување, цените и растечката пазарна доверба. – Овие позитивни фактори, кои го поттикнуваат економското закрепнување, се акумулираат и зајакнуваат, поставувајќи добра основа за раст во целата година – рече Шенг. Заменик-директорот го припиша оптимистичкиот замав во првиот квартал на имплементацијата на поддржувачките владини политики и засилените напори за макроконтрола. БДП на Кина порасна за 5,2 отсто на годишно ниво минатата година и земјата го испланира својот целогодишен економски раст на околу 5 отсто за 2024 година....

Државниот завод за статистика денеска објави дека просечната месечна исплатена бруто-плата по вработен, во февруари 2024 година, изнесува 58.967 денари. Просечната месечна исплатена нето-плата по вработен во февруари годинава изнесувала 39.276 и во однос на февруари минатата година е повисока за 16,5 отсто. Зголемувањето се должи, пред сѐ, на зголемувањето на просечната месечна исплатена нето-плата по вработен во секторите: јавна управа и одбрана; задолжително социјално осигурување (24.9 проценти), административни и помошни услужни дејности (22,5 проценти) и уметност, забава и рекреација (20,4 проценти). Намалување на просечната месечна исплатена нето-плата по вработен, во однос на претходниот месец, е забележано во секторите: транспорт и складирање (10,1 процент), рударство и вадење на камен (7,2 проценти) и земјоделство, шумарство и рибарство (6,3 проценти)....

Комисијата за осигурување од автомобилска одговорност в понеделник на седница треба да го разгледа Извештајот од Националното биро за осигурување за оправданоста и исправноста на донесените одлуки за зголемување на цената на полисата за задолжителното авто осигурување од страна на осигурителните компании и да преземе соодветни чекори во насока на заштита на крајните потрошувачи. Комисијата за автомобилска одговорност која е именувана од страна на Владата согласно Законот за задолжително осигурување во сообраќајот ја сочинуваат членови од Министерството за финансии (МФ), Националното биро за осигурување (НБО) и Агенцијата за супервизија на осигурувањето (АСО). Таа е надлежна за утврдување на Тарифата на премии за осигурување на сопствениците на моторни возила од одговорност за штети предизвикани на трети лица. Комисијата ја утврдува премијата за осигурување која ја плаќа договорувачот на осигурувањето-осигуреникот, a која се состои од техничка премија, која ја утврдува Владата на предлог на Комисијата и дел на премија за вршење на дејноста на осигурување (режиски трошоци) што ги утврдуваат осигурителните друштва самостојно со посебна одлука на Друштвото за осигурување. Од Министерството за финансии нагласуваат дека техничката премија останува непроменета, а со донесените одлуки од страна на осигурителните друштва е извршена корекција на цената во делот на премија за вршење на дејноста на осигурување (режиски трошоци). Министерството за финансии претходно вчера заради донесените одлуки од страна на осигурителните компании за зголемување на висината на бруто-премијата за осигурување од автомобилска одговорност ја свика Комисијата за осигурување од автомобилска одговорност која одржа седница на која ги разгледа сите аспекти од носењето на овие одлуки и заклучи в понеделник на нова седница да донесе одлука. Врз основа на добиеното известување од страна на АСО, која е регулатор на осигурителниот сектор, Министерството вчера се обрати и до Комисијата за заштита на конкуренцијата, со цел да се испита дали се прекршени правилата на фер и конкурентно однесување согласно oдредбите од Законот за заштита на конкуренцијата. Токму АСО го информира Министерството дека мнозинството друштва за осигурување донеле одлуки и доставиле известување до нив за зголемување на висината на бруто-премијата за осигурување од автомобилска одговорност на 23 април 2024 година со примена од 25 април 2024 година, а со интервенција во делот на премијата за вршење на дејноста осигурување (режиските трошоци) кои осигурителните друштва самостојно ја утврдуваат. Од АСО, пренесува МИА, сметаат дека зголемувањето на цената на полисите за задолжително автомобилско осигурување е неоправдан чекор на осигурителните компании. -По добиените известувања од осигурителните компании дека ќе ја зголемат цената направени се актуарски пресметки за проверка. По извршените актуарски пресметки утврдено е дека зголемувањето на цената, со дадените образложенија, не е оправдано – велат од АСО. Затоа, додаваат, во рамите на своите надлежности доставиле предлог до Министерството за финансии да иницира изготвување и донесување нова тарифа на премии за задолжително осигурување од автомобилска одговорност и со тоа да го ограничи износот на режискиот додаток што ќе овозможи намалување на цената на полисите за задолжително осигурување од автомобилска одговорност. Од НБО, пак, велат дека актуелните пазарни услови предизвикаа неопходност од промена на цената на полисата за задолжителното авто осигурување и додаваат дека процентот на пораст секоја осигурителна компанија сама го дефинира, зависно од деловната политика и направената анализа. Оттаму објаснуваат дека се работи за европски компании кои одлуките ги носат врз основа на сериозни повеќегодишни анализи, кои покажуваат дека бизнисот за осигурување на автоодговорност е неодржлив со сегашните цени. -Порастот на цената е предизвикан од континуираниот раст на цените на реосигурувањето, автомобилите, порастот на цената на резервните делови, порастот на платите и постојаната голема инфлациона тенденција. Општиот пораст на цените од 2008 до 2023 година изнесува 61,56 отсто. Истовремено цената за осигурување од автомобилснка одговорност не е променета веќе 15 години и е единствената категорија во нашата земја која не претрпела зголемување на цена- посочуваат од НБО и додаваат дека имаме најниска цена во регионот на осигурување од автоодговорност. Нагласуваат дека досегашната цена на задолжителното авто осигурување била непазарна, прениска, меѓу најниските во регионот, непроменета уште од 2008 година и дека ја доведува во прашање исплатливоста на работењето на осигурителните компании. -Без поскапувањето овој бизнис е неодржлив и ќе биде полека напуштен од страна на осигурителните компании. Финансиските институции имаат обврска да работат по строго дефинирани одржливи параметри, со цел зајакнување на стабилноста на финансискиот систем. Како потсетување, во 2008 година цената на автомобилската одговорност беше намалена за 30 отсто, но, денес условите за работење се променети и неодржливо е за Осигурителните компании да работат со цени на ова ниво – прецизираат од НБО. Зголемувањето на цената за задолжителна осигурителна полиса од страна на осигурителните компании вчера на својот Фејсбук профил го коментираше и вицепремиерот за економски прашања Фатмир Битиќи. -Згрозен сум од зголемувањето на сумата за задолжителна осигурителна полиса од страна на осигурителните компании. Ова може да се толкува и како директен атак, или политичко мешање на компаниите за осигурување, бидејќи тарифникот со тие зголемувања два пати е доставен до Владата и два пати не е одобрен на владина седница. Ова е манипулативен начин со кој надвор од предвидената процедура осигурителните компании изнаоѓаат начин да ја зголемат цената на авто осигурувањето на грбот на граѓаните – напиша Битиќи. Тој ги повика Министерството за финансии и Комисијата за заштитата на конкуренција да постапат по овој случај. -Го повикувам ресорното Министерство за финансии и Комисијата за заштита на конкуренција да постапат и да покренат постапка за олигополско здружување и осигурителните компании да го повлечат зголемувањето на цените, а на граѓаните кои веќе платиле повисоки цени очекувам да им се компензираат средствата – порача Битиќи на Фејсбук. Со донесените одлуки за зголемување на цената на полисата за задолжителното авто осигурување од страна на осигурителните компании за 15,44 отсто поскапува полисата што ја плаќаат граѓаните при регистрација на нивните возила со моќност од над 44 киловати. Поскапувањето е од 840 па до скоро 1.600 денари во зависност од моќноста на возилото....

Народната банка, на денот на монетарната самостојност, 26 април, традиционално ја додели Годишната награда за млади истражувачи за најдобар труд од областа на макроекономијата и банкарството. Овогодишниот добитник на првата награда е младиот истражувач Никита Ристовски за неговиот труд „Економски раст поттикнат од интеграцијата: Случајот на интеграцијата на Северна Македонија во Европската Унија“. Годинава, беше доделена и втора награда за трудот „Монетарната политика и каналите на цените на средствата во контекст на регионализацијата на берзите во земјите на поранешна Југославија“ на Стефан Таневски. При доделувањето на наградите, младите истражувачи остварија средба со гувернерката на Народната банка, како и со Одборот за оценување трудови, којшто го сочинуваат вицегувернерката Ана Митреска, претседател и членовите Билјана Давидовска-Стојанова, директорка и Гани Рамадани, заменик-директор во Дирекцијата за монетарна политика и истражување. На средбата со младите истражувачи беше искажана поддршка за нивниот придонес кон научноистражувачката работа. Беше истакнато дека основната цел на Народната банка за организирање на Конкурсот за Годишната награда, веќе осумнаесет години, е да се афирмираат младите истражувачи и да се даде придонес кон развојот на истражувачката дејност во земјава во областа на макроекономијата и банкарството. Во согласност со досегашната практика, наградените трудови ќе бидат презентирани на некоја од следните сесиите на Клубот на истражувачите на Народната банка, којшто служи како центар за развој на истражувачката мисла и мрежа за поврзување на истражувачите од ова поле на интерес. Пригодното одбележување на монетарната самостојност преку чинот на доделување на Годишната награда ги отсликува залагањата на Народната банка за постојано јакнење на научноистражувачката мисла во прилог на макроекономската стабилност, раст и развој. Инаку, Народната банка одбележа 32 години од монетарното осамостојување, односно од осамостојувањето како централна банка и од воведувањето на националната валута – денарот. За овие 32 години, напорите на централната банка беа насочени кон обезбедување макроекономска и финансиска стабилност, како фундаменти за економскиот раст и развој, работејќи особено на јакнењето на сопствените капацитети, односно на напредокот на човечките ресурси. Залагањата и резултатите на Народната банка во изминатите години се признаени од сите релевантни меѓународни организации, а таа е согледана како современа професионална институција, со висок кредибилитет....

Преземајќи значаен чекор за целите за пристапување кон Европската унија, Северна Македонија и Албанија вчера заедно ја започнаа Програмата за прекугранична соработка ИПА 3 во Корча. Како што информираат од Министерството за локална самоуправа, Програмата финансирана од ЕУ со буџет од 13,79 милиони евра, ја потенцира ангажираноста на двете земји да се усогласат со стандардите на ЕУ за одржлив развој и регионална интеграција до 2027 година. Дополнително на промоцијата, на настанот бил најавен и предстојниот повик за предлози во рамките на програмата ИПА 3, поканувајќи ги заинтересирани страни да учествуваат во оваа Програма. -Оваа иницијатива не само што се фокусира на клучни области како што се еколошката одржливост и социо-економскиот развој, туку исто така претставува клучен чекор кон нашата конечна цел за интеграција во ЕУ. Токму денеска најавуваме дека новиот повик за предлози ќе биде отворен многу наскоро, обезбедувајќи можности за конкретни и клучни проекти, изјавил Алтин Зечо, директор за конвергенција и кохезија со ЕУ, Државна агенција за стратешко планирање и координација на помош (САСПАК). Зечо дополнително истакнал дека членство во ЕУ бара зголемена соработка помеѓу нашите две земји, каде координирањето на заеднички политики и меѓусебната поддршка за постигнување на нашите цели и приоритети кон интеграција во ЕУ останува важен процес. Вулнет Арифи, шеф на одделот за ЕУ и координатор за СБС при Министерство за локална самоуправа на Република Северна Македонија, ја истакнал улогата на Програмата во забрзувањето на аспирациите за членство во ЕУ. -Со изградба на основите поставени од ИПА 2, оваа Програма не само што ја проширува соработката меѓу земјите, туку и повеќе ги усогласува нашите регионални политики со стандардите на ЕУ, отворајќи го патот за нашето очекувано пристапување. Претстојниот повик за предлози дополнително ќе ги активира нашите заедници да се ангажираат длабоко со нашиот процес на интеграција во ЕУ, рекол Арифи. Брисеида Ѓоза од Антена канцеларијата Северна Македонија – Албанија го истакнала целосниот пристап на програмата. -ИПА 3 е детално креирана за да ги зголеми нашите регионални капацитети за исполнување на критериумите на ЕУ, фокусирајќи се на климатска отпорност, одржлив туризам и зачувување на културното наследство. Ги охрабруваме заинтересираните страни да се подготват за претстојниот повик, кој ветува дека ќе ги зајакне нашите заеднички напори, истакнала Ѓоза. Од Министерството за локална самоуправа посочуваат дека ова стратешко вложување од ЕУ преку Програмата ИПА 3 е доказ за постојаните напори на Северна Македонија и Албанија за влез во ЕУ, испраќајќи директна порака за нивното патување кон европската интеграција....

Во изминатите 32 години, Народната банка се соочи со голем број предизвици, на кои успешно им одговори, додека денарот беше и ќе остане да биде „сидрото на стабилноста на нашата економија, стои во објавата на Народната банка. На денешен ден, 26 април 1992 година, беше воведен денарот како национална валута и беше воспоставена институционална рамка на монетарниот систем, односно Народната банка започна да функционира како самостојна централна банка. „Овој датум е значаен во нашата историја, бидејќи со монетарната самостојност се заокружи целовитоста на процесот на формирањето на нашата држава! Во изминатите 32 години, Народната банка се соочи со голем број предизвици, на кои успешно им одговори, додека денарот беше и ќе остане да биде „сидрото на стабилноста на нашата економија“, стои во објавата на Народната банка на Фејсбук....

Група министри од Европа, Јужна Америка и Африка повикаа на повисоки даноци за најбогатите граѓани во светот, предупредувајќи дека даночните обврски треба да бидат сразмерни на потрошувачката моќ. „Во моментов има околу 3.000 милијардери во светот. Данокот би можел да се одреди како минимален данок од два отсто на имотот на супербогатите“, напиша министерката за развој Свења Шулце во напис во германскиот весник „Шпигел“, пренесува Хина. Написот е потпишан од шпанскиот министер за економија Карлос Куерпо, шпанскиот министер за финансии Марија Хесус Монтеро, јужноафриканскиот министер за финансии Енох Годонгвана и бразилскиот министер за економија Фернандо Хадад, а објавен е во британски Гардијан и Шпански Ел Паис. „Не би го платиле милијардерите кои веќе плаќаат соодветен износ на данок на доход. Сепак, сите што ќе успеат да го избегнат данокот на доход би морале да дадат поголем придонес за општото добро“, додаваат министрите. Даночните системи мора да бидат во согласност со принципот на правичност, велат тие. „За да се постигне ова, придонесот на секој поединец мора да биде во согласност со неговата или нејзината способност за плаќање. Поради валидни даночни поволности, најбогатите успеваат да ги намалат даноците на своите приходи на најниско можно ниво“, предупредуваат министрите. На глобално ниво, милијардерите плаќаат даноци на доход со стапка од само 0,5 проценти. Министрите новата даночна ера ја нарекуваат чекор на патот кон поправедно општество. „(Данокот) истовремено би генерирал многу потребни приходи за владите да инвестираат во јавни услуги како што се здравството, животната средина и инфраструктурата“, напишаа тие. „Тоа би било од корист за сите, вклучително и оние кои се на врвот на пирамидата на приходите. Се проценува дека таков данок годишно би можел да генерира дополнителни 250 милијарди долари приход на глобално ниво“...

Македонија во последниов период е сведок на покачување на цените. Просто човек не знае кој производ ќе изненади со нова цена. И еве сега стапи во сила одлуката за поскапување на полисите за задолжително автомобилско осигурување. Едноставно, вчера Национално биро за осигурување ги извести осигурителните компании дека треба да наплатнуваат по цената зголемена за 15 отсто. Дали ова мораше да се случи? Оправдана ли е волку многу зголемената цена? Денеска против ова реагира Агенцијата за супервизија на осигурување. –По добиените известувања од осигурителните компании дека ќе ја зголемат цената направени се актуарски пресметки за проверка. По извршените актуарски пресметки утврдено е дека зголемувањето на цената, со дадените образложенија, не е оправдано, се наведува во соопштението од АСО. Поради тоа, како што се нагласува во соопштението, Агенцијата за супервизија на осигурување доставила предлог до Министерството за финансии, во рамки на неговите законски надлежности, да иницира изготвување и донесување нова тарифа на премии за задолжително осигурување од автомобилска одговорност. –И со тоа да го ограничи износот на режискиот додаток што ќе овозможи намалување на цената на полисите за задолжително осигурување од автомобилска одговорност, наведуваат од АСО. Инаку, од вчера граѓаните плаќаат поскапа регистрација на возилата при што новите повисоки цени се однесуваат за коли со моќност над 44 киловати (КВ) и за товарните возила. Премијата за осигурување за колите со моќност до 44 киловати останува иста. Наместо досегашните 5.453 денари за полиса за осигурување за 44 до 55 киловатно возило, сега треба да се издвојат 6.292 денари или 893 денари повеќе. 6.166 чинеше досега полиса за автоодговорност за восила од 55 до 66 киловати. Со промените на цените сега тоа ќе ги чини граѓаните 7.115 денари. 8.233 денари сега ќе се пллаќа за полиса за автоодговорност за возило кое е од 66 до 84 киловати, ставка која досега изнесуваше 7.134 денари. За возило од 84 до 110 киловати новата цена на полисите е 9 820, а досега чинеше 8.510 денари. 15,4 отсто е и зголемувањето на цените на полисите за возила над 110 киловати, односно наместо 10.294 колку што се плаќаше досега, ќе се плаќа 11 878 денари. Исто така, ќе се променат и доплатоците за полисата за автоодговорност, односно 30 проценти за такси возилата, и доплатоците за рент а кар возила, за оние возила кои имаат повеќе од пет седишта, товарни возила, како и доплаток за осигуреникот кој се пресметува според возраста на имателот на полисата. Сето ова треба да се преразгледа. Возењето автомобил е потреба. Како тргнале – ќе го претворат во луксуз....

Советот на Народната банка, на редовната седница одржана на 25 април 2024 година, го усвои Годишниот извештај на Народната банка за 2023 година, во кој се наведува дека мерките и политиките на Народната банка спроведени минатата година, овозможија успешно одржување на стабилноста на девизниот курс и справување со инфлацијата, којашто од највисокото ниво од 19,8% во октомври 2022 година, се сведе на 3,6% на крајот на 2023 година, без притоа позначително да се загрози реалната економија и финансиската стабилност. Всушност финансиската стабилност и дополнително зајакна и покрај последователните кризи во изминатиов период. Во 2023 година Народната банка продолжи со постепено зголемување на основната каматна стапка до нивото од 6,3%, а истовремено направи и промени во макропрудентната политика, како и кај инструментот на задолжителна резерва, кои дополнително го поттикнаа штедењето во домашната валута, односно доведоа до поголема „денаризација“. Начинот на водењето на монетарната политика од страна на Народната банка, одржувањето на финансиската стабилност, како и довербата на граѓаните и на институциите во нашата централна банка беа позитивно оценети од страна на повеќе релевантни меѓународни и европски институции како што се Меѓународниот монетарен фонд (ММФ), Европската комисија, Европската централна банка (ЕЦБ), како и Светската банка. Дел од активностите на Народната банка во 2023 година беа насочени во области кои носат погодности за граѓаните како корисници на банкарските услуги. Со стапувањето на сила на Законот за платежни услуги и платни системи, се поттикнува влез на нови даватели на платежни услуги, што ќе придонесе за поширока понуда на поевтини платежни услуги за граѓаните и компаниите, а се уредуваат и повеќе решенија за подобра заштита на потрошувачите, преку поставување насоки и ограничувања за надоместоците за платежните услуги, основната сметка со платежни функции, како и поголема транспарентност. Народната банка воспостави и нова алатка која овозможува споредба на надоместоците помеѓу давателите на платежните услуги, а исто така за прв пат донесе и Циркулар којшто ги опфаќа добрите практики за заштита на правата и интересите на потрошувачите при користењето финансиски услуги од банкарскиот сектор. Исто така, Народната банка започна со таргетирани контроли на давателите на платежни услуги во насока на заштита на корисниците на финансиските услуги. Минатата година се засилуваше и колективната свест кон спроведување одржливи економски политики насочени кон екологијата. За таа цел, Народната банка го усвои првиот Среднорочен план на активностите на Народната банка во доменот на управувањето со климатските промени за периодот 2023 ‒ 2025 година, со што се постави сеопфатна рамка за управувањето со ризиците од климатските промени, којашто предвидува повеќе активности во областа на регулативата и супервизијата за климатските ризици, вклучително и стрес-тестирања на домашните банки поврзани со климатските промени. Како дел од активностите од Планот, Народната банка донесе и Насоки за управување со ризиците поврзани со климатските промени, коишто деловните банки ќе ги земат предвид при формулирањето и спроведувањето на својата деловна стратегија и во процесот на управување со ризиците. Во 2023 година беше донесена и Финтек-стратегијата за финансиските регулатори, во која се содржат препораки за координиран пристап на регулаторите, со цел да се трасира патот за ползување на придобивките од развојот на иновациите на финансиите, коишто се повеќекратни. Народната банка активно работеше на остварувањето на Програмата за работа за 2023 година којашто придонесува за исполнување на стратегиските цели и јакнење на институционалните капацитети предвидени со Стратегискиот план за периодот 2022 ‒ 2024 година, а воедно и за исполнување на предвидената визија да биде препознаена како независна, одговорна, професионална, иновативна и транспарентна институција којашто ужива висока доверба и кредибилитет во јавноста. Во однос на статистиката, Народната банка продолжи со објавување на нови сетови на податоци со кои ги продолжи напорите за следење на меѓународните и европски статистички барања и го исполни последниот показател во рамките на највисокиот статистички стандард за дисеминација на податоци СДДС плус. Ова, во основа значи зголемување на транспарентноста на Народната банка што е видливо и преку збогатувањето на веб-страницата со повеќе податоци, алатки за пристап до информации и преку дополнувањето со други начини на комуникација со јавноста. На истата седница беше усвоен и Извештајот за ризиците во банкарскиот сектор во 2023 година. Во него се наведува дека и покрај повеќето шокови кредитното портфолио на банките е со солиден квалитет, а учеството на нефункционалните во вкупните кредити од 2,8% е на ниво на историскиот минимум. Адекватноста на капиталот на банките во 2023 година достигна нивоа коишто се највисоки во изминатите 17 години и на крајот од годината изнесува 18,1%, што е суштински за задржувањето на стабилноста при соочувањето со евентуалните ризици. Народната банка во неколку наврати во текот на 2023 година го зголеми нивото на противцикличниот капитален заштитен слој што треба да го одржуваат банките, со што се очекува натамошно јакнење на отпорноста на банкарскиот систем. Во насока на понатамошно јакнење на отпоноста на банкарскиот сектор и јакнење на макропрудентната политика, минатата година беа подготвени и донесени новиот Законот за финансиска стабилност и Законот за решавање банки. Носител на депозитниот раст во 2023 година чиј годишен раст достигна 9,2% беа депозитите од домаќинствата, иако и депозитите од претпријатијата го забрзаа растот. Преку инструментот за задолжителна резерва Народната банка придонесе за раст на склоноста на депонентите за чување на своите средства во денарските депозити, чиј годишен раст е неколкукратно повисок во споредба со зголемувањето на девизните депозити, при што кај домаќинствата растот на депозитите во денари изнесува 11,8% наспроти 4,4% во странска валута, додека кај корпоративниот сектор 15,8% наспроти 8,2%. Дополнително, позитивни придвижувања има и во однос на рочноста на депозитите, при што долгорочните депозити, по подолг период на намалување, во 2023 година забележаа раст со стапка од 25,7%, највисока во последните десетина години. Показателите за изложеноста на ризици на банкарскиот сектор се стабилни и дополнително се подобрени, а стрес-тестовите упатуваат на добар капацитет за апсорбирање на можните шокови. Сепак, окружувањето и натаму е неизвесно во услови на геополитички превирања и потребно е натамошно внимателно следење на ризиците и претпазливост во водењето на политиките....

Агенцијата за финансиска поддршка во земјоделството и руралниот развој го објави првиот јавен повик во рамките на ИПАРД III програмата! Оваа иницијатива нуди финансиска поддршка за инвестиции во основни средства за преработка и пласман на земјоделски и рибни производи. Со 75% финансирање од ИПАРД програмата на ЕУ и 25% од националниот буџет, оваа можност е насочена да поттикне раст и иновации во агри секторот. Вкупна финансиска поддршка е: 14.013.333 € или 863.781.846 денари! Краен рок: 28 мај 2024 година Не пропуштајте! Посетете [www.ipardpa.gov.mk] за да дознаете повеќе и да го поднесете вашето барање денес! Плус, за сите заинтересирани да учествуваат на овој јавен повик Можете да го креирате свој БЕСПЛАТЕН земјоделски бизнис план користејќи ја нашата онлајн алатка на [www.evropskimladzemjodelec.mk]. Брзо, лесно и дизајнирано да ви помогне да ја искористите оваа можност максимално! #ИПАРД #Земјоделство #рибарство #АгриМакедонија #АгриПретприемачи...

Економијата на САД забави во првиот квартал, одразувајќи го забавувањето на личната потрошувачка, извозот и државните трошоци, покажаа првите проценки на Министерството за трговија во четвртокот. Во периодот од јануари до март американскиот бруто домашен производ (БДП) е зголемен за три отсто во однос на истиот период лани, пресмета Министерството. Во четвртиот квартал минатата година тој порасна за 3,1 отсто. Тримесечната споредба покажува раст на активноста од 0,4 отсто на почетокот на годината, што е за половина послаб од крајот на 2023 година. Годишната стапка на раст, која покажува колку БДП би пораснал пред една година доколку растеше со иста квартална стапка во секој квартал како и во последните три месеци, во првиот квартал годинава изнесуваше 1,6 отсто. Во четвртиот квартал од 2023 година тој беше повеќе од двојно поголем и изнесуваше 3,4 отсто. Личната потрошувачка, клучен столб на најголемата светска економија, се зголеми во првиот квартал за 2,4 отсто во споредба со истиот период лани од 2,7 отсто раст на крајот на 2023 година. Државните трошоци се зголемени за 3,7 отсто, што е значително поблаго отколку во претходните три месеци кога скокнаа за 4,6 отсто. Речиси стагнираше извозот на стоки и услуги, по растот од 1,8 отсто во периодот од октомври до декември....

Исплатата на априлската пензија се очекува на втори мај, со оглед дека први мај е неработен ден, пишува порталот Вести плус. Некои од банките пензијата најаверојатно ќе исплатат и пред празникот. Пензијата беше покачена за 5 проценти, а следното покачување се очекува веќе во септември....

На Бугарија ќе и недостасуваат милијарди лева за финансирање на националниот план за закрепнување и одржливост во областа на енергетиката, носејќи одлуки што ќе го отежнат добивањето пари. Пред изборите и во очи на протестирачките рудари и енергетски работници, кои без преседан беа поканети на собраниската седница, пратениците денеска го одложија разгледувањето и гласањето за ажурираниот патоказ за климатска неутралност. Ова е клучен документ на Планот за закрепнување и одржливост (РСП), преку кој Бугарија очекува огромни средства од Брисел, како и обврските на Бугарија на полето на Зелениот договор. Пратениците изгласаа уште една одлука за одложување на веќе преземените обврски во енергетскиот сектор. Станува збор за одложување за една година на либерализацијата на пазарот на електрична енергија за домаќинствата – реформа, исто така клучна реформа во ПВУ. Првата фаза од реформата – ослободување на големопродажните цени на струјата за домаќинствата ќе се одвива од 1 јули 2025 година, наместо од 1 јули годинава. Реално тоа нема да го почувствуваат домаќинствата, бидејќи укинувањето на регулираните цени за нив останува со рок до 1 јануари 2026 година. Прифаќањето на патоказот за климатска неутралност е еден од условите за добивање на втората исплата според планот за закрепнување, инофрмира „СЕГА.бг.њус“....

Земјоделците кои ги немаат платено сметките за пашарина, наводнување или за закуп за државно земјоделско земјиште, ќе можат да извршат пребивање на долгот со одобрениот износ на финансиска поддршка. Барателот ќе треба да поднесе изјава заверена на нотар во рок од 20 дена од денот на известувањето од страна на Платежната агенција за неплатените долгови. Во случај кога барателот нема да достави согласност, одобрената помош што им следува не се исплаќа. Доколку износот на финансиска поддршка на корисникот не е доволна за намирување на сите обврски, наплатата ќе се врши по одреден редослед, и тоа прво за закуп, потоа за меѓународна помош, за водарина и за пасишта. Ресорното министерството до Платежната агенција доставува податоци за ненамирени финансиски обврски до 15-ти јануари 2024 година. Доколку дојде до техничка грешка, ажурирањето на податоците ќе го вршат Министерството и јавните претпријатија даватели на услугата. Едно земјоделско стопанство вкупно по сите основи не може да добие повеќе од 18 милиони и 450 илјади денари државна поддршка....

Унијата на млади претприемачи „Феникс Рајзинг“ иницираше подготовка на Декларација за поддршка на младите претприемачи. Имено, станува збор за јавен документ за афирмација на младите претприемачи во Македонија. Имајќи предвид дека сме во ек на предизборна кампања за парламентарните избори, оваа Декларација е понудена до сите политички подмладоци и партии кои се дел од изборниот процес. Декларација обработува повеќе важни теми за младите претприемачи и стартап бизниси:Државата да биде гарантор за доделување на кредити со 1% каматни стапки за млади претприемачи; Усогласување и хармонизација на домашното законодавство со ЕУ политиките во делот на млади претприемачи;Ослободување на младиот претприемач – управител на бизнис од плаќање на придонеси;Поддршка на саем за млади претприемачи; Ваучер систем за поддршка на млади претприемачи;Поголем фокус на предметот „Претприемништво“ во средните училишта и др. „Иако декларацијата сама по себе не е обрзувачка, сепак претставува еден повик за поголема поддршка на младите претприемачи во Македонија. Во ек на предизборие сме, кога партиите многу ветуваат, а ние сакаме повеќе да се зборува за младите, за нивните идеи, иновации и секако, поддршката на нивните бизниси“, вели Ивона Трајановска, претседателка на Унијата. Инаку, Унијата на млади претприемачи постои повеќе од една година и претставува асоцијација која обединува 66 домашни бизниси кои делуваат во различни области. Унијата овозможува нивна промоција, поддршка, вмрежување на национално и меѓународно ниво, застапување на нивните интереси и слично....

Венецуела оваа година планира да се приклучи кон БРИКС и веќе се смета за дел од таа организација, изјави денеска шефот на дипломатијата, Иван Хил Пинто. „Венецуела се чувствува како дел од БРИКС и работи на тоа наскоро да стане полноправна членка“, рече Пинто на прес-конференцијата во Каракас, која венецуелската Влада ја организираше заедно со руската Амбасада, пренесуваат руските медиуми. Министерот додаде дека БРИКС „е немилитаристички и неагресивен и не ја наметнува својата волја на другите“. Пинто го окарактеризира БРИКС како „праведна, взаемно комплементарна“ група и корисен сојуз, што и треба на Венецуела. БРИКС е основан во 2006 година и оттогаш двапати е проширен, а моментално има 10 членки. Во 2011 година, Јужна Африка им се придружи на земјите основачи Бразил, Русија, Индија и Кина. Шест земји – Аргентина, Египет, Етиопија, Иран, Саудиска Арабија и Обединетите Арапски Емирати – добија покана да се приклучат на БРИКС минатата година, но Буенос Аирес подоцна објави дека нема да стане дел од групата....

ССМ ќе побара враќање на трошоците за храна и превоз во висина од 20 проценти од просечната плата Сојузот на синдикатите на Македонија(ССМ) за 1 мај најави протест и ќе бара минималната плата да се зголеми на 450 евра. ССМ ќе побара враќање на трошоците за храна и превоз во висина од 20 проценти од просечната плата и зголемување на минималната плата на најмалку 450 евра, уште во првите 100 дена на новата влада. Ова го најави претседателот на ССМ, Слободан Трендафилов. Тој изјави дека работничкото движење е исправено пред сериозен предизвик поради, како што кажа, односот на креаторите на политиките кои во изминатиот период покажаа и докажаа дека водат грижа за себе, но не и за работниците. „Денеска работниците во Македонија се соочуваат со притисок за нивната егзистенција поради зголемените трошоци за живот, како и ниските плати. Работниците се премногу незадоволни од се’. Излегуваме на протест поради тоа што изминатиот период беа глуви на нашите барања. Денеска како никогаш досега имате работници во „Македонски шуми“ кои немаат примено плата три месеци, имате работници во „Водостопанство“ кои ја немаат примено последната плата. Вработените во културата преку протести се изборија за исплата на платата со зголемувањето на минималната плата и еден куп други работници кои се соочуваат со нивната егзистенција според податоците на УЈП каде што јасно се кажува дека повеќе од 20 илјади работници примаат плата помалку од минималната плата“, рече Трендафилов....