Со заклучувањето на изборните листи во Србија за вонредните парламентарни, покраински, локалните избори во 65 градови и изборите за градот Белград, се копмлетира изборниот амбиент, меѓу кои и на трите малцински македонски партии во Србија, Демократската партија на Mакедонците (ДПМ), Странката на Македонците во Србија (СМС) и Македонската странка во Србија (МАКСС), јави дописникот на МИА од Белград. Најстарата македонска партија ДПМ, која имаше историски успех на изборите во 2012 година, кога тогашниот нејзин претседател Миле Спирковски стана првиот македонски пратеник во Републичкото собрание, на овие избори, по преговорите не успеа да постигне договор за можна колиција со носечките партии во Србија, и својата политичка активност ќе ја насочат на локално ниво. -Одиме самостојно на изборите и само на локално ниво, имаме свои кандидати за одборници во Врање и во Врањска Бања. Сметаме дека на локално ниво најдобро ќе можеме да се избориме за политичките права на Македонците, изјави Маја Георгиевска, претседател на ДПМ. Таа додаде дека идната година кога ќе се распишат изборите за Панчево, Опово и Нови Сад, тие исто така ќе настапат самостојно во овое градови и општини. Неофицијално, оваа партија на парламентарните избори ќе даде подршка за владejaчката Српска напредна странка (СНС). Од Странката на Македонците на Србија (СМС), ни од нивната веб страна, како и лично, не дознавме за учеството на изборите. СМС на изборите пред две години постигна коалиционен договор за соработка со лидерот на Демократската странка (ДС), Зоран Лутовац. Во изјавата за МИА, лидерот на ДС и член на коалицијата „Србија против насилството“ изјави дека тие имаат отворена врата за соработка. -Имаме отврена врата за соработка со македонските партии во Србија, сметам дека нивното учество најголем ефект би имало на локално ниво, изјави Лутовац. Третата македонска партија во Србија, Македонската странка во Србија (МАКСС), која на изборите пред две години беше во коалиција со партијата на Драган Ѓилас – Странка слободе и правде (ССП), на овие избори ќе даде подршка на проевропската опозициска коалиција „Србија против насилството“. -Имамвме повеќе разговори, по нив, бидејќи немаме можност самостојно да настапиме на изборите, решивме да дадеме подршка за изборната листа „Србија против насилството“, изјави претседателот на МАКСС, Александар Паспаловски. Од Македонците кои ќе земат учество на претстојните избори и имаат шанса за победа и влез во власта е познатиот адвокат Тома Фила, кој досега беше пратеник во Републичкото собрание, а потоа и советник во Собранието на град Белград. На овие избори тој како предлог на Социјалистичката партија (СПС) на Ивица Дачиќ и коалицијата „Ивица Дачиќ-премиер на Србија“ е кандидат за градоначалник на Белград...

Премиерот Димитар Ковачевски изјави дека за името на техничкиот премиер се уште не разговарале со раководството на Демократската унија за интеграција (ДУИ). - Во однос на името на техничкиот премиер не сме разговарале, рече премиерот одговарајќи на новинарски прашања по посетата на Фармацевтскиот факултет во Скопје. За изборниот настап, Ковачевски вели дека СДСМ има веќе одлука на Извршниот комитет и дека ги повикуваат сите политички партии без разлика на нивната идеолошка и етничка припадност да им се придружат во широк Европски фронт што ќе се залага за Северна Македонија до 2030 година да стане членка на Европската унија. Тој повтори дека во СДСМ е почната внатрепартиската процедура за избор на кандидат за претседател. Претседателските и парламентарните избори веќе се знае кога ќе бидат, рече Ковачевски, изразувајќи уверување дека претседател на државата ќе биде кандидатот на СДСМ и коалициските партнери и дека тој повторно ќе формира Влада. -Тоа ќе биде кандидат кој ќе се грижи за стратешките цели на државата, претседател на сите граѓани, кој ќе се грижи за остварување визијата за просперитетна Македонија и ќе стане - земја членка на ЕУ. Истовремено на парламентарните избори, со оглед на тоа дека СДСМ ќе настапи со европска коалиција, и ќе ја добие довербата од граѓаните и на тие парламентарни избори јас повторно ќе го добијам мандатот за формирање на следната влада со која ќе влеземе во полноправно члленство во ЕУ, рече Ковачевски...

Министерот за информатичко општество и аминистрација Азир Алиу очекува до средината на јануари да бидат донесени петте закони за реформи во јавната администрација и дигитална трансформација на државата, што беа усвоени на вчерашната седница на Владата. Станува збор за Законот за административни службеници, Закон за вработени во јавниот сектор, Законот за стручно усовршување и обука на административни службеници, Законот за безбедност на мрежи и информациски системи и дигитална трансформација и измени и дополнувања на Законот за електронско управување и електронски услуги кои ќе се носат по скратена постапка и со европско знаменце. Министерот Алиу појасни дека со овие законски решенија се врши усогласување на домашното со европското законодавство согласно препораките на Европската комисија и заедничката иницијатива на ОЕЦД и ЕУ, СИГМА. Тој исто така вели дека при избработката на законите е консултирана и опозицијата. Трите закони кои се однесуваат на администрацијата, ќе се применуваат од 2025 година, освен во делот на платите. Останатите два согласно роковите по нивното носење од страна на Парламентот. Како што беше посочено, Законот за административни службеници ќе придонесе во реформи на јавната администрација и создавање професионална, мотивирана и деполитизирана администрација. Законот јасно ги дефинира надлежностите на административните службеници и ги зајакнува условите, процедурите и функционалностите на сите органи во институциите. Се создаваат услови за соодветни постапки за вработување на административни службеници, со формирање на соодветни и професионални комисии. Исто така, со законското решение се прецизира постапката за кариерен развој, нов систем на пресметка на плата, дополнително мотивирање на вработените и унапредување на работата и стручните капацитети на администрацијата и за прв пат, се воведува додаток за задржување на административни службеници. Законот ја уредува и работата на комисијата за контрола на постапките за вработување преку утврден план за работа и изработка на извештаи со наоди и препораки. Второто законско решение се однесува на вработените во јавниот сектор и се уредува Организационата единица за управување со човечки ресурси и мрежата на организациони единици за управување со човечки ресурси во институциите од јавниот сектор, кои досега беа регулирани во законот за административни службеници. Законот го воведува начелото за забрана на дискриминација и начелото за употреба на јазиците и писмата, воведува и Етички кодекс за вработените во јавниот сектор, овозможува еднаков пристап на работни места во јавниот сектор, стручност и компетентност, соодветна и правична застапеност, родова еднаквост и инклузивност, ги доуредува називите и подгрупите во делот на класификација на работните места и се прецизира можноста за систематизација и тоа два пати годишно до најмногу 50% повеќе извршители од бројот на извршители за кои се обезбедени финансиски средства за плати и надоместоци во буџетот на институцијата. Законот забранува вработување преку Агенции за привремени вработувања и вработување на определено време на раководни работни места. Во постапката за вработување секогаш мора да се избере најдобро рангираниот кандидат. Законот за стручно усовршување и обука на административни службеници ќе обезбеди примена на принципите на Европскиот Административен Простор кај домашната администрација согласно Уставот и законите на РСМ. Овој закон, за прв пат во историјата на нашата администрација, системски ги уредува и институционално ги опфаќа стручните обуки за усовршување на административните службеници. Исто така, за прв пат ќе се формира Центар за стручно усовршување и обуки на административните службеници со јасно дефинирани тематски области поврзани со реформите на јавната администрација и дигитализацијата и ќе обезбеди обуки за сите службеници во зависност од потребите на институциите и новите технологии во јавната администрација. Центарот ќе работи со Програмски совет и со Испитна комисија како стручни тела. Секој службеник кој првпат заснова работен однос во јавната администрација ќе биде задолжен да помине 120 часа обуки од 10 тематски области во рок од една година. Потоа, службеникот се задолжува да положи писмен и устен испит пред Комисијата со што ќе обезбеди професионализација на административните службеници. Законот за безбедност на мрежи и информациски системи и дигитална трансформација обезбедува високо ниво на кибер безбедност, градење и развој на информациско-комуникациска инфраструктура, поефикасна и поефективна дигитална трансформација на јавниот сектор; висок степен на отвореност за да се обезбеди развој на иновативни софтверски решенија и да се обезбедат обуки за кибер безбедност и дигитални вештини за вработените во јавниот сектор и граѓаните на Република Северна Македонија. Ова законско решение предвидува да се основа Агенција за безбедност на мрежни и информациски системи и дигитална трансформација на јавниот сектор на Република Северна Македонија, се определуваат мерки за управување со кибер безбедносни ризици и кризи, се дефинираат обврски за известување и за размена на информации поврзани со кибер безбедноста, дигитална трансформација на јавниот сектор и уредува други прашања поврзани со мрежни и информациски системи и дигитална трансформација на јавниот сектор. Генерално, ова законско решение се однесува на кибер безбедноста и дигиталната трансформација на јавниот сектор. Решенијата за кибер безбедност се усогласени со Директивата NIS2 2022/2555 на Европскиот парламент и на Советот на Европа од 14 декември 2022 година. Со ова решение, Агенцијата ќе биде регулаторно тело за безбедност на мрежните и информациските системи во својство на правно лице со јавни овластувања утврдени со овој закон. Исто така, Агенцијата ќе врши и развојни и стручни работи во областа на безбедноста на мрежните и информациските системи и областа на дигиталната трансформација на јавниот сектор во Република Северна Македонија. Таа ќе биде самостојна во вршење на своите надлежности утврдени со ова законско решение, за што ќе одговара пред Владата на Република Северна Македонија. Членовите и извршниот директор на Агенцијта, по пат на јавен оглас, ќе ги избира Владата. Дигиталната трансформација на јавниот сектор се однесува на органите на државната управа, освен на органите на државната управа од областа на безбедноста и одбраната на Република Северна Македонија. Дигиталната трансформација се однесува и на други институции од јавниот сектор по нивно барање во согласност со овој закон и Планот за дигитална трансформација на јавниот сектор. Владата вчера ги усвои и предлог измените и дополнувањата на Законот за електронско управување и електронски услуги со што се овозможува да се искористат инфраструктурата и кадровските капацитети на А.Д. Македонска Пошта на Северна Македонија – Скопје на целата територијата во државата. Со тоа ќе се овозможи посебно обележан шалтер каде граѓаните ќе бидат услужени и ќе добиваат услуги кои што ги нуди моделот Една Точка за Услуги (ЕТУ). На овој начин, ќе се обезбедат поголем број електронски услуги....

Професорот по кривично право, Гордан Калајџиев, изјави дека првоосомничениот за убиството на Вања Ѓорчевска и Панче Жежовски може лесно да тврди дека тука не може да добие фер судење поради реториката што се шири против него во јавноста, пропратена со термини како „монструм“, „психопат“, „свирепо убиство“. Во изјава за медиуми пред панел-дискусија за корупција во високото образование, Калајџиев кажа дека нашата историја во однос на резултати за гаранција на фер судења, како што рече „не е најдобра“, а во однос на прашањето дали Палевски како лидер на политичка партија има право да побара политички азил, професорот одговори дека смета дека тој не е таков политички фактор. - Во политичкиот дел може се да се употреби или злоупотреби. Имаме искуство со Груевски во Унгарија. На Груевски тогаш многу му помогна таа одлука на Даштевски дека тој не добил кривично судење од Антидискриминаторската комисија.Таа му беше кец на десетка, дека тој тука нема да добие фер судење. Објективно, Љупчо Палевски – Палчо не е таков политички фактор, ниту е постапката против него политички монтирана, барем тоа не се гледа на прво. Меѓутоа, тој тоа може да го тврди бидејќи тука го прогласуваат без да биде сослушан за сторител. И тој може да рече процесот е монтиран. И сега има некакви елементи и за тоа, појасни професорот. Тој посочи дека е многу значајно професионално да се известува во јавноста, а, како што рече, „особено внимателни да бидат органите на прогон“. - Они сега не може да флертуваат со јавноста па да плукаат по сторителите – монструми, вакви, такви, најстрого ќе ве казниме. Тие допрва ги чека судење. Ние живееме во 21 век. Секој има право прво да биде сослушан, никој не го сослушал него, вели професорот. Во однос на постапката за екстрадација, професорот смета дека таа ќе потрае повеќе. - На почеток мора да ги достави сите документи што се бараат од најважните за наредбата за истрага и соодветни докази, не мора сега тоа да биде којзнае како, таму нема да се докажува, да се процени само сериозноста за кој тип на дела се работи со оглед на тоа дека нема изречување за политички дела и слично, да се прикаже дека е практично обично свирепо кривично дело. Постапката, за жал, наспроти очекување на нашата јавност, најверојатно ќе потрае повеќе, смета професорот. Барањето за екстрадација кое министерот го потпиша вчера доаѓа по апсењето на првоосомничениот за убиствата на Вања Ѓорчевска и Панче Жежовски кој беше уапсен во Турција. Меѓународната потерница по него беше издадена на 4 декември, а аспењето се случи утредента. Палевски е осомничен за две кривични дела „грабнување“ и две убиства на свиреп начин. Во истрагата на Јавното обвинителство се опфатени уште четири лица, односно соизвршителите Велибор Манев, Влатко Кешишов и Боре Видевски, кои ја признаа вината. Во случајот, според истрагата, е вмешан и таткото но Вања, Александар Ѓорчевски, кој се сомничи дека споделувал информации со останатите осомничени за движењето на неговата ќерка, а за кого Обвинителството информираше дека ги негирал дејствијата...

Горниот дом на рускиот Парламент изгласа претседателските избори да се одржат на 17 март 2024 година. Владимир Путин, кој сè уште официјално не објави дали ќе се кандидира на тие избори, е на власт како претседател или премиер од крајот на векот, што го прави лидер на Кремљ со најдолг стаж по Јосиф Сталин. Во април 2021 година, тој потпиша закон што му дозволува да се кандидира за уште два шестгодишни мандати....

Бразилскиот фудбалски клуб Сантос испадна во Серија Б за прв пат во неговата 111-годишна историја. Своевремено за Сантос настапуваше легендарнито Пеле. Сантос ноќеска загуби од Форталеза (1:2) во последното коло и го зазеде 17. место од 20 екипи на табелата во Серија А. Во Бразил Сантос е еден од најтрофејните клубови. Осум пати ја освои шампионската титула, само Палмеирас има повеќе - 12....

Запленети биле 50.600 евра коишто патник на влез во државата на царинската испостава Аеродром Скопје, не ги пријавил кај царинските службеници. - Патникот кој патувал од Истанбул, на влез се определил да помине на зелен канал каде што поминуваат лица кои немаат ништо за пријавување. Царинските службеници го селектирале за преглед, при што во личниот багаж му биле пронајдени девизни средства во износ од 60.600 евра, појаснуваат од Кабинетот на директорот на Царинската управа. Согласно Законот за девизно работење, на патникот му биле вратени 10 илјади евра, а останатите со судска пресуда се одземени од лицето...

Државата треба да биде сериозно загрижена од најновите резултати од Програмата на ОЕЦД за меѓународно оценување на учениците (ПИСА) коишто покажуваат уназадување во резултатите од учењето на учениците по читање, математика и природни науки, вели во порака до медиумите претставничката на УНИЦЕФ во земјава, Патриција ДиЏовани, и ги повикува сите лидери на политички партии да се заложат структурните реформи во образованието да станат национален меѓупартиски приоритет. Резултатите од тестирањето спроведено во 2022 покажуваат дека три четвртини (74 отсто) од 15-годишните ученици во Македонија имаат слаби резултати по читање; додека двајца од тројца ученици покажуваат ниски резултати по математика (64 отсто) и природни науки (65 отсто). -Предолго време дозволуваме децата да заостануваат во читањето, математиката и природните науки. Многумина сега се млади возрасни лица, кои се запишуваат во високото образование или почнуваат да работат, а празнините во нивното знаење ќе излезат на виделина и тоа има своја цена. Тоа ќе има сериозни последици врз сегашните и идните генерации. Ситуацијата налага сите да се обединат сега. Децата не можат да чекаат. Образованието не може повеќе да чека. Справувањето со кризата во учењето мора да биде национален приоритет. Овие загуби не само што имаат негативно влијание врз децата денес, туку тие, исто така, ќе влијаат врз исходот во животот на децата и ќе го попречат економскиот развој на земјата во следните децении, истакнува ДиЏовани. Таа ги повикува лидерите на политичките партии, како што неодамна се собрале за да се договорат за следните избори, „да се обединат веднаш за да постигнат договор за меѓупартиска агенда со цел образованието да стане приоритет“. -Приоритет којшто ниту една партија нема да може да го користи за политички поени. Приоритет што ќе ја обедини земјата бидејќи тоа е важно за сите деца зашто тие заслужуваат квалитетно образование, сега. Единствен начин да се надмине оваа ситуација е структурните реформи во образованието веднаш да станат национален меѓупартиски приоритет, повика ДиЏовани. Таа укажува дека земјава со години се соочува со криза во учењето, очекувано било на резултатите во сите земји да влијае и пандемијата и да ја влоши кризата во учењето, но новите резултати од ПИСА, нагласува таа, сега даваат цврсти докази за тоа во колкава мера се намалиле резултатите во учењето на учениците во нашата земја. - Сите во земјата треба да бидеме сериозно загрижени за овие резултати. Кризата во учењето е резултат на децениското несоодветно решавање на клучните структурни предизвици, недостатокот од континуитет во реформските процеси од страна на различни влади и на неуспехот да се насочи образованието кон реалните и индивидуалните потреби на учениците. Справувањето со кризата во учењето е одговорност на сите. Собранието, Владата вклучително и Министерството за образование и наука, но исто така и Министерството за финансии, општините, училишното раководство, наставниците и родителите треба да дејствуваат веднаш. Сега е неопходно сите политички партии да се обединат и веднаш да почнат посветено да ги решаваат овие долготрајни проблеми. Законодавците во Собранието треба да ја препознаат итноста на оваа состојба и да дадат приоритет на разгледувањето на амандманите на Законот за основно образование, истакнува ДиЏовани. При разгледувањето на буџетот, додава таа, Собранието треба да побара од Министерството за финансии да го зголеми финансирањето на образованието за да се подобри квалитетот и да се доближат јавните расходи на земјата за образование до просекот на ЕУ што е 4,9 проценти. Потсетува дека сѐ уште се чека да биде усвоена од Владата новата формула за финансирање на основното образование чија цел е да обезбеди доволно ресурси на општините за да ги задоволат основните потреби на учениците и да го подобрат квалитетот на средината за учење во училиштата. Владата, исто така, порачува ДиЏовани, треба да даде приоритет на процесот на донесување нов Закон за средно образование со цел да се унапреди квалитетот и инклузивноста на средното образование. -Општините мора да работат на консолидирање на училишната мрежа. Поради далекусежните демографски промени, карактеризирани со намален наталитет, миграција и зголемена урбанизација, некои училишта се пренатрупани, додека други се недоволно искористени, што понекогаш резултира во некои училишта да има повеќе наставници отколку ученици, наведува претставничката на УНИЦЕФ во пишаната изјава по повод објавените ПИСА-резултати. Таа посочува и дека училишното раководство има клучна улога во обезбедувањето оптимална средина за учење за сите ученици и дека е од клучно значење училиштата да работат во една смена за да се овозможат дополнителни часови за настава и воннаставни активности. -Постојната практика да се прават повеќе помали паралелки како прилагодување на зголемениот број наставници, треба да се замени со нивно ангажирање во дополнителни активности. На тој начин учениците ќе имаат можност да ги подобрат вештините за критичко размислување, решавање проблеми и креативност. Секој наставник е потребен, но кога се носат одлуките, училишното раководство треба да се води според најдобриот интерес на учениците. Во фокусот на училиштата секогаш треба да бидат децата, нивните индивидуални потреби, интереси и способностите на секое дете, укажува ДиЏовани. Наставниците, додава таа, мора да создаваат можности учениците да го поврзат теоретското знаење со практичните искуства и за да се постигне тоа, наставниците мора да организираат практични активности, експерименти, проекти и да го користат искуственото учење за да им овозможат на учениците практични вештини и подлабоко разбирање на предметот. Квалитетот на наставата и стручноста на наставниците, вели ДиЏовани, се фактори коишто имаат најголемо влијание врз резултатите на учениците. -Оттука, за секој наставник мора да се обезбеди пристап до континуиран професионален развој за да биде во тек со новите педагошки пристапи и можности за унапредување на наставните вештини и практики, наведува претставничката на УНИЦЕФ. Порачува дека и родителите имаат клучна улога во поддршка на своите деца во учењето и дека имаат големо влијание врз оформувањето на ставот на децата кон учењето и кон поттикнување подобри образовни достигнувања. Во дописот таа истакнува и дека постигнувањето на целите кои се национални приоритети, како ЕУ-интеграцијата и економската конкурентност „во голема мера зависи од градењето здрава, висококвалификувана работна сила и од развојот на човечкиот капитал“....

Во однос на возачот кој го превезуваше Палевски во Турција и кој беше приведен на влез во земјава на граничен премин кај Дојран, Спасовски рече дека ќе биде поднесена кривилчна пријава. - Согласно она што го имаме потврдено, службите ме информираа дека ќе се поднесе кривична пријава, изјави Спасовски, одговарајќи на новинарски прашања по посетата на СВР-Охрид....

Малтешкото Министерство за надворешни работи му ја прекина функцијата почесен конзул на Малта на поранешниот вицепремиер, Кочо Анѓушев, поради неговото поместување на „црната листа“ на САД, објави „Тајмс оф Малта“. Анѓушев, беше назначен за почесен конзул на Малта во Скопје во октомври 2021 година, од страна на Владата на Малта. Американскиот Стејт департмент во вторникот објави дека го означува Кочо Анѓушев како генерално неподобен за влез во САД, поради неговата вмешаност во значителна корупција. - Додека ја извршуваше функцијата вицепремиер, Анѓушев ја злоупотреби својата службена положба во корист на неговите приватни деловни интереси, поткопувајќи ја довербата на јавноста во Северна Македонија во нивните владини институции и јавни процеси, се наведува во соопштението објавено од Стејт департментот. Оваа ознака, посочуваат од Стејт департментот, ја потврдува посветеноста на САД за борба против корупцијата, која му штети на јавниот интерес, го попречува економскиот просперитет на земјите и ја намалува способноста на владите ефективно да одговорат на потребите на својот народ. „Тајмс оф Малта“ пишува и дека Анѓушев е основач и сопственик на „Фероинвест“, кој себе си се опишува како „искрен пријател“ на Малта. Портпаролот на малтешкото МНР во изјава за „Тајмс од Малта“ истакнал дека Министерството никогаш не добило никакви негативни информации за Анѓушев од неговото назначување во 2021 година. -Со оглед на ваквите случувања, Министерството го прекинува неговото назначување, што веднаш стапува во сила и внимателно ги следи најновите случувања, изјавил тој. Анѓушев последен пат бил во Малта во април, каде што се сретнал со министерот за надворешни работи Јан Борг, кој е и новиот претседавач на ОБСЕ. Тој во Валета се сретнал со повеќе стопански субјекти и имал разговори со претставници на Агенцијата за странски инвестиции на Малта. Поранешниот вицепремиер откако САД објави дека го ставиле на „црната листа“ во соопштение до медиумите ги негираше сите сомневања изразени од Стејт департментот и најави дека ќе ја обжали одлуката. Тој, исто така, посочи дека има фирми и во САД, и како што вели, е американски даночен обврзник. -Силно ги негирам сите сомневања изразени во документот објавен од почитуваниот Стејт Департментот и сакам да известам дека ќе ја обжалам одлуката и ќе ги искористам сите правни лекови наведени во самиот документ во правец на повлекување на оваа одлука, која ја сметам за непотребна во рамките на заложбите на нашите пријатели, САД, за борба против корупцијата, нагласи Анѓушев. Во текот на неговиот мандат во Владата на Република Северна Македонија од 2017-2020 година, како што вели Анѓушев „работел со целосно почитување на сите закони и уставни одредби на државата и во интерес на македонската економија и на демократските принципи на кои почива нашата земја...

Меѓународната полициска организација ИНТЕРПОЛ издаде налог за апсење на поранешниот потпретседател на најголемата партија на косовските Срби, Српска листа, Милан Радоичиќ, во врска со вооружениот напад во Бањска во северно Косово на 24 септември годинава. Веста за Радио Слободна Европа ја потврди министерот за заедници и враќање во Владата на Косово, Ненад Рашиќ. Според Рашиќ, налогот е издаден со посредство на мисијата на Обединетите нации во Косово, УНИМК, врз основа на барање на Министерството за внатрешни работи на Косово. Поради тоа што Косово не е членка на Интерпол, меѓународни потерници се издаваат на овој начин. На 24 септември вооружена група Срби ја нападнаа косовската полиција во селото Бањска кај Звечане, при што беше убиен наредникот Африм Буњаку. Во вооружените судири што уследија истиот ден беа убиени уште тројца српски напаѓачи. Одговорноста за нападот ја презеде Милан Радоичиќ, поранешен потпретседател Српска листа. Радоичиќ беше сослушан од српското обвинителство во октомври и обвинет за неколку дела, вклучително и трговија со оружје и предизвикување општа опасност. Меѓутоа, судот во Белград го ослободи од притвор, но му ги одзеде патните исправи. Преку јавното писмо што неговиот адвокат го прочита на 29 септември, Радоичиќ рече дека „лично“ го организирал вооружениот бунт на северот на Косово. Тој ја негираше одговорноста на српските државни органи за нападот. Косовските власти го обвинија српскиот државен врв за нападот во Бањска, додека Србија негираше вмешаност и ги посочи како организатори и изведувачи косовските Срби, незадоволни од однесувањето кон нив на Владата на Албин Курти. Во интервју за Радио слободна Европа на 29 септември, министерот за внатрешни работи на Косово, Џељаљ Свечља рече дека неговото Министерство ќе побара екстрадиција од Србија во Косово „на сите оние кои биле вклучени во планирањето и реализација на терористичката акција“ во Бањска. Според Свечља истрагите покажале дека во нападот во Бањска биле вклучени „над 80 терористи“. Медиумите во Србија објавија дека ИНТЕРПОЛ распишал потерници по уште 11 лица, но РСЕ не можела да ја потврди информацијата....

Поранешниот вицепремиер Кочо Анѓушев денеска преку соопштение и се заблагодари на, како што вели пријателска Малта за честа да биде почесен конзул, но наведува дека со оглед на одлуката на Стејт департментот, со која не се согласува, но ја цени и прифаќа, смета дека не е во можност, ниту пак Малта треба да има почесен конзул со сенка врз неговото име. -Се заблагодарувам на пријателска Малта за честа да бидам почесен конзул на членка на ЕУ во Северна Македонија од 2021 година. Со оглед на одлуката на почитуваниот Стејт Департмент кон мене, со наводи со кои јас не се согласувам, но ги ценам и прифаќам како одлука, сметам дека не сум во можност, ниту пак Малта треба да има почесен конзул со сенка врз неговото име, колку и да е таа неоправдана. Се додека овие наводи не се преиначат, јас не сакам и не можам да се застапувам во име на која било држава или институција, нагласува Анѓушев во соопштението до медиумите. Тој додава дека одлуката за ограничување на влез во САД е нешто што се однесува лично на него и со тоа прашање треба да се носи лично, без за тоа да имаат негативни последици пријателски држави, личности, бизнис-соработници или институции. -Во текот на вчерашниот ден лично го информирав министерот за надворешни работи на Малта за новонастанатата состојба, како и за мојата определба да ги искористам сите пропишани можности во правец на издржано и осовано преиначување на оваа одлука на администрацијата на пријателските САД. Министерот ме информира дека Малта одблиску ќе го следи развојот на настаните и дека во тој контекст ќе го земат предвид секој позитивен исход. На министерот Борг му изразив благодарност за можноста и честа во еден период да служам во интересите на држава членка на ЕУ и на интересите на нашите две земји, наведе Анѓушев. Малтешкото Министерство за надворешни работи му ја прекина функцијата почесен конзул на Малта на поранешниот вицепремиер, Кочо Анѓушев, поради неговото поместување на „црната листа“ на САД, објави „Тајмс оф Малта“. Портпаролот на малтешкото МНР во изјава за „Тајмс од Малта“ истакнал дека Министерството никогаш не добило никакви негативни информации за Анѓушев од неговото назначување во 2021 година. -Со оглед на ваквите случувања, Министерството го прекинува неговото назначување, што веднаш стапува во сила и внимателно ги следи најновите случувања, изјавил тој....

– Основниот суд во Приштина ги осуди денеска на по две години затвор тројцата обвинети за нападот врз новинарот Ваљон Сиља во април годинава, јави дописник на МИА од Приштина. Според одлуката на Судот, на осудените Л.Д., К.Х. и О.Х ќе им се смета и времето поминато во притвор и куќен притвор. Тие се осудени за кривично дело „лесна телесна повреда“. Барањето на Сила за отштета од 30 илјади евра Судот го одби. По пресудата, новинарот Сиља изјави дека за него е било важно неговите напаѓачи да бидат казнети. - За мене не беше важно дали се осудени на една или две години затвор. За мене беше важно тие да бидат казнети, нивното име да стои како осудени и во иднина да не можат да станат дел од полицијата, ФСК (Безбедносните сили на Косово) или други институции, рече Сиља. Нападот врз познатиот косовски новинар и политички аналитичар се случи од верски причини, односно поради неговите критики на сметка на имамот на една џамија во Призрен....

Зак Лавин ќе пропушти 3 - 4 недели поради воспаление на десното стапало, објави прес-службата на Чикаго. Лаин последен пат играше на натпреварот со Бостон на 28 ноември. Тој го напушти теренот со повреда, а организацијата набрзо објави дека двократниот Ол-стар ќе ја пропушти неделата поради болки во нозете. По седум дена состојбата на кошаркарот се влоши, а периодот на опоравување се зголеми на околу еден месец. Лавин е поврзан со трејд. Според извештаите на медиумите, Биковите се обидуваат да го заменат со друг кошаркар. Кошаркарот ја игра својата втора сезона од 5-годишниотен договор вреден 215 милиони долари. На 18 натпревари оваа сезона, тој има просек од 21 поен, 4,9 скока и 4,3 асистенции....

- Знаеме дека, не може се да се направи одеднаш и преку ноќ, во една специфична политичка ситуација, со која локалната самоуправа се соочува за првпат, во изминатите две години, но се менуваат и подобруваат условите во Општина Битола, истакна градоначалникот Тони Коњановски. На брифинг со новинарите, Коњановски потсети дека во Битола се гради и реконструира патната инфраструктура, се уредуваат јавните површини, се реализираат нови проекти кои ќе донесат подобри услови во урбаниот и руралниот дел на општината. -Во досегашниот период извршивме изградба, реконструкција и рехабилитација на коловоз во урбаниот и руралниот дел во должина над 20 километри, а активностите продолжуваат се додека временските услови го дозволуваат тоа, извршивме реконструкција на постоечката и изведба на нова водоводна мрежа, уредивме 6 детски паркови, реконструирано е едно кошаркарско игралиште во Брусничка населба и ракометно игралиште во ОУ „Коле Канински“. Во овој период реконструирани се два паркинг простори, кај Офицерскиот дом веќе имаме соодветно партерно уредување и осветлување, а се врши и изградба на нов парк во Нова Битола, посочи Коњановски. За време на јавниот отчет, градоначалникот Коњановски информира дека општината изработила 12 стратешки документи, важни за економски развој на Битола, а паралелно продолжува изработката на новиот генерален урбанистички план. - Работиме на осовременување на општинските услуги со дигитален систем и многу скоро ќе овозможиме електронско плаќање на данокот на имот и интегриран систем за управување со документи и геоинформациски систем. На иницијатива на локалниот економско социјален совет, настојуваме да придонесеме за заживување на Старата битолска чаршија, преку вмрежување и ставање на „Зимската приказна“, во еден културно – туристички концепт, кој верувам ќе привлече голем број посетители. Продолжуваме со транспарентно и посветено работење за реализацијата на започнатите проекти, а веќе имаме изготвена проектна документација за 52 нови проекти, нагласи Коњановски. Градоначалникот на Општина Битола наскоро ќе го предложи концептот за буџетот на локалната самоуправа за 2024 година, кој ќе биде во функција на над 85 илјади жители, беше речено на брифингот со новинарите од овој град....

- Поради најавата за снег и температури околу и под нулата, Центарот за управување со кризи (ЦУК) апелира до граѓаните доколку немаат неопходна потреба попладнево и вечер со своите возила да ги избегнуваат сите планински превои и други вообичаени критични точки при снежни врнежи. Граѓаните доколку патуваат да користат (или со себе да носат) зимска опрема, препорачуваат од ЦУК. - Ги повикуваме возачите на тешки товарни возила да бидат исклучително совесни и внимателни, да користат зимска опрема и да ги почитуваат сите евентуални препораки и забрани од МВР, објави ЦУК на Фејсбук....

- Во веќе видена атмосфера, предизвикана од приврзаниците на Сали Бериша, запалени димни бомби, обиди за напад врз обезбедувањето, пратениците од владејачкото мнозинство со 74 гласови „за“ го усвоија буџетот за 2024 година. Буџетот, поради хаосот во собраниската сала, мина без расправа а истата траеше само осум минути. На седницата присуствуваше премиерот Еди Рама, но отсутен беше, судски признаениот претседателот на Демократската партија, Љуљзим Баша, зад кого се помал број демократски пратеници. Сали Бериша, кој го предводи побројното крило во ДП, заедно со 5 пратеници кои го поддржуваат, Фламур Нока, Елда Хоти, Албана Вокши, Газмент Барди и Еди Палока, поради насилничките однесувања на минатата седница, Советот за етика ги исклучи од работата на законодавниот дом во период од 10 дена. Како што изјави министерот за финансии и економија, Ервин Мете, буџетот тежи над 7 милијарди евра, поддржува натамошен економски развој, унапредување на вработувањето и социјална заштита, рече тој. - Во нашите проекции предвидуваме економски раст од 3,8 отсто, натамошна фискална консолидација, зголемување на вработеноста и намалување на инфлацијата. Посебен акцент се става на зголемувањето на пензиите и платите и овозможување да се постигне целта поставена од владата просечна плата да достигне 900 евра, најави Мете. Со буџетот, според него за првпат ќе биде испочитувано потребното ниво поврзано со обврските за членство во НАТО, со 2 отсто од бруто домашниот производ....

Општина Аеродром го објави повикот на избор на стратешки партнер кој преку јавно приватно партнерство треба да го реализира проектот „Смарт Аеродром“. Проект, кој претставува сеопфатен напор за беспрекорно интегрирање на напредните технологии во нашата општина, во насока на подобрување на различните аспекти на секојдневното живеење. Трошоците за реализација на проектот во целост ќе ги има приватната компанија, а Општина Аеродром освен што нема да има финансиски импликации за истиот, ќе оствари и заштеда на електрична енергија, а со тоа и заштеда на средства. Паметни светилки на територијата на целата општина кои треба да го решат проблемот со осветлувањето во Аеродром и да влијаат на заштедата на електрична енергија, електрични тротинети и велосипеди кои ќе ја зголемат мобилноста на граѓаните, а со тоа и кон намалување на загадувањето, дигитални дисплеи преку кои граѓаните ќе се информираат за работата на општината, бесплатни зони за интернет и полначи за електрични автомобили се само дел од придобивките за граѓаните на Аеродром кои ги предвидува проектот „Смарт Аеродром. Освен тоа, тој ќе влијае и на остварување на стратешките приоритети преку подигнување на безбедноста и сигурноста на граѓаните, придонес за почиста и позелена општина и директното влијание кое „Смарт Аеродром“ ќе го има на квалитетот на живеењето во општината. Проектот „Смарт Аеродром“ претставува реализација на ветување дадено во изборната програма и истиот е значаен исчекор напред за граѓаните и нашата општина, покажувајќи ја решеноста за прифаќање на новите технологии и воведување одржливи практики во насока на подигнување на квалитетот на живеење. Со имплементирање на овие иновативни решенија, го отвораме патот за посветла иднина во Аеродром - иднина каде технологијата, одржливоста и поврзувањето се спојуваат во еден проект кој пред се ќе донесе низа бенефити за граѓаните, а потоа ќе донесе технолошки напредна општина со која сите ќе се гордееме. „Смарт Аеродром“ е проект кој е важен технолошки исчекор напред, проект во чии рамки се пресретнуваат технологија и одржливоста, за првпат во Македонија, токму во општината Аеродром. По успешното завршувањето на повикот на воспоставување на јавно – приватно партнерство ќе може официјално да му посакаме добредојде на проектот кој ќе даде една нова енергија на иднината и живеењето во нашата општина. Имплементацијата на проектот планирано е да започне на почетокот на следната година, а по завршувањето на имплементацијата Општина Аеродром ќе стане првата високотехнолошка и паметна општина....

- Младата репрезентација на Македонија до 19 години ги доби противниците во Елитната рунда квалификации за Европското првенство кое следната година од 15 до 25 јули ќе се оддржи во Северна Ирска. „Црвено-жолтите“ ќе играат во Групата-7 со Швајцарија, Украина и Летонија. Селектор на оваа македонска репрезентација е Тони Јакимовски. Елитната рунда квалификации ќе се игра од 18 - 26 март 2024 година. Пласман на Европското првенство ќе обезбеди првопласираната репрезентација....

- На селекторот на италијанската фудбалска репрезентација Лучијано Спалети му беше доделена титулата почесен граѓанин на Неапол. Шеесет и четиригодишниот фудбалски стручњак го одби ова признание бидејќи го предводеше Наполи до титулата во Серија А во сезоната 2022/23. Спалети го водеше Наполи од мај 2021 до јуни 2023 година, по што во септември стана селектор на италијанската репрезентација. Наполи минатата сезона стана шампион на Италија, прв пат по 33 години кога во тимот играше легендарниот Марадона....

– Верувам дека овој петти состанок на Високиот совет за соработка ќе биде можност за започнување нова ера во односите меѓу Грција и Турција, порача турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган на почетокот на средбата со грчката претседателка Катерина Сакеларопулу, која истакна дека потребно е продлабочување на соработката и избегнување на тензии во билатералните односи, јави дописничката на МИА од Атина. Турскиот претседател денеска е во Атина за петтиот Високиот совет за соработка меѓу Грција и Турција, утрово беше примен од грчката претседателка и ќе се сретна со премиерот на Грција Кирјакос Мицотакис. На средбата со Сакеларопулу, Ердоган рече дека целта е обемот на трговската размена, од 5,5 милијарди долари да се зголеми на десет и истакна дека со Грција ќе разговараат за следните чекори во сите области, а министрите ќи стават потребите потписи. -Верувам дека ќе биде најдобро за иднината и на двете страни да разговараме гледајќи ја чашата половина полна, порача Ердоган....

- Полициски службеници од СВР Битола го лишиле од слобода Т.К.(38) од Битола под сомнение дека извршил тешка кражба. Како што соопшти МВР, Т.К. бил лишен од слобода на петти овој месец. Тој се сомничи дека истиот ден извршил „тешка кражба“ во куќа во Битола и одзел накит и други предмети. Со него бил извршен службен разговор, при што го признал делото. Одземеното било пронајдено и вратено на сопственикот, а по целосно документирање на случајот против него ќе биде поднесена соодветна пријава....

Со противењето на Охридскиот договор и неговиот анекс да станат дел од преговарачкото поглавје 35 за влез во ЕУ, Србија ја затвора вратата за членство во Европската унија, изјави поранешниот посредник во техничкиот дијалог меѓу Косово и Србија во 2011-2012, Роберт Купер, јави дописникот на МИА од Белград. Со ваквиот став, пензионираниот британски дипломат реагираше на тврдењето на српскиот претседател Александар Вучиќ дека вклучувањето на документите договорени од Косово и Србија во првата половина на 2023 година во преговарачката рамка би значело дека ЕУ ја затвора вратата за Србија. -ЕУ не сака да биде дел од проблемот, туку да го реши. Нејзината мисија е сите членки да имаат некакви, не нормални, туку супернормални односи со своите соседи, кажа Купер за Гласот на Америка. Поглавјето 35 во пристапните преговори на Србија ги вклучува и односите со соседите, односно регулирањето на односите со Косово, кое прогласи независност од Србија во 2008 година, потсетува Гласот на Америка. -Идејата за внесување на Србија во ЕУ, а истовремено одбивањето да ја признае независноста на својот сосед и да ја прифати како посебна држава - не е во суштината на Унијата. Тоа би ги зајакнало поделбите меѓу Србија и Косово. Она што ние го сакаме тие поделби да исчезнат, рече Купер. На самитот на европските лидери на крајот на следната недела, Европскиот совет треба да ги објави своите заклучоци за проширувањето - документ кој ги вклучува Црна Гора, Србија, Северна Македонија, Албанија, Босна и Херцеговина, Косово, Турција, Молдавија и Гузија. Во нацртот до кој имаше пристап „Гласот на Америка“ се препорачува Охридскиот договор и неговиот анекс со кој се дефинирани чекорите на патот кон нормализирање на односите меѓу Косово и Србија, да бидат вклучени во очекувањата и обврските на двете страни. -Очигледно е дека тука доминира чувството на итност. Никој веќе не памети кога двете страни постигнаа некој значителен исчекор во разговорите, кажа Купер и потсети на претстојните избори за Европскиот парламент, кои ќе се одржат во јуни 2024 година....

- На четвртата републиканска дебата, во рамките на трката за претседателска номинација на партијата, учествуваа гувернерот Рон де Сантис, поранешната амбасадорка на Обединетите нации Ники Хејли, претприемачот Вивек Рамасвами и поранешниот гувернер на Њу Џерси, Крис Кристи. На дебатата и овојпат не учествуваше поранешниот американски претседател Доналд Трамп. Наместо да биде на настанот, одржан во Тускалоса, Алабама, тој беше на Флорида и собираше средства за неговата кампања. Абортусот, тема која често се споменува во републиканските дебати, не беше на дневен ред, иако сите учесници беа за забрана на правото на прекинување на бременоста на сојузно ниво. И покрај двете масовни престрелки во Невада и Тексас, кандидатите не разговараа за оруженото насилство во Америка. Климатските промени не беа предмет на голема дискусија, освен завршната изјава на Рамасвами, во која тој ја нарече борбата против ефектите од климатските промени „големо прашање“ за кое треба да се разговара. Како што оценуваат медиумите, дебатата покажала колку е силно влијанието на Трамп во Републиканската партија. „Битката за второто место стана најголемото губење време, пари и енергија што некогаш го видела политиката“, рече Каролин Ливит, портпаролка на организацијата „Направете ја Америка повторно голема“, која го поддржува Доналд Трамп. Во јануари во Ајова ќе се одржат првите внатрепартиски избори за републиканскиот кандидат за претстојните претседателски избори во САД....

- Израелската армија (ИДФ) изутрината соопшти дека нејзините војници напредуваат во копнена офанзива во градот Кан Јунис, во јужниот дел на Појасот Газа, додека воздушните сили извршуваат напади на десетици цели на Хамас. Како што се наведува, двајца оперативци на Хамас излегле од тунелот и пукале во единицата Дувдеван, која возвратила и го уништила влезот на воениот објект. Во северниот дел на Газа, ИДФ, во бегалскиот камп Џабалија, ја презеде контролата врз главниот пункт на Хамас во областа, убивајќи неколку оперативци. Израелската морнарица продолжи да им помага на копнените сили со напади и гранатирање цели на Хамас долж брегот. Во меѓувреме, во израелскиот град Сдерот и други места во пограничната област се огласија сирени за ракетна тревога. Нема извештаи за повредени или материјална штета. Копнената офанзива на Израел принуди десетици илјади Палестинци да побегнат кон крајниот југ на малата енклава и ги спречи хуманитарните организации да доставуваат вода, храна и лекови. Во Кан Јунис се водат жестоки урбани борби и се зајакнато е бомбардирањето како и претходните недели во градот Газа и на северот на палестинската територија....

- Азербејџанскиот претседател Илхам Алиев потпиша наредба за распишување предвремени претседателски избори во земјата, јави азербејџанската новинска агенција АЗЕРТАЧ. Според наредбата, изборите ќе се одржат на 7 февруари во согласност со процедурата утврдена во Изборниот законик на Република Азербејџан....

– Бразил соопшти дека распоредува војници долж границата со Венецуела, откако венецуелската Влада ги објави плановите за инкорпорирање на областите контролирани од Гвајана во својата територија. Регионот Есекибо богат со нафта е спорен уште од 19 век, кога Гвајана беше британска колонија. Венецуела го обнови своето право на оваа територија откако пред неколку години во неа беа откриени резерви на нафта и гас во морето. Тензиите особено се зголемија по неделниот референдум во Венецуела, во кој над 95 отсто од гласачите го поддржаа тврдењето на владата за Есекибо, јавува Би-Би-Си. Венецуелскиот претседател Николас Мадуро веднаш побара државната нафтена компанија да издаде дозволи за ископување во оваа територија и предложи Националното собрание да донесе закон со кој областа ќе биде дел од Венецуела. Со ваквите потези тој предизвика загриженост во целиот регион. Додека Гвајана има свои војници на готовност, бразилската војска соопшти дека преместува повеќе војници во пограничниот град Боа Виста, главен град на сојузната држава Рораима, како и дека носи дополнителни воени возила. Меѓутоа, секој воен упад од страна на Венецуела ќе биде логистички предизвик бидејќи венецуелските војници ќе мора да поминат низ бразилска територија поради тешкиот терен на други места. Бразилската армија нагласила дека го зајакнува своето присуство во регионот како дел од напорите „да се гарантира неповредливоста на територијата“. Хеликоптер на војската на Гвајана, со седум лица, е пријавен за исчезнат во близина на границата со Венецуела. Меѓутоа, началникот на Генералштабот на армијата на Гвајана, Омар Кан, изјави дека „нема информации што укажуваат на тоа дека Венецуела е вмешана во инцидентот“....

– НБА не им дозволи на Лос Анџлес лејкерс да играат во нивните „среќни“ дресови во полуфиналето на купот, објави „ESPN“. Оваа одлука е поради загриженоста за визуелниот контраст помеѓу дресовите и дизајнот на наменскиот терен кој ќе биде домаќин на полуфиналето во „Т-Мобиле Арената“. Лејкерси ќе ги носат традиционалните жолти дресови, според распоредот на веб-страницата на тимот, кој ги прикажува боите закажани за секој натпревар во остатокот од регуларниот дел од сезоната. Противниците, Њу Орлеанс пеликас ќе носат бели дресови. Кошаркарите на лејкерс кога носеа црна гарнитура го совладаа Феникс со 106:103 во вторникот за да заработат патување во Лас Вегас и место во полуфиналето на првиот меѓусезонски турнир во НБА. Лејкерси сè уште се непоразени во црни дресови. Тие освен Феникс санс ги совладаа во групата и Мемфис и Јута. Натпреварот ЛА лејкерс- Њу Орлеанс ќе се игра ноќта четврток кон петок (3 часот по македонско време)....

– Фудбалерот од средниот ред на Барселона, Феран Торес би можел да го напушти тимот во зимскиот преоден рок. Тренерот на Каталонците Чави не смета на играчот, пренесува „AS“. Според шпанскиот спортски весник, фудбалерот се плаши да не го загуби местото во шпанската репрезентација поради недоволната минутажа. Подготвен е да менува тим и бара нов клуб. Оваа сезона 23-годишниот Торес одигра 14 натпревари во Ла Лига и постигна три гола....

- Времето утре ќе биде променливо облачно со сончеви периоди. Ќе дува умерен до засилен северен ветер, поизразен претпладне долж Повардарието. Минималната температура ќе биде во интервал од минус шест до четири степени, а максималната од еден до 9 степени. Во Скопје променливо облачно со сончеви периоди и со слаб до умерен северен ветер. Минималната температура ќе биде минус два, а максималната седум степени. Како што соопшти УХМР, в сабота ќе биде сончево со мала до умерена локална облачност и со слаб променлив ветер. Минимална температура ќе биде во интервал од минус шесто до минус еден, а максималната температура од четири до 10 степени. В недела во попладневните часови ќе има локални врнежи од дожд, а на планините од снег. Потоа следните денови времето ќе биде стабилно со ниски утрински температури. Од понеделник дневните температури ќе бидат во пораст, освен по котлините каде ќе има услови за појава на магла....

- Високиот претставник на Европската унија за надворешна политика и безбедност, Жозеп Борел, го поддржа повикот упатен од генералниот секретар на Обединетите нации Антонио Гутереш до Советот за безбедност да се интервенира во војната во Газа. Тој во објава на платформата Икс (Твитер) апелираше до „членовите на Советот за безбедност на ОН и истомислениците од ЕУ“ да го поддржат повикот на генералниот секретар. Борел, исто така, ги критикуваше израелските доселеници на окупираниот Западен Брег за уривањето на палестинското училиште изградено со средства на ЕУ, нарекувајќи го тоа „кршење на меѓународното право“ и додавајќи дека „насилството на доселениците врз палестинските заедници мора да престане“. Генералниот секретар на Обединетите нации Антонио Гутереш вчера го предупреди Советот за безбедност на ОН дека војната меѓу Израел и палестинските милитанти на Хамас во Појасот Газа „може да ги влоши постоечките закани за меѓународниот мир и безбедност“. Гутереш се повика на ретко користениот член 99 од основачката Повелба на ОН, кој му дозволува „да го насочи вниманието на Советот за безбедност на секое прашање што според него може да го загрози одржувањето на меѓународниот мир и безбедност“. „Се соочуваме со сериозен ризик од колапс на хуманитарниот систем. Ситуацијата брзо се влошува во катастрофа со потенцијално неповратни импликации за Палестинците како целина и за мирот и безбедноста во регионот“, напиша Гутереш во писмото до 15-члениот Совет за безбедност. Тој нагласи дека таков исход мора да се избегне по секоја цена. Тоа е првпат Гутереш да се повика на тој член откако ја презеде функцијата во 2017 година и првпат некој генерален секретар да го користи од 1989 година. Амбасадорот на Израел во ОН, Гилад Ердан, ја осуди одлуката на Гутереш да се повика на членот 99, обвинувајќи го за „предрасуди кон Израел“ и велејќи дека треба веднаш да поднесе оставка. Шефот на израелската дипломатија Ели Коен оцени дека мандатот на Антонио Гутереш претставува „опасност за светскиот мир“....

– Задоволен од победата (2:1) над Челзи остварена синоќа во 15. коло на Премиер лигата, тренерот на Манчестер јунајтед, Ерик тен Хагги пофали своите фудбалери. - Задоволен сум од резултатот и играта, иако секогаш може да се најдат забелешки. Првите 30 минути на теренот доминиравме. Без потреба примивме гол пред паузата. Сепак Мектоминај со вториот гол ни ја донесе победата. Треба уште да работиме и да напредуваме. Се движиме во вистинската насока, изјави Тен Хаг, за англиските медиуми. Манчестер јунајтед со 27 освоени бодови се наоѓа на 6. место во поредокот. Пред Јунајтед се Арсенал 36 бода, Ливерпул 34, Астон Вила 32, Манчестер сити 30 и Тотенхем 27....

- Хамас во рамки на долгорочните планови да го измамат Израел за неговите функционери да мислат дека терористичката организација не сака конфликт, обезбедува разузнавачки информации за уште една таква организација, палестинскиот Исламски џихад, пишува Вашингтон пост. Во извештајот, кој се повикува на неименуван израелски безбедносен функционер, се вели дека Хамас ги дава информациите за помала екстремистичка организација во Појасот Газа „за да го зајакне впечатокот дека е заинтересиран за соработка“. Таа, наводно, соработувала за време на конфликтот меѓу палестинскиот исламски џихад и израелската армија во мај. Хамас, кој владее со Појасот Газа, не се мешаше во конфликтот, а резултатот беше зголемена економска поддршка, наведуваат израелските медиуми. Мири Ајсин, поранешен висок воен разузнавач, изјави за американскиот весник дека демонстрациите на граничната ограда меѓу Газа и Израел биле користени од терористичката организација за да ја навикне израелската армија на масата луѓе на границата. Таа додаде дека Израел е повеќе загрижен за либанскиот Хезболах, кој во 2018 година најави дека планира да ја освои областа Галилеја....

- Вонредна состојба е прогласена на Сејшелите по експлозија во складиште за експлозиви и поплави предизвикани од обилните врнежи. Причината за експлозијата се уште не е позната. Според последните извештаи, повредени се околу 100 лица. Како што пренесуваат медиумите, нанесена е голема штета на индустрискиот имот Провиденс и околните области на главниот остров Махе. Официјалните претставници ги советуваа луѓето да останат дома, со исклучоци што се направени за работниците од основните служби и тие со закажани летови....

- Утрово имало пукање во училиште во областа Брјанск во Русија. Ученичка од осмо одделение донела огнено оружје (во училиштето) од кое пукала неколку пати, потврдија оперативните служби. „Според првичните информации, една ученичка внела огнено оружје во училиштето и испукала неколку истрели, при што се повредени пет лица. Потоа девојката се самоубила“, соопштија од регионалното МВР. Се претпоставува дека ученичката го зела оружјето на нејзиниот татко. Лекарите потврдија дека две жртви се во средно тешка состојба. „Едно дете е примено, има повреди на рамото и коленото, состојбата е со средна сериозност. Даваме прва помош и најверојатно ќе биде пренесено во детска болница“, соопштија од градската болница во Брјанск. Од Регионалната детска болница известија дека е примено уште едно повредено дете со рана на левото рамо. „Има 14 години, има прострелна рана. Состојбата е средно тешка, хоспитализиран е“, рекол изворот. На местото на настанот работат полицијата и итната помош. Се истражуваат околностите на инцидентот. Градската управа извести дека две лица загинале, а четворица се повредени, но објавата потоа е избришана....

Австралија денеска усвои закон со кој се дозволува мигрантите кои биле притворени, повторно да се притворат, доколку постои ризик да извршат сериозни прекршоци откако биле пуштени на слобода. Според новите прописи што ги донесе парламентот, судот може да им одреди притвор на најтешките криминалци, доколку претставуваат ризик за „извршување тешко насилство или сексуални деликти“. Вишиот суд на Австралија минатиот месец пресуди дека неидентификуван маж Рохинџа, кој бил без државјанство, незаконски бил задржан во имиграциски притвор откако отслужил казна за сексуални престапи со деца, бидејќи ниту една земја не се согласила да го прими и немало реални шанси да биде депортиран. Пресудата доведе до ослободување на неколку престапници, вклучувајќи и бегалци и лица без државјанство, кои, исто така, веројатно нема да бидат депортирани. Медиумите во Австралија јавуваат дека од изрекувањето на пресудата на судот на 8 ноември, досега за нови кривични дела се обвинети четири лица. Заедно со превентивниот притвор, новиот закон, исто така, им дозволува на властите да воведат ограничувања за движење, електронски уреди за следење и строги барања за виза....

Белата куќа вчера соопшти дека не сака да види конфликт меѓу Венецуела и Гвајана околу регионот Есекибо богат со нафта. „Сакаме јасно да ставиме до знаење дека не сакаме да видиме никакво насилство или конфликт“, изјави за новинарите портпаролот на Советот за национална безбедност на Белата куќа, Џон Кирби. Тензиите меѓу Гвајана и Венецуела се зголемуваат откако венецуелските власти во неделата одржаа референдум за тоа дали Есекибо треба да стане дел од Венецуела. Според Каракас, на референдумот учествувале околу 10,4 милиони гласачи, од кои 95 отсто го поддржале пристапувањето на Есекибо. Претседателот на Гвајана, Ирфан Али изјави дека изјавите на венецуелскиот претседател Николас Мадуро во врска со Есекибо се директна закана за Гвајана. Врз основа на резултатот од референдумот, Мадуро и нареди на државната нафтена компанија „Петролеос де Венецуела“да издаде лиценци за производство на нафта и гас во Есекибо. Тој исто така побара да се донесе закон за создавање држава по име Гвајана Есекиба, да се спроведе попис на населението и да се издаваат лични карти на жителите. Во меѓувреме, бразилската војска вчера соопшти дека го зголемува своето присуство долж границите со Гвајана и Венецуела....

Поранешниот перуански претседател Алберто Фуџимори, кој отслужуваше 25-годишна затворска казна за кршење на човековите права за време на неговото владеење, беше ослободен од затвор во средата вечерта, откако судот го врати неговото помилување од 2017 година. Највисокиот суд во Перу во вторникот го одобри барањето за помилување на Фуџимори (85) на хуманитарна основа, и покрај приговорите на Меѓуамериканскиот суд за човекови права и семејствата на луѓето кои страдаа при владеењето на поранешниот лидер. Фуџимори отслужи околу 16 години од својата казна откако беше екстрадиран од Чиле во 2007 година. Во врска со неговото помилување, властите наредија итно ослободување од затвор. Поддржувачите на поранешниот претседател веруваат дека тој го спасил Перу од тероризам и економска пропаст. Но, неговите критичари велат дека тој ја поткопал демократијата и дека биле извршени прекршувања на човековите права за време на борбата на неговата влада против герилските групи. Фуџимори беше осуден во 2009 година дека наредил убиство на 25 луѓе во 1991 и 1992 година. Во 2017 година, сепак, тој беше помилуван. Помилувањето беше постојано поништувано и суспендирано од различни судови, но претходно оваа недела беше вратено од страна на Уставниот суд на Перу....

Тренерот на Челзи, Маурисио Покетино даде свое видување за поразот (1:2) од Манчестер јунајтед синоќа во натпреварот од 15. коло на англискиот шампионат. - Противникот ја заслужи победата. Почетокот на натпреварот беше тежок. Игравме во недела, па имавме уште еден ден помалку да се подготвиме. Ова можеби ни отежна да го започнеме натпреварот како што сакавме. Челзи создаде доволно шанси да се врати во игра. Второто полувреме започна многу добро, но потоа примивме гол. Ни недостигаше енергија и способност да ја промениме играта. Тоа беше проблем, а овие работи понекогаш се случуваат. Ова е фудбал. Манчестер јунајтед заслужи да победи и беше подобар од нас. Треба да се фокусираме на следниот натпревар, изјави Покетино за „Би-би-си“. Челзи со 19 бодови се наоѓа на 10.место во Премиер лигата, додека Манчестер јунајтед има собрано 27 бода и се искачи на 6. место во поредокот...

Поради промените во наставната програма, употребата на физичко казнување и отпуштањето на учителките, образованието на момчињата во Авганистан е изложено на ризик на долг рок под власта на талибанците, предупредува меѓународната организација за човекови права „Хјуман рајтс воч“, цитирана од ДПА. Откако талибанците ја вратија власта во земјата во август 2021 година, тие се најдоа на удар главно поради ограничувањата што ги наметнаа на образованието на девојчињата, на кои им е целосно забрането да одат на училиште по седмо одделение и да посетуваат универзитети. Отпуштените наставнички се заменуваат со неквалификувани наставници или нивните работни места целосно се затвораат. Досега, помалку внимание се посветуваше на негативното влијание на талибанското владеење врз образованието на момчињата, вели Хјуман рајтс воч во извештајот заснован на извештаите на учениците и родителите од осмо одделение. Во него се вели дека предметите како што се фискултура, цртање и англиски јазик честопати биле исфрлани од наставната програма или повеќе не се предаваат поради недостиг на наставници. Во извештајот се забележува дека „неправилните фризури“ и поседувањето мобилен телефон служат како причина за честите физички казни....

Шиитските милиции ги напаѓаат американските воени бази во Ирак, борците на Хезболах во Либан гаѓаат со проектили врз цели во Израел, јеменските Хути напаѓаат трговски бродови во Црвеното Море … Се чини дека од екстремистичкиот напад на Хамас врз Израел на 7 октомври, конфликтот се шири во целиот регион. Дали овие напади го зголемуваат ризикот од поголеми конфликти на Блискиот Исток? И каква улога играат милициите поддржани од Иран на Блискиот Исток? Иран ги поддржува Хутите На Хутите долго време се гледаше како на вооружена група која само ги следи сопствените интереси. Но, тие добиваат се поголема поддршка од Иран, особено откако бунтовниците од планинскиот регион во северен Јемен го зазедоа главниот град Сана во 2014 година и ставија големи делови од земјата под нивна контрола. Со помош на пари и оружје од Иран, Хутите не само што се борат за превласт во Јемен, туку и се бранат од воената коалиција предводена од Саудиска Арабија, чија цел е да ја врати соборената јеменска влада на власт. Имено, ова го имаше на ум саудискиот престолонаследник Мохамед бин Салман кога неговите единици, но и армијата на други земји, во 2015 година од воздух почнаа да ги напаѓаат Хутите во Јемен. Престолонаследникот сакаше да ја добие таа војна за само неколку месеци, но сметката ја направи без гостилничарот – во овој случај, без Хутите. Тие користат герилска стратегија и добро ги познаваат непроодните области на Јемен. Прокси војна во Јемен По години војна во Јемен, кревкиот прекин на огнот е во сила само неколку месеци. Тоа стана возможно откако Саудиска Арабија и Иран се зближија со посредство на Кина. Се чини дека и двете завојувани страни во Јемен сега сфаќаат дека не можат да се победат една со друга. Тој конфликт често се нарекува „прокси војна“. Централната влада на Јемен е поддржана од Саудиска Арабија, бунтовничките Хути се поддржани од Иран – две регионални сили кои се борат во Персискиот залив за превласт на Блискиот Исток. Двете земји се разликуваат по тоа што саудиската армија се бори против своите противници со најсовремено оружје и во сојуз со други земји, додека за иранските интереси се борат вооружени групи во други земји. За да го постигне ова, Иран ги опремува милициите во Ирак, Сирија, Либан – а сега и Хутите во Јемен. Хутите вршат притисок врз Израел Тоа, исто така, ги охрабрува Хутите не само да се борат за сопствените цели, туку и да дејствуваат во интерес на Иран. „Со нападите врз трговските бродови во Црвеното Море, Хутите извршуваат една главна цел“, вели египетскиот политиколог Мохамед Ез ал-Араб, од Центарот за стратешки студии Ахрам со седиште во Каиро. „Хутите се обидуваат да извршат притисок врз Израел да ја прекине војната во Газа, бидејќи тие припаѓаат на таканаречената ’оска на отпорот‘ која Иран ја поддржува во борбата против Израел. Хамас исто така е дел од тоа и исто така е вооружен од Иран“. Напаѓајќи ги трговските бродови во Црвеното Море, бунтовниците во Јемен му сигнализираат на Хамас во Појасот Газа дека не е сам во својата борба против Израел. На сличен начин се однесуваат и шиитските милиции во Ирак, напаѓајќи ги американските бази таму, а со тоа и најважната сила што го штити Израел. Хезболах, кој е финансиран и вооружен од Иран, претходно напаѓаше цели во Израел со проектили истрелани преку граница. Откако израелската војска ја прошири својата копнена офанзива во Појасот Газа, сојузниците на Иран исто така ги засилија своите напади. Но, самиот Иран главно се воздржува. Од револуцијата во 1979 година, Исламската Република ретко била активно вклучена во војна и речиси и да нема знаци дека нешто ќе се промени на тој план. Затоа што ако Иран започне војна со својот најголем непријател, Израел, ќе мора да се бори и против САД. Веројатно им е јасно на властите во Иран дека во таква војна не може да се победи и тоа е можна причина зошто дури ни Хезболах сè уште не влегол во војна против Израел, освен понекогаш смртоносните судири на израелско-либанската граница. Многумина се загрижени Нападите на Хутите врз товарните бродови во Црвеното Море звучат како силно ѕвечкање со оружје – или можеби би било подобро да се каже ѕвечкање со сабји. Во секој случај, тоа загрижува многумина, и на Блискиот Исток и пошироко. Политикологот Мохамед Ез ал-Араб не верува дека овие закани се знак дека војната во Газа се развива во регионален конфликт. „Целта е само да се испратат одредени пораки до САД, Израел и некои арапски држави“. Меѓу другото, според Ал Араб, Хутите сакаат да играат поважна улога во преговорите за трајно решение на војната во Јемен. Во секој случај, во игра се многу актери – не само милициите поддржани од Иран, туку пред се оние во Техеран кои ги влечат конците. Дојче Веле...

Европската унија сака „стабилни и заемно корисни односи“ со Кина, изјави претседателот на Европскиот совет, Шарл Мишел на самитот ЕУ-Кина што се одржува денеска во Пекинг. Тој го упати својот повик во услови на значително зголемување на билатералната трговска нерамнотежа во корист на Кина. „Сосема природно, денес ќе ги поддржуваме нашите европски вредности, вклучително и човековите права и демократијата“, додаде Мишел. Кинескиот претседател Си Џинпинг од своја страна најави соработка со ЕУ за да се постигнат заеднички цели. „Мораме да одговориме заедно на глобалните предизвици и да работиме заедно за да придонесеме за стабилност и просперитет ширум светот“, повика тој. Претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, пак, побара од Брисел и Пекинг да обрнат внимание на „нерамнотежата и разликите“ меѓу нив. „Кина е најголемиот трговски партнер на ЕУ. Сепак, очигледно постојат нерамнотежи и разлики, кои треба да ги решиме“, рече Фон дер Лејен. Според нејзините податоци, трговскиот дефицит на ЕУ со Кина е двојно зголемен за две години и достигнал 390 милијарди евра минатата година. Брисел и Пекинг ги обновуваат дипломатските контакти по пандемијата на новиот коронавирус. Ова е прв самит ЕУ-Кина во живо во повеќе од четири години....

На територија на Скопје во текот на вчерашниот ден изречени се 253 мерки за прекршоци во сообраќајот, соопшти Министерството за внатрешни работи. Меѓу нив, за возење повеќе од дозволената брзина изречени се 13 санкции, а за возење без возачка дозвола 12 мерки. За користење мобилен телефон изречени се 11 санкции, а за минување на црвено светло пет санкции. Дваесет и девет мерки се изречени за некористење сигурносен појас....

Во Музејот на романската литература во Букурешт денеска ќе биде одбележан Денот на македонскиот јазик. На иницијатива на Амбасадата на Северна Македонија во Романија, лекторката по македонски јазик на Факултетот за странски јазици во Букурешт, Елена Ѓорѓиовска и филологот по романски јазик и книжевност Теа Теохаревска-Иванова, годинава во фокусот на одбележувањето ќе биде 100-годишнината од раѓањето на македонскиот поет Ацо Шопов. На настанот за првпат ќе се читаат и нови препеви на поезијата на Шопов на романски јазик во препев на студентите од Лекторатот за македонски јазик. Ќе биде прочитана и поезија од други македонски и романски поетеси и поети, на македонски, на романски и на англиски јазик. Во организација на „Слоу Фуд Македонија“, во рамки на настанот ќе биде реалзирана и дегустација на македонски вина и сирења од малите македонски производители. Ќе биде прикажан и туристички филм за Скопје, во продукција на Агенцијата за промоција и поддршка на туризмот. Денот на македонскиот јазик во Романија - 8 Декември, се одбележува од 2018 година. Датумот е поврзан со денот кога Македонската православна црква го одбележува својот патрон „Св. Климент Охридски-Чудотворец“, кој е прв македонски архиепископ, творец на Охридската книжевна школа и најзначаен македонски средновековен писател и педагог....

Кабинетот на израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху соопшти дека е одобрено зголемување на дневната количина гориво што може да влезе во Појасот Газа. Во соопштението не се наведува колку ќе биде зголемена испораката, туку само дека одобрениот „минимален износ потребен за да се спречи хуманитарен колапс и избивање епидемии во Појасот Газа“, пренесува Тајмс оф Израел. „Овој минимален износ ќе се одредува од време на време од воениот кабинет, во согласност со стапката на заразеност и хуманитарните услови во Појасот Газа“, соопшти кабинетот на Нетанјаху. Израелските медиуми јавуваат дека САД побарале дневната испорака од 60.000 литри да се зголеми двојно или тројно....

На сцената на Националната опера и балет (НОБ) вечерва концертно ќе биде изведена „Кармина Бурана“ од германскиот композитор Карл Орф. Диригент е Иван Еминовиќ, концерт-мајстор е Верица Ламбевска, а хор-мајстор Јасмина Ѓорѓеска. Ќе настапат Наде Талевска, сопран, Васко Здравков, баритон и Нико Ѓоргиевски, контратенор, заедно со хорот и оркестарот на НОБ. -Публиката ќе може да дојде и да ужива на средба со страста, љубовта и животните радости, како и вечниот сон за среќата, владетелка на светот. Слушањето на моќната „Кармина Бурана“ е секогаш посебно искуство и со години го привлекува вниманието на бројната публика која постојано ја бара на тековниот репертоар, велат од НОБ....

САД би се спротивставиле на каков било предлог за создавање тампон зона во Појасот Газа, бидејќи тоа би било спротивно на ставот на Вашингтон дека големината на палестинската енклава не треба да се намалува по актуелниот конфликт, изјави портпаролот на Стејт департментот, Метју Милер. На дневната прес-конференција Милер рече дека меѓу главните принципи на Вашингтон за иднината на Газа е противењето на какво било намалување на територијата на густо населената енклава. „Значи, ако некоја предложена тампон зона треба да биде во Газа, тоа би било кршење на тој принцип и нешто на што се спротивставуваме. Ќе мора да има преоден период по завршувањето на големите борбени операции за да се избегне „безбедносен вакуум“, но тој ќе треба да биде привремен“, рече Милер, но не ги опиша параметрите за таков период. Конфликтот избувна на 7 октомври кога милитантите на Хамас преминаа во јужен Израел и убија 1.200 луѓе, главно цивили, во дивеење низ кибуците и другите заедници. Повеќе од 200 заложници беа однесени во Газа...

Во Филхармонија вечерва ќе се одржи концерт насловен „Бесмртност“, на кој ќе прозвучат дела од класичните мајстори Маскањи, Моцарт, Бетовен, Мусоргски, Штраус, Барток, Вагнер, овековечени во филмските ремек-дела на браќата Коен, Скорцезе, Форман, Кјубрик, Аронофски, Копола. Диригент е местро Вања Ѓумар Николовски. Како што соопштија од Филхармонија, концертот претставува возбудлива музичка одисеја во која класиката создава паралелна приказна на големото филмско платно. Вања Ѓумар Николовски се школува во Скопје, каде што на Факултетот за музичка уметност во 1992 година дипломира на Одделот за диригирање, а во 1993 година на Одделот за композиција. Во 1995 и 1996 година специјализира диригирање во Санкт Петербург, на конзерваториумот „Николај Римски Корсаков“, во класите на Илија Мусин и Михаил Кукушкин. Во почетокот на овој век се преселува во САД каде што ја продолжува својата диригентска, педагошка и композиторска дејност....

Функционерот на милитантното движење Хамас, Исмаил Ханије, тврди дека населението во Појасот Газа е жртва на „неохолокауст“. -Американската администрација е вмешана во оваа криминална војна и покритие за неонацизмот. Ова е неохолокауст што се спроведува врз нашиот народ во Појасот Газа, изјави Ханије за египетската телевизија „Ел Каиро“. Генералниот секретар на Обединетите нации Антонио Гутереш претходно вчера се повика на ретко користениот член 99 од основачката Повелба на ОН, што му дозволува „да го сврти вниманието на Советот за безбедност на секое прашање што, според него, може да го загрози одржувањето на меѓународниот мир и безбедност“. „Се соочуваме со сериозен ризик од колапс на хуманитарниот систем. Ситуацијата брзо се влошува и прераснува во катастрофа, со потенцијално неповратни импликации за Палестинците како целина и за мирот и безбедноста во регионот“, напиша Гутереш во писмото до 15-члениот Совет за безбедност....

Членот на одбраната на претседателот на Република Српска и адвокат Анто Нобило изјавија дека клучен сведок во судскиот процес против Милорад Додик ќе биде високиот претставник Кристијан Шмит. „Смит ќе мора да објасни пред Судот на Босна и Херцеговина кој го назначил и кој му дал овластување. Тој ќе биде многу важен сведок за нас“, изјави Нобило за РТРС. Тој наведе дека одбраната има право да докаже дека Шмит нема овластување бидејќи Шмит, како што рече, бил „заплеткан“ во обвинението. Нобило истакна дека се пресметале тие кои го создале овој процес, додавајќи дека на Додик му дале одлична платформа како политички противник. „Тој сега може да тргне со суверенистичката политика. Ова може да биде почеток на демонтирање на „високиот претставник“. Босна и Херцеговина е исто така нефункционална затоа што не дозволија народите да се договорат како да живеат преку нивните избрани претставници. во политичка смисла и во секоја друга смисла оваа постапка ќе им се врати на оние кои ја иницираа“, рече Нобило....

По пукањето во кампусот на Универзитетот во Невада, во Лас Вегас, три лица се убиени, а едно е рането, додека напаѓачот е убиен од полицијата, јави Си-Ен-Ен. - Повреденото лице, кое било во критична состојба, е згрижено во болницата Санрајс и сега е во стабилна состојба, изјави шерифот на полицијата во Лас Вегас, Кевин Мекмахил. Во истата болница биле згрижени уште три лица за кои не е наведено како се повредени. Шерифот додал дека полицијата го знае името на напаѓачот, кое нема да го објави додека не биде известено неговото семејство, но полициски извор за Си-Ен-Ен изјавил дека станува збор за 67-годишен професор, чија поврзаност со Универзитетот засега не е позната. Оваа година имало 80 престрелки во училиштата, од кои 29 биле на универзитетски и колеџ кампуси....

Вицепремиерот задолжен за европски прашања и главен преговарач на земјава со ЕУ, Бојан Маричиќ и министерот за надворешни работи Бујар Османи денеска во Брисел ќе присуствуваат на билатералниот состанок со Европската комисија по „Поглавјето 31 – Заедничка надворешна и безбедносна политика“ од Кластерот 6, со чие затворање земјава го завршува скрининг процес со Унијата. Завршниот скрининг по Кластерот 6 започна вчера со делот по „Поглавјето 30 - Надворешни односи“, во чии рамки воведно обраќање имаше премиерот Димитар Ковачевски, кој порача дека Северна Македонија има највисок степен на трговска отвореност во регионот на Западниот Балкан и нема да бара преодни периоди, туку во целост ќе го прифати правото на ЕУ. - Ќе се фокусираме на тоа да ги усогласиме нашите трговски политики со Европската Унија во рамките на Светската трговска организација и ќе продолжиме да ги спроведуваме правилата на ЕУ во врска со контролата на извозот со двојна намена, извозните кредити, инвестициите и инструментите за трговска заштита во нашите национални правни и институционални рамки, истакна Ковачевски. Како што јави дописникот на МИА од Брисел, тој посочи дека надворешната трговија на земјава е се повеќе поврзана со Европската Унија, која е наш најголем трговски партнер со 60 отсто од вкупната трговска размена во текот на изминатата година. - Освен тоа, ЕУ е најважниот инвеститор во Северна Македонија и има удел во 65 отсто од вкупниот број на странски директни инвестиции на крајот на 2022 година, потенцира премиерот Ковачевски. Ковачевски во обраќањето се осврна и на усогласувањето на македонската законска регулатива со легислативата на ЕУ, потенцирајќи дека земјава веќе ја пренесе регулативата на шемата за меѓународната трговија со необработени дијаманти, во моментов подготвува два предлог-закони во областа на спречување на смртната казна и тортурата и контролата на извозот на стоки со двојна употреба, како и закон за меѓународна развојна соработка и хуманитарна помош во странство. Со затворањето на овие две поглавја официјално завршува скрининг процесот, што започна на 15 септември минатата година и во чии рамки се одржаа објаснувачки и билатерални состаноци за сите 33 поглавја од преговарачкиот пакет, кои се поделени во шест кластери. Во овој период во Брисел беа одржани 850 презентации, на кои присуствува 206 различни институции од земјава и приближно 1000 учесници. Оценка за успешноста и навремената реализација на скрининг процесот даде и Европската комисија во годишниот Извештај за напредокот на земјава на европскиот пат, констатирајќи солидно ниво на усогласеност на нашето со европското законодавство. По завршувањето на скрининг процесот следува изработката на патоказите, кои се наша обврска од Преговарачката рамка и се услов за отворање на првиот кластер. Станува збор за патокази за владеење на правото, за реформа на јавната администрација и за функционирањето на демократските институции, како и Акциски план за заштитата на припадниците на малцинствата и заедниците. Земјава веќе доби покана од ЕУ за изработка на патоказите за првиот кластер. Покрај, учеството на завршната сесија од скрининг процесот, вицепремиерот Маричиќ ќе има и работни средби со потпретседателот на Европската комисија и еврокомесар за промоција на европскиот начин на живеење Маргаритис Схинас и со генералниот директор на Директоратот за соседство и преговори за проширување (НЕАР), Герт Јан Копман. Шефот на дипломатијата Османи, пак, ќе учествува на „Самитот ЕУ-Западен Балкан“ во организација на бриселската тинк-тенк организација „Пријатели на Европа“, во чии рамки ќе се обрати на сесијата „Проширувањето на ЕУ: Новата геополитичка неопходност”. На маргините на форумот предвидени се и повеќе билатерални средби на Османи со негови колеги од регионот, како и со високи претставници на ЕУ....

Рускиот претседател Владимир Путин и саудискиот престолонаследник Мохамед бин Салман во главниот град на Саудиска Арабија, Ријад разговараа за натамошниот развој на соработката меѓу двете земји и ситуацијата во Појасот Газа. Бин Салман ја пофали соработката меѓу Русија и Саудиска Арабија која помогна, како што наведе, „да се отстранат тензиите на Блискиот Исток“, објави саудиската државна новинска агенција. Портпаролот на Кремљ Дмитриј Песков изјави дека Путин и саудискиот престолонаследник разговарале и за израелско-палестинскиот конфликт и други чувствителни прашања на меѓународно ниво. Песков изјави за новинарите дека се уште не се зборува за заеднички мировни иницијативи меѓу Русија и Саудиска Арабија, пренесе руската државна новинска агенција. „Сега дипломатите на двете земји ја разгледуваат можноста за постигнување заеднички документ, но тоа се однесува на билатералните односи во целина“, посочи Песков. Тој рече дека Путин и Бин Салман разговарале и за соработка во рамките на Организацијата на земји извознички на нафта (ОПЕК) со цел да се одржи меѓународниот енергетски пазар на соодветно, стабилно ниво. Зборувајќи за евентуалната посета на Бин Салман на Русија, Песков рече дека тоа ќе се работи по дипломатски канали и дека засега нема конкретни информации. Тоа е прва средба меѓу рускиот претседател и престолонаследникот на Саудиска Арабија оваа година....

Шефот на израелската дипломатија, Ели Коен, оцени дека мандатот на генералниот секретар на Обединетите нации, Антонио Гутереш, претставува „опасност за светскиот мир“, реагирајќи на одлуката на Гутереш да се повика на клаузулата 99 од Повелбата на ОН и потоа да повика на интервенција на Советот за безбедност во војната меѓу Израел и Хамас. Гутереш се повика на член 99 од Повелбата на ОН, во која се наведува дека „Генералниот секретар може да му го сврти вниманието на Советот за безбедност за секое прашање што, според него, може да го загрози одржувањето на меѓународниот мир и безбедност“. Во пораката на платформата X, Коен тврди дека одлуката на Гутереш „претставува поддршка за терористичката организација Хамас“ и го одобрува убиството на израелските старешини, киднапирањето бебиња и силувањето жени, јави „Тајмс оф Израел“. „Секој кој го поддржува светскиот мир мора да го поддржи ослободувањето на Газа од Хамас“, напиша Коен. Ова е првпат од стапувањето на функцијата, во 2017 година, Гутереш да се повика на овој член од Повелбата на ОН и првпат некој генерален секретар да го користи ова свое право од сега далечната 1989 година...

Постапката за екстрадација на Љупчо Палевски - Палчо, првоосомничен за убиствата на Вања Ѓорчевска и Панче Жежовски започна вчера, откако Министерството за правда побара од надлежните турски власти тој да биде задржан во притвор сѐ до завршување на постапката. Тој во вторникот беше уапсен во Турција, а останатите четворица осомничени, кои претходно беа приведени, веќе се во 30 дневен притвор. Во 48-часовен притвор е и возачот кој се сомничи дека му помогнал на Палевски да пребегне во Турција, а вчера на распит во полициска станица беше и адвокатот Васко Стојков, со кого Палевски замина во Белград. Малолетната Вања и велешанецот Панче, кои беа пријавени за исчезнати на 27 и 24 ноември беа пронајдени мртви во близина на Велес и Скопје на 3 декември. За нивното убиство, покрај Палевски, се товарат и Велибор Манев, Влатко Кешишов и Боре Видевски, кои ја признаа вината. Во случајот, според истрагата, е вмешан и таткото но Вања, Александар Ѓорчевски, кој се сомничи дека споделувал информации со останатите осомничени за движењето на неговата ќерка, а за кого Обвинителството информираше дека ги негирал дејствијата. Според Обвинителството, Палевски, Манев, Кешишов и Видевски, четворица како соизвршители сториле две кривични дела „грабнување“ и две убиства на свиреп начин, од кои едно на малолетно лице и едно од користољубие, додека, петтиот осомничен, таткото на Вања, им помогнал при извршување на кривичното дело грабнување на малолетно лице. Основното јавно обвинителство Скопје вчера го изготви Барањето за екстрадиција на Палевски од Турција. Министерството за правда претходно информираше дека постапката за екстрадиција е започната и дека побарале од надлежните турски власти Палевски да биде задржан во притвор сѐ до завршување на постапката. Во неа, како што појаснија од Министерството, треба да ги примат списите, да се изготви барање за екстрадиција и сите документи да се преведат на турски јазик, (ОЈО ги преведува своите, а Министерството за правда барањето за екстрадиција), по што барањето се праќа по ДХЛ (претходно по електронски пат преку ИНТЕРПОЛ). Во меѓувреме на социјалните мрежи е креирана и група, која во моментот брои над 100 членови, која бара правда за Палчо. Во групата насловена како „Правда за Палчо, правда за Вања, правда за Панчо, правда за Македонија“, членовите изнесуваат теории на заговор дека случајот е монтиран, со цел Палчо да се тргне од политичката сцена. Во нивните теории на заговор, радикалните десничари сметаат дека случајот е смислен од УДБА, ЦИА и НАТО за „заплашување на македонскиот порив за родољубие и за одбрана на канонската чистина на православието“. Министерот Оливер Спасовски на прес-конференцијата на која го обелодени апсењето на првоосомничениот Љупчо Палевски-Палчо во Турција во вторник истакна дека мирот и стабилноста во државата никој не може да ги загрозува и дека партијата на Палевски мора да биде дерегистрирана. - Вакво криминално гнездо како што е направено, мора да се разбие до крај. И такви политички партии кои со, не знам какви проминенции тоа го прават, како што е оваа, таа мора да биде дерегистрирана, рече Спасовски. Шефот на државата Стево Пендаровски вчера истакна дека водењето на политика, која поттикнува етничка омраза е опасно, особено за мултиетничка држава како Северна Македонија, а особено лоша пракса е на трагедиите, како последната со убиството на 14-годишната Вања Ѓорчевска и 74-годишниот Панче Жежовски да им се дава етничка конотација и на жртвите, но и на сторителите. Претседателот Стево Пендаровски вечерва се запиша во книгата на жалост отворена во ООУ „Јохан Хајрих Песталоци“ во Скопје по повод смртта на 14-годишната Вања Ѓорчевска. На маргините на Отворениот форум за антикорупција, одговарајќи на новинарски прашања да даде порака до јавноста, Пендаровски рече дека станува збор за трагедија во која животот го губат двајца наши сограѓани, а за оние кои шират говор на омраза и поттикнуваат етничка толеранција рече дека апелите не допираат до нивната свест и оти е потребно правната држава да ги преземе неопходните чекори во таа смисла. Последниот трагичен настан, според Пендаровски, е трагедија за двајца наши сограѓани, но и осомничените, како што рече, засега се само обвинети и потребно е да се почитува пресумпцијата на невиноста, односно да се почека исходот од судската постапка. - Меѓутоа особено првообвинетиот, е познат по таквата реторика, со говор на омраза децении наназад и никој ништо не му направил. Значи тој беше во политиката. Политиките на неговата партија низ негова уста сееја само омраза кон одредени етнички заедници кои живеат во Македонија. Значи не ме чуди дека на таква реторика, која претходеше на злосторот, сега се одговараат други со слична структура, политичари или јавни личности сеедно или луѓе активни на социјалните мрежи, кои само го продолжуваат тоа што тој го правеше со години, а системот за жал не реагираше, рече Пендаровски. Премиерот Ковачевски вчера во Брисел оцени дека регионалната и меѓународната соработка е клучна за напредок и дека тоа особено се покажало при успешното расчистување на грозоморното двојно убиство што ја потресе Северна Македонија, регионот, но и меѓународната јавност. Тој упати благодарност за успешната партнерска соработка до Турција, Србија и Бугарија, преку чии територии се движел осомничениот, како и до Хрватска, која самоиницијативно изврши проверка на нејзината територија и ги извести партнерските служби со земјава и за досегашната одлична соработка во рамки на ИНТЕРПОЛ. По екстрадацијата, се очекува Палевски да биде спроведен пред органите кои ја водат истражната постапка, а Јавното обвинителство денеска треба да ја соопшти и одлуката во врска со потенцијално продолжување на мерката притвор за 46-годишниот скопјанец С.Д. одреден поради сомневање дека му помогнал на Палевски да избега во Турција....

Седмиот Светиклиментов научен собир на тема „Мисија и секуларизам“ ќе се одржи денеска во свечената сала на Православниот богословски факултет „Свети Климент Охридски“ во Скопје. Собир е годишна конференција на Православниот богословски факултет „Свети Климент Охридски“, која за програмска цел го има вмрежувањето на теологијата со другите науки кои се изучуваат на Универзитетот „Свети Кирил и Методиј“, како и на другите македонски универзитети и научни установи. -Седмиот Светиклиментов научен собир на тема „Мисија и секуларизам“ предлага две заемно конвергентни тематски насоки, при што првата ќе се сосредоточи врз темата за мисијата на Црквата во овој свет и век (saeculum), додека втората ќе се позанимава со односот на световното кон црковната стварност во историјата. Ваквиот пристап има потенцијал да отвори мноштво перспективи кон предложената проблематика, да го охрабри дијалогот меѓу нив како и да ги испита можностите за нивна синтеза, информираат од Богословскиот факултет. Оттаму посочуваат дека темата на Собирот ги одразува и двата јубилеја што се одбележуваат годинава - 1160 години од Моравската мисија на македонските и сесловенски просветители, светите браќата Кирил и Методиј и 80 години од формирањето на Верското поверенство при Главниот штаб на Народноослободителната војска и Партизанските одреди на Македониј...

Тренерот на Манчестер сити, Пеп Гвардиола ќе ја заврши кариерата во 2024 година доколку тимот освои тројна круна. - Ако ја освоиме тројната круна сезонава, ќе се повлечам. Тоа е сигурно. Знам дека е многу тешко. Имаше многу неверојатни тимови во Англија, но само Манчестер јунајтед предводен од Сер Алекс Фергусон, како и ние го направиме тоа, изјави Гвардиола за „Дејли мејл“. Минатата сезона Манчестер сити ја освои Премиер лигата, ФА Купот и Лигата на шампионите. Тимот стана втор во Англија по Манчестер Јунајтед кој постигна тројна круна, а Гвардиола стана првиот тренер во историјата со две тројни круни. Првата му беше со Барселона во сезоната 2008/09. Договорот на 52-годишниот тренер со Сити истекува во летото 2025 година...

ОБСЕ (Организацијата за европска безбедност и соработка) е недвојбено најшаренолика над национална регионална организација, којашто за своја основна цел го има промовирањето на мирот преку процес на политички дијалог, превенирање конфликтни ситуации со помош на теренски мисии, создавање амбиент за долгорочна соработка и спречување на човечки страдања како последица на секој воен конфликт. Големиот кредибилитет на ОБСЕ беше изграден како резултат на силно лидерство, јасно изразена политичка воља и визиј ,отелотворена во креативниот заеднички документ од Хелсиншкиот процес (1973-1975 година), како завршен чин на КЕБС (Конференција за европска безбедност), потпишан од 37 земји-учеснички на таа Конференција. КЕБС беше многу важен момент за Европската безбедност од причини што Големата светска нафтена криза во период 1971-1973 година предизвика многубројни економски, политички и социјални тензии на Европскиот континент. Спротиставените идеолошки парадгми помеѓу НАТО и Варшавскиот пакт и нивниот натпревар за лидерство во сегментот на атомското оружје, се закануваше Европа повторно да биде континент на уништувачки воен конфликт со несогледливи последици по иднината на европските држави и нивните граѓани. Подоцнежните одредби на Париската повелба од 1990 година имаа влијание КЕБС да се преименува како ОБСЕ во 1995 година. Денес, во ОБСЕ членуваат 57 земји од Европа, Средна Азија и Северна Америка. ПЛАТФОРМАТА НА ОБСЕ УСВОЕНА ВО ЈАНУАРИ 2023 ГОДИНА НА ПОСТОЈАНИОТ МИНИСТЕРСКИ СОВЕТ Платформата беше насловена со слоганот “ЗА ЛУЃЕТО СЕ РАБОТИ” и имаше за цел да се возобнови надежта во земјите-членки дека ОБСЕ сеуште има капацитет да претставува функционална и флексибилна организација со широк спектар на разноврсни алатки за да може успешно да ги извршува целите поради кои и е формирана. Проблематизирањето на објективноста и ефикасноста на ОБСЕ произлезе од неуспесите на теренските мисии на ОБСЕ за време на воените судири во Грузија помеѓу Грузиската армија и сепаратистите како последица од прогласување на независност во областите Абхазија (1992г.) и Јужна Осетија (1990г.). Неодлучноста и колебливоста на ОБСЕ беше вовед и во неуспехот за превенирање на конфликтите помеѓу Ерменците и Азербејџанците во самопрогласената независна област Нагорно Карабах(1994г.). Крајно незадоволство и од Руска и од Украинска страна беше изразено со крахот на мировната мисија на ОБСЕ во Украина за период 2014-2022 година. Крајна цел на мисијата беше да се овозможи реализација на Минските спогодби од 2014-2015 година за решавање на статусот на Руското малцинство во Украина во областите Доњецк и Луганск. Русите обвинуваа за огромни цивилни жртви на Руските граѓани во Доњецк и Луганск за време на воените дејствија на Украинската армија против Руските сепаратисти додека Украинците инсистираа ОБСЕ да го обезбеди територијалниот интегритет на Украинската држава. Епилогот на таа неодржлива хибридна војна и крахот на мисијата на ОБСЕ беше вовед во реален воен судир со Руската инвазија во Украина во февруари 2022 година. Дали ОБСЕ згреши со недоволниот ангажман за реализирање на Минските спогодби од 2014-2015 година чиј што основен гарант беа Франција и Германија?! Тринаесетте члена од тие спогодби упатуваат на мирна разрешница на конфликтот со давање на права на Руското малцинство во Украина - употреба на свој јазик ,национални симболи и децентрализирана локална самоуправа во рамките на Украинската држава. На Самитот во Скопје и Лавров но и Западните дипломати со тонот на дискусијата и начинот на којшто ги соопштуваа своите ставови ни докажаа дека ОБСЕ немало никаква шанса да го превенира конфликтот затоа што и двете страни се определиле да го разрешат спорните ситуации околу Доњецк и Луганск со воени средства!! Од една страна Украина сигурно калкулирала со фактот дека наоружувањето со современи орудија како помош од НАТО е фактор за одвраќање на Русија од воена интервенција. Од друга страна, веројатно Украинците верувале во попустливоста на Русија при сериозно затегнати односи со НАТО и неводењето грижа за правата на Руското малцинство, како што се случи во Естонија и Латвија. Меѓутоа, Русија се определи за воена разврска и изврши инвазија врз Украина и целосно ја разруши безбедносната Европска архитектура воспоставена после Втората светска војна. Ситуацијата околу улогата на ОБСЕ во извршувањето на своите основни цели и задачи не е добра и на нашиот Балкански полуостров. Сомневањето и на Српскиот и на Косовскиот државен врв во ефикасноста на ОБСЕ при превенирање на конфликтни ситации околу разрешување на правата на Српското малцинство што живее во Северно Косово го „разјадува” кредибилитетот на ОБСЕ како неутрална и посветена организација на своите фундаментални принципи. Во основа сите наведени конфликти имаат еден ист заеднички именител - состојбата на одделни национални малцинства во Грузија, Азербејџан, Украина и Косово, чии што права не беа решавани преку политички дијалог и мировен процес туку државните власти и сепаратистичките настроени малцинства го одбраа воениот конфликт за разрешување на горливите прашања за човековите права во споменатите земји. НЕПОВРАТНО ИСПУШТЕНА ШАНСА ЗА РАЗОБЛИЧУВАЊЕ НА БЛОКАДНИОТ ПРОЦЕС НА НАШИОТ ВЕРОПСКИ ПАТ Клучните проблеми на теренските мисии на ОБСЕ од 1992 година до денес се секогаш проблемите со односот на државните власти кон националните малцинства во оделни земји-членки на ОБСЕ. Отука, Македонска држава за време на претседавањето со ОБСЕ требаше за наша основна цел да ја проектира афирмацијата на нашиот успешен модел за мирна разрешница на воениот конфликт од 2001 година, по пат на политички дијалог и креирање на општествен амбиент за соживот помеѓу Македонските граѓани, независно на кој етнички ентитет припаѓаат. Исто така, згрижувањето на 360.000 косовски бегалци во Македонија за време на воената интервенција на НАТО врз територијата на тогашната државна заедница Србија и Црна Гора е образец како ОБСЕ би требало да се однесува во иднина при појава на масовен бегалски егзодус од загрозени подрачја опфатени со воен конфликт. Можеби нашата Македонска држава е мала држава, но, нашето искуство со кризни состојби е огромно а успешното решавање на сите кризи за период од три децении - економски, социјални, политички и воени, се должи најмногу на хуманоста, издржливоста и алтруизмот на Македонските граѓани. Поставувањето на прашањето за непочитување на Македонското малцинство во Грција и Бугарија како и политичките последици за Македонската држава со блокадите на нашиот пат кон ЕУ и НАТО од страна на двете соседни држави мораше да биде највисоко во Агендата на нашиот Претседавач во текот на цела 2023 година, меѓутоа и на завршниот Самит во Скопје. Сите држави членки на ОБСЕ во своите елаборации за време на Самитот промовираа дел од нивните национални агенди за трите столба на Платформата - мирот и безбедноста, обезбедувањето на одржлив економски раст и заложбата за почитување на основните човекови права. Најосновно човеково право е правото на живот. Второто по важност човеково право е правото на самоопределување, проследено со принципите за толеранција и недискриминација како предуслов за сеопфатна безбедност. Македонската држава постигна висок степен на Уставна и законска практика, но, истовремено изгради морален кодекс за начинот на кој што се разрешуваат меѓуетничките и меѓуконфесионалните конфликти, при што создаде соодветни институции коишто се грижат за тоа. Македонија се грижи за меѓуетничкиот, меѓуконфесионалниот и меѓукултурниот дијалог помеѓу Македонски граѓани од разни етноси, вери и култури и тоа секако претставува наше најголемо граѓанско богатство и пасворд за нашата Европска иднина. Во тој контекст очекуваме и ЕУ да го препознае нашиот Македонски ракопис со којшто ги опишуваме нашите достигнувања во областа на човековите права и граѓански слободи. За жал, Унијата во изминатите 22 години од нашето потпишување на Спогодбата за асоцијација и стабилизација на ден 09 април 2001 година имаше недостиг на политичка волја и визија да ги санкционира недозволените блокади од Грчка страна за период 1992-2019 на нашиот пат кон ЕУ и НАТО. За жал, се случија блокади и од Бугарска страна коишто не спречија да отпочнеме преговори со Унијата во периодот од 2019-2021 година. Волшебната кованица „Владеење на правото” е лозунгот кој ги отвара сите поглавја од кластерот „Темели” во преговарачкиот процес. Врвен чин на почитување на владеењето на правото е почитување на Европските политички институции на пресудите донесени од „својот” Европски суд на правдата. Тој суд има единствено право да го толкува универзалниот авторитет на правото. Почитувањето на неговите пресуди е еднакво со “владеење на правото”. Па како е можно тогаш при донесена пресуда на 05 декември 2011 година којашто имплицитно, но, сосема јасно укажува дека Грција нема право да го блокира зачленувањето на Македонија во било која меѓународна институција под акронимот ПЈРМ, Европските лидери да „конструираат политичка интерпретација на правото” и да не ја уважат пресудата со којашто Македонија веднаш требаше уште во 2012 година да почне да преговара со Унијата. Што е уште поиндикативно за Европското лицемерие - за Европските институции пресудата на Судот на правдата во 2008 година со којашто на Косово му се признава независноста на државата е врвен доказ за владеење на правото? Јас лично немам ништо против независноста на Косово, само укажувам на огромното Европско лицемерие кога пресудите од Судот на правдата во Хаг политички различно се интерпретираат?! Уште пострашно за нашата македонска држава е кусогледоста на Европските институции да се удоволи на барањето на една своја членка - Бугарија, во услови кога таа земја членка на Унијата повеќе од дваесет години не почитува ниту една од 16 пресуди на Судот за човекови права во Стразбур? Свидетели сме дека на Унгарија и се замрзнуваат 13 милијарди евра од структурните Европски фондови заради неусогласеност на Унгарските закони со Акито. Истото и се случи на Полска поради донесените реформски закони во правосудството коишто се спротивни со Европскиот закон. Отука, навистина е фрапантно кога една соседна држава ги крши елементарните човекови права на Македонците во Бугарија и не ги почитува пресудите на Судот од Стразбур, таа држава да биде наградена со вметнување на билатерален договор во преговарачка рамка со којшто политички се ревидира нашата историја, се туторизира нашиот образовен систем и се проблематизира историското и културно наследство на Македонците?! ЗАКЛУЧОК Македонија како претседавач со ОБСЕ мораше да ја разобличи Бугарската блокада на нашиот Европски пат. Ако се сметаме за држав ,моравме да вложиме се од себе да укажеме дека барањето за Уставни промени како услов за отпочнување на преговори со Унијата е недолично, спротивно на европските искуства од преговарачкиот процес за членство и нужно беше барем да се обидеме и да побараме помош од ОБСЕ во вид на заедничка Декларација за потребата од промена на вакви апсолутно неодржливи Бугарски и Европски ставови. Во спротивно можен е сериозен политички, економски, социјален и граѓански конфликт помеѓу двете држави што може да ја загрози безбедноста на државите од Западен Балкан. Свидетели сме дека Унијата го признава авторитетот на Меѓународниот суд на правдата во Хаг и Меѓународниот суд за човекови права од Стразбур од случај до случај?! Во услови кога Европските политички елити применуваат „политичка интерпретација на пресудите” донесени од своите две меѓународни правосудни тела, Европската иднина на Македонската држава е сериозно загрозена! Автор: Марјан Ѓорчев...

Турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган денеска ќе биде во Атина за да присуствува на петтиот Висок совет за соработка меѓу Грција и Турција, а воедно ќе биде примен од грчката претседателка Катерина Сакеларопулу и ќе се сретне со премиерот на Грција Кирјакос Мицотакис, јави дописничката на МИА од Атина. Одржувањето на Високиот совет го договорија Мицотакис и Ердоган на нивните средби веднаш по изборите во двете земји, кога се согласија дека е потребно да се задржат отворени каналите на комуникација меѓу двете земји и да се обнови дијалогот. Според изјавите од официјална Анкара и официјална Атина и двете страни на денешниот состанок доаѓаат со добра волја и позитивна клима, а неофицијално се очекува да бидат потпишани и меморандуми за соработка во неколку области. Во вчерашното интервју за весникот „Катимерини“, турскиот претседател најави потпишување на Декларација за пријателски односи и добрососедство и истакна дека не постои проблем што не можеме да се реши преку дијалог и врз основа на заемна добра волја. - Ме прашавте што би му рекол на господинот Мицотакис. Ќе му го кажам следното: Кирјакос пријателе, не ви се закануваме, ако не ни се заканите. Ајде да ја зајакнеме довербата меѓу нашите две земји, да ја зголемиме билатералната соработка во секој сектор, да покажеме заемна грижа за историскиот и културниот имот на нашите земји, без разлика дали се работи за прашањата во Егејското Море, или заедничката борба против нелегалната миграција или континуираните проблеми на турското малцинство во Грција, истакна Ердоган. Говореше за „нова страница“ во билатералните односи и принципот „вин-вин“, за кој вели дека „веќе е во сржта на турскиот пристап кон меѓународните односи и дипломатијата“ а „ако разликите се решаваат преку дијалог и се најде заеднички јазик, тоа е во корист на сите“. Портпаролот на грчката Влада Павлос Маринакис на редовниот брифинг со новинарите во понеделникот рече дека средбата Мицотакис-Ердоган, како и одржувањето на Високиот совет за соработка е уште еден важен чекор во напорите на двете страни да ја консолидираат климата на дијалог. Посочи дека со Турција имаат една разлика што треба да ја решат, а тоа е одредување на Ексклузивната економска зона и континенталниот гребен, но додаде дека постојат и други важни прашања за кои се разговара во оваа фаза од дијалогот. Турскиот претседател утрово ќе пристигне во Атина, во Претседателската палата ќе се сретне со Сакеларопулу, од каде што ќе замине во Премиерската палата на средба со премиерот на Грција, по што ќе се одржи и состанокот во форма на работен ручек, во присуство на Мицотакис и Ердоган и со учество на министри од двете земји. Паралелно Атина денеска ќе биде под драконски безбедносни мерки поради посетата на Ердоган, ќе бидат ангажирани најмалку 3.000 полицајци, а во централниот дел на грчката метропола, со одлуката на полицијата постои забрана за било какви собири и протести. Турскиот претседател последен пат во Атина беше пред точно шест години, односно на ист датум, на 7 декември 2017 година, кога оствари официјална дводневна посета на Грција....

Европската автомобилска индустрија бара обезбедување кохерентен законодавен пристап кон секторите од кои таа зависи, како што се рударството и производството на енергија и апелира за намалување на обврските што ги пропишува ЕУ врз основа на Зелениот договор, кои секторот ги доживува како „регулаторно цунами“ што ќе предизвика штети на неговата конкурентноста ако продолжи со сегашното темпо. Ова, како што јави дописникот на МИА од Брисел, се посочува во Манифестот на Европската асоцијација на производители на автомобили (АЦЕА) во кои се наведени препораки за политиките на новите институции на ЕУ во следните пет години поврзани со економските и еколошките предизвици на овој сектор. Според АЦЕА, на автомобилскиот сектор му треба време да ги спроведе мерките поврзани со Европскиот зелени договор, наместо да биде „затрупуван“ со нови правила. Асоцијацијата бара и зголемување на инфраструктурата за полнење на електрични возила ширум ЕУ, како неопходен чекор за олеснување на транзицијата кон електрична мобилност, но и поголеми стимулации за купување на електромобили. Тоа, според АЦЕА, би значело обезбедување покохерентна легислатива, поддршка за раст на секторот и полабав регулаторен пристап. Во Манифестот, исто така, се повикува Европа да стане „центар на паметно и зелено производство“ фокусирано кон помали автомобили и возила со нулта емисија на штетни гасови. Според претседателот на АЦЕА и извршен директор на „Рено“, Лука де Мео, овој Манифест не е против еколошките мерки на ЕУ и покрај повиците за нивно забавување, за што како пример ја посочи посветеноста на автомобилската индустрија за намалување на емисиите на јаглерод диоксид. - Во нашиот сектор во тек е најголемата трансформација по повеќе од еден век. Ние не ја оспоруваме потребата за декарбонизација и инвестираме милијарди за да ја оствариме таа цел, што е многу повеќе од кој било друг сектор, изјави Де Мео....

Предлогот на Европската комисија за изработка на стратегија на ЕУ за одбранбената индустрија предвидува воспоставување и обезбедување на систем за снабдување со одбранбени производи, кој ќе опфати мапирање, следење, утврдување на приоритните нарачки и олеснет извоз во ЕУ, наведува „Еурактив“ повикувајќи се на содржината на нацрт-документот на ЕК во кој имал увид. - Стратегијата за безбедност во снабдувањето на секоја земја членка треба се повеќе да ја има предвид димензијата на ЕУ и подобро да се искористи еден од водечките силни страни на Унијата - единствениот пазар, се вели во документот. Според бриселскиот портал, овој предлог, заедно со двата меморандуми што минатата недела ЕК ги доставила со земјите членки и одбранбената индустрија на ЕУ, треба да ја обликуваат идната Европска стратегија за одбранбена индустрија (ЕДИС), чија цел е зајакнување на соработката во одбраната и обезбедување поголема флексибилност на одбранбената индустрија. Како што јави дописникот на МИА од Брисел, објавувањето на стратегијата беше предвидено за оваа есен, но еврокомесарот за внатрешен пазар Тиери Бретон најави дополнителни консултации со засегнатите страни и информира дека предлогот ќе биде презентиран следната година. Во документот се наведува дека целта на воспоставувањето на системот за снабдување е намалување на ризиците за земјите членки преку менаџирање на ниво на ЕУ, бидејќи функционирањето на меѓународните пазари генерално се влошува, што може значително да ги погоди, па дури и наруши набавките и испорака на одбранбените производи и услуги. Комисијата предлага и утврдување на „тесните грла“ во одбранбеното производство, начини за олеснување на трансферот на воена опрема во рамките на ЕУ и препорака до одбранбената индустрија да им дава приоритет на нарачките на државите, пред комерцијалните. Дел од овие предлози пролетва беа одбиени од земјите членки за време на преговорите за Законот за поддршка на производството на муниција (АСИП) за потребите на Украина. „Еурактив“ наведува дека идејата за „обезбедување ефикасен единствен пазар за одбраната“ е наведена и во нацрт-заклучоците за Самитот на ЕУ, што ќе се одржи следната недела во Брисел....

Времето денеска ќе биде облачно и студено со врнежи од снег на планините, а од дожд на пониските места. Попладне ќе дува засилен северен ветер и врнежите од дожд ќе преминуваат во снег и во некои од повисоките места. Во западните делови врнежите ќе бидат пообилни, информираат од Управата за хидрометеоролошки работи. Минималната температура ќе биде во интервал од 2 до 6, а максималната од 3 до 10 степени. Во Скопје, облачно со врнежи од дожд. Во повисоките делови од котлината врнежите попладне ќе преминуваат во снег. Ќе дува слаб до умерен северен ветер. Минималната температура ќе се спушти до 4, а максималната ќе достигне до 6 степени. Во петок ќе дува засилен северен ветер, времето ќе биде стабилно со ниски утрински температури. За време на викендот и почетокот на следната седмица ќе се задржи стабилно време, а температурите од понеделник ќе бидат во пораст....

Републиканците во Сенатот ја блокираа помошта за Израел и Украина за време на гласањето синоќа, во протест на, како што тие сметаат, разлабавената безбедносна политика на границите на САД. Се гласаше по чисто партиска линија, со 49 против 51. За носење закон потребни се 60 гласови. При крајот на гласањето лидерот на мнозинството во Сенатот, Чак Шумер, го промени својот глас во процедурален „против“ со што ќе му се дозволи да ја поднесе мерката повторно на гласање. Републиканците инсистираат помошта за Украина и Израел да зависи од значајно менување на политиката околу контролата на јужната граница на САД. Се дознава дека се бара некаков консензус, но засега нема изгледи за двопартиски договор. Ќорсокакот доаѓа во заднина на војната на Израел против Хамас и војната на Украина против агресијата на Русија. Белата куќа претходно објави очајно предупредување дека парите за Украина се при крај и ако не се осигура договор за нова помош тоа би било критичен ризик по националната безбедност на САД. Мич Меконел, лидер на малцинството во Сенатот рече дека нема да се крои закон сѐ додека „на сериозен начин не се реши главниот национален безбедносен приоритет на Америка“ и побара законот да вклучи промени во политиката за да се осигурала посилна безбедност на границите. Шумер ги критикуваше републиканците дека помошта ја користат како „заложник“. Во пакетот одобрен од Белата куќа предвидени се 61 милијардa долари помош за Украина, 14 милијарди долари воена помош за Израел, осум милијарди за Тајван и тихоокеанскиот регион, а 14 милијарди долари се за засилена контрола на јужната граница. Потоа, околу 10 милијарди долари се предвидена хуманитарна помош за Газа и Западниот брег, како и помош за миграцијата и бегалците на американско-мексиканската граница....

Лидерите на земјите од Г7, на нивната синоќешна видеоконференциска средба, повикаа на „враќање на поширокиот мировен процес“ меѓу Израелците и Палестинците. Со тоа тие ја потврдија својата поддршка за создавање на палестинска држава. „Остануваме посветени на создавањето палестинска држава како дел од решението за две држави што им овозможува на Израелците и Палестинците да живеат во праведен, траен и безбеден мир“, се наведува во соопштението од состанокот на Г7, организиран од јапонскиот премиер Фумио Кишида....

Суданската армија (САФ) и паравоените сили за брза поддршка (РСФ) разменија обвинувања поради нападот врз големата нафтена рафинерија во близина на Картум, јавува кинеска новинска агенција. Официјалната армија ги обвини силите на РСФ за напад на нафтена рафинерија во Картум, наведувајќи дека „бунтовниците предизвикаа пожар во некои објекти на рафинеријата во Картум откако ги нападнаа контролните единици на рафинеријата“. Суданската армија ги смета за одговорни РСФ за последиците од нападот на рафинеријата, предизвикувајќи каква било штета на објектот и повреди на жителите од околината. Од друга страна, РСФ ја обвини суданската армија дека е одговорна за бомбардирањето на рафинеријата. „Денеска, во зори, воени авиони на суданската армија бомбардираа нафтена рафинерија северно од градот Картум, целосно уништувајќи ја“, се вели во соопштението на паравоените сили. Судан е зафатен од насилство од средината на април, кога тензиите меѓу официјалната армија предводена од генералот Абдел Фатах Бурхан и паравоените сили за брза поддршка (РСФ) под команда на генералот Мохамед Хамден Дагало прераснаа во борби....

„Портал икс” на својата фејсбук-страница објави снимки на кои, како што тврди, се гледа движењето на возилата „ситроен“ и „рено кангу“ со коишто беше киднапирана 14-годишната Вања Ѓорчевска од Скопје. Порталот прави анализа на времето кога е убиена Вања. Од времето прикажано на снимкките може да се види дека на 27 ноември 2023 г. во 7:55 часот двете возила со кои е извршено грабнувањето и убиството на Вања поминуваат на улицата број еден во населбата Визбегово. Како што се гледа на снимките, во возилото „ситроен“ каде што била Вања, како што соопштија и министерот за вантрешни работи и скопскиот јавен обвинител на заедничката прес-конференција во понеделникот, освен возачот, има уште едно лице на совозачкото седиште. И двете лица носат црни капи. Понатаму, според времето испишано на снимката, најверојатно од безбедносна камера, треба да се заклучи дека возилото е запалено во 9:37 часот, бидејќи во тоа време (на снимката) се гледа чад кој доаѓа, како што се тврди од „Портал икс”, од местото подоцна каде што се пронајдени остатоците од опожареното возило. Населбата Визбегово се поврзува со селото Бразда во чиј атар и е пронајдено телото на Вања, велат од „Портaл икс”. Како што соопштија Спасовски и Бубевски на прес-конференција во понеделникот, повикувајќи се на исказите на осомничените, грабнувањето на 14-годишната Вања Ѓорчевска се случило рано утрото на 27 ноември во влезот од зградата во која живеела. Откако било грабнато, девојчето со врзани раце и нозе било ставено во вреќа за спиење, па во гепекот на возилото „ситроен“ кое било во сопственост на 74-годишниот велешанец, за чие убиство се осомничени истите лица кои се сомничат за исчезнувањето и смртта на Вања. Пред „ситроенот“ цело време се движело возило „рено канго“. Девојчето потоа било однесено на локација надвор од Скопје, каде што, според изјавите на сведоците, било извршено убиството и бил запален „ситроенот“ со кој девојчето било грабнато. „Околу 10 часот (истиот ден) со пиштол било извршено убиството на Вања, а потоа запалено возилото со кое таа била грабната“, Имајќи ги предвид времето што се гледа на снимката објавена од ,,Портал икс” и изјавите на Спасовски, се наметнува дилемата – дали девојчето е убиено порано од она што досега е соопштено како момент на смртта. На ова прашање останува да одговори истрагата....

Не знам кој нормален човек или политичар во вакви траорни времиња може да размислува за власт, за избори или за мандати. Изборите се закажани за април и мај следната година и имаме доволно време после Нова година да размислуваме за тие работи, изјави вечерва претседателот Стево Пендаровски. Тој пред почетокот на настанот „30 години дипломатски односи Северна Македонија - Франција“ на новинарско прашање во врска со денешната негова изјава околу кандидирањето за нов мандат, изјави дека во овој момент неговите мисли се насочени само кон последниот трагичен настан со двојното убиство кое се случи во државата. -Прашањето на ваша колешка беше дали размислувам за втор мандат. Јас реков дека не размислувам и не знам кој нормален човек, граѓанин на нашава Македонија или политичар, во вакви траорни времиња низ кои поминуваме, може да размислува за власт, за избори, за мандати. Изборите се закажани за април и мај следната година и имаме доволно време после Нова година да размислуваме за тие работи, рече Пендаровски. Како што посочи, својот мандат ќе го изработи до крај, во согласност со потребите на граѓаните. Инаку, Пендаровски денеска на прашање дали размислува да се кандидира за нов мандат на претседателските избори во април идната година, кажа кусо „Не“....

Претседателот на ВМРО-ДПМНЕ Христијан Мицкоски во емисијата „Интервју на Шења“, на телевизија Шења рече дека зад порталот на кој осомничениот за двојното свирепо убиство Љупчо Палевски настапувал и сеел омраза стои власта која го заштитува и охрабрува на таквото однесување. Плукајќи ме, навредувајќи ме, па дента посвети емисија на мене, каде што поканија гостин кој што повикуваше на бесилка, да ме бесат. И во ред. Јас ќе го истрпам тоа, вели Мицкоски. На прашањето дали ги пријавил овие навреди и говор на омраза, Мицкоски рече: Кога и каде да пријавам. Па зарем некој има дилема дали функционираат институциите. Мицкоски изјави дека кога се нафатил на оваа работа да биде претседател на ВМРО-ДПМНЕ бил свесен дека ќе биде мета на напад, но не дека ќе бидат мета на напад и неговото семејство и неговите деца. Јас кога се нафатив на оваа работа, бев свесен дека можеби нема да имам мирна пензија. Но, што има врска моето семејство и моите деца, праша Мицкоски. Претседателот Мицкоски истакна дека поради неказнивост на институциите, денеска се случуваат вакви ликови како Палчо кој се смета за семоќен. Затоа денеска ни се случуваат вакви ликови како овој што го споменавме кој што мисли дека е семоќен, кој мисли дека нему тоа право му припаѓа. И потоа за жал деца ги губат своите животи, нагласи тој....

Адвокатот Васко Стојков, со кого Љупчо Палевски, првоосомничен за убиствата на Вања Ѓорчевска и Панче Жежовски, замина во Белград, е на распит во полициска станица, потврдија за МИА од полицијата. Стојков пред неколку дена во изјава за медиумите рече дека Палевски побарал од него да го однесе во Белград на лекарски прегледи и дека не знаел дека е осомничен за убиство. Вчера Мнистерството за внатрешни работи соопшти дека во Турција е уапсен Палевски откако по него преку Интерпол беше распишана меѓународна потерница. Министерот за правда денеска го потпиша барањето за екстрадиција и откако ќе биде преведено на турски јазик веднаш ќе биде испратено на турските власти, односно до Министерството за правда на Република Турција. Од турските власти е побарано Палевски да биде задржан во притвор сѐ до завршувањето на постапката. Малолетната Вања и велешанецот Панче, кои беа пријавени за исчезнати на 27 и 24 ноември беа пронајдени мртви во близина на Велес и Скопје на 3 декември. За нивното убиство, покрај Палевски, се товарат и Велибор Манев, Влатко Кешишов и Боре Видевски, кои ја признаа вината. Во случајот, според истрагата, е вмешан и таткото но Вања, Александар Ѓорчевски, кој се сомничи дека споделувал информации со останатите осомничени за движењето на неговата ќерка, а за кого обвинителството информираше дека ги негирал дејствијата....

„Многу брзо од денеска јавноста ќе ги знае сите детали. Има детали и големи недостатоци во истрагата, погледајте кога објавува ќерката на лицето кое е исчезнато со неговото возило, видете која е датата кога за жал малата Вања исчезнува и потоа видете кога почнува истрагата“, истакна претседателот на ВМРО-ДПМНЕ Христијан Мицкоски во гостување во емисијата „Интервју“ на Телевизија Шења. Запрашан од страна на новинарот дали тоа според него значи ненавремено реагирање, Мицкоски се сложи и кажа апсолутно тоа е така. „Но тоа сега нема да го дискутираме тоа бидејќи како политичка парија а лично и јас бевме надвор од сето ова намерно за да не се создава впечаток како они што создаваа со децата од Смилковско и малата Тамара, затоа не се мешавме и воопшто да не влијаеме на процесот за да не бидеме лошо сфатени. Но, за месеци од денеска сето ова ќе биде изнесено на лице пред јавноста и ќе знаат луѓето што направиле овие луѓе. Тие информации што јас ги знам се озбилни“, кажа Мицкоски. Запрашан за тоа зошто не се реагирало брзо, тој посочи дека ќе дојде денот кога и на ова прашање ќе дадат одговор, бидејќи сега е залуден одговорот. „Од Спасовски со месеци наназад баравме оставка, него му се случија криминалци белосветски да добиваат пасоши, него му се случија скандали како на никој министер за внатрешни работи во историјата на Македонија и него око не му трепна. Напротив тој со овој полусвет живееше, стимулираше и мислеше дека ако ја напаѓа опозицијата преку овој полусвет и мене лично и моето семејство дека на тој начин ќе обезбеди мир за себе, но нема да обезбеди мир додека сум јас жив. Нема да обезбедат мир сите овие кои се виновни за смртта на малата Вања“, заклучи Мицкоски....