Јужна Кореја ја обновува својата закана дека ќе испрати оружје во Украина, неколку дена по објавувањето на разузнавачки информации во кои се тврди дека Северна Кореја планира да распореди голем број војници за поддршка на руската инвазија. Јужна Кореја ќе ја разгледа можноста за испраќање на Украина „оружје за одбрана и напад“, според новинската агенција Јонхап, која цитираше неименуван висок претседателски функционер во вторникот. Агенцијата, исто така, објави дека Сеул може да испрати воен и разузнавачки персонал во Украина за да ги анализира тактиките за војување на Северна кореја и да помогне во испрашувањето на заробените Корејци. Во соопштението, Советот за национална безбедност на Јужна Кореја повика на „итно повлекување“ на трупите на Северна Кореја од Русија и вети неодредени „фазни контрамерки“. Предупредувањето е едно од најсилните досега во Сеул, бидејќи се зголемува загриженоста поради продлабоченото учество на Северна Кореја во конфликтот во Украина. Минатата недела јужнокорејската разузнавачка агенција соопшти дека Северна Кореја веќе испратила околу 1.500 специјални сили во Русија за да се приклучат на војната во Украина и дека планира да распореди вкупно 12.000 војници од елитната единица. Официјални претставници на САД и НАТО рекоа дека не можат да го потврдат распоредувањето на војската на Северна Кореја, но ја осудија воената соработка меѓу Северна Кореја и Русија, вклучително и снабдувањето на Пјонгјанг со артилерија и ракети за употреба во Украина. Западните земји долго време бараат од Јужна Кореја, еден од најголемите светски извозници на оружје, директно да ја вооружи Украина. Јужна Кореја се спротивстави, стравувајќи дека тоа би можело да ја поттикне Русија да ги прошири воените врски со Северна Кореја, која бара напредно оружје насочено кон Сеул....

Додека Бугарија се подготвува да ги одржи седмите парламентарни избори во последните три години оваа недела, истражувањата на „Галуп“ покажуваат дека само 10 отсто од Бугарите веруваат во интегритетот на нивните избори. Северна Македонија е рангирана на четврто место во свет во 2023 година според најголема недоверба во изборите, според „Галуп“. Малку подобар резултат има Босна и Херцеговина, која е на петто место од десет најлошо рангирани земји во свет. Нигеријците имаат поголема доверба во избори и од Бугарите, Македонците и Босанците, и се рангирани на десетто место. Лошиот степен на недоверба на Бугарите е најнизок не само во Европската Унија, туку и во светот. Во речиси 20 години како „Галуп“ ги прашува Бугарите за нивната доверба во изборите, тие никогаш не биле особено сигурни. Но, во 2022 и 2023 година, иако Бугарија статистички се врзуваше со другите земји како Монголија за најмала доверба, ниту една друга земја немаше помала доверба. Недовербата на Бугарите во изборите не е нова. Податоците од анкетата на „Галуп“ од 2014 и 2018 година ја истакнаа слично ниската бугарска доверба во чесноста на изборите Сегашните предизвици со формирање стабилна влада во Бугарија датираат од ерупцијата на секојдневните антивладини протести во 2020 година за време на последната година од владата на поранешниот премиер Бојко Борисов. Оттогаш, различни владини формации и нови политички коалиции се обидоа да ја преземат власта, но ниту една политичка сила не успеа да ја одржи власта за одредено значително времетраење. Откако „Галуп“ почна да го мери овој индикатор, највисокиот што некогаш бил во Бугарија е 36 отсто во 2006 година. Довербата опаѓа оттогаш, но никогаш не се приближи до мнозинство во изминатите 17 години. Накратко се стабилизираше помеѓу 2020 и 2021 година, за повторно да се наруши по почетокот на политичката криза во 2021 година. Во споредба со членките во ЕУ, сегашното ниво на доверба е една третина од онаа на следната најниска земја во ЕУ - Романија (30%) и повеќе од шест пати пониско од средното ниво на ЕУ (62%). Разочарувањето од демократските институции во Бугарија се рефлектира и во постојано ниската доверба на нацијата во нејзиниот судски систем и судови, најниска во ЕУ и втора најниска во светот минатата година. Довербата во судските институции е клучна во обликувањето на јавната перцепција за владиниот интегритет. Кога граѓаните сметаат дека нивниот судски систем е корумпиран или неефикасен, тоа ја нагризува нивната верба во владеењето на правото и правичноста на владините процеси. Рангирање на Галуп Системската недоверба што Бугарите ја имаат во нивниот изборен процес и судството се однесува и на другите клучни институции. Во 2023 година, Бугарија беше рангирана на последното место во светот според индексот (со резултат 18/100), далеку под следната најниска земја (Перу, која постигна 26 поени). Ова, исто така, претставува еден од најниските резултати на Индексот на националните институции измерени во анкетаta на „Галуп“. Само Чад во 2006 година забележа статистички понизок резултат од Бугарија минатата година. Додека ЕУ уживаше поголемо одобрување од владите на Бугарија во изминатите три години, одобрението на Бугарите за лидерството на ЕУ, исто така, почна да се намалува. Сега е на најниско ниво на сите времиња - 42% - откако „Галуп“ почна да го мери во 2006 година. Иако одобрувањето на Бугарите за лидерството во ЕУ беше тесно паралелно со просекот на ЕУ, тоа се промени во 2022 година. Нивното одобрување опадна две последователни години и се приклучи на дното на рангирањето, заедно со Унгарија, Грција и Словачка. Ова е значајно бидејќи ЕУ историски се сметаше за демократски клуб од сите посткомунистички држави на ЕУ кои ѝ се приклучија во 2004 и 2007 година. Ако Бугарите ја губат вербата во ЕУ, би можеле да ја изгубат и довербата во поголемиот демократски проект што ЕУ го претставува. Постојаната недоверба во клучните национални институции и скептицизмот за раководството на ЕУ го нагласуваат системскиот предизвик во бугарското општество. Цикличната природа на политичките кризи и неможноста на последователните влади да воспостават трајна стабилност може да го влошат поширокото разочарување од клучните национални институции. Последните бугарски парламентарни избори на 9 јуни 2024 година, покажаа рекордно ниска излезност на гласачите од падот на комунизмот, потенцијален знак дека расте заморот од изборите и разочарувањето од изборниот процес. Додека Бугарија продолжува да се справува со овие предизвици, враќањето на вербата во изборниот процес и институциите на земјата останува огромна задача....

Населението на Украина е намалено за 10 милиони или околу една четвртина од почетокот на целосната инвазија на Русија, како резултат на заминувањето на бегалците, падот на плодноста и смртните случаи во војна, соопштија денес Обединетите нации. Говорејќи на прес-конференција во Женева, Флоренс Бауер, шеф за Источна Европа во Фондот за население на ОН, рече дека инвазијата во февруари 2022 година ја претворил и онака тешката демографска ситуација во потешка. „Стапката на наталитет опадна и моментално е околу едно дете по жена, што е едно од најниските во светот“, рече таа. Потребна е стапка на плодност од 2,1 дете по жена за да се одржи стабилна популација. Украина, која имаше над 50 милиони жители кога се распадна Советскиот сојуз во 1991 година, како и речиси сите нејзини соседи од Источна Европа и Централна Азија, претрпе голем пад на населението. Во 2021 година, последната година пред целосната инвазија на Русија, таа имаше население од околу 40 милиони. Бауер рече дека прецизното регистрирање на влијанието на војната врз населението на Украина ќе треба да почека до крајот на конфликтот, кога конечно може да се изврши целосен попис. Непосредното влијание беше врз регионите кои биле целосно раселени, селата во кои останале само стари луѓе и паровите кои не можеле да формираат семејства, рече таа. Многу поголемата Русија, со популација пред војната од над 140 милиони, исто така, забележа влошување на нејзината и онака лоша демографска ситуација откако ја нападна Украина: таа забележа најниска стапка на наталитет од 1999 година во првите шест месеци од оваа година, дури и Кремљ го опиша како „катастрофален“. Најголем дел од падот на населението во Украина го заземаат 6,7 милиони бегалци кои сега живеат во странство, првенствено во Европа. Воените смртни случаи биле исто така фактор. „Тешко е да се имаат точни бројки, но проценките се движат околу десетици илјади жртви“, рече таа....

Државниот секретар Ентони Блинкен денес се сретна со израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху во првиот голем притисок на САД за прекин на огнот на Блискиот Исток откако Израел го уби лидерот на Хамас минатата недела, и последниот обид пред претседателските избори што може да ја нарушат политиката на САД. Блинкен ги започна своите состаноци во Израел кога Хезболах лансираше ракети кон Тел Авив и Хаифа, а израелските воздушни напади потресоа делови од јужните предградија на Бејрут, вклучително и воздушен напад што предизвика целосно уривање на повеќекатната зграда и бегство од паника на жители. Обновените дипломатски напори не успеаја да стават крај и на едногодишната војна на палестинската територија Газа и на конфликтот меѓу Израел и либанската вооружена група Хезболах, поддржана од Иран. Блинкен, на неговото 11. патување во регионот по почетокот на војната во Газа, се соочува со тешка мисија. Хезболах денес соопшти дека нема да има преговори додека продолжуваат борбите и ја презеде одговорноста за нападот со беспилотно летало врз викендицата на Нетанјаху во саботата. Вашингтон се надева дека смртта на лидерот на Хамас Јахја Синвар, најбараниот човек во Израел, обвинет за предизвикување на година војување со планирање на смртоносниот напад на 7 октомври минатата година на израелска територија, ќе обезбеди нова можност за мир. Но, Израел досега не покажа знаци на попуштање во своите воени кампањи дури и откако убија неколку водачи на иранските сојузници Хамас и Хезболах. Денес во Газа, палестинската агенција на ОН за бегалци, повика на привремено примирје за да им се овозможи на цивилите да ги напуштат областите на северот од енклавата каде што израелските сили ги ловат милитантите на Хамас....

Рос Греј бара џип на гас кој одговара за неговото семејство и работа која се наоѓа на градилиштата. „Причината зошто гледам кинеско возило е пред сè поради цената која е многу пониска од големите марки“, вели Греј. Просечен кинески џип вреди околу половина од вредноста на некои од попознатите брендови чие производство е во други земји. Ралф Хибнер, регионален менаџер за продажба, вели дека цените за кинеските автомобили на гас ги привлекуваат клиентите. „Не е евтино во смисла дека тие фрлаат производи во Јужна Африка, туку се прифатливи во однос на месечните примња, бидејќи за потрошувачот од Јужна Африка не се работи за целосната цена на возилото, туку за тоа што се плаќа на месечно ниво“, вели Хибнер. Кинеските брендови станаа сериозни конкуренти во автоиндустријата во Јужна Африка, вели Мари Мекгир, која продава друг кинески бренд наречен Хавал. „Знам за неколку што се затвораат поради отворените кинески застапништва. Ние сме во подем“, објаснува Мари МекГир од салонот на „Хавал“. Во минатото, многу потрошувачи од Јужна Африка беа претпазливи за квалитетот на возилата од кинеско производство. Но, навиките за купување може да се променат. Греј вели дека во денешно време се чувствува поудобно со квалитетот произведен во Кина. Исто така, постои уште една, повеќе локална причина за размислување за џип од кинеско производство. Последниот автомобил на Греј – поскапо возило од марка Тојота – е украдено. „Со оглед на тоа што се во Јужна Африка, кинеските возила не се наоѓаат на листата на украдени возила како што е со големите марки“, вели Греј. Додека само околу една третина од Јужноафриканците поседуваат возило, тоа е најголемиот пазар на автомобили на континентот. Форд, Тојота, Фолксваген и Мерцедес имаат производствени погони во земјата, а произведуваат возила за извоз или за локалниот пазар. Најновите кинески играчи на автомобилскиот пазар ја нарушуваат индустријата овде, вели Микел Мабаса, шеф на јужноафриканската Наамса, Автомобилски деловен совет. „Во последните пет години видовме воведување на некои многу интересни брендови од Кина и тие брендови пораснаа на пазарот и ги надминаа многу од нашите традиционални брендови што ги имаме во земјата“, вели Мабаса. Мабаса додава дека има зголемување за 200% за кинеските марки на автомобили на гас кои дошле во земјата меѓу 2019 и 2023 година. Зголемената популарност на кинеските брендови не значи дека нема нерамнини на патот. Во 2018 година, BAIC отвори производствен погон во Источен Кејп, но производството, наводно, запре поради пандемијата, работните спорови и недостатокот на свест за брендот. „Тие сè уште се во фазата на поставување...“, додава Мабаса. Настрана деловното заобиколување на BAIC, претседателот Сирил Рамафоса гледа на патот кон позелена иднина, додворувајќи се на повеќе инвестиции од Кина и го повикува производителот на електрични автомобили BYD да отвори салон во Јужна Африка....

Сезоната на урагани во 2024 година донесе уште една моќна бура на американскиот југоисток, принудувајќи милиони луѓе да избегаат од ураганот Милтон. Гласот на Америка разговараше со Аунг Мјат Ту пред бурата да дојде до копно. „Слушнавме дека ураганот Милтон ќе го погоди регионот на заливот Тампа и бранот на бура може да достигне околу 4 метри. Така, жителите кои живеат во крајбрежните и ниските области немаат избор, освен да одат во засолниште или безбедно место“, вели Мјат Ту, жител на Тампа. Жителите на мобилните домови се особено ранливи на силните ветрови и високите поплави што ги носат ураганите. „Имавме вода во куќата со Хелен и тие велат дека ќе биде полошо. Многу е лошо“, објаснува Анџела Барбоса, жителка на Клирвотер. „Ќе има поплави. Тоа се случи со последното невреме и невремето пред тоа и очекуваме уште повисоки води. Секој треба да го земе своето возило и да оди на безбедно. Ова место ќе биде уништено“, додава Јаталан Оршела, жител на Клинвотер. Ако тоа се случи, Американците кои имале оштетување на нивните домови или автомобили може да добијат помош од Федералната агенција за управување со вонредни состојби за да платат за поправки. Агенцијата ги координира напорите за одговор со сите нивоа на власт, како и со приватниот сектор. Но, прво, претседателот мора да прогласи национална вонредна состојба, која ослободува дополнителни средства за да им помогне на локалните власти да реагираат. „Му дадов наредба на овој тим да направи се` што може за да спаси животи и заедници, да им помогне на нашите заедници пред, за време и по овие екстремни временски настани. И тоа се прави“, изјави претседателот Џо Бајден. Федералната агенција за управување со вонредни состојби, исто така, ги информира погодените дека мора да бараат засолниште или да се евакуираат. По завршувањето на бурата, жртвите можат да аплицираат до агенцијата за помош за индивидуално домување, но само ако се неосигурени или недоволно осигурани. Веб-страницата на агенцијата вели дека програмата нема да ја компензира целата штета, но може да ги надополни трошоците за привремено сместување, поправки на домови и заштита на куќите од идни бури. „Федералната агенција за управување со вонредни состојби може да обезбеди помош за поединци, а тоа може да биде во форма на брза инфузија на готовина за трошоци поврзани со катастрофи, како што се медицински или стоматолошки сметки и домување. И згора на тоа, агенцијата им помага на државните и локалните власти да ја обноват својата јавна инфраструктура“, вели Џејсон Барноски од корпорацијата RAND. Експертот за одговор при катастрофи Џејсон Барноски вели дека Федералната агенција за управување со вонредни состојби многу се променила по бавниот одговор на ураганот Катрина во 2005 година. „Тоа ја охрабри агенцијата да размислува за подготвеноста, да не биде толку импулсивна, туку да им помогне на заедниците да се подготват пред нешто да се случи“, додава Баронски. Жителот на Сарасота Тун Вин, го направи токму тоа, поставувајќи заштита од урагани, за следната бура да не направи толку голема штета во неговиот дом. „Ако дрвјата или остатоците ја погодат вратата, стаклената врата ќе биде заштитена. Имам инсталирано ролетни и на задната врата“, вели Вин. Со временска прогноза за поголемо невреме низ САД поради промената на климата, експертите велат дека потребата од Федералната агенција за управување со вонредни состојби се очекува само да се зголеми....

Гласачите во Невада не одлучуваат само меѓу Доналд Трамп и Камала Харис за претседател. Тие гласаат и за прашањето 6. Лора Кембел оди од врата до врата, кажувајќи им на луѓето зошто мисли дека гласањето за заштита на абортусот е многу важно. „Пристапот до абортус всушност ми го спаси животот повеќе од еднаш, и мислам дека е важно откако „Роу против Вејд“ беше укинат, државата да не` заштити“, вели Кембел од Националната организација на жените од Невада. Но, на прославата на годишнината на оваа религиозна непрофитна организација која обезбедува алтернативи за абортус - луѓето како Дебора Костело се загрижени дека прашањето 6 ќе помине. „Борбата може да изгледа тешка. Милиони и милиони долари во нашата држава ја поддржуваат индустријата за абортус“, вели Дебора Костело. Жителите на Невада веќе гласаа во 1990 година да се направи абортусот легален до 24 недели. Но, демократите стравуваат дека второто претседателство на Трамп би можело да ги поништи тие права, иако Трамп вели дека прашањето треба да се остави на секоја сојузна држава да одлучи. Ако помине ова прашање, постоечките заштитни мерки ќе станат дел од Уставот на државата - што ќе го отежни нивното отстранување. „Видовме како се губат животи. Дваесет и две држави имаат забрана за абортус. И ние не сакаме тоа да се случи во Невада“, додава Кембел. Џесика Понс деЛеон прват ќе гласа во САД. Таа планира да гласа „да“ за абортус и за Камала Харис дури и пред Кембел да се појави пред нејзина врата. „Не мислам дека владата треба да има никаков збор за женските тела. Дефинитивно чувствувам дека жените треба да имаат целосна контрола врз своето тело“, категорична е Де Леон. Невада е една од десетте сојузни држави оваа изборна година која им дава на гласачите избор да одлучат како и кога абортусот треба да биде легален. Во изминатите изборни години, тоа прашање на гласачкото ливче го зголеми одѕивот на гласачите и им беше од корист на демократските кандидати. Кристијан Мерш, имигрантка од Бразил која забременила во насилна врска и избрала да го задржи своето бебе, е член на одборот на Невада „Право на живот“. „Без живот, нема слобода, нема други права. Ако не го почитувате животот, ќе има расизам, трговија со луѓе и јас само чувствувам дека во моментов не вредиме“, вели Мерш. Иако ова прашање ги мотивира младите гласачи, Емили Костело која првпат ќе гласа, вели дека мислењето може да се смени и оти нема сите млади гласачи да гласаат за демократите. „Ако можете да видите колку е тоа деструктивно за едно човечко суштество, тоа ќе ви го промени мислењето веднаш, веднаш“, вели Костело. Истражувањето на национално ниво објавено неодамна од независен извор вели дека се` поголем број жени го наведуваат правото на абортус како нивно главно прашање, откако Камала Харис стана демократска кандидатка за претседател....

Со цел подигање на свеста за болеста на 21-оти век „рак на дојка“, стотина жени од целата држава, викендов учествуваа на планинарскиот марш насловен како „Титов врв со панделка“, при тоа искачувајќи се на највисокиот врв на Шар планина, Титов врв. Маршот беше организиран од страна на жени планинарски водичи, а потпомогнат од Федерацијата на планинарски спортови, со цел да се слушне гласот и пренесе пораката за навремена превенција од оваа болест. Највозрасната учесничка имаше 74 години. Ова е втора година по ред како се организира овој настан. „Меѓу нас имаше самохрани мајки, имаше мајки со бебиња, имаше мајки со нивните ќерки, не имаше во сите форми и состојби, а сите настојуваме да бидеме едно. Имаше жени кои и покрај сите здравствени и животни предизвици извојуваа уште една борба со себе. Имавме жени кои извојувале победа над ракот на дојка, имавме жена која со вештачки колк ни одржа лекција за тоа што значи да си жена и да си борец“, вели Сибел Јакуповиќ, планинарски водич и иницијатор на маршот. Планинарки се искачија на Титов врв, Шар Планина, Северна Македонија, 19 октомври, 2024 година. „Со ова отворивме ново поглавје во приказната за превенција од лошото кое се обидува да ни ја украде денешницата и да ги уништи плановите за иднината. Но, ние сме жени и за нас ништо не е невозможно. Титов Врв со панделка нека остане факел потсетник дека треба да превенираме, не да лекуваме, дека треба да се бориме, не да се предадеме, да се сплотиме, а не да се разединиме во борбата на чумата на 21 от век. 100 жени, секоја носејќи го на плеќи бремето на својата или приказната на блиската личност го искачија најголемиот на Шар Планина. Дури и во најтемните часови мора да се фокусираме на светлината“, вели Снежана Новаковска, планинарски водич. Велат дека на овој начин 100 жени со став направиле голем чекор кон промена на свеста за борба против канцер на дојка. Месец октомври се одбележува, како месец за подигање на свеста за рак на дојка....

Американскиот секретар за одбрана Лојд Остин најави 400 милиони долари во ново оружје за Украина, денес за време на посетата на Киев само две недели пред претседателските избори во САД кои предизвикуваат неизвесност за иднината на поддршката на Западот. Патувањето на Остин, неговата четврта и веројатна последна посета како шеф на Пентагон, беше со цел да се истакнат напорите на САД да му помогнат на Киев да ја зајакне својата одбрана додека руските сили освојуваат терен во источна Украина. Но, и покрај покажаната солидарност со Киев, не се очекува да одговори на некои од најгласните повици на украинскиот претседател Володимир Зеленски за промени во политиката на САД, како што е укинување на ограничувањата на Вашингтон за користење на оружје испорачано од САД за погодување цели длабоко на руска територија. При крај на администрацијата на Бајден, Остин сигнализираше континуитет во поддршката на САД. „САД го разбираат влогот овде, господине претседателе“, му рекол Остин на Зеленски за време на состанокот, додека тој ги најавувал новите пари за дополнителна муниција, оклопни возила и противтенковско оружје. Додека Остин излегуваше од возот во Киев по патувањето преку ноќ од Полска, украинските власти пријавија нови руски напади во текот на ноќта врз главниот град на Украина кои оштетија станбени згради и повредија најмалку еден цивил. Посетата на Остин доаѓа во пресрет на претседателските избори во САД на 5 ноември, на кои поранешниот претседател Доналд Трамп, републиканскиот кандидат, бара реизбор во тесна трка против потпретседателката Камала Харис, кандидатот на демократите. Трамп сигнализираше дека е помалку веројатно, за разлика од Бајден, да продолжи да ја поддржува Украина, што би можело да го лиши Киев од најголемиот воен и финансиски поддржувач. Остин ја отфрли таквата загриженост. „Видов двопартиска поддршка за Украина во последните 2-1/2 години и целосно очекувам дека ќе продолжиме да гледаме двопартиската поддршка од Конгресот“, рече тој. Пензионираниот генерал со четири ѕвезди беше еден од најверните застапници на Украина, градејќи коалиција од десетици нации кои го снабдуваат Киев со оружје што му помогна да им нанесе тешки удари на руските сили. Еден официјален претставник на американската одбрана, кој сакаше да остане анонимен, рече дека Русија досега претрпела 600.000 жртви на убиени и ранети војници во Украина, а септември е нејзиниот најтежок месец на жртви и повредени. Но, рускиот претседател Владимир Путин се чини дека е задоволен што инвестира се` повеќе и повеќе сили во напредување во регионот Донбас во источна Украина, за кој Москва тврди дека е своја територија. Во последните недели, Русија ги опколи градовите во регионот на Доњецк, а потоа полека ги притискаше додека украинските единици не бидат принудени да се повлечат. „Тоа е многу тешка борба и тоа е тежок удар“, рече Остин....

Северна Македонија ја доби својата „заштитена соба“, специјална просторија обезбедена од надворешни упади и обиди за прислушување, како и од можност за протекување на доверливи информации. По 7 години од иницијалниот договор дека има потреба од ваква соба, таа конечно беше финиширана и пуштена во употреба. Станува збор за просторија, во склопот на зградата на Собранието, градена по посебни стандарди и безбедносни протоколи. Владејачкото мнозинство и опозицијата, и во претходниот состав, а и сега, за разлика од други случаи, соработуваа за успешно заокружување на проектот. „Со заштитената соба се создаде безбедна атмосфера и простор каде ќе се ракува со класифицирани информации од највисок степен на доверливост без ризик од протекување на информации“, рече пратеникот од ВМРО-ДПМНЕ Никола Мицевски. „Заеднички да покажеме дека за нас најважно е колку повеќе ќе ги градиме демократски институциите во државата, а така ќе обезбедиме простор за јакнење на човековите слободи и права“, рече пратеникот од СДСМ Оливер Спасовски. Embed share Заштитена соба во Собранието на Северна Македонија Embed share The code has been copied to your clipboard. width px height px Споделете на Фејсбук Споделете на Твитер The URL has been copied to your clipboard No media source currently available 0:00 0:02:57 0:00 Direct link 240p | 7,0MB 360p | 10,1MB 480p | 15,4MB 720p | 44,3MB 1080p | 50,6MB Целиот процес беше набљудуван, но и силно поддржан од меѓународната заедница. „Преку овој заеднички проект во Собранието направивме значаеч чекор за создавање средина каде безбедно ќе се водат чувствителни, класифицирани разговори. Тоа ќе придонес за зајакнување нашата демократија и унапредување на националната безбедност“, рече Владо Ѓердовски, ДКАФ - Женевски центар за управување со безбедносниот сектор. Создавањето на ваква просторија беше сегмент од пошироката реформа на безбедносно-разунавачкиот сектор спроведен по масовното нелегално прислушување. Меѓу другото оваа „заштитена соба“ треба да помогне и за подобар надозр на работата на тајните служби – отчетот што ќе го даваат директорите во разузнавачкиот сектор ќе биде само за „ушите“ на оние кои ќе имаат највисок безбедносен сертификат притоа без ризик од упад или протекување на класифицирани информации. „Изградбата на оваа соба би влевала доверба дека има соодветен парламентарен надзор над работата на разузнавачката заедница. Уверен сум дека изградбата на оваа соба ќе ја зголеми довербата на граѓаните во Собранието зашто за таа да стане оперативна мораше да се исполнат сите непотребни стандарди и безбедносни протоколи“, рече претседателот на Собранието Африм Гаши. „Воспоставувањето транспаретнтен и отчетен безбедносен сектор во кој се почитуваат човековите права и се обезбедува ефективно спроведување на транспарентноста на разузнавачките служби. Надозорот не е само потреба, тоа е неопходна заштитна мерка за да се обезбеди слобода и владеење на правото“, рече амбасадорката на Швајцарија Вероник Хулман. Ова го слушна врвот на безбедносно разузнавачката заедница во земјава – сектор кој во овој период се соочува со потенцијален нов ремонт, само 5 години по расформирањето на УБК и создавањето на Агенцијата за национална безбедност АНБ, и Оперативно-техничката агенција ОТА. Владата е решена да спроведе спојување на АНБ и Агенцијата за разузнавање, нешто што е наведено и во нејзината програма....

Мнозинството од 50,17 отсто гласаше „за“ на клучниот референдум во Молдавија за пристапување во Европската Унија, покажаа речиси конечните резултати денес, откако претседателката Маја Санду рече дека гласањето во неделата било нарушено со „невидено“ надворешно мешање. Тесниот финиш - со помалку од 1,5% од гласачките ливчиња што допрва треба да се пребројат - е далеку од убедливо одобрување на про-ЕУ патот, што Санду го следеше во текот на четири години на чело на малата поранешна советска република. Претседателските избори, кои се одржаа истовремено, ѝ донесоа на Санду 42 отсто од гласовите, додека нејзиниот главен ривал, поранешниот генерален обвинител Александр Стојаногло освои 26 отсто, поставувајќи тесно борбен втор круг меѓу двајцата на 3 ноември. Гласањето, кое се одржа по голем број наводи за мешање во изборите, се смета за тест за посветеноста на оваа земја од југоисточна Европа да се приклучи на Европската Унија и да избега од орбитата на Москва засекогаш. Тесниот резултат од референдумот ја става Санду во послаба позиција во вториот круг, бидејќи таа се залагаше за интеграција во ЕУ. Молдавија го започна долгиот процес на формални пристапни преговори во јуни и за време на Санду имаше за цел да се приклучи до 2030 година. Врските со Москва се влошија бидејќи Санду ја осуди инвазијата на Кремљ на Украина и диверзифицираното снабдување со енергија подалеку од Русија. Стојаногло рече дека, ако дојде на власт, ќе развие „урамнотежена“ надворешна политика која вклучува врски со ЕУ, Русија, САД и Кина. Тој го бојкотираше референдумот во неделата, нарекувајќи го измама за да се засили напорот на Санду на изборите....

Претседателската кампања во САД кулминира со последната тура собири до официјалниот ден на изборите на 5 ноември, при што демократската потпретседател Камала Харис и нејзиниот републикански противник, поранешниот претседател Доналд Трамп, се фокусираат речиси исклучиво на седум одлучувачки сојузни држави кои најверојатно ќе го одредат исходот. Повеќе од 14 милиони луѓе веќе гласале предвреме, според Изборната лабораторија на Универзитетот на Флорида, а повеќе ќе го сторат тоа во наредните денови, како што скоро сите 50 држави во земјата ги отвораат избирачките места за предвремено гласање и за прифаќање на гласачките ливчиња по пошта. Националните анкети покажуваат дека натпреварот е меѓу најблиските во последните децении, а Харис има мала предност. Претседателските избори во САД не се одлучуваат со националното народно гласање, туку преку гласањето на Изборниот колеџ, што ги претвора изборите во 50 трки од држава до држава. Бројот на изборни гласови во секоја држава зависи од населението, така што најголемите држави имаат најголемо влијание во одредувањето на вкупниот национален исход, при што на победникот му требаат 270 од 538 електорски гласови за да побара нов четиригодишен мандат во Белата куќа, почнувајќи од јануари. Анкетите покажуваат дека Харис или Трамп имаат значително или донекаде удобно водство во 43 од државите. Харис го прослави својот 60-ти роденден во неделата говорејќи во мисионерска баптистичка црква во Џорџија, на околу 50 километри источно од главниот град во државата, демократското упориште Атланта. Таа раскажа за нејзините искуства од детството во црна црква, правејќи остар контраст со суровата и раздорна реторика на актуелната политичка клима, иако не го спомна Трамп по име. Потоа се упати јужно од Атланта, каде што ги охрабри верниците да го искористат своето право на глас. Подоцна, таа планира да сними интервју со лидерот за граѓански права Ал Шарптон. Во меѓувреме, Трамп облече престилка во ресторанот за брза храна „Мекдоналдс“ во Пенсилванија за да работи во дел од кујната за помфрит и им даваше нарачки на муштериите. Харис рече дека работела во „Мекдоналдс“ во Калифорнија додека била на универзитет, но Трамп рече дека не ѝ верува, иако пријателка на Харис изјави за „Њујорк тајмс“ дека се сеќава оти Харис работела таму. По неговиот краток престој во ресторанот, Трамп се пофали дека „сега работел 15 минути“ подолго отколку што работела Харис. Харис денес има кампања денес во Пенсилванија, Мичиген и Висконсин, додека Трамп оди во Северна Каролина....

Ако Северна Кореја испрати војници во Украина за да се борат во име на Русија, тоа значително ќе доведе до ескалација конфликтот, изјави во денес шефот на НАТО Марк Руте на платформата на социјалните мрежи Икс. Руте, кој ја презеде функцијата во НАТО на почетокот на месецот, рече дека разговарал со јужнокорејскиот претседател Јун Сук-Јол за блиското партнерство на Алијансата со Сеул, фокусирајќи се на одбранбената индустриска соработка и меѓусебно поврзаната безбедност на евроатлантскиот и Индо-пацифичкиот регион. Украинскиот претседател Володимир Зеленски минатата недела изјави дека Северна Кореја се подготвува да испрати 10.000 војници за да им помогне на воените напори на Москва и дека некои севернокорејски офицери веќе се распоредени на окупирана од Русија украинска територија. Западот долго време ја обвинува Северна Кореја дека ѝ доставува оружје на Русија. Руте и Пентагон изјавија минатата недела дека сè уште не нашле докази за присуство на севернокорејско воено присуство на теренот во Украина....

Американскиот државен секретар Ентони Блинкен денес заминува за Блискиот Исток, соопшти Стејт департментот, додека Вашингтон се залага за започнување на преговорите за прекин на огнот за ставање крај на војната во Газа, по смртта на лидерот на Хамас Јахја Синвар. Патувањето на највисокиот американски дипломат во регионот, негово единаесетто по нападот врз Израел на 7 октомври 2023 година од страна на палестинската милитантна група Хамас што ја предизвика војната во Газа, доаѓа дури и кога Израел ја интензивираше својата воена кампања во Газа и во Либан против Хезболах, поддржан од Иран. Блинкен ќе разговара со регионалните лидери за важноста да се стави крај на војната во Газа, начините да се подготви постконфликтен план за палестинската енклава, како и како да се постигне дипломатско решение за конфликтот меѓу Израел и Хезболах, соопшти Стејт департментот во соопштението. Патувањето ќе започне со Израел, соопшти Стејт департментот, но не ги наведе другите точни дестинации. „Во целиот регион, секретарот Блинкен ќе разговара за важноста да се стави крај на војната во Газа, да се обезбеди ослободување на сите заложници и да се олесни страдањето на палестинскиот народ“, се вели во соопштението на Стејт департментот. „Тој ќе продолжи со дискусиите за планирање на постконфликтен период и ќе ја нагласи потребата да се подготви нов пат напред што ќе им овозможи на Палестинците да ги обноват своите животи“. Американскиот претседател Џо Бајден, потпретседателката Камала Харис, кандидатот на демократите на претседателските избори на 5 ноември, и неколку други западни лидери, изјавија дека сите би сакале едногодишната војна во Газа да заврши откако Израел минатата недела го уби Синвар, мозокот на нападот на 7 октомври. Но, израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху веќе изјави дека војната ќе продолжи, а аналитичарите велат дека можеби претпочита да го чека крајот на мандатот на Бајден, кој завршува во јануари, и да ги искористи шансите со следниот претседател, без разлика дали Харис или нејзиниот републикански ривал Доналд Трамп, со кого Нетанјаху има блиски врски. Блинкен, исто така, ќе нагласи дека дополнителна храна, лекови и друга хуманитарна помош мора да се достави до цивилите во Газа, соопшти Стејт департментот. Израел во последните денови ја засили својата воена кампања во Газа. Како што продолжуваат борбите, здравствените власти пријавија недостиг од храна, гориво и медицински материјали за лекување на пациентите во трите преостанати болници кои сè уште делумно работат во областа. Во нападот на Хамас на 7 октомври загинаа околу 1.200 луѓе, а други 253 беа земени во Газа како заложници, според израелските податоци. Подоцнежната израелска војна ја опустоши Газа, убивајќи повеќе од 42.500 Палестинци, а се смета дека уште 10.000 неизброени мртви лежат под урнатините, велат здравствените власти во Газа....

Секретарот за одбрана на САД Лојд Остин денес беше во ненајавена посета на Украина во знак на поддршка за украинската војска, како и да се состане со украинските лидери. Пентагон во соопштението рече дека Остин, исто така, „ќе одржи говор кој ќе нагласи како Украина вешто возвратила против војната на Путин, посветеноста на САД да осигураат дека вооружените сили на Украина ги имаат потребните капацитети на бојното поле и зошто борбата на Украина е важна за безбедноста на САД“. Посетата на Остин доаѓа неколку дена откако САД објавија нова помош од 425 милиони долари за Украина, вклучувајќи муниција за системи за воздушна одбрана и артилериска муниција. Во нападите со руски беспилотни летала повредени е најмалку едно лице во главниот град на Украина, соопштија денеска властите во Киев. Градоначалникот на Киев Виталиј Кличко, на Телеграм изјави дека паѓањето на остатоци од дронови соборени од украинската противвоздушна одбрана оштетило неколку станбени згради. Шефот на градската воена управа на Киев Серхиј Попко, на Телеграм изјави дека во нападот биле вклучени дури десетина руски беспилотни летала, но оти сите биле уништени. Руски беспилотни летала го гаѓаа и Миколаев, во јужна Украина. Гувернерот Виталиј Ким во понеделникот на Телеграм изјави дека воздушната одбрана соборила три беспилотни летала во текот на ноќта. Руското министерство за одбрана денес објави дека уништило 18 украински беспилотни летала лансирани во нападите во текот на ноќта. Единаесет од беспилотните летала биле соборени над Ростовската област, додека други четири беа уништени над Брјанск, два над Курск и еден над Ориол. Официјални лица во Курск известија дека нема жртви и нема извештаи за штети од нападите....

Израелската војска денес се извини за убиството на тројца либански војници во напад во јужен Либан, додека американски претставник пристигна во Бејрут на разговори со либански официјални лица за потенцијалните услови за прекин на огнот меѓу Израел и милитантната група Хезболах, со седиште во Либан. Портпаролот на израелската војска рече дека нападот во неделата погодил возило во сопственост на либанската Армија и дека Израел не дејствува против либанската војска. Посетата на американскиот претставник Амос Хохштајн на Бејрут вклучува планирани разговори со Наџиб Микати, привремениот премиер на Либан, како и со Набих Бери, претседател на Парламентот. Покрај напорите за запирање на борбите меѓу Израел и Хезболах, САД, исто така, вршат притисок врз либанските пратеници да продолжат со изборот на претседател како дел од напорите за зајакнување на владините институции. Либанската војска не одигра улога во конфликтот, кој ескалира во текот на изминатиот месец со проширување на кампањата за воздушни напади на Израел и инвазија на израелски трупи во јужен Либан. Израел вели дека неговата цел е да го оддалечи Хезболах од пограничните области со цел да се овозможи безбедно враќање на израелските граѓани во областите во северен Израел. „Хезболах плати и ќе продолжи да плаќа висока цена за своите напади врз северен Израел и неговиот ракетен оган“, рече министерот за надворешни работи Израел Кац во понеделникот на Икс. „Ќе продолжиме да го напаѓаме иранскиот полномошник додека не колабира“. Хезболах, поддржан од Иран, започна воздушни напади против Израел по нападот на милитантите на Хамас врз јужен Израел во октомври 2023 година. Хамас уби околу 1.200 луѓе, а зароби околу 250 други. Во израелската контраофанзива во појасот Газа загинаа повеќе од 42.600 Палестинци, според Министерството за здравство во Газа. Министерството не прави разлика меѓу милитантите и цивилите во својот број. САД, Обединетото Кралство, Европската Унија и други, ги прогласија Хезболах и Хамас за терористички организации. Некои информации во текстот се од Асошиетед прес, Франс-прес и Ројтерс...

Во северозападна Сирија, на линијата на фронтот меѓу бунтовниците и силите на Дамаск, се наѕира нова опасност. Уште една жртва на самоубиствен напад со дрон е итно пренесена во болница. Овој човек ги следи нападите со беспилотни летала за бунтовничките сили и цивилите во северозападна Сирија. „Абу Амин“ е прекарот што го користи од безбедносни причини. Тој вели дека Дамаск и неговите руски поддржувачи распоредиле стотици мали, но смртоносни беспилотни летала во изминатата година. „Руските сили го пренесоа своето искуство за користење самоубиствени беспилотни летала од украинската војна во Сирија. Овие самоубиствени беспилотни летала се лансирани од линијата на фронтот преку заедничка руска оперативна просторија со силите на сирискиот режим, вели Амин. Ниту Дамаск ниту Москва не коментираа за конкретни воени тактики. Но, аналитичарите веруваат дека таквите тврдења се добро основани. „Тие не се толку тешко да се обезбедат. Не се толку тешки за купување. Потребни се само неколку недели за да научите како да управувате со тие беспилотни летала. И повторно, тие имаат долгогодишно искуство собрано од руската војска во Украина за тоа како да ги користи овие беспилотни летала кои би можеле да им се пренесат на нивните сојузници“, посочува Семјуел Бендет од Центарот за поморски анализи. Екипите за итни случаи се исто така цел на напади со беспилотни летала, според волонтерската група Сириска цивилна одбрана, позната и како Бели шлемови. Тие велат дека често мора да чекаат додека не поминат беспилотните летала за да им помогнат на жртвите од бомбардирањето. „Опасноста од самоубиствените беспилотни летала е нивната точност, што го одложува одговорот на нашите тимови на бомбашките напади, бидејќи секогаш има извидувачки дрон што ги придружува самоубиствените беспилотни летала. Тие секогаш испраќаат повеќе самоубиствени дронови во исто време на истото место, што ни отежнува да им помогнеме на луѓето“, вели Мухамад Ал-Јасим од Сириската цивилна одбрана. Фармите, исто така, беа погодени од напади со беспилотни летала и аналитичарите велат дека Дамаск има за цел да ги поткопа локалните економии на бунтовниците. Фармерот Абдула Ал-Сатуф вели дека сите живеат во страв од следниот напад. „Во една прилика во близина на мојата куќа удри дрон, а бидејќи беше рано наутро, моите деца спиеја и се разбудија преплашени, а нечиј автомобил во близина на мојата куќа експлодира. Доколку продолжат нападите со беспилотни летала, тие многу ќе влијаат на земјоделскиот сектор, бидејќи ни требаат повеќе луѓе за да го зголемиме производството. Но, сè ќе престане, и никој нема да работи ако продолжат нападите“, вели Ал Сатуф. Бунтовниците можат малку да направат за да се одбранат од заканата од беспилотни летала освен да ги следат нивните движења и да издаваат предупредувања, бидејќи Дамаск се обидува да го уништи и последниот центар на отпорот....

Ова не е прв пат кандидатката на Зелената партија Џил Стајн да се кандидира за претседател на САД. Во 2016 година, Стајн доби нешто повеќе од 1% од гласовите. Многу демократи веруваат дека тие гласови ја чинеле Хилари Клинтон претседателската функција. Во Мичиген, на пример, Доналд Трамп ја победи Хилари Клинтон со помалку од 11.000 гласови, додека Стајн доби над 51.000 гласови. Некои експерти велат дека не е јасно оти сите гласови за Стајн би биле за Клинтон. Embed share Кандидатката на американската Партија на зелените Џил Стејн има поддршка од околу 1 отсто Embed share The code has been copied to your clipboard. width px height px Споделете на Фејсбук Споделете на Твитер The URL has been copied to your clipboard No media source currently available 0:00 0:03:08 0:00 Direct link 240p | 8,3MB 360p | 13,0MB 480p | 22,6MB 720p | 45,7MB 1080p | 64,0MB „Мислам дека не би требало да се каже „Ох, таа личност само краде гласови“ затоа што не знаете какво би било однесувањето на тие гласачи доколку навистина беа принудени на само два избора“, вели Кајл Кондик од Центар за политика на Универзитетот на Вирџинија. Луѓето кои избираат да гласаат за кандидати од трета страна, тоа го прават од сопствени независни причини. Толку се огорчени од постојните партии, што всушност даваат протестен глас Џек Раков, Универзитетот Станфорд Слична ситуација имаше во 2000 година, кога кандидатот на Зелената партија Ралф Нејдер освои речиси 100.000 гласови во Флорида, а Џорџ Буш го победи Ал Гор со само 537 гласа. „Проблемот со оваа формула е во тоа што кога имате избори кои се доведуваат во прашање, претпоставувате дека вториот избор на луѓето навистина би бил важен. И мислам дека целиот овој модел е погрешен. Луѓето кои избираат да гласаат за кандидати од трета страна, тоа го прават од сопствени независни причини. Тие се толку многу огорчени од постоечките партии, што всушност создаваат протестен глас“, смета Џек Раков од Универзитетот Станфорд. Сепак, демократите повторно изразуваат загриженост дека Стајн би можела да влијае на овие избори, во некои случаи обвинувајќи ја дека работи на поткопување на Харис. Кога Гласот на Америка ја праша кампањата на Стајн, кодиректорот на прес-службата Сем Фајфл одговори велејќи дека напад на кандидат од трета партија, цитирам „не е само напад врз демократијата... туку форма на потиснување на гласачите за да се заплашат луѓето да не гласаат за она што тие сакаат - или дури и воопшто да не гласаат“. Но, во одлучувачките сојузни држави, како Мичиген, каде што има најголем број муслимани во САД, Зелената партија може да има поголемо влијание. Тоа е затоа што многу муслимани вознемирени од хуманитарната криза во Газа се лути поради поддршката на Бајден за Израел. Според извештајот објавен минатиот месец од страна на Советот за американско-исламски односи, 40 отсто од муслиманите во Мичиген изјавиле дека планираат да гласаат за Стајн, додека 12 отсто рекле дека ќе гласаат за Харис. „Таа ќе земе повеќе гласови од Камала Харис, а демократите во сојузните држави каде трката е тесна не беа успешни да ја задржат надвор од гласачкото ливче. Значи, ако гледаме дека трката се сведува на неколку сојузни држави, таа има можност да влијае на таму на денот на изборите“, посочува Џон Фортир, од Американскиот Ентерпрајз институт. Истиот извештај, исто така, покажа дека повеќе муслимани планираат да гласаат за Стајн наместо Харис во Висконсин и Аризона, држави каде што Џо Бајден тесно го победи Доналд Трамп во 2020 година. Во изборна година каде што победникот ќе биде со тесно водство, гласовите на Зелената партија би можеле да направат разлика....

Родителите на професорот по офталмологија и пластичен хирург Јуриј Билик се од Украина, но тој е роден во САД и има длабоки врски со родната земја на неговите родители. „Украинската заедница го знае мојот телефон, локалните организации исто така, и тие ми се јавуваат“, објаснува Билик. Го нарекуваат Билик затоа што работи во очната болница Вилс во Филаделфија, Пенсилванија, која има големо украинско население и затоа што е во необична позиција да им помага на ранетите ветерани од војната во Украина. „Она што би рекол, е дека управата на болницата никогаш не вели не...“, вели докторот. Тој е специјализиран за она што се нарекува окулопластична хирургија или реконструкција на окото. Од почетокот на војната, болницата им помага на ранетите украински војници со сериозни повреди на лицето и очите. Марк Блечер е главен администратор на болницата. Тој вели дека тие нудат ваква помош за ранетите Украинци бесплатно благодарение на надворешните донации. „Имавме донатори кои се добри пријатели на Вилс, тие конкретно придонесоа во фонд за да помогнат и да се осигураме дека можеме да продолжиме да ја обезбедуваме оваа грижа за украинските војници на кои им е потребна“, вели Блечер. Доктор Билик вели дека откако Русија ја нападна Украина, околу 20 војници дојдоа овде за операции на очите што не можат да се направат во Украина. За некои операциите се со часови и често вклучуваат повеќе од еден хирург. „Мислам дека најдолгата операција ја изврши д-р Сајед. Мораше да стави вештачка рожница; операцијата траела неколку часа. Некогаш, операциите започнуваат со специјалист за мрежница, потоа специјалист за рожница, а потоа на крајот јас работев со очните капаци…“, додава Билик. Хирургот Зеба Сајед работи со Билик, често тие оперираат заедно. Таа е специјализирана за рожницата, најоддалечениот слој на окото. „Повеќето од повредите се лузни на рожницата кои се повреди од експлозија. Окото е целосно непроѕирно и бело како ѕид. Значи, овој конкретен тип на трансплантација трае околу 1,5 часа“, вели хирургот Сајед. Сајед вели дека мнозинството од украинските војници што ги видела се млади мажи кои имаат семејства и деца. Многу често целосното враќање на нечиј вид е невозможно, но дури и делумното обновување на видот може да биде огромна помош за семејствата кои страдаат. „Сопругата на овој пациент, ми кажа дека сега конечно се чувствува слободно да го остави сам дома. Досега не можеше да го остави сам, бидејќи не беше безбедно…“, посочува Сајед. Понекогаш Билик вели дека операциите не помагаат - и тој треба да го отстрани окото - нешто што е многу емотивно и психолошки тешко. „Понекогаш повредата е толку длабока што не можеме да помогнеме. Значи, треба да го извадиме окото, бидејќи пациентот би изгледал подобро со очна протеза отколку без око. Тешко е кога треба да кажеме дека не можеме да помогнеме“, вели Билик. Билик и другите лекари од очната болница Вилс велат дека ќе продолжат да им помагаат на украинските војници бесплатно додека нивната помош повеќе не е потребна....

Претседателските избори на 5 ноември предизвикуваат вознемиреност кај речиси три четвртини од граѓаните, според анкета на Американската асоцијација на психијатри. Некои психолози овој феномен го нарекуваат „изборно стресно пореметување“. „Политичката клима и дискусиите за изборите станаа многу интензивни и предизвикуваат многу повеќе поделби. И се прашувавме дали ова има влијание врз поединци. И, секако, самопријавеното искуство беше дека, навистина, ова е значаен извор на стрес за многу поединци, а други истражувања исто така открија слични видови резултати“, вели Лин Буфка од Американската асоцијација на психолози. Embed share Психијатри предупредуваат: Стресот расте паралелно со изборите Embed share The code has been copied to your clipboard. width px height px Споделете на Фејсбук Споделете на Твитер The URL has been copied to your clipboard No media source currently available 0:00 0:03:14 0:00 Direct link 240p | 8,4MB 360p | 12,5MB 480p | 20,7MB 720p | 49,5MB 1080p | 61,4MB Политичкиот стрес влијае на многу аспекти од животот, вели Кевин Смит, професор по политички науки на Универзитетот на Небраска-Линколн. „Петтина или четвртина од Американците пријавуваат нарушени социјални односи, па дури и проблеми на работа поради политиката“, објаснува Смит. Петтина или четвртина од Американците пријавуваат нарушени социјални односи, па дури и проблеми на работа поради политиката Кевин Смит, професор по политички науки од Универзитетот на Небраска Истражувањето на Смит покажува дека младите луѓе, оние со левичарски ставови, како и оние кои повеќе се вклучени во политиката, се повеќе склони кон изборен стрес. „Знаеме како да го ублажиме ефектот врз здравјето - не обрнувајте внимание на политиката. Проблемот е што тоа може да биде добро за индивидуалното здравје, но не е добро за јавното здравје“, додава Смит. Специјалистот за справување со стрес д-р Киран Динтјала, неодамна објави книга наречена „Мантра за мирна политика“ каде што ги споделува своите совети како да се избегне прекумерниот стрес за време на предизборниот период. „Изборите доаѓаат и си одат. Политичарите доаѓаат и си одат. Тоа би можело да ја промени нивната иднина, можеби 10%, можеби 20%-30%, но во најголем дел нивната иднина, нивната среќа зависи од она што го прават секој ден, од нивното однесување, од нивните емоции“, вели Динтјала. Но, Буфка вели дека има излез од психолошката малаксаност. Таа вели дека се работи за контрола врз тоа од каде ги добивате вашите информации, а исто така и за правење нешто, било што, наместо да прелистуваат политичките стории. „Постојаното изложување на негативни информации, негативни слики, негативна реторика, ќе го покрене нашето целокупно негативно чувство и стрес. Значи, имаме одредена контрола таму. Друга работа за која ги охрабруваме луѓето да размислуваат е ангажирање во значајни активности, без разлика дали тоа е поврзано со изборите или со актуелни општествени прашања или проблеми кои се важни за нив“, посочува Буфка. Американската асоцијација на психијатри нагласува дека е важно да се остане смирен и да се одржуваат социјални односи, бидејќи поминувањето време со саканите, активниот начин на живот и здравата исхрана и спиење може да помогне да се намали анксиозноста во деновите пред изборите....

СКОПЈЕ – Скопската Зоолошка градина утрово беше евакуирана а откако е потврдено присуството на високо заразниот вирус „птичји грип Х5Н1“ ќе биде затворена во наредните 21 ден. Од Агенцијата за храна и ветеринарство (АХВ) соопштија дека анализите го потврдиле присуството на овој опасен вирус од кој може да се заразат луѓето односно посетителите. Се претпоставува дека носител е гуска кој долетала во Зоолошката градина пред неколку дена. „По лабораториско тестирање на угинатата птица, со лабораториски резултат од Факултетот за ветеринарна медицина – Скопје, од 18.10.2024 година, потврден случај на присуство на виосокопатоген сој на вирусот на Птичји грип Х5Н1. Забранет е влез и излез на животни од Зоолошката градина, ограничено е движењето на луѓе (посетители) во зоолошката градина, наредени се мерки за дезинфекција, испитување на другите птици присутни во зоолошката градина за присуство на вирусот на Птичји грип, зголемување на биосигурносните мерки и други мерки, со цел сузбивање на болеста и спречување на нејзино ширење надвор од зоолошката градина кај животните и кај луѓето. Мерките ќе бидат на сила 21 ден почнувајќи од денес за кој временски период и зоолошката градина ќе биде затворена за посетители “, стои во соопштението на АХВ. Тимови на АХВ, со заштитна опрема и комбинезони, утрово влегоа во Зоолошката градина, ги евакуираа сите посетители и потоа ги хумано усмртија триесетина птици затекнати на просторот на угинатата гуска. Директорот на Зоолошката градина Зоран Попов не одговори на телефонските повици а попладнево официјално од Зоолошката градина соопштија дека инспектори на АХВ без налог, решение или каков било друг доказ упаднале во Зоолошката и убиле неколку десетици птици и најавија кривични пријави за директорот на АХВ и тимовите кои „со оружје“ упаднале во ЗОО Скопје и обвинија дека во позадина стои премиерот Мицкоски. „Од изутринава без налог, решение или каков било друг доказ инспектори на АХВ придружувани од лица со оружје упаднаа во ЗОО Скопје и извршија масакр врз птиците. Без образложение, овие лица по наредба на директорот на АХВ, а без доказ до овој момент убија неколку десетици птици кои слободно се шетаа во зоолошката градина. Станува збор за украсни видови на шатки и гуски кои живеат во градскиот парк, а имаат природен пристап во зоолошката градина од градскиот парк. Целта е да се предизвика нов измислен проблем, и да се обезбеди алиби за затворање на ЗОО Скопје со цел наштетување на угледот“, обвинуваат од Зоолошката градина. Последните случаеви на појава на високопатогена авијарна инфлуенца беа во 2022 година, во населените места Градец, Лески и Виница, место Селце во општина Штип и во близина на Злокуќани, општина Карпош....

Невада — дом на 3,1 милиони луѓе — веројатно е најпозната по Лас Вегас — нејзиниот најпознат град, познат и како Град на гревот. „Тие се малку парадокс. Мислам, се гледаат како можеби либерална држава. Тоа беше првата сојузна држава што навистина го поттикна разводот без никој да е виновен. Во одредени окрузи има коцкање, се дозволува проституција, но има и присуство на конзервативност во некои аспекти“, вели Том Рејли од Државниот универзитет на Аризона. Embed share Како прорепубликанската Невада стана одлучувачка сојузна држава? Embed share The code has been copied to your clipboard. width px height px Споделете на Фејсбук Споделете на Твитер The URL has been copied to your clipboard No media source currently available 0:00 0:03:24 0:00 Direct link 240p | 9,7MB 360p | 15,9MB 480p | 28,5MB 720p | 53,6MB 1080p | 90,1MB Невада сигурно гласаше за републиканците од доцните 1960-ти на почетокот од 2000. Оттогаш, сојузната држава има различен исход меѓу двете политички партии. Населението на Невада е повеќе од тројно зголемено од 1980 година. Многу новодојденци се од претежно либералната Калифорнија. Невада која некогаш беше рурална држава на планинскиот Запад, стана урбана држава на Западниот брег Кен Милер, Универзитет на Невада „Округот Кларк, каде што се наоѓа Лас Вегас, има население од 72% со право на глас во оваа сојузна држава. Значи, Невада која некогаш беше рурална држава на планинскиот Запад, стана урбана држава на Западниот брег“, посочува Кен Милер од Универзитетот на Невада. „Тука е Вегас, а потоа и остатокот од Невада. И од тоа што го знам, Вегас има тенденција да биде продемократски, додека остатокот од Невада е прорепубликански. Но, поголемиот дел од населението е во Вегас“, вели Давид Карденас, жител на Невада. И покрај брзото зголеумвање на населението, Невада во голема мера останува работничка класа, со многу жители кои работат физички работи. „Што се однесува до платите, невработеноста, достапноста на становите, инфлацијата, цените на горивото, сите тие нешта влијаат на луѓето малку повеќе во Невада отколку во некои други сојузни држави“, додава Милер. Лас Вегас, град на хотелиерство и бизнис со игрите на среќа Студентите на колеџот на Универзитетот на Невада во Лас Вегас ги истакнаа нивните главни проблеми. Некои ќе гласаат за првпат сега кога наполниле 18 години. „Дефинитивно абортусот, економијата. Образованието исто така“, нагласува Саманта Адами, жителка на Невада. „Состојбата со економијата. Веројатно границата“, додава Давид Карденас, исто така од Невада. Би сакал да можам да имам една работа која е доволно платена за да ми помогне со сите мои потреби Чарлс Дејвис, жител на Невада „На некој начин сум во финансиски проблеми. Би сакал да можам да си дозволам поквалитетна храна. Би сакал да можам да имам една работа која е доволно платена за да ми помогне со сите мои потреби“, укажува Чарлс Дејвис, жител на Невада. Кога ќе гласаат на општите избори во ноември, жителите на Невада ќе гласаат и за тоа дали да се вметне правото на абортус во државниот устав. „Прашањето во целина веќе се покажа како голем двигател, голем мотиватор на излезноста во споредба со претходните избори“, вели Ребека Гил, од Женскиот истражувачки институт на Невада. Сепак, Милер вели дека никој не треба да ги потценува шансите на поранешниот претседател Доналд Трамп да ја освои Невада. „Мислам дека Трамп се перципира како кандидат кој нема шанси да ја освои Невада само зашто не победил во два наврати. Не би ја отфрлил важноста на економските прашања како двигател на одлуката за гласачите во оваа сојузна држава“, додава Милер. Критичната улога на Невада како одлучувачка сојузна држава е причината зошто и двајцата претседателски кандидати - Трамп и потпретседателката Камала Харис - поминуваат време овде. Зашто, во крајна линија, она што се случува во Вегас, може да одреди кој ќе ја води Америка во следните четири години....

Електронски пошти со закани за терористички напади предизвикаа евакуација на стотици бизниси, медиуми и странски амбасади во Украина оваа недела. Украинската национална полиција претреси десетици имоти кои беа цел на заканата, вклучително и канцеларијата на сестринската мрежа на Гласот на Америка во Киев, Радио Слободна Европа (РСЕ), според извештаите. Полицијата соопшти дека при претресите не биле пронајдени докази за експлозив. Министерството за надворешни работи на земјата соопшти дека околу 60 нејзини странски дипломатски претставништва, исто така, ги примиле заканувачките мејлови, поради што некои од нив ги прекинале услугите. Во електронската пошта, која се чини дека е поврзана со анти-украинска група Телеграма, се споменуваат имињата на тројца новинари од истражувачката информативна бироа Шемес на РСЕ. Новинарите неодамна објавија за тоа како руското разузнавање регрутира поединци за подметнување пожари врз возила на воен персонал или работници во регрутниот центар. Радио Слободна Европа - Радио Слобода Претседателот на РСЕ, Стивен Капус, рече дека мрежата работи со властите во нивните истраги. „Нема да бидеме исплашени и ќе застанеме зад нашите новинари кои ќе продолжат да и носат вести на украинската публика без страв и наклонетост“, се вели во соопштението на Капус. Најмалку четири други медиуми беа мета, вклучувајќи ги Киев Индипендент, Украинска Правда, Лига.нет и јавниот радиодифузен сервис Суспилне. Киев Индипендент објави дека во мејлот што го добил се тврди дека во нивната канцеларија, како и во канцеларијата на РСЕ и во Амбасадата на САД во Киев, биле поставени експлозиви. „Поставив неколку експлозивни направи во вашата зграда и наскоро таа ќе експлодира“, пишуваше во мејлот. Полицискиот претрес на Киев Индипендент не откри докази за експлозив, објави медиумот. Полицијата испитала повеќе од 2.000 заканувачки пораки, за кои велат дека се од руска интернетадреса. Отворена е кривична пријава за „свесно лажни пријави за загрозување на безбедноста на граѓаните“. Пораките се опишуваат дека одговараат на „стилот на руските разузнавачки служби“, се вели во полициското соопштение, додавајќи дека Русија „води хибридна војна против Украина, обидувајќи се да предизвика масовна паника и да го исцрпи системот на државните и органите за спроведување на законот“. Комитетот за заштита на новинарите со седиште во Њујорк го осуди заплашувањето на новинарите на РСЕ и повика на истрага. „Украинските власти мора да ја осигураат безбедноста на новинарите и да ги повикаат сторителите на одговорност“, рече Гулноза Саид, координатор на Програмата за Европа и Централна Азија на CPJ. „Новинарите мора да бидат способни да работат безбедно, без страв од одмазда“. Портпаролот на Службата за безбедност на Украина рече дека Русија се обидува да направи да изгледа дека подметнување пожари ги вршат Украинци а, не Москва....

Зголемените докази за проширување на военото партнерство меѓу Северна Кореја и Русија предизвикуваат повторна загриженост во Вашингтон, каде што властите гледаат како Москва прави решителен, но очајнички притисок да напредува во војната против Украина. Зголеменото чувство на вознемиреност доаѓа по наводите на сојузникот на САД, Јужна Кореја, дека Северна Кореја испратила 1.500 војници од своите специјални сили во Владивосток, Русија, на почетокот на овој месец, со планови за дополнително распоредување. Националната разузнавачка служба на Јужна Кореја (НИС) соопшти дека ги идентификувала севернокорејските специјални сили користејќи софтвер за препознавање лица со вештачка интелигенција и дека војниците биле опремени со руски униформи, опрема и лични карти. Украинските власти во петокот се обидоа да ги зајакнат тврдењата на Сеул, објавувајќи видео на кое наводно се гледаат севернокорејските сили на полигонот Сергиевски во Русија додека се подготвуваат за распоредување. Поглед на Белата куќа во Вашингтон „Загрижени сме“, изјави за Гласот на Америка портпаролот на Советот за национална безбедност на Белата куќа, Шон Савет. „Доколку е вистина ова, тоа би означило значително зголемување на одбранбените односи Северна Кореја - Русија“, додаде тој. Американските и западните официјални лица со месеци предупредуваат за воените врски меѓу Москва и Пјонгјанг. Изминатиов мај, американската одбранбена разузнавачка агенција декласифицираше фотографии и анализи кои укажуваат на тоа дека Русија користи проектили произведени од Северна Кореја за да погоди цели во Украина, вклучително и за време на нападот врз Харков претходно оваа година. Во јуни, американските одбранбени претставници, исто така, го обвинија Пјонгјанг за испорака на повеќе од 1.000 контејнери со воена опрема и муниција во Русија, веројатно во замена за ракетни проектили земја-воздух и технологија за балистички проектили. Најновата проценка на јужнокорејската НИС сугерира дека таквата размена е забрзана и дека од август минатата година, Северна Кореја и испратила на Русија повеќе од 13.000 контејнери со артилериски куршуми, балистички ракети и противтенковски ракети....

СКОПЈЕ – Таткото Александар испратил порака со текст „Кажете само колку треба“ во вибер група на родители и експресно ја избришал но неколкумина ја виделе и успеале да ја зачуваат а два часа по грабнувањето се движел по истата рута како и киднаперите. Ова беше само дел од сведочењето на Дејан Димовски, началник на единицата за насилен криминал во СВР Скопје на денешното рочиште на судскиот процес за двојното убиство на четиринаесетгодишната Вања Ѓорчевска и Панче Жежовски. „Го прашавме како знаел во кој правец да се движи за да ја бара Вања и тој ни одговори дека гледал филмови каде секогаш киднаперот се движел кон најблиската граница. Потоа кажа дека се вратил бидејќи имало гужва“, рече сведокот Димовски. Според Димовски, обвинетите во истрагата тврделе дека Палевски добивал информации од Александар. „Чудно ги превидуваше настаните. Рече дека е киднапирана па убиена. Велимир и Боре кажаа дека таткото на Вања му кажал на Палчо дека девојчето ќе биде сама, кога ќе оди на школо. Зошто таткото е инволвиран не знаеа да кажат“ кажа Димовски и додаде дека Ѓорчевски бил сомнителен но обвинението го поднело Обвинителството. Димовски потврди дека дека во телефонот на Зорица Ѓорчевска имало скриншот комуникацијата меѓу Вања и Александар во која тој и пишува убаво да се облече бидејќи ќе биде студено, нешто што и Зорица го кажа во својот исказ. При вештачењето на „ситроенот“ на убиениот Жежовски биле најдени остатоци од телефонот на Вања марка „Ајфон 8“ кој обвинетиот Видевски го скршил со чекан. Началникот Димовски кажа дека Вања Ѓорчевска преку интернет имала комуникација со виртуелен лик од Шведска кој на неговата слика имал симболи од терористичката организација „ИСИЛ“ но таа трага била погрешна и како што кажа попусто изгубиле два дена во истрагата. Објаснувајќи како ги лоцирале обвинетите кажа дека преку системот „Сејф сити“ го лоцирале возилото „рено кангу“ во близина на Железничката станица а потоа патроли го забележале паркирано во двор од куѓа каде била сместена партијата „Десна“ на Палевски. „Каде сте досега ве чекавме“ прашал обвинетиот Кешишов кога полицајците влегле внатре. Судскиот процес продолжува на 13 ноември....

САД ги повикаа Израел, Хамас и Хезболах да ги искористат можностите за промени по убиството на лидерот на Хамас Јахја Синвар, изјави денес американскиот секретар за одбрана Лојд Остин. „Ќе видиме како работите ќе се развиваат“, рече Остин, на прашањето за најавата на израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху да продолжи да се бори. „Но, јасно е дека постојат можности за промена на насоката, и ние би се надевале дека, знаете, партиите ќе го искористат тоа, и во Либан, во Газа и во Либан“. Израелската војска вчера соопшти дека Синвар, организатор на минатогодишниот прекуграничен напад на Хамас врз Израел, бил убиен во операција во јужниот дел на појасот Газа во средата. Остин, исто така, рече дека американските сили на Блискиот Исток се подготвени да ја поддржат одбраната на Израел....

Американскиот претседател Џо Бајден денес го повика Западот да ја одржи својата поддршка за Украина против сеопфатната инвазија на Русија, како што Киев се соочува со мрачна зима и претстојните претседателски избори во САД, што ја зголемуваат загриженоста за идната одлучност на Вашингтон. Бајден зборуваше со новинарите пред да се сретне зад затворени врати со германскиот канцелар Олаф Шолц за време на еднодневното патување во Берлин за да разговара за прашања кои се движат од Украина до проширување на конфликтот на Блискиот Исток. „Додека Украина се соочува со тешка зима, ние мораме, мора да ја одржиме нашата решителност“, рече Бајден во изјавата. „И знам дека цената е тешка, но не правете грешка, таа е исплатлива во споредба со цената на животот во свет каде што преовладува агресијата, каде што големите држави напаѓаат и малтретираат помали едноставно затоа што можат“. Тој рече дека ќе разговара со Шолц за тековните напори за зголемување на воената поддршка за Украина и зајакнување на нејзината цивилна енергетска инфраструктура „со отклучување на вредноста на замрзнатите руски средства“. Тие би разговарале и за конфликтот на Блискиот Исток. Патувањето на Бајден доаѓа само две и половина недели пред претседателските избори во САД, каде што поранешниот претседател Доналд Трамп, републиканскиот кандидат, бара реизбор во тесна трка против потпретседателката Камала Харис, кандидатот на демократите. Трамп сигнализираше дека би бил поневолен од Бајден да продолжи да ја поддржува Украина, што би можело да го лиши Киев од најголемиот воен и финансиски поддржувач. Тој, исто така, посочи дека помошта на САД за сојузниците во западната воена алијанса на НАТО ќе дојде со услови. Претходно денес, германскиот претседател Франк-Валтер Штајнмаер се осврна на затегнатите односи меѓу Европа и САД за време на првото претседателство на Трамп во 2017-2021 година, на церемонијата на доделување на највисокиот германски орден за заслуги на Бајден. „Пред само неколку години, растојанието толку се зголеми што речиси се изгубивме еден со друг“, рече тој за Европа и САД. „Кога бевте избран за претседател, ја вративте надежта на Европа во трансатлантската Алијанса буквално преку ноќ“. Штајнмаер рече дека НАТО алијансата е неопходна. „Значи, во месеците што следат, се надевам дека Европејците се сеќаваат дека Америка е незаменлива за нас. И се надевам дека Американците ќе се сетат дека вашите сојузници се неопходни за вас“, додаде тој....

Ветувањата на премиерот Бенјамин Нетанјаху дека ќе продолжи со израелските војни во Газа и Либан ги уништија надежите дека убиството на лидерот на Хамас Јахја Синвар може да помогне да се стави крај на повеќе од една година ескалација на конфликтот на Блискиот Исток. Во меѓувреме, либанската милитантна група Хезболах вети дека ќе ги ескалира борбите против Израел, а неговиот поддржувач Иран рече дека „духот на отпорот“ ќе биде зајакнат со смртта на нејзиниот палестински сојузник Синвар во Газа. Синвар, организатор на нападот на 7 октомври 2023 година, кој ја предизвика војната во Газа, беше убиен за време на операцијата на израелските војници во палестинската енклава во средата, клучен настан во едногодишниот конфликт. Нетанјаху го нарече убиството на Синвар пресвртница доцна во четвртокот, но вети дека ќе продолжи со војната, која во последните недели се прошири од борби против палестинската група Хамас во Газа во инвазија на јужен Либан и бомбардирање на големи делови од земјата. „Војната, драги мои, сè уште не е завршена“, им рече Нетанјаху на Израелците, велејќи дека борбите ќе продолжат се` додека не бидат ослободени заложниците кои ги држи Хамас. „Имаме пред нас одлична можност да ја запреме оската на злото и да создадеме поинаква иднина“, додаде тој, мислејќи на Иран и неговите милитантни сојузници низ целиот регион во Газа, Либан, Сирија, Ирак и Јемен. Коментарите на Нетанјаху беа во контраст со западните лидери, вклучувајќи го и американскиот претседател Џо Бајден, кој рече дека смртта на Синвар нуди шанса за завршување на конфликтот. САД сакаат да започнат преговори за прекин на огнот и да обезбедат ослободување на заложниците, рече портпаролот на американскиот Стејт департмент Метју Милер, додавајќи дека Синвар одбивал да преговара. „Таа пречка очигледно е отстранета. Не може да се предвиди дека тоа значи дека кој и да го замени (Синвар) ќе се согласи на прекин на огнот, но го отстранува она што во последните месеци беше главна пречка за да се добие таков“, рече тој. Еден висок дипломат кој работи во Либан, изјави за Ројтерс дека надежите дека со смртта на Синвар ќе се стави крај на војната изгледаат погрешни. „Се надевавме, навистина во текот на ова, дека ослободувањето од Синвар ќе биде пресвртна точка каде што ќе завршат војните... каде што секој ќе биде подготвен да го спушти оружјето. Се чини дека уште еднаш погрешивме“, рече дипломатот. Месечните напори на САД да посредуваат за прекин на огнот со Хамас и Хезболах, пропаднаа бидејќи Израел продолжува со своите војни, а неговиот голем непријател Иран изгледаше главно немоќен да се спротивстави на воената моќ на Израел, вклучително и на американското оружје. Конфликтот ги предизвика првите директни иранско-израелски конфронтации, вклучително и ракетни напади врз Израел во април и октомври. Нетанјаху вети дека ќе одговори на октомврискиот напад, кој предизвика мала штета. Вашингтон го притисна Израел да ги ограничи целите и да не ги напаѓа иранските енергетски објекти или нуклеарни локации....

Русија ја тестира борбената готовност на единицата опремена со интерконтинентални балистички ракети Јарс во регион северозападно од Москва, го цитираа Министерството за одбрана новинските агенции денес. Јарс, кој може да се распореди во силоси или да се монтира на мобилни фрлачи, има домет до 11.000 километри и е способен да испорача повеќе нуклеарни боеви глави. Русија оваа година спроведе серија нуклеарни вежби, како што велат безбедносните аналитичари, сигнали наменети да го одвратат Западот од подлабоко интервенирање во војната во Украина. Последната се одржува во истата недела кога НАТО ја спроведе својата годишна нуклеарна вежба, а украинскиот претседател Володимир Зеленски го претстави својот „план за победа“. Рускиот претседател Владимир Путин минатиот месец изјави дека Москва го проширила списокот на сценарија кои би можеле да ја натераат да употреби нуклеарно оружје, со што практично се намалува прагот за нивна употреба. Украина ја обвини Москва за нуклеарна уцена. Во најновиот тест, единица во регионот Твер ќе вежба да ги движи ракетите Јарс на терен на растојанија до 100 километри под камуфлажа и да ги заштити од воздушни напади и непријателски диверзантски групи, Интерфакс го цитираше Министерството за одбрана. Русија претходно спроведе две фази вежби во кои беа вклучени ракетните единици Јарс во јули. Таа, исто така, одржа три групи вежби оваа година за тестирање на подготовките за лансирање на тактички нуклеарни ракети, кои имаат помал дострел од интерконтиненталните стратешки ракети. Во текот на војната, Путин често потсетуваше дека Русија го има најголемиот нуклеарен арсенал во светот, но тој инсистираше на тоа дека не треба да прибегнува кон нуклеарно оружје за да постигне победа во Украина....

Израел изврши рации на Газа во петокот, прoдолжувајќи ја својата војна да го уништи Хамас, откако му зададе огромен удар со убиството на неговиот лидер Јахја Синвар. Поздравувајќи го убиството на Синвар, израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху рече дека војната предизвикана од нападот на Хамас на 7 октомври 2023 година не е завршена, но додаде дека тоа е „почеток на крајот“. Тој ја нарече смртта на Синвар, мозокот на најсмртоносниот напад во израелската историја, „важна одредница во падот на злобното владеење на Хамас“. Шефот на Хамас во Газа во времето на нападот стана генерален лидер на милитантната група по убиството во јули на нејзиниот политички шеф Исмаил Хание. Американскиот претседател Џо Бајден, чија влада е главен снабдувач на оружје во Израел, рече: „Ова е добар ден за Израел, за САД и за светот“. „Сега постои можност за „ден потоа“ во Газа без Хамас на власт, и за политичко решение кое обезбедува подобра иднина за Израелците и Палестинците. Хамас и Хезболах се прогласени за терористички организации од страна на САД, Обединетото Кралство, Европската Унија и други....

Ова беше сцената во Детроит, Мичиген, на денот на изборите 2020 година. Поддржувачите на Доналд Трамп, поттикнати од неговите неосновани тврдења за изборна измама, вршеа притисок врз функционерите да престанат да ги бројат гласовите. Многу поддржувачи на Трамп во Мичиген се загрижени за измами на претстојните избори. „Во моментов, нашата влада, ќе доведете во прашање сè во врска со тоа. Мислам, би сакал да можам да кажам поинаку, но Америка не се чувствува така. Ние не веруваме никому“, вели Марвин Минтон, поддржувач на Трамп. „Еден случај. Еден случај е доволен за да се доведе во прашање целиот систем“, категорична е Анџелика Кендоу, поддржувачка на Трамп. Наводите дека изборите во 2020 година биле наместени, постојано се отфрлаат пред судовите во САД. Но, дезинформациите околу изборниот интегритет добија на сила меѓу републиканците. Анкетите покажуваат дека тие имаат поголема веројатност да му веруваат на Трамп за изборните резултати потврдени од владата. Официјални лица во одлучувачките сојузни држави работат на тоа да ги уверат гласачите дека изборниот процес е безбеден. Тие велат дека дезинформациите можат да бидат опасни. „Тие во некои случаи можат да доведат до тоа луѓе да им се закануваат на изборните службеници или уште полошо. Но, дури и ако тоа не резултира со каков било вид физичко насилство, тоа ја поткопува долгорочната доверба во изборниот систем, што е лошо за нашата република и лошо за нашата демократија“, вели Џонатан Братер од Избиралкото биро во Мичиген. Во многу сојузни држави, републиканците ги поддржуваат напорите да се уверат гласачите дека изборите се безбедни. Вклучувајќи го и Џастин Робак, републикански изборен претставник во округот Отава, Мичиген. Тој вели дека тоа е тешка задача. „Нашите политички лидери на секое ниво треба исто така да бараат факти и да бараат податоци. И мислам дека додека тоа не се случи, ќе имаме проблем во однос на нашата доверба и доверба во процесот“, вели Робак. Во Мичиген, лојалните поддржувачи на Трамп веќе ја тужеа државната секретарка Џоселин Бенсон, демократка, поради упатствата за обработка на гласачките ливчиња испратени по пошта и списокот за регистрација на избирачите. „Ако Џоселин Бенсон не одговори на она што се бара според законот, ќе ја однесеме на суд за да ги натераме судовите да ја принудат да го стори тоа“, вели Пит Хокстра, претставник на републиканците. Бенсон го отфрли ова како стратегија на републиканската кампања. „Генерално, ние гледаме тужби како наводна правна стратегија, иако тие се реклама за да се рашират дезинформации или да се покрене сомнеж за нашите избори“, укажува Бенсон. Републиканците и демократите покренаа судски спорови поврзани со изборите во различни одлучувачки сојузни држави што може да значи хаос на изборите во ноември. „Секој вид правен предизвик што се случува близу до изборите е обично адвокатите да ги означат местата во случај да не победат во држава или да немаат исход што им се допаѓа што им дава можност да ги оспорат изборите потоа“, укажува Ким Вајман од Надпартискиот политички центар. Постојат и други потенцијални нарушувања, вклучувајќи ги и напорите од окружни службеници кои го поддржуваат Трамп да ја одложи сертификацијата на изборите....

Некои Американци веќе го прават својот избор за претседател, со предвремено гласање во многу сојузни држави. Но, остануваат гласачи кои велат дека се неопределени меѓу Доналд Трамп и Камала Харис. „Јас само сакам да видам, сакам да разберам кои се тие. Тие навистина не беа премногу вклучени и тие се нови во целата политичка клима, двете страни. Тие доаѓаат од двете интересни, различни потекла. Сакам да видам кои се тие и како ги претставуваат своите кандидати”, вели МериБет Џоваќини од Њујорк. Неопределените гласачи се околу 3 отсто од гласачкото тело, покажуваат истражувањата на јавното мислење. Џон Џонсон е научен соработник на Правниот факултет на Универзитетот Маркет во Милвоки, Висконсин. „Многу гласачи сè уште не почнале да обрнуваат толку внимание. Мислам дека кога ќе ги прашате, тоа е одговорот што би можеле да го дадат. Некои луѓе, исто така, во Средниот Запад можеби се воздржани да ви кажат за кого ќе гласаат”, вели Џонсон. Целната кампања на Харис и Трамп придвижува некои неопределени гласачи, вели политикологот Татише Нтета од Универзитетот во Масачусетс. „Се намалува популацијата на неопределени гласачи. Повеќето луѓе ќе се одлучат пред денот на изборите, а она што навистина ќе биде важно ќе биде мобилизацијата на теренот на Демократската партија и Републиканската партија, на најверојатно екстремно блиски избори”, вели Нтета. Трамп и Харис имаат различни предизвици во убедувањето на неопределените гласачи, вели вишиот соработник на институцијата Брукингс, Дарел Вест. „Тој треба да ги увери Американците дека тој го почитува владеењето на правото, дека нема да биде луд и хаотичен ако стане претседател. Таа, пак, е помалку искусна. Таа зазеде позиции пред неколку години кои беа многу полиберални од политиките што таа ги застапува сега, па затоа мора да ги увери гласачите дека Камала Харис денес ќе ја добијат како претседателка”, вели Вест. Трамп како попознат од кандидатите има и предности и недостатоци кога станува збор за неопределените гласачи, вели Џонсон. „Доналд Трамп е кандидат кој се кандидира по трет пат за претседател, така што повеќето луѓе веќе имаат мислење за него. Од тој дел луѓе кои остануваат неопределени, само едноцифрен процентуален број на луѓе, двете партии работат напорно за да ги убедат да гласаат”, посочува Џонсон. Тоа е бидејќи неoпределените гласачи може да ја направат разликата во неизвесните избори во сојузните држави каде често се менуваат политичките преференции и кои одлучуваат кој ќе победи....

Потпретседателката Камала Харис го направи своето прво патување на границата меѓу САД и Мексико како демократска претседателска кандидатка на крајот од минатиот месец. Таа помина покрај ѕидот изграден во Даглас, Аризона за време на администрацијата на Барак Обама. Подоцна, на предизборен митинг во Даглас, Харис рече дека земјата мора да ја контролира својата граница, но, таа, исто така, повика на подобар начин за легално процесирање на имигрантите. „И затоа мораме да го реформираме нашиот имиграциски систем за да осигураме дека тој работи на уреден начин, дека е хуман и дека ја прави нашата земја посилна“, рече Харис. Некои жители на Аризона велат дека имиграцијата е причина поради која гласаат за поранешниот претседател Доналд Трамп, кој вети дека ќе биде построг во однос на илегалната имиграција. „Немам проблем со легалната имиграција. Воопшто не“, вели Џејн Дегрезиа, републикански гласач. Но, Џејн Дегрезија вели дека оние кои илегално преминуваат не припаѓаат на САД. „Многу е неправедно кон нашата земја. Тоа е опасно“, додава Дегрезиа. Во Аризона има над 4,1 милион регистрирани гласачи. Околу 35% се регистрирани како републиканци, додека нешто повеќе од 29% се регистрирани како демократи. Околу 34 отсто од гласачите спаѓаат во категоријата „други“, која ги вклучува независните и оние кои не се усогласени со големите партии. „Значи, бројот на независните меѓу избирачите во Аризона навистина расте“, вели Марк Кимбл, кој е претседавач со Комисијата за чисти избори за граѓани во Тусон, Аризона. И тој е регистриран како независен гласач. Тој вели дека имиграцијата не е најважното прашање за секого. „Републиканците е многу поверојатно да кажат дека главното прашање е имиграцијата. Демократите е многу поверојатно да кажат дека главното прашање е абортусот. Независните имаат поголема веројатност да кажат абортус, но не во огромен број“, додава Кимбл. Аризона е единствената одлучувачка сојузна држава што се граничи со Мексико и која се справи со рекорден број пристигнувања на мигранти во 2023 година. На денот кога Харис ја посети границата, Трамп, во кампања во Мичиген, повторно вети дека ќе ја затвори границата. „Ќе ја започнеме најголемата депортација во американската историја. И ние немаме друг избор освен да го направиме тоа“, рече Трамп. Но, овој млад гласач вели дека би сакал да види имиграциски систем кој не ги одвојува семејствата толку долго. „Жално е да се гледа како семејствата се разделуваат“, вели Даниел Гутиерез, гласач од Аризона. Даниел Гутиерез вели дека неговиот татко е поддржувач на Трамп, додека неговата мајка вели дека ќе гласа за Харис. А за претстојните претседателски избори, Гутиерез одлучил да гласа за… „Се одлучив за Демократската партија“. Додека некои жители на Аризона знаат за кого ќе гласаат во ноември, други се повеќе фокусирани на едноставно привлекување повеќе луѓе на гласање. Јосеф Гарсија е извршен директор на групата „Си Се Вота“. „Какви и да се прашањата, сакаме тие да бидат информирани гласачи и да се одлучат. За нас, навистина зависи од нив како сакаат да гласаат“, вели Гарсија. И овие гласачи би можеле да помогнат во одлуката кој ќе ја освои Белата куќа на 5-ти ноември....

САД денеска објавија нови санкции насочени кон кинески и руски ентитети поради нивната улога во дизајнирањето, изградбата и испораката на нападни беспилотни летала што резултираа со масовни жртви во Украина. Санкциите се насочени кон два кинески ентитети еден руски. Меѓу другото и кон генералниот директор на руската ТСК Вектор, Артем Михајлович Јамшчиков. Висок официјален претставник на американската администрација за новинарите во четвртокот изјави дека ентитетите се вклучени во развојот на дронови за напад со долг дострел од руската серија Гарпија, кои се произведуваат во Кина и се испраќаат директно во Русија. Слика од Украина - Архива „Гарпија, е дизајнирана и произведена во Кина во соработка со руски одбранбени фирми, а беше искористена за уништување на критичната инфраструктура и резултираше со масовни жртви во Украина“, се вели во соопштението на Стејт департментот на САД. „Денешната акција е дел од нашите континуирани напори да ги попречиме обидите на субјекти и поединци со седиште во Кина и во Русија да го поддржат руското стекнување на напредна технологија и компоненти за оружје. Ќе продолжиме да наметнуваме санкции за оние кои даваат поддршка на руската воено-индустриска база“. Американски Конгрес Високиот претставник рече дека САД во минатото го предупредиле Пекинг за мрежата, што е во спротивност со кинеските изјави дека не знаат за такви мрежи. Две кинески фирми се директно „вклучени во производство и испорака на работи кои непогрешливо се дел од руската војна против Украина и непогрешливо одат на актер кој Западот веќе го идентификуваше и санкционираше дека е дел од руската воена индустриска база“, рече официјалниот претставник. Од 2022 година, САД санкционираа близу 100 субјекти со седиште во Кина и Хонг Конг. Поголемиот дел од нив се дел од синџирот на снабдување на предмети со двојна употреба - компоненти или стоки што Русија може да ги претвори во воени предмети кои потоа се распоредени против Украина. Сепак, денешните санкции беа првите што ги погодија кинеските субјекти кои „директно развиваат и произведуваат целосни системи за оружје во партнерство со руски фирми“. Лондон, Англија Исто така во четвртокот, Обединетото Кралство го објави својот најголем пакет санкции против руската „флота на танкери во сенка“ - бродови кои наводно свесно работат спротивно на западните санкции. Лондон соопшти дека на уште 18 бродови од флотата во сенка ќе им биде забранет пристапот до пристаништата во Велика Британија, со што вкупниот број санкционирани нафтени танкери ќе се искачи на 43....

СКОПЈЕ – Северна Македонија ќе има најмал економски раст наредниот период во регионот на Западен Балкан, стои во извештајот на Светска банка кој беше презентиран денес. Проекциите на Светска банка не се оптимистички па затоа се изразува и загриженост за буџетскиот дефицит, здравството и образованието и корупцијата. Оваа година според Светска банка, Северна Македонија ќе заврши со раст од само 1,8 отсто наместо проектираните 2,5 отсто напролет. Намалувањето се должи бидејќи нема реализација на Коридорите 8 и 10Д но и проблеми во енергетиката. Извештај Светска банка за Северна Македонија „Ако се сеќавате проекцијата беше 2, 5 проценти и надежта беше дека двата автопати ќе започнат, но сега сме на средината на октомври така што немаме многу време има одредени структурни прашања со процесот на јавни инвестиции тие се многу бавни, а во случајот со Северна Македонија многу повеќе време толку што би се очекувало. Цените на храната повторно се зголемуваат. Постои проблем и со хидрологијата што се рефлектира во енергетскиот сектор. Германија е во рецесија, а 40 отсто од извозот на Северна Македонија е во Германија“, изјави Сања Маџаревиќ – Шустер од Светска банка. Предвидувањата на Светска банка се дека инфлацијата во периодот кој следи ќе се намалува и во 2026 година ќе биде 2 проценти. Извештај Светска банка за Северна Македонија Но буџетскиот дефицит останува висок и за тоа предупредуваат експертите на Светска Банка. Годинава бележи зголемување на рекордни 63,5 отсто за во 2025 година да се намали незначително на 62,8 отсто од БДП. Влијание има и унгарскиот заем, кој ќе изнесува вкупно една милијарда евра, сметаат од Светска банка. „Ризикот во моментов е доста голем и е директно поврзан со фискалната состојба што значи високи дефицит односно продолжениот период на висок дефицит и релативно големото ниво на долг и тоа е особено случај кога ќе ја споредите Северна Македонија со другите земји во регионот. Иако, пред 6 до 7 години земјава беше релативно малку задолжена со релативно стабилни финансии ова веќе не е случај“, вели Маџаревиќ - Шустер. Еден од клучните проблеми е иселувањето а извештајот вели дека секој четврти жител го напуштил Западен или околу пет милиони граѓани. Корупцијата, образованието и здравството се уште се клучни проблеми и причина за иселувањето и затоа од Светска банка сугерираат на Владата да се фокусира на подобрување на здравствените услугите во овие два сектори но образованието, корупцијата. Извештај на Светска банка за Западен Балкан Светска банка предвидува дека заедничкиот економски раст на Албанија, Босна и Херцеговина, Косово, Црна Гора, Северна Македонија и Србија во 2025 година ќе достигне 3,7 отсто, што е за 0,2 процентни поени повеќе од предвидувањата дадени во пролетното издание на извештајот. Растот во 2024 година се очекува да достигне 3,3 отсто, што претставува зголемување за 0,1 процентен поен од претходните проекции. Со најголем економски раст ќе бидат Србија и Косово, по што следи Црна Гора, Албанија па Босна и Херцеговина....

ВАШИНГТОН – Независна комисија која го истражуваше обидот за атентат на Доналд Трамп на предизборен митинг во Пенсилванија, ја обвини Тајната служба за лошата комуникација тој ден и неуспехот да ја обезбеди зградата од каде напаѓачот пукаше. Испитувањето, исто така, откри повеќе системски проблеми во агенцијата, како што е неуспехот да се разберат уникатните ризици со кои се соочува Трамп. Извештајот од 52 страници, објавен денеска, ја наведе Тајната служба за конкретни проблеми што доведоа до митингот на 13 јули во Батлер, како и за подлабоките проблеми во агенцијата. Се препорача да се донесе ново, надворешно раководство и повторно да се фокусира на својата заштитна мисија. „Тајната служба како агенција бара суштински реформи за да ја изврши својата мисија“, напишаа авторите на секретарот Алехандро Мајоркас од Одделот за домашна безбедност, матичната агенција на Тајните служби, во писмото што го придружува нивниот извештај. „Без таа реформа, Независната комисија која го истражуваше случајот верува дека може и ќе се случи уште еден Батлер“ (градот во Пенсилванија каде што има обид за атентат врз Трамп). Еден учесник на митингот беше убиен, а двајца други беа ранети кога Томас Мајкл Крукс се качи на покривот на блиската зграда и отвори оган додека Трамп говореше на бината. Поранешниот претседател беше ранет во увото пред да биде придружен од агентите на Тајната служба. Тоа пукање, заедно со уште еден инцидент во Флорида, кога Трамп играше голф – вооружен маж таму никогаш не стигна до местото на претседателот ниу пукаше – доведе до криза во довербата во агенцијата. Извештајот на Комисијата од четворица поранешни службеници за спроведување на законот од национално и државно ниво следи по истрагите на членовите на Конгресот, сопствените истражители на агенцијата и надзорното тело на Одделот за домашната безбедност на САД. Клучните наоди и препораки од извештајот: Слаби комуникации, без план за клучни згради Комисијата ги повтори претходните извештаи кои се осврнаа на неуспехот да се обезбеди зградата во близина на митингот што имаше јасна линија до местото каде што зборуваше Трамп и повеќекратните проблеми со комуникацијата што ја попречуваа способноста на Тајната служба и локалните и државните органи за спроведување на законот да разговараат еден со друг. „Неуспехот да се обезбеди комплекс од згради, чии делови беа на приближно 120 метри од 30 заштитникот и содржеа бројни позиции кои носат ризик од видното поле со висок агол, претставува критичен безбедносен неуспех“, се вели во извештајот. Комисијата наведува дека е погрешен планот меѓу Тајната служба и локалните полициски органи и рече дека Тајната служба не прашала што се прави за да се обезбеди зградата: „Потпирањето на општо разбирање дека „локалното население ја покрива таа област“ едноставно не е доволно добро и, всушност, кај Батлер ваквиот став придонесе за неуспех на безбедноста“. Комисијата, исто така, го наведе фактот дека имало две одвоени командни пунктови на митингот на Батлер: едно со различни локални органи за спроведување на законот и друго со Тајната служба: „Ова создаде, на највисоко ниво, структурна поделба во протокот на комуникации“. Имаше и други проблеми во комуникацијата. Тајната служба мораше да ги смени радио каналите бидејќи радио сообраќајот на агенти кои ја штитат првата дама Џил Бајден на настан во Питсбург се појавуваше на каналите на агентите кои го покриваа митингот на Батлер. Комисијата, исто така, забележа дека целиот персонал за спроведување на законот на терен користел „хаотична мешавина“ од радио, мобилен телефон, текстуална порака и е-пошта во текот на денот за да комуницира. Исто така, комисијата наведе дека не е јасно кој ја имал крајната команда тој ден. Културни прашања во рамките на агенцијата Извештајот навлегува во работењето на агенцијата и прикажува слика на агенција која се бори да размислува критички за тоа како ја извршува својата мисија, особено кога станува збор за заштита на Трамп. Комисијата наведе дека персоналот на агенцијата работи под претпоставка дека тие ефективно морале „да направат повеќе со помалку“. Во извештајот се наведува дека дополнителните безбедносни мерки преземени за заштита на Трамп по пукањето во Батлер требало да се преземат претходно. „Да биде јасно, Комисијата не идентификуваше никаква злобна или злонамерна намера зад овој феномен, туку прекумерно потпирање на назначувањето на персонал врз основа на категории (поранешен, кандидат, номиниран) наместо индивидуализирана проценка на ризикот“, се наведува во извештајот на Комисијата. Комисијата, исто така, го забележа „движењето напред па назад“ помеѓу лицата кои го обезбедувале Трамп и седиштето на Тајната служба во врска со тоа колку луѓе се потребни за да го заштитат. Комисијата, исто така, обвини некои од високите кадри кои беа вклучени во митингот за, како што го нарекоа, „недостаток на преземање обврски“. Во еден пример, комисијата рече дека висок агент на самото место, кој имал задача да ги координира комуникациите, не шетал пред време на местото на митингот и не го информирал колегата од државната полиција пред митингот за тоа како ќе се одвиваат комуникациите. Во него се наведува релативното неискуство на двајца конкретни агенти кои играле улога во обезбедувањето на митингот на 13 јули. Еден од нив беше агентот од лицата кои го обезбедувале Трамп, чија задача била да се координира со теренската канцеларија во Питсбург за безбедносно планирање за митингот. Комисијата наведе дека агентот дипломирал на академијата на Тајната служба во 2020 година и дека бил дел од тимот кој го обезбедува Трамп само од 2023 година. Пред митингот на Батлер, агентот има направено само „минимална претходна работа на локацијата или планирање на безбедноста на локацијата“. Друг агент доделен да управува со систем за детекција на беспилотни летала ја користел технологијата само на два претходни настани. Што препорача Комисијата? Да имаат унифициран команден пункт на сите големи настани каде Тајната служба и другите претставници за спроведување на законот се физички на исто место; надземен надзор за сите настани на отворено; безбедносните планови мора да вклучуваат начин за ублажување на загриженоста на локацијата до 1 000 јарди (914 метри) и кој е одговорен за настанот; повеќе обуки за тоа како да се извлечат оние кои се под заштита од опасни сценарија. Комисијата наведе дека на агенцијата и треба ново, надворешно раководство и обновен фокус на нејзината основна заштитна мисија, истовремено изразувајќи скептицизам дека агенцијата треба да продолжи со истрагите што моментално ги спроведува. Додека Тајната служба е добро позната по она што го прави за да ги заштити претседателите и другите достоинственици, таа исто така истражува финансиски криминал. „Според мислењето на Комисијата, едноставно е неприфатливо Службата да има нешто помалку од најголем фокус на својата заштитна мисија, особено додека таа функција на заштитната мисија во моментов е неоптимална“, се вели во извештајот. Членовите на комисијата беа Марк Филип, заменик јавен обвинител во времето на претседателот Џорџ В. Буш; Дејвид Мичел, кој служел во бројни државни и локални улоги за спроведување на законот во Мериленд и Делавер; Џенет Наполитано, секретарка за домашна безбедност во времето на претседателот Барак Обама; и Френсис Фрагос Таунсенд, помошник на Буш за домашна безбедност и антитероризам. Директорот на Тајната служба вели дека ќе ги испитаат извештајот и препораките на Комисијата Ја почитуваме работата на независната Комисија за испитувањето и внимателно ќе го испитаме извештајот и препораките објавени денеска, се наведува во писмената изјава на В.Д. директорот на Тајната служба на САД Роналд Л. Роу. „Остануваме целосно посветени на соработката со Администрацијата, Одделот за домашна безбедност и Конгресот за да ги решиме неуспесите што придонесоа за обидот за атентат на поранешниот претседател Трамп на 13 јули во Батлер, Пенсилванија. Сепак, не чекаме да дејствуваме. Веќе значително ја подобривме нашата подготвеност, оперативните и организациските комуникации и имплементиравме засилени заштитни операции за поранешниот претседател и другите лица кои се под заштита“, се наведува во изјавата на Роу. „Ова вклучува правење промени за подобро интегрирање со нашите државни и локални партнери за спроведување на законот и зголемување на нашата заштита со поддршка од Одделот за одбрана на САД и други агенции“. Дополнително, вели Роу, развиле сеопфатен план со цел да се поттикне „фундаментална трансформација во рамките на Тајната служба за да се осигураме дека сме соодветно конфигурирани да ја извршиме нашата двојна интегрирана мисија за заштита и сложени истраги“. „Овој план се фокусира на зголемување и задржување на персоналот на агенцијата, модернизирање на нашата технологија и градење план за обука кој е одржлив сега и во иднина“. Агенцијата работи со Конгресот за да го зголеми буџетот на агенцијата за да можеме да ја направиме оваа промена, рече тој. „Тајната служба на САД останува цврста во нашиот немилосрден фокус на исполнување на нашата критична мисија. Неизмерно сум горд на посветената работна сила на Тајната служба на САД. Мажите и жените од американската тајна служба одговараат на повикот да ги заштитат лидерите на нашата нација и главните кандидати додека оперираат во зголемена и сè подинамична средина за закана“, се наведува во писмената изјава на Роу....

Бојан Христовски „ин“, Зарко Милошевски „аут“ – премиерот „за“, опозицијата против ваквата смена во врвот на Агенцијата за национална безбедност. Вчерашната владина одлука за разрешување на претходниот и именување на нов директор на клучната институција во делот на безбедноста на земјата дојде како изненадување поради неколку причини, но најмногу поради профилот на Христовски кој има партиски бекграунд за што меѓу другото денеска реагира опозицијата. „Власта на Мицкоски и ВМРО-ДПМНЕ спроведуваат опасна партизација на Агенцијата и на клучните безбедносни институции“, велат социјалдемократите. „Нов директор на Агенцијата за национална безбедност е всушност претседателот на Градскиот комитет на ВМРО-ДПМНЕ. Тоа е спротивно на Законот за АНБ кој јасно предвидува дека директорот на Агенцијата не смее да биде член на политичка партија или нејзин орган. Целта на овие законски одредби е да се избегне злоупотребата на безбедносните служби за партиски цели, како што тоа се случуваше во минатото. Со поставувањето на лице кое само до 2023 година беше претседател на Градскиот комитет на ВМРО-ДПМНЕ, оваа партија директно го прекршува член 10 од Законот за АНБ.Според него, дури и формално да се повлекол од партијата, фактот дека до неодамна извршувал висока партиска функција е јасен показател дека ова решение е чисто партиско, непрофесионално и спротивно на Законот и на меѓународните стандарди, особено оние на НАТО“, изјави Миле Талески од СДСМ. Христовски во минатото бил дел од некогашната УБК, институцијата одговорна за масовното нелегално прислушување, но при нејзината трансформација во АНБ тој не го поминал процесот на ветинг. Embed share Реакции за новиот директор на АНБ Embed share The code has been copied to your clipboard. width px height px Споделете на Фејсбук Споделете на Твитер The URL has been copied to your clipboard No media source currently available 0:00 0:03:41 0:00 Direct link 240p | 8,8MB 360p | 13,8MB 480p | 21,5MB 720p | 53,3MB 1080p | 70,2MB Премиерот Христијан Мицкоски денеска застана зад неговото менување аргументирајќи дека Христовски не ја поминал селекцијата на АНБ со која од вчера раководи поради сопки од тогашни високи функционери во домашната разузнавачка заедница. „Нормално, откако таа неправда што му беше нанесена на Бојан Христовски беше констатирана, бидејќи во прво време не му беше даден таков безбедносен сертификат, беше констатирана злоупотребата на дел од раководството, пред се на Агенцијата за разузнавање, затоа во периодот што следи јавноста ќе биде запознаена за многу работи, а богами и за АНБ, како се злоупотребувало за партиски и лични цели. Тогаш, откако тоа се констатираше, таа грешка се исправи, Бојан Христовски има безбедносен сертификат и апсолутно не гледам причина зошто човек што го поминува речиси својот цел работен век во безбедносниот сектор да не ја извршува успешно челната позиција во АНБ“, рече Мицкоски. Вели дека претходните раководни структури и во АНБ и во Агенцијата за разузнавање вршеле злоупотреби на позициите и дека, како што изјави, со право се исплашени за тоа што ќе следи во наредниот период. Но, премиерот не одговори на неколку клучни прашања – кои се причините за смената на Милошевски и дали за именувањето на Христовски има согласност од клучните сојузници на земјава која веќе 4 години е дел од НАТО. Засега, молк и од влијателните амбасади во Скопје, вклучувајќи ја и американската. Именувањето нов директор на АНБ доаѓа во чувствителен период – од една страна се случувањата во регионот и пошироко, војната во Украина, конфликтот на Блискиот Исток, а од друга се најавите на владата за реформа на разузнавачкиот сектор со спојување на АНБ со Агенцијата за разузнавање, нешто што стои во владината програма....

Израелската војска денеска соопшти дека убила командант на Хезболах во јужен Либан, истовремено најавувајќи нова рунда наредби за евакуација во долината Бека. Израелските одбранбени сили го идентификуваа убиениот командант како Хусеин Авада и рекоа дека тој е одговорен за истрелување проектили преку границата кон Израел. Израел издаде повеќекратни наредби за евакуација на делови од Либан, велејќи дека луѓето треба да излезат од тие области поради нивната близина до местата на милитантите на Хезболах. Наредбите вообичаено им претходат на израелските воздушни напади. Последните нарачки во четвртокот ги вклучија областите Сараине, Тамнине и Сафри. Либанското Министерство за здравство соопшти дека во израелските воздушни напади во средата загинале 16 лица во јужниот град Набатие, вклучително и неговиот градоначалник, а повеќе од 50 се ранети. Либанските власти го осудија нападот врз главниот град на провинцијата, тврдејќи дека тоа е доказ дека кампањата на Израел против вооружената група Хезболах сега се пренасочува кон целта на либанската држава. Преодниот премиер Наџиб Микати рече дека Израел „намерно таргетирал состанок на општинскиот совет за да разговара за состојбата со услугите и помошта во градот“ за да им помогне на луѓето раселени од израелската кампања. Но, израелскиот министер за одбрана Јоав Галант, при посетата на северен Израел во близина на границата со Либан, рече дека Израел нема да го запре нападот врз Хезболах за да дозволи преговори. Израелската војска соопшти дека нападнала десетици цели на Хезболах во областа Набатие. Специјалниот координатор на ОН за Либан Жанин Хенис-Плашерт рече дека израелскиот напад „следи други инциденти во кои цивили и цивилна инфраструктура беа таргет низ Либан“ и дека „цивилното страдање достигнува невидени височини“. „Време е сите засегнати актери веднаш да престанат со огнот и да ја отворат вратата за дипломатски решенија способни да ги реализираат потребите на граѓаните и да ја унапредат регионалната стабилност“, се вели во изјавата на Хенис-Плашерт. Запрашан од новинар за нападот, амбасадорот на ОН во Израел, Дени Данон, рече: „Ги таргетираме базите на Хезболах“. Тој рече дека ќе го разгледа конкретниот инцидент. Израелските сили, исто така, извршија воздушни напади во средата врз јужните предградија на Бејрут. Израел, исто така, објави дека повеќе од 50 проектили биле истрелани од Либан во средата, додека Хезболах соопшти дека лансирал проектили врз област во северен Израел. Помош за жителите на Газа Вчера на Советот за безбедност на Обединетите нации, на дипломатите им беше дадена мрачна слика за хуманитарната ситуација, особено на северот, каде Израел ја засилува својата воена активност овој месец. „Ниту една прехранбена помош не влезе во северниот дел на Газа од 2 октомври до 15 октомври, кога беше дозволено протекување, а сите основни резерви за опстанок се при крај“, рече вршителот на должноста шеф на хуманитарната организација Џојс Мсуја. „Во текот на првите две недели од октомври, само едно од 54 координирани движења на север преку контролниот пункт Ал Рашид беше олеснето од израелските власти, додека други четири беа спречени, но на крајот беа остварени“, рече таа. „85 проценти од движењата беа одбиени, а останатите беа спречени или откажани, поради безбедносни или логистички прашања“. Членовите на Советот ја осудија хуманитарната ситуација и наредбите за евакуација на израелската војска. Неколкумина рекоа дека е време Советот да ги разгледа сите свои „алатки“ за спроведување на постојните резолуции -- дипломатски зборуваат за санкции. Седницата дојде неколку дена откако САД побараа Израел да ја зголеми својата хуманитарна помош за гладните Палестинци во Газа во текот на следниот месец или ќе се соочи со можноста Вашингтон да ја намали својата воена помош за поддршка на едногодишната војна на Израел против милитантите на Хамас. Во нападот на Хамас врз Израел пред една година загинаа 1 200 луѓе и беа земени околу 250 заложници. Во израелската контраофанзива во Газа загинаа повеќе од 42 400 Палестинци, од кои, според здравствените власти во Газа, повеќе од половината жени и деца. Израелската војска соопшти дека во бројот на загинатите има илјадници борци на Хамас. Хамас и Хезболах се прогласени за терористичка организација од страна на САД, Велика Британија, Европската унија и други. Дел од информациите во овој извештај се од Асошиетед прес, агенцијата Франс прес и Ројтерс...

Украинскиот претседател Володимир Зеленски денеска рече дека клучот за ставање крај на руската војна во Украина на начин што ќе спречи повторно да се случи е европското единство, притисокот врз Русија и зајакнувањето на Украина. „Русија ќе прибегне кон дипломатија само кога ќе види дека не може ништо да постигне со сила. Мораме да создадеме соодветни услови за да ја завршиме оваа војна“, рече Зеленски при посетата на Брисел за да им се обрати на лидерите на Европската унија и да се сретне со министрите за одбрана на НАТО. Состаноците се последната можност на Зеленски да им го претстави својот „план за победа“ на западните сојузници. Во говорот во украинскиот парламент во средата, Зеленски ја истакна својата визија за ставање крај на руската 32-месечна инвазија, вклучително и повик за безусловна покана за членство во НАТО и за распоредување на ненуклеарно одвраќање за руската агресија. Шефот на НАТО Марк Руте рече дека евентуалното членство на Украина во НАТО е „неповратно“ кога е вистинското време, но бидејќи Киев не може да се приклучи додека е во војна, тој одби да постави временска рамка за членството. Зеленски во неколку наврати ја повика Русија да ги повлече своите трупи од Украина и да ги врати територијалните линии на земјата пред Русија еднострано да го анектира Крим во 2014 година, предлог што Москва го отфрли. Борби Украинската војска денеска соопшти дека соборила 22 од 56 беспилотни летала што руските сили ги користеле во нападите во текот на ноќта насочени кон области во централна и западна Украина. Пресретнувањата се извршени над регионите Черкаси, Чернихив, Киев, Миколаев, Одеса, Полтава, Тернопил, Суми и Житомир, соопштија украинските воздухопловни сили. Шефот на градската воена управа на Киев Серхи Попко преку Телеграм соопшти дека нападот оштетил станбена зграда. Во Миколаев, гувернерот Виталиј Ким рече дека Русија ја таргетирала енергетската инфраструктура. Официјални лица во Суми, исто така, рекоа дека рускиот напад оштетил станбена зграда и неколку возила за итни случаи. Руското Министерство за одбрана соопшти дека уништило шест украински беспилотни летала над регионот Ориол, четири беспилотни летала над Курск и три беспилотни летала над Брјанск. Официјални лица во тие региони не пријавија штета или жртви. Помош од САД Американскиот претседател Џо Бајден вчера разговараше со украинскиот претседател Володимир Зеленски за одбранбената помош за Украина во нејзината борба против руската агресија. Бајден, исто така, објави пакет за безбедносна помош од 425 милиони долари за Украина, кој вклучува дополнителни капацитети за противвоздушна одбрана, муниција воздух-земја, оклопни возила и муниција од суштинско значење за решавање на нејзините итни воени потреби. САД треба да и достават на Украина повеќе опрема во следните месеци, вклучувајќи стотици пресретнувачи за противвоздушна одбрана, десетици тактички системи за противвоздушна одбрана, дополнителни артилериски системи, стотици оклопни транспортери и пешадиски борбени возила. Предвидено е Бајден да биде домаќин на виртуелен состанок на Контакт групата за одбрана на Украина идниот месец за да ја координира меѓународната помош за Украина. Дел од информациите за овој извештај се од Асошиетед прес, агенцијата Франс прес и Ројтерс....

Претседателот Џо Бајден оваа недела го исполнува својот план да ја посети Германија за да разговара за итни прашања за Украина и на други места, а канцеларот Олаф Шолц ја истакна важноста на оваа еднодневна посета и ги пофали односите меѓу САД и Германија. Украина е на врвот на агендата, при што Белата куќа во средата објави дека Бајден објави уште еден пакет за безбедносна помош од 425 милиони долари. „Претседателот верува дека ова... многу силно се чувствуваше за ова патување, за еден од нашите партнери, сојузници, секако во партнерство што се однесува на одбраната на Украина. И претседателот навистина сакаше да се увери дека ќе допатува до Германија за директно да му се заблагодарам на канцеларот Шолц“, рече прес-секретарката на Белата куќа Карине Жан-Пјер. Бајден имаше намера да замине во Берлин минатата недела, но ураганот Милтон му ги расипа плановите, принудувајќи го да го презакаже состанокот за безбедноста на Украина што тој сега ќе го води. Белата куќа соопшти дека Бајден нема да се сретне лице в лице со лидерот на Украина, како што првично беше планирано. Шолц се состана со претседателот на Украина Володимир Зеленски минатата недела за да го слушне неговиот „план за победа“ од пет точки, кој вклучува покана за членство во НАТО пред да заврши војната. Зеленски во средата го претстави планот и пред својот парламент. „Овој план е мост за одржување продуктивен мировен самит кој навистина ќе стави крај на војната. Овој план не треба да ја замени нашата мировна иницијатива, туку да ја зајакне позицијата на Украина со цел да се доближи мирот. Тоа можеме да го постигнеме преку соработка - сите наши партнери сметаме на поддршката и од Германија“, рече Зеленски. SEE ALSO: „Планот за победа“ на Зеленски вклучува притисок за покана за НАТО и помош за реконструкција...

Два собира. Два различни погледа. Еден е „Митингот за демократија“, кој ги поддржува сите религии. Вториот, пак, е турнејата „Разбуди се Америка“ каде се слуша ова: „Исус е мојот спасител; Доналд Трамп е мојот претседател“. Сега од својата трета година, турнејата го поддржува христијанскиот национализам, идејата дека САД се христијанска земја и треба да имаат закони што ќе го одразуваат тоа. „Со задоволство ќе бидам христијански националист. Што можете да кажете против христијанството? Тие зборуваат „Јас го следам Богот на љубовта, го следам мојот живот по Исус и ја сакам мојата земја.“ МАГА: Направете ја Америка повторно голема. Што има лошо во тоа?“, вели Дајан Болингер, учесничка на собирот. И, Доналд Трамп вели дека нема ништо лошо во тоа. „Ние заедно сме воини во праведната крстоносна војна да ги запреме пироманите, атеистите, глобалистите и марксистите, а тоа се тие. Ние ќе ја вратиме републиката како една нација, под Бога, со слобода и правда за сите“, рече Трамп. „Нашата земја е изградена на христијански и еврејски вредности и принципи. Така пишува во Уставот“, вели Пети Кисинџер, учесничка на собирот. Американскиот Устав не го спомнува христијанството. Наместо тоа, дава слобода на вероисповед. Декларацијата за независност вели дека правата ги обезбедува креаторот и го спомнува „Богот на природата“. Сепак, членовите на „Разбуди се Америка“ се колнат дека ќе проповедаат гласање за побожни кандидати. Демократите велат дека тоа е кршење на уставната поделба меѓу црквата и државата. „Тие навистина треба да погледнат и да разговараат со нивните собранија за тоа што значи да се има слобода и правда за сите“, вели Мери Џо О’Рурк, демократка од Монтана. Некои од собирот за демократија се согласуваат, а некои, пак, повикуваат на дебата за учењата на Исус. „Што рече тој? Што направи тој? Затоа што овој вид на порака што сака да ги нападне имигрантите и да предизвика најголемо страдање на сиромашните и ранливите е буквално движење што е против Христос“, посочува свештеник Џим Волис од Универзитетот „Џорџтаун“. Додадете ја на тоа дебатата за абортусот... „Ајде сите да се согласиме дека не мора да се напушти својата вера или длабоко вкоренетата увереност за да се согласите дека владата не треба да ви кажува што да правите“, истакна Камала Харис, демократска кандидатка за претседател на САД. Истражувањето на Пју центарот покажа дека речиси половина од сите Американци мислат дека Библијата треба да има влијание врз законите на САД. Но, истата анкета покажа дека малкумина мислат дека христијанството треба да се именува како официјална религија на нацијата....

Американската поп-ѕвезда Тејлор Свифт е добредојдена ширум светот поради нејзината музика. Повеќето нејзини фанови, исто така, го поздравија нејзиниот избор за претседател. На 10 септември, Свифт излезе на Инстаграм за да ја поддржи потпретседателката Камала Харис да биде следниот претседател на САД, опишувајќи ја како, цитирам „смирен и талентиран лидер“. Фанот на Свифт, Џеслин Каур, е претседавачка со Колеџ на демократите на Универзитетот Маркет во Висконсин. Како млад гласач, таа го поздрави потегот на пејачката. „Не мислам дека тоа нужно ќе ги промени мислењето на гласачите. Сепак, мислам дека тоа всушност ќе ги мобилизира помладите гласачи да излезат да гласаат и да излезат и да гласаат за демократи“, вели Каур. Обраќајќи се на различни демографски заедници, легендарниот музичар Брус Спрингстин неодамна објави видео на социјалните мрежи во кое исто така го одобрува демократското гласачко ливче. „Камала Харис и Тим Волц се посветени на визијата за оваа земја која ги почитува и ги вклучува сите, без разлика на класа, религија, раса, политичка гледна точка или сексуален идентитет“, истакна Спрингстин. Поддршката од конзервативни познати личности, исто така, е голема. На Републиканската национална конвенција во јули, легендата на борењето Халк Хоган ја искина својата кошула, изразувајќи целосна поддршка за поранешниот претседател Доналд Трамп. „Нека страста за Трамп биде без контрола, брат, нека владее повторно, нека ја направи Америка повторно голема“, истакна Хоган. Пејачот на кантри музиката Кид Рок, кој настапуваше на Републиканската национална конвенција , ги поддржа сите претседателски кандидатури на Трамп. „Господ да го благослови Доналд Трамп и Америка“, рече пејачот Кид Рок. Дури и кога поддршката од познатите луѓе, како што е Тејлор Свифт, привлекуваат илјадници посетители на информативните страници за гласање, не е јасно колку луѓе всушност се регистрираат за да гласаат. И на аналитичарите им е тешко да го предвидат влијанието на поддршката. „Клучното прашање ќе биде дали регистрацијата на гласачите е на местата што се важни и дали таа регистрација на гласачите всушност се претвора во излезност на гласачите?“, вели Давид Шулц од Универзитетот Хамлин. Поддршката од познатите во последен момент најверојатно нема суштински да ја промени ситуацијата, вели Шулц. „Откако Џо Бајден излезе од трката и дојде Камала Харис, гледаме мали промени во јавното мислење. Но, во најголем дел, мислам дека јавноста има одлучено“, смета Шулц. Политичкиот експерт сепак забележува дека доколку навистина им се допаѓа славната личност, неопределените гласачи сепак би можеле да се појават на гласачките места на 5-ти ноември....

Во последните 20 години, американската политика кон Северна Македонија е константна, и кога републиканците беа на власт и сега со демократите, односот е ист, вели Емил Кирјас, поранешен државен секретар во Министерството за надворешни работи. Тој не очекува дека ќе има драстични промени со доаѓањето и на идната адмнистрација во Белата куќа. Embed share Изборите во САД и нивно влијание врз Северна Македонија Embed share The code has been copied to your clipboard. width px height px Споделете на Фејсбук Споделете на Твитер The URL has been copied to your clipboard No media source currently available 0:00 0:03:37 0:00 Direct link 240p | 8,9MB 360p | 13,0MB 480p | 22,5MB 720p | 56,5MB 1080p | 67,0MB „Македонија останува стратешки партнер, Македонија има важна улога на балканскиот полуостров и е важно за САД, Македонија да задржи прозападна и проатланска ориентација“, вели Кирјас. Важно е за САД Македонија да задржи прозападна и проатланска ориентација Емил Кирјас, поранешен државен секретар во македонската влада И за поранешниот амбасадор во НАТО, Нано Ружин, победата на претседателските избори, на кој и да било од двајцата кандидати нема да промени многу во односот кон земјата. „Сигурно е дека многу работи нема да се сменат во однос на Западен Балкан и Северна Македонија, бидејки знаеме дека американските надворешни политички ориентации се јасни, стабилни и нема промена од еден до друг правец. Едноставно нашето партнерство со САД ќе продолжи било кој од двајцата кандидати да победи“, вели Ружин. На прашањето, која политика и е поблиска на Северна Македонија, онаа на републиканците или на демократите,еве што велат тие. „Со победата или на Демократите или на Трамп на Републиканците, нема да има големи промени во нашиот балкански микрокосмос. Само знаеме дека ако стане Трамп, за него Америка пред се е главен фокус, едем мал изолационизам. Доколку Харис дојде на власт, тоа значи дека би имало продолжување на политиката кон ЕУ и кон војната во Украина, а сите очекуваат одредени промени во политиката кон Блискиот исток“, посочува Ружин. Со победата или на Демократите или на Трамп на Републиканците, нема да има големи промени во нашиот балкански микрокосмос Нано Ружин, поранешен македонски амбасадор во НАТО „Ако се гледа генералната политика на поставеност и начинот на говор, начинот на политика која се предлага и начинот на однесување на меѓународната сцена, за Македонија секако би било подобро Камала Харис да биде во Белата куќа, што незначи дека доколку Трамп биде повторно избран на овие избори, дека за Македонија нема да настанат добри моменти, зависоно од се како ќе се воспостават глобалните текови. Но тоа е ризик“, вели Кирјас. Го прашавме Кирјас зошто смета така. „Пристапот на поранешниот претседател Трамп е сосема различен. Неговиот пристап е народски кажано 'Сила Бога не моли'. Во таква консталација за Македонија тоа е лоша порака. Затоа што како мала земја, не е геостратешки важна, во опкружување каде соседите се поважен партнер на САД. Во такви услови за Македонија е многу лошо да се воспостави политика на победа на посилниот, а не на правото“, додава Кирјас. Изборите во САД се закажани за 5-ти ноември....

Американската морнарица во средата пребаруваше низ планински терен по двајца членови на екипажот кои беа во борбен авион што се урна во државата Вашингтон за време на рутински тренинг лет. Авионот EA-18G Growler од ескадрилата за електронски напади се урна источно од планината Рение околу 15:23 часот, според поморската воздушна станица на островот Видбеј. Тимовите за пребарување, вклучително и хеликоптер MH-60S на американската морнарица, беа вклучени во потрагата да го најдат екипажот и да го испитаат местото на несреќата. На трагачите на морнарицата им се придружија и локалните власти на округот Јакима додека се движеа на површина од околу 48 километри (30 милји) западно од Јакима во облачно време со слаба видливост, соопшти морнарицата. Остатоците или екипажот не се пронајдени, изјавија официјални лица во соопштението за печатот. Официјални претставници на морнарицата рекоа дека не знаеле дали двајцата членови на екипажот успеале да се катапултираат пред несреќата, која и понатаму е под истрага....

Бродот со првата група мигранти што ќе бидат обработени во Албанија според договорот со Италија пристигна во пристаништето Шенѓин во средата наутро, со што започна контроверзниот план на Рим за обработка на илјадници баратели на азил во странство. Италија изгради два прифатни центри во Албанија, во првата шема на една земја од Европската унија за пренасочување на мигрантите во земја која не е членка на ЕУ. Планот има за цел да ги спречи нередовните пристигнувања во Италија, но беше критикуван од групите за човекови права кои велат дека го ограничува правото на азил на мигрантите. Бродот Либра на италијанската морнарица, се закотви во Шенѓин, покажаа снимките на Ројтерс. Шеснаесет мигранти беа придружувани во новоизградениот преработувачки центар на пристаништето, кој беше обвиен од висока метална ограда и украсен со италијански и знамиња на ЕУ. Зголемената тензија во Европа поради миграциските прашања предизвика многу земји на ЕУ, вклучително и Германија и Полска, да предлагаат или да усвојат построги политики. Италијанската премиерка Џорџија Мелони оваа недела изјави дека нејзината земја дава пример за остатокот од Европа со албанската шема. Мала група демонстранти се собра на пристаништето во средата. „Европскиот сон завршува тука“, пишуваше на еден транспарент. „Овие имигранти кои направија долги, опасни патувања за да стигнат до Европа, сега се пренасочуваат кон Албанија за да се вратат во нивните матични земји... За нас (концептот) Европа како место на демократија завршува. вредности, на човековите права“, рече Арилда Леши, албанска активистка за човекови права. Групата мигранти однесени во Албанија се состоеше од 10 Бангладешци и шест Египќани, кои во неделата беа собрани на море на бродови што испловија од Либија. По обработката во Шенѓин, тие ќе бидат однесени во внатрешноста на земјата во селото Ѓадер, на 15 минути оддалечено од Шенѓин, каде што ќе бидат сместени до финализирање на нивните документи. Тие потоа ќе бидат испратени во Италија доколку им биде одобрено барањето за азил или ќе бидат испратени во нивната матична земја доколку бидат одбиени. Објектите во Шенѓин и Ѓадер ќе бидат екипирани со италијански персонал. Според договорот, вкупниот број на мигранти присутни во исто време во Албанија не може да биде повеќе од 3.000. Италија соопшти дека само „неранливите“ мажи кои доаѓаат од земји класифицирани како безбедни ќе бидат испратени во Албанија, до граница од 36.000 мигранти годишно. Во моментов има 21 таква нација на италијанската листа. Минатата година, 56.588 мигранти пристигнаа во Италија од само четворица од нив - Бангладеш, Египет, Брегот на Слоновата Коска и Тунис. Повеќето бегаат од прифатните центри и се упатуваат кон побогатата северна Европа. Извор: Ројтерс...

Производите на Интел што се продаваат во Кина треба да бидат предмет на безбедносен преглед, соопшти во средата Кинеската асоцијација за сајбер-безбедност, тврдејќи дека американскиот производител на чипови „постојано ѝ нанесува штета“ на националната безбедност и интересите на земјата. Иако Асоцијацијата за сајбер безбедност на Кина е индустриска група, а не владино тело, таа има блиски врски со кинеската држава и множеството обвинувања против Интел, објавени во долга објава на неговата официјална група ВиЧет, може да предизвика безбедносен преглед од моќниот кинески регулатор на сајбер просторот, соопшти Кинеската управа за сајбер простор. „Се препорачува да се иницира преглед на безбедноста на мрежата на производите што Интел ги продава во Кина, за ефективно да се заштити националната безбедност на Кина и легитимните права и интереси на кинеските потрошувачи“, соопшти Асоцијацијата за сајбер безбедност на Кина. Минатата година, Управата за сајбер простор на Кина им забрани на домашните оператори со клучна инфраструктура да купуваат производи направени од американскиот производител на мемориски чипови Микрон Технолоџи, откако оцени дека производите на компанијата не успеале да го прегледаат безбедноста на мрежата. Интел не одговори веднаш на барањето за коментар. Акциите на компанијата паднаа за 2,7% во претпазарното тргување во САД. Извор: Ројтерс...

Мешање во изборите и зголемен напад врз слободното изразување онлајн довело до 14-та последователна година на пад во глобалната слобода на Интернетот, се вели во најновиот извештај на „Фридом хаус“ за онлајн слободата во 2024. Во најмалку 43 земји, што е рекордно високо ниво, луѓе биле нападнати или убиени како одмазда за нивниот онлајн говор и активизам. Во најмалку 56 земји, Интернет корисници биле уапсени поради нивното политичко, социјално или верско изразување. Според извештајот, заштитата на човековите права онлајн била намалена во 27 од 72 земји опфатени со истражувањето. Киргистан има најголемо назадување, откако тамошниот претседател „ ги интензивираше своите напори да ги замолчи дигиталните медиуми и да го потисне онлајн организирањето“, додека Кина е регистрирана во извештајот како најлоша средина во светот за слобода на Интернет, заедно со Мјанмар, каде што воениот режим наметна нов систем за цензура што ги зголеми ограничувањата на виртуелните приватни мрежи. Според извештајот, додека некои мерки не успеале да придонесат за заштита на слободното изразување и пристап до разновидни информации, најмногу ветувачки модели дошле од Јужна Африка, Тајван и Европската Унија. „На другиот крајот на спектарот, Исланд го задржа статусот на најслободна онлајн средина, а Замбија обезбеди најголемо подобрување на резултатот“, нотира извештајот. За првпат во 2024 година, „Фридом хаус“ ги разгледал условите во Чиле и во Холандија. И двете држави покажале силни заштитни мерки за човековите права на Интернет. Во три четвртини од земјите опфатени со истражувањето, корисниците на Интернет понекогаш се соочувале со „апсење поради ненасилно изразување што доведе до драконски затворски казни над 10 години. Луѓето биле физички нападнати или убиени во одмазда за нивните онлајн активности во рекордно високо ниво од најмалку 43 земји“. Слободното изразување на Интернетот било загрозено поради тешки затворски казни и ескалација на насилство, стои во извештајот. Исклучувањето на Интернет и одмаздата за онлајн говорот создале уште поопасни средини за луѓето погодени од неколку големи вооружени конфликти низ светот. „Цензурата и манипулацијата со содржината беа комбинирани за да ги поколебаат изборите, поткопувајќи ја способноста на гласачите да донесуваат информирани одлуки, целосно да учествуваат во изборниот процес и нивниот глас да биде слушнат“, забележува извештајот. Гласачите во најмалку 25 од 41 земја кои одржале или се подготвувале за национални избори за време на периодот на истражувањето, се борат со цензуриран информациски простор. „Во многу земји, техничка цензура беше искористена за да се ограничи способноста на опозицијата да допре до гласачите, да го намали пристапот до веродостојно известување или да ја задуши загриженоста за нерегуларности во гласањето“. Во најмалку 21 од 41 земја, провладини коментатори манипулирале со онлајн информации, често предизвикувајќи сомнеж за интегритетот на претстојните резултати и долгорочна недоверба во демократските институции. Дополнително, мешањето од владите и намалувањето на механизмите за транспарентност на главните платформи за социјални медиуми, ги отежнале напорите на независните истражувачи и медиумски групи да фрлат светлина врз операциите за влијание поврзани со изборите. Изградбата на доверлива онлајн средина бара обновена и одржлива посветеност кон слобода на Интернет, нотира извештајот. Оваа година, индикаторите кои ги проценуваат ограничувањата на содржината онлајн паднале на најниско ниво во повеќе од една деценија, со исклучок на двете земји првпат опфатени со овој извештај - индикација дека онлајн цензурата и манипулацијата стануваат сè поекстремни. Недостатокот на пристап до висококвалитетен, сигурен и разновиден информациски простор, ја попречил способноста на луѓето да формираат и изразуваат нивни ставови, продуктивно да се ангажираат во нивните заедници и да бараат отчет од владите. „Политичките интервенции дизајнирани да го заштитат интегритетот на информациите можат да помогнат да се изгради доверба во онлајн-средината, под услов тие да се вкоренети во слободното изразување и другите основни права“. Одговорите што нема да ги вклучат тие принципи само ќе го забрзаат глобалниот пад на слободата на Интернет и демократијата пошироко, заклучува извештајот. „Луѓето се борат да пристапат до веродостојни информации на Интернет и со ширење на лажни или погрешните содржини предизвикуваат сомнеж во изборните резултати и создаваат долгорочни резултати на недоверба во демократските институции“, рече Никол Бибинс Седака, привремена претседателка на „Фридом хаус“. „Насилните напади и заплашувањата за замолчување на говорот на Интернет се` повеќе се зголемија во текот на изминатата година, кога многумина ширум светот се подготвуваа да се упатат кон анкети. Создавањето безбеден и доверлив простор за изразување на Интернет е од суштинско значење, не само за поддршка на слободата на Интернетот, но и за заштита и зајакнување на демократијата“....

Кинескиот претседател Шји Џинпинг рече дека успешното партнерство меѓу Кина и Соединетите Држави е можност за двете земји да бидат меѓусебни овозможени развој, а не пречка, според државните медиуми во Кина. „Кина е подготвена да биде партнер и пријател со Соединетите Држави. Од ова ќе имаат корист не само двете земји, туку и светот“, рече Шји во забелешките од писмото до годишната вечера за награди на Националниот комитет за односите на САД и Кина во 2024 година, според извештајот на кинеската државна телевизија. Шји истакна дека Кина-САД. Односите се меѓу најважните билатерални односи во светот, кои имаат влијание врз иднината и судбината на човештвото, се вели во писмото. Двете земји беа во несогласување околу загриженоста за националната безбедност, тековните трговски расправии, како и акциите на Кина во Јужното Кинеско Море и засилените воени вежби околу Тајван. Трговските односи се влошија во текот на изминатата година и се фокусираа на прашања, вклучувајќи ограничувања за електричните возила и напредните полупроводници. „Кина отсекогаш се справувала со односите меѓу Кина и САД во согласност со принципите на меѓусебно почитување, мирен соживот и победничка соработка и секогаш верувала дека успехот на Кина и САД е можност еден за друг“, рече Шји. Извор: Ројтерс...

Либанското Министерство за здравство соопшти дека во израелските воздушни напади загинале најмалку пет лица во јужниот град Набатие. Официјални лица изјавија дека меѓу загинатите е и градоначалникот на градот. Израелската војска соопшти дека нападнала десетици цели на Хезболах во областа Набатие. Израелските сили, исто така, извршија воздушни напади врз јужните предградија на Бејрут. Израелските одбранбени сили соопштија дека нивните борбени авиони нападнале подземен магацин за оружје на Хезболах. Нападите уследија по најновата израелска наредба за евакуација која ги предупреди луѓето да ги напуштат областите во Бејрут за кои израелската војска рече дека се во близина на објекти на Хезболах. Израел, исто така, објави дека биле истрелани повеќе од 50 проектили од Либан, додека Хезболах соопшти дека лансирал проектили врз област во северен Израел. Последните израелски напади во областа на главниот град на Либан дојдоа еден ден откако Соединетите Држави соопштија дека изразиле загриженост за таквите напади на израелските власти. „Кога станува збор за обемот и природата на офанзивата за бомбардирање што ја видовме во Бејрут во текот на изминатите неколку недели, тоа е нешто што јасно ѝ го кажавме на владата на Израел дека имавме загриженост и на кое бевме против“, изјави за новинарите, портпаролот на Стејт департментот Метју Милер. Во меѓувреме, Соединетите Држави бараат Израел да ја зголеми својата хуманитарна помош за гладните Палестинци во Газа во текот на следниот месец или ќе се соочи со можноста САД да ја прекинат својата воена помош за поддршка на едногодишната војна на Израел против милитантите на Хамас. Американскиот државен секретар Ентони Блинкен и секретарот за одбрана Лојд Остин им кажаа на највисоките израелски претставници во писмото во неделата дека Вашингтон има „длабока загриженост поради влошувањето на хуманитарната ситуација во Газа и бара итни и одржливи активности од вашата влада овој месец за да се смени оваа траекторија“. Милер рече дека пораката била наменета да биде приватна дипломатска комуникација, но ја потврдила нејзината вистинитост. Со месеци, дури и додека израелската борба против Хамас беснееше, Соединетите Држави постојано го притискаа Израел да ја зголеми својата хуманитарна помош - храна, вода, медицински материјали, гориво и други стоки - за палестинските цивили. Но, хуманитарните напори попуштија, напорите беа попречени од кражбата на стоки од страна на милитантите, продолжија борбите во близина на местата за фрлање на авиони и споровите околу влезните точки во Газа. Блинкен и Остин, во писмото до израелскиот министер за одбрана Јоав Галант и министерот за стратегиски прашања Рон Дермер, наведоа конкретни чекори што Израел мора да ги преземе во рок од 30 дена за да ги задоволи САД, вклучително и овозможување минимум 350 камиони да влегуваат во Газа секој ден преку четири премини. во Газа и отвори петта влезна точка, воведувајќи паузи во борбите за да се овозможи испорака на помош и укинување на наредбите за евакуација на палестинските цивили кога нема оперативна потреба. Писмото Блинкен-Остин го цитираше Законот за надворешна помош на САД, кој забранува воена помош за земјите кои ја попречуваат испораката на хуманитарна помош на САД. Исто така, го цитираше Меморандумот за национална безбедност на Бајден, издаден во февруари, со кој се бара Стејт департментот да поднесе извештај до Конгресот за тоа дали смета дека израелските гаранции се веродостојни дека неговата употреба на американско оружје не го прекршува американското или меѓународното право. Американските власти претходно оваа година изјавија дека Израел можеби го прекршил меѓународното хуманитарно право користејќи оружје испорачано од САД за време на неговата воена операција во Газа. Во нападот на Хамас врз Израел пред една година загинаа 1.200 луѓе и беа фатени околу 250 заложници. Во израелската контраофанзива во Газа загинаа повеќе од 42.400 Палестинци, од кои повеќе од половина беа жени и деца, според здравствените власти во Газа. Израелската војска соопшти дека во бројот на загинатите има илјадници борци на Хамас. Хамас и Хезболах се прогласени за терористичка организација од страна на САД, Обединетото Кралство, Европската унија и други. Во услови на очекувања дека Израел планира одмазднички напад против Иран за иранскиот ракетен напад насочен кон Израел претходно овој месец, иранскиот министер за надворешни работи Абас Арагчи во вторникот рече дека неговата земја е целосно подготвена да одговори. Коментарот на Арагчи дојде за време на разговорот со генералниот секретар на ОН, Антонио Гутереш, според соопштението на иранското Министерство за надворешни работи. Арагчи, исто така, ги повика ОН да работат на „запирање на злосторствата и агресиите на израелскиот режим и да испратат хуманитарна помош во Либан и Газа“. Некои материјали во овој извештај дојдоа од Асошиетед прес, агенцијата Франс прес и Ројтерс....

Украинскиот претседател Володимир Зеленски повика Украина да добие безусловна покана за членство во НАТО и за распоредување на ненуклеарно одвраќање на руската агресија додека тој во средата излезе пред украинскиот парламент за да го претстави својот „победнички план“ во борбата против руската инвазија. „Заедно со нашите партнери, мора да ги промениме околностите за да заврши војната. Без разлика што сака Путин“, рече Зеленски. „Сите ние мора да ги промениме околностите за Русија да биде принудена на мир“, рече Зеленски. Други делови од планот за делови вклучуваат ветувања за повоена реконструкција од украинските сојузници, како и помош во одбраната на природните минерални ресурси на Украина. Зеленски разговараше за планот во последните недели на состаноците со западните лидери. Тој рече дека ќе го стори тоа повторно во четврток, кога ќе присуствува на самитот на лидерите на Европската унија во Брисел. Русија се спротивстави на пристапувањето на Украина во НАТО, тема за која челниците на НАТО рекоа дека е само прашање што треба да се реши меѓу Украина и самата алијанса. Портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, го отфрли предлогот на Зеленски, нарекувајќи го „ефемерен мировен план“. „Единствениот мировен план што може да постои е режимот во Киев да ја сфати залудноста на политиката што ја води и да ја разбере потребата да се отрезни“, рече Песков. Украинската војска во средата соопшти дека соборила 51 од 136 беспилотни летала што Русија ги користела за цел на земјата во нападите во текот на ноќта. Пресретнувањата се извршени над регионите Черкаси, Чернихив, Днепропетровск, Доњецк, Харков, Херсон, Кировоград, Киев, Миколаев, Полтава, Суми, Тернопил и Житомир, соопшти украинското воздухопловство. Серхи Попко, шеф на градската воена управа во Киев, рече дека предупредувањата за воздушен напад траеле два часа во главниот град на Украина, но дека противвоздушната одбрана ги уништила сите беспилотни летала што ја гаѓале областа. Нема извештаи за штети или жртви, рече Попко на Телеграм. Русија исто така истрела два проектила како дел од нејзиниот напад. Руското Министерство за одбрана во средата објави дека нејзината противвоздушна одбрана уништила два украински воздушни беспилотни летала над регионот Белгород и уште едно беспилотно летало над Воронеж. Некои информации за овој извештај дадоа агенцијата Франс прес и Ројтерс....

Американската агенција задолжена за заштита на животот на претседателот на Соединетите држави и други високи функционери сака државните и локалните органи за спроведување на законот да направат повеќе за да ги спречат потенцијалните закани да ескалираат во насилство и се обидува да им покаже на полициските агенции низ целата земја како точно да го направат тоа. Националниот центар за проценка на заканите на американската тајна служба издаде нов водич, охрабрувајќи ги агенциите за спроведување на законот да создадат специфични единици за справување со заканувачкото однесување во случаи кога има значителна загриженост, иако ниту еден закон не е прекршен. Водичот конкретно ги повикува полициските агенции да формираат, како што ги нарекува Националниот центар за проценка на заканите, единици за проценка на заканите во однесувањето, кои можат да ги проценат потенцијалните опасности и потоа да обезбедат ресурси за да се уверат дека поединците ќе добијат помош пред да прибегнат кон насилство. „Она што нашето истражување континуирано го откри е дека во многу случаи на масовно насилство или други форми на насочено насилство, однесувањето на напаѓачот го посведочиле случајни минувачи, од кои некои се обиделе да ги пријават своите грижи до службениците за јавна безбедност“, рече на брифинг за новинарите, Лина Алатари, директорка на Националниот центар за проценка на заканите. „За жал, на многу заедници им недостасуваат структурирани системи за примање, оценување и одговор на овие извештаи на начин што би ја намалил веројатноста за насилен или трагичен исход“, рече таа. Молбата на Националниот центар за проценка на закани до агенциите за спроведување на законот да најдат начини да бидат попроактивни не е нова. Извештајот од јануари 2023 година, кој анализираше 173 масовни напади извршени во период од пет години, ги повика заедниците да им олеснат на сведоците да пријават загриженост и да дозволат претходна интервенција од кризните советници и социјалните служби. Но, најновиот водич доаѓа додека претставниците на националната безбедност се подготвуваат за потенцијално насилство. Годишната проценка на заканите на Одделот за домашна безбедност за 2025 година, објавена минатиот месец, предупреди: „Околината за закана од тероризам во САД во текот на следната година ќе остане висока. „Заканата ќе продолжи да се карактеризира првенствено со осамени престапници или мали ќелии мотивирани на насилство со комбинација на расни, религиозни, полови или антивладини поплаки; теории на заговор и персонализирани фактори“, се вели во соопштението. Самата Тајна служба одговори на два неповрзани обиди за атентат на поранешниот претседател и републикански претседателски кандидат Доналд Трамп, што беше предмет на критики за неуспехот да спречи еден од потенцијалните атентатори да испука осум истрели и да го повреди Трамп пред да биде запрен. Инспекторите во тој случај рекоа дека сега мртвиот 20-годишен вооружен напаѓач со месеци истражувал атентати и дека поранешниот претседател го гледал како „мета на можности“. Новиот водич, има за цел да им покаже на полициските агенции како побрзо да ги забележат знаците за предупредување и да најдат начини да интервенираат. „Историски видовме дека органите за спроведување на законот во Соединетите држави понекогаш може да се чувствуваат ограничени во она што можат да го направат кога одговараат на извештаи за закани или друго вознемирувачко однесување, особено кога тоа однесување не вклучува криминални активности“, рече помошникот началник на Националниот центар за проценка на закани, Стивен Дрискол. „Оваа публикација го претставува најсеопфатното упатство досега произведено за тоа како да се прилагоди и операционализира моделот за проценка на закани за однесувањето на тајните служби за употреба од страна на државните и локалните агенции за спроведување на законот“, рече тој. Некои државни агенции за спроведување на законот веќе го усвоија моделот на Тајната служба. Државното истражно биро на Северна Каролина формираше единица за проценка на закани за анализа на однесувањето по пукањето во 2018 година во кое загинаа 17 луѓе во Паркленд, Флорида. Единицата работи со други државни агенции и државниот универзитетски систем за да спречи потенцијални напади. Сојузната држава Хаваи, исто така, создаде тим за да интервенира во случаи на потенцијално насилство. Слична програма има и во Вашингтон, главниот град на САД. „Методологијата за проценка на заканите од однесувањето се покажа како ефикасна во заштитата на заедницата одново и одново“, рече Дрискол. „Превенцијата успешно се случува секој ден и за среќа, ова се приказни за кои никогаш не слушаме, кога сите ќе си одат дома безбедно“, додаде Дрискол. Како пример, Дрискол укажа на студијата на Националниот центар за проценка на заканите од 2021 година, која разгледуваше 67 инциденти во кои беа спречени напади врз училишта поради тоа што учениците и членовите на заедницата пријавија знаци за предупредување за властите да можат да интервенираат пред некој да биде повреден. И покрај ваквите успеси, Националниот центар за проценка на заканите рече дека нема никакви податоци за тоа колку заедници имаат единици за проценка на заканите во однесувањето. И официјалните лица се загрижени дека премногу државни и локални агенции за спроведување на законот немаат пристап до програми кои им дозволуваат да се вклучат кога е идентификувана закана, но ниеден закон не е прекршен. Сепак, некои федерални средства се достапни. Американскиот Оддел за домашна безбедност соопшти дека доделило речиси 90 милиони американски долари преку програмата за грантови за насочено насилство и спречување тероризам од 2020 година. И Алатари од Националниот центар за проценка на закани рече дека специјализираните единици можат да бидат ефективни, дури и кога луѓето и ресурсите се дефицитарни. „Единиците за проценка на однесувањето можат да се разликуваат по големина“, рече таа како одговор на прашање на Гласот на Америка. „Агенција со ограничени ресурси за воспоставување ваков вид на единица може да започне со само еден назначен службеник за спречување насилство кој ја одржува одговорноста за собирање информации, информации за управување со ситуации кои би можеле да се вртат околу потенцијалното насилство“, додаде таа....

Михаило Дрихвал имал 11 години кога започнала војната заедно со неговата мајка и помладата сестра Катерина во градот Керсон, Украина. На првиот ден од инвазијата на Русија, семејството заедно со нивниот папагал и хрчак, побегнале во куќата на бабата на Михаило. Тоа било прв пат да видат руски воени возила. „Оклопни транспортери означени со големи букви З со руски војници внатре. Тогаш не знаевме како да ја идентификуваме нашата војска. Мислевме дека тоа се украински војници кои доаѓаат да не спасат. Дури мислевме дека „З“ означува Зеленски, барем така претпоставуваше мајка ми, и мислам дека нашата наивност не спаси“, раскажува Дрихвал. Според украинската добротворна фондација „Добродиј клуб“, најголемата грижа на 73 отсто од Украинците на возраст од 13 до 19 години е војната. Други 38 отсто од тинејџерите велат дека станало потешко да се дружат за време на војната. Ова е втора година по ред, „СвиТу“ проектот кој е започнат од добротворната фондација „Деца на Украина“, да организира летни кампови на Карпатите во Украина за деца на возраст од 12 до 16 години кои страдаат од трауми поврзани со војната. Така е и за 13-годишната Ирина Кулик, која се грижи за нејзиниот татко кој е војник. „Отпрвин, татко ми посетуваше еднаш неделно. Потоа, еднаш на две недели. Потоа не можеше да дојде 2 до 3 месеци. Секое утро во 6 часот наутро ми испраќа порака: „Добро утро, мила, имај убав ден. Те сакам!“ Тој ми праќа пораки секое утро. Секогаш го проверувам телефонот да видам дали имам негова порака“, вели Ирина. Камповите се фокусираат на физичкиот развој и менталното закрепнување на тинејџерите. Во осумдневната програма се вклучени и психолози. „Со возрасните, психолозите директно се справуваат со траумата. Кога работиме со деца, ние се фокусираме на сите ресурси што ги имаме и не зборуваме за траумата; ги бараме нивните силни страни. Им даваме шанса да се изразат. Се обидуваме да им покажеме дека ние сме тука за нив“, објаснува Ксенија Шумилович, психолог. „Главната повратна информација што ја имаме од родителите е дека нивните деца тука наоѓаат пријатели. Тие едноставно ги наоѓаат своите сродни души“, вели Ирина Мазур, раководителка на кампот. Секој камп на Карпатите завршува со „ватра“ - традиционален голем оган. Сега кога летото заврши, тинејџерите се враќаат на училиште и во реалноста на живеење во земја разурната од војна. Според Министерството за образование на Украина, едно од седум училишта во Украина е оштетено од руско гранатирање....

Освојувањето на одлучувачката држава Висконсин може да го однесе демократскиот или републиканскиот претседателски кандидат во Белата куќа. И во 2016 и во 2020 година, државата беше освоена со помалку од еден процентен поен од гласовите. Додека повеќето окрузи во Висконсин се поконзервативни, Дејн, вториот по големина округ во државата и дом на Универзитетот на Висконсин, е либерално упориште. Демократската претседателска кандидатка Камала Харис се очекува да победи овде, но важен е бројот на гласови што таа ќе ги добие. „Ако може да се освои округот Дејн со голем одѕив на гласачи, маргината на победа ќе биде толку голема што може да биде доволна да ја однесе преку целта“, вели Мајк Вагнер од Универзитетот во Висконсин. Конзервативното присуство во оваа брзорастечка област може да биде важно за кампањата на поранешниот претседател Доналд Трамп, вели Вагнер. Разликата во оваа држава ќе дојде од 20 до 40.000 гласови. Ако тој може да поттикне уште една, две или три илјади луѓе да гласаат овде, тоа може да биде доволно за да надомести некои загуби што ги има во предградијата. „Заштитата на демократијата е навистина важно прашање и пристапот до репродуктивната здравствена заштита“, вели Алексиа Сабор од редот на демократите во локалната власт во државата. Републиканските пораки се фокусираат на економијата. „Изборот е помеѓу Доналд Трамп, кој беше докажан економски успех како претседател, и Камала Харис, која со Џо Бајден е докажан неуспех“, вели Брајан Шиминг, припадник на репубинаците. Демократите ја оспоруваат таа проценка. Во меѓувреме, повеќето гласачи во Дејн веројатно одлучиле за кого ќе гласаат, велат истражувачите. Во државата, само 4% од гласачите остануваат навистина неопределени, според анкетата на Универзитетот Маркет. „Некои од нив се неопределени затоа што навистина не обрнуваат внимание на политиката и сметаат дека таа е фрустрирачка.,“ вели Џон Џонсон од Универзитетот „Маркет“. Со толку тесна трка, партиите ќе продолжат да им се додворуваат на неопределените гласачи во округот Дејн и пошироко, со надеж дека нивните гласови ќе направат разлика во трката во оваа сојузна држава, а можеби и во претседателската....

Тамас Бодоки го основа Атлатцо во 2011 година како платформа за независно истражувачко новинарство. Со Атлатцо, што значи „транспарентно“ на унгарски јазик, Бодоки планираше да известува за корупција, службено недолично однесување и други критични прашања за кои станува се потешко да се известува. „Мејнстрим медиумите се под голем политички притисок во Унгарија и тоа беше дел од причината зошто ја напуштив мојата мејнстрим медиумска работа и ја основав непрофитната организација, за да се ослободам од овие притисоци”, тврди Бодоки. Тој притисок доаѓа од владата на премиерот Виктор Орбан. Медиумските аналитичари долго ги критикуваа обидите на Орбан и неговите поддржувачи да ја контролираат медиумската сцена, да го обликуваат јавното мислење и да ја консолидираат моќта. „Почнаа да купуваат мејнстрим медиуми. Медиумите во основа беа окупирани и исполнети со партиски лојалисти и претворени во пропагандна алатка. Исто така, приватните медиуми беа заробени од власта и претворени во некакви пропагандни алатки”, додава Бодоки. Во 2018 година, создавањето на Централноевропската Фондација за печат и медиуми стана пресвртница за медиумите во Унгарија. Консолидираше речиси 500 медиуми во еден провладин ентитет. Сега преживеаја само неколку независни медиуми, како што се Атлатцо, Телекс и 444. За да продолжат да работат, тие делумно се потпираат на финансирање од меѓународни донатори. Габор Пољак, професор по право за медиуми, вели дека раководството на Унгарија во моментов има две медиумски стратегии: едната ја турка провладината агенда и е финансирана од јавните медиуми. „Другиот дел од медиумскиот систем е независен. Таму новинарите ја вршат истата работа како новинарите во западниот свет, прават многу добри истражувачки написи”, вели Пољак. Но, тоа критично финансирање сега е загрозено од Канцеларијата за заштита на суверенитетот на Унгарија. Државниот орган има задача да ги истражува изворите на финансирање на медиумите, поединците или граѓанското општество. Унгарија вели дека законот е потребен за да се заштити од она што владата го нарекува „несоодветно политичко мешање“. Но, владините критичари - вклучително и Атлатцо и Транспаренси Интернешнл Унгарија - беа меѓу првите на мета. „Во основа, тоа се две непрофитни организации кои се многу активни во антикорупцијата и кои направија многу за да ја разоткријат корупцијата на владите на Орбан во последната деценија”, вели Бодоки. Унгарските новинари изразија вознемиреност. „Оваа канцеларија за суверенитет беше нешто за што требаше да се собереме и да издадеме заедничко отворено писмо, во кое се вели дека тоа е закана и тоа е нешто што е неприфатливо”, вели Балаж Кауфман, новинар. И Европската комисија презеде акција. Во мај, таа испрати формално писмо и мислење во кое се нагласува дека законодавството е спротивно на правото на ЕУ. Унгарија во својот одговор рече дека законот е да го ограничи странското финансирање на политичките партии. Но, комисијата возврати. Во октомври, таа го предаде случајот до Европскиот суд на правдата....

Во еден дождлив ден во септември, група новинари се собраа во деловна зграда надвор од Вашингтон. Некои беа искусни новинари, други сè уште студенти. Но, сите тие беа таму за да научат како да останат безбедни додека ги покираваат изборите и немири. Организирана од Меѓународната женска медиумска фондација (МЖМФ), обуката беше дел од националната кампања за да ги научи новинарите во САД како да останат безбедни на задачите, вклучително и додека известуваат за претседателската кампања. Во текот на изминатата година, МЖМФ обучи повеќе од 620 новинари во 13 сојузни држави. „Оваа безбедносна турнеја навистина беше од помош. За жал, тоа што го слушаме е доста алармантно и не се работи само за известување за изборите“, изјави за Гласот на Америка извршната директорка на МЖМФ Елиса Лис Муњоз. „Она што сè повеќе го разбираме е дека буквално секој ритам во Америка стана поларизирачки ритам и затоа стана опасен ритам“. Според американскиот „Press Freedom Tracker“, за трипати повеќе се уапсени новинари во САД годинавам во споредба со минатата година. Според податоците на групата, биле нападнати и повеќе новинари. „Гледаме новинари кои сè уште се борат секој ден да го поддржат основното право на слобода на медиумите“, рече Кирстин Мекаден, за Гласот на Америка уредничка на „Трекер“. „Малку е алармантно“. Многу од инцидентите се случија за време на пропалестинските протести. Во еден случај, тројца фоторепортери беа уапсени во Чикаго во август додека известуваа за протест на периферијата на Демократската национална конвенција. „Полициските одделенија сметаат дека имаат моќ да ги прекршат правата на новинарите. Повеќе полициски агенции се борат уште посилно“, рече Тревор Тим, извршен директор на Фондацијата за слобода на медиумите, која го издава „Тракер“. Иако слободата на медиумите често е локално прашање, важно е и што велат претседателските кандидати и како тие се однесуваат кон медиумите, велат повеќе аналитичари. Кампањата на поранешниот претседател Доналд Трамп беше испрекината со истите видови напади врз медиумите што го карактеризираа неговото претседателствување, велат аналитичари за Гласот на Америка. До и за време на претседателствувањето на Трамп, Стефани Сугарс, новинарка во „Тракер“, документирала повеќе од 2 илјади анти-медиумски објави на Трамп на социјалната медиумска платформа „Х“, тогаш позната како „Твитер“. Тенорот на тие објави еволуираше од таргетирање поединечни новинари до таргетирање на одредени медиуми до таргетирање на медиумската индустрија на големо. „Многу од таа реторика сè уште е во игра“, рече Сугарс. Таа додаде дека „Трекер“ ќе ги следи антимедиумските објави на претседателот Џо Бајден и потпретседателката Камала Харис доколку постојат такви објави. Сугарс предупреди да не се обвинува единствено Трамп за зголеменото непријателство со кое се соочуваат новинарите во САД, но, вели таа, ниту тој не помогна во ситуацијата. „Ако сеете недоверба во ваквите видови надворешни извори и навистина ги охрабрувате вашите следбеници, оние кои ве поддржуваат, да веруваат само во она што конкретно го кажувате, тоа е одличен начин да се одржи цврста контрола врз она што е наративот, каква вистина се подразбира, и тоа е неверојатна количина на моќ да се има“, рече Сугарс. Мекаден се согласува. „Реториката е важна и таа е масло за огнот“, рече таа. Како одговор на барањето на Гласот на Америка за коментар, претседателската кампања на Трамп сподели изјава што портпаролот на Републиканскиот национален комитет Тејлор Роџерс првично ја достави до конзервативниот медиум Дејли коллер. Во него, Роџерс го опиша Трамп како „шампион за слобода на говорот“ и рече дека „сите беа побезбедни под претседателот Трамп, вклучително и новинарите“. Ублажување на ризикот Непријателското опкружување за новинарите доаѓа во време кога довербата во медиумите е веќе на рекордно ниско ниво во САД, според Галуп. Нападите или непријателската реторика против медиумите само ја влошуваат ситуацијата. Досега, „Тракер“ има документирано само неколку прекршувања директно поврзани со изборите. Но, Мекаден рече: „Историјата ни покажува дека треба да бидеме загрижени и свесни“. Таа го наведе бунтот на 6 јануари врз американскиот Капитол, каде што беа нападнати 18 новинари. Можеби ќе бидат потребни неколку дена за да се потврдат изборните резултати, рече Мекаден. „И во тоа време тензиите ќе бидат високи. А новинарите чија работа е да ги покриваат овие напнати времиња, исто така, често се во опасна ситуација“, рече таа. Обуката за безбедност на МЖМФ првично беше насочена кон новинарите во борбените зони и опасните региони. Но, по претседателските избори во САД во 2016 година, кога нападите врз медиумите почнаа да се зголемуваат, МЖМФ сфати дека и новинарите со седиште во САД ќе имаат корист од нив, според Муњоз. На Џенифер Томас, професорка по новинарство на Универзитетот Хауард во Вашингтон, обуката и понуди алатки за подобро да им помогне на нејзините студенти да останат безбедни. „Додека известував на локално ниво, а потоа и национално, не мораше да бидеме навистина загрижени кога илегуваме на некој настан“, рече Томас, која претходно работеше во Си-Ен-Ен. „Па, времињата се сменија“. За време на обуката, Томас и другите беа запознаени со низа ресурси за прашања, вклучително и покривање немири и справување со апсење. Муњоз смета дека оваа информација ќе стане уште поважна за новинарите во САД во годините што доаѓаат....

ВАШИНГТОН – Русија, Кина и Иран сѐ повеќе се потпираат на криминални мрежи за да водат сајбер-шпионажа и хакерски операции против противници како САД, се вели во извештајот за дигитални закани објавен од Мајкрософт. Зголемената соработка меѓу авторитарните влади и криминалните хакери ги вознемири претставниците на националната безбедност и експертите за сајбер-безбедност кои велат дека таа ги претставува сè понејасните линии помеѓу активностите насочени од Пекинг или Кремљ, чија цел е поткопување на ривалите и незаконските активности на групи кои обично се повеќе заинтересирани за финансиска добивка. Во еден пример, аналитичарите на Мајкрософт открија дека криминална хакерска група со врски со Иран се инфилтрирала на израелска страница за средби и потоа се обидела да ги продаде или да ги откупи личните информации што ги добила. Мајкрософт заклучи дека хакерите имале два мотиви: да ги посрамотат Израелци и да заработат пари. Во друга пример, истражителите идентификуваа руска криминална мрежа која инфилтрирала повеќе од 50 електронски уреди што ги користела украинската војска во јуни, очигледно барајќи пристап и информации кои би можеле да помогнат во инвазијата на Русија на Украина. Немаше очигледен финансиски мотив за групата, настрана од било каква исплата што можеби ја добиле од Русија. Брак од интерес За државите како Русија, Кина, Иран и Северна Кореја, кои имаат свои врски со хакерските групи, здружувањето со сајбер-криминалците нуди брак од интерес со придобивки за двете страни. Владите можат да го зголемат обемот и ефективноста на сајбер активностите без дополнителни трошоци. За криминалците нуди нови патишта за профит и ветување за владина заштита. „Во секоја од овие земји го гледаме овој тренд кон комбинирање на националните држави и активностите на сајбер криминалот“, рече Том Берт, потпретседател за безбедност и доверба на клиентите на Мајкрософт. Засега нема докази кои сугерираат дека Русија, Кина или Иран споделуваат ресурси меѓу себе или работат со исти криминални мрежи, рече Бурт. Но, тој рече дека зголемената употреба на приватни сајбер „платеници“ покажува колку далеку ќе одат американските противници за да го вооружат интернетот. Извештајот на Мајкрософт ги анализираше сајбер заканите помеѓу јули 2023 и јуни 2024 година, гледајќи како криминалците и странските држави користат хакирање, фишинг, малициозен софтвер и други техники за да добијат пристап и контрола врз системот на целта. Компанијата вели дека нејзините клиенти се соочуваат со повеќе од 600 милиони вакви инциденти секој ден. Русија фокусираше голем дел од своите сајбер операции на Украина, обидувајќи се да влезе во воените и владините системи и ширејќи дезинформации дизајнирани да ја поткопаат поддршката за војната меѓу нејзините сојузници. Украина одговори со сопствени сајбер напори, вклучително и онаа минатата недела која исфрли некои руски државни медиуми офлајн. Таргет – изборите во САД Мрежите поврзани со Русија, Кина и Иран, исто така, ги таргетираа американските гласачи, користејќи лажни веб-страници и акаунти на социјалните медиуми за да шират лажни и погрешни тврдења за изборите во 2024 година. Аналитичарите во Мајкрософт се согласуваат со оценката на американските разузнавачи кои велат дека Русија е насочена кон кампањата на потпретседателката Камала Харис, додека Иран работи на спротивставување на поранешниот претседател Доналд Трамп. Иран, исто така, ја хакираше кампањата на Трамп и се обиде да ги заинтересира демократите за материјалот, но неуспешно. Федералните власти, исто така, го обвинија Иран дека тајно ги поддржува американските протести поради војната во Газа. Русија и Иран најверојатно ќе го забрзаат темпото на нивните сајбер операции насочени кон САД како што се приближува денот на изборите, рече Берт. Во меѓувреме, Кина во голема мера остана настрана од претседателската трка, фокусирајќи ги своите дезинформации на неуспешни избори за Конгресот или државната и локалната функција. Мајкрософт откри дека мрежите поврзани со Пекинг, исто така, продолжуваат да го таргетираат Тајван и другите земји во регионот. Сите страни негираат Во одговор портпаролот на кинеската амбасада во Вашингтон вели наводите дека има кинески партнерства со сајбер криминалци се неосновани и ги обвини САД дека шират свои „дезинформации за таканаречените кинески хакерски закани“. Во изјавата, портпаролот Лиу Пенгју рече дека „нашата позиција е конзистентна и јасна. Кина цврсто се спротивставува и се бори против сајбер нападите и сајбер кражбите во сите форми“. Русија и Иран, исто така, ги отфрлија обвинувањата дека користат сајбер операции за да ги таргетираат Американците. Пораките оставени со претставници на тие три нации и Северна Кореја не беа веднаш вратени во понеделникот. Напорите да се попречат странските дезинформации и сајбер способностите ескалираа заедно со заканата, но анонимната, порозна природа на интернетот понекогаш ја намалува ефективноста на одговорот. Федералните власти неодамна ги објавија плановите за запленување на стотици домени на веб-страници што ги користи Русија за ширење дезинформации за изборите и за поддршка на напорите за хакирање на поранешни американски воени и разузнавачки фигури. Но, иследниците во Лабораторијата за дигитални форензички истражувања на Атлантскиот совет открија дека локациите запленети од владата можат лесно и брзо да се заменат. Во рок од еден ден откако Одделот за правда на САД заплени неколку домени во септември, на пример, истражувачите забележаа 12 нови веб-страници создадени да го заземат нивното место. Еден месец подоцна продолжуваат со работа....

Одвојувањето на Тирана и Скопје во ЕУ-пристапувањето денеска се официјализираше. Албанија во Луксембург го отвори првиот преговарачки кластер за темелни вредности. Северна Македонија доби нов „стоп“ во процесот зашто не ги заврши уставните измени, чекор на кој се обврза во јули 2022 кога и двете земји ги почнаа преговорите. „Со ова ѝ се нанесе голема штета на државата“, изјави Еди Рама, премиер на земјата која денеска слави отворање на преговарачките поглавја. „Навистина сме тажни и тоа иксрено го велам што нашата братска Северна Македонија не е во можност да влезе во оваа фаза од процесот. Беа меѓу првите, ако не и први кои го почнаа процесот. Кога зборувам за нашите понижувања, мислам и на понижувањата на С Македонија, тие дури и го сменија името за да бидат тука. Да, опстојувам на тоа што го реков за нашите бугарски пријатели – дека историјата не може да биде причина за запирање на пристапните преговори за која било држава“, изјави Рама. Владата во Скопје ѝ честита на Албанија за напредокот, жали зашто тоа не се случи и за Северна Македонија и најавува деблокирање на процесот. „Како Влада можеме да изразиме задоволство и да честитаме за почетокот на Албанија, но и да изразиме огромно жалење за тоа во каква состојба се наоѓа нашата држава. Ги презентиравме нашите позиции во однос на блокадата со која се соочуваме и како Влада ќе продолжиме да зборуваме за тоа, да ги презентираме нашите ставови и да го деблокираме процесот во кој се наоѓа Македонија“, кажа Марија Митева, портпаролка на Владата. Embed share Албанија оди напред, Северна Македонија чека Embed share The code has been copied to your clipboard. width px height px Споделете на Фејсбук Споделете на Твитер The URL has been copied to your clipboard No media source currently available 0:00 0:03:49 0:00 Direct link 240p | 8,9MB 360p | 13,5MB 480p | 21,6MB 720p | 59,0MB 1080p | 70,3MB Речиси во истовреме со настаните во Луксембург и изјавите од Скопје, во Берлин се одржа прес-конференција по средбата меѓу шефицата на германската дипломатија Аналена Бербок и министерот за надворешни работи Тимчо Муцунски. Пораката е дека не станува неправда за земјава, туку за правило на едногласно решавање во Унијата. „Вметнувањето на бугарското малцинство во вашиот Устав е последниот чекор за отворање на првиот преговарачки кластер со ЕУ. Честопати во политиката се потценува колку е важно лидерството... Важните чекори, меѓу нив и интегративните процеси, секогаш успевале кога политички одговорните имале храброст и покрај негативната општествена атмосфера да го сторат најдоброто за нивната земја. Правилата во ЕУ се такви, се одлучува едногласно, и тука не се работи за некаква неправда. Ние не се согласуваме со нашите европски партнери во сѐ, но такви се правилата“, вели Бербок. Шефот на македонската дипломатија во Берлин уверуваше дека новата влада во Скопје останува посветена на целта – членство во ЕУ. Имаме план, изјави Муцунски. „Ја уверив министерката дека нашата држава ќе продолжи да приоднесува како кредибилен актер во ЕУ-интеграцијата. Оваа средба ја реализираме во исклучително важен момент за проширување на ЕУ. Навршуваат две децении од моментот откако мојата држава се стекна со статусо кандидат. Во изминатите 20 години вложивме сериозни напори – направивме големи реформи, прифативме и болни компромиси. Сакаме да ја движиме државата напред, имаме план“, рече Муцунски. „Одвојувањето на Албанија и прекинот на преговорите со ЕУ е голем пораз на погрешните политики на Мицкоски и ВМРО-ДПМНЕ“, реагираат од опозицијата. За социјалдемократите ова е резултат на погрешните политики на Владата. „Наместо да биде ден кога сите политички субјекти и граѓаните заедно ќе се радуваат на нов национален и државен успех, на нова надеж за подобро утре, денеска со горчина може да контстаираме дека Македонија повеќе нема европска перспектива“, соопштуваат од СДСМ....

Канцеларијата за човекови права на Обединетите нации денеска повика на истрага за израелскиот воздушен напад во кој загинаа најмалку 22 лица во северен Либан. Портпаролот на Канцеларијата на ОН за човекови права Џереми Лоренс изјави дека агенцијата добила извештаи дека 12 жени и две деца се меѓу убиените во понеделникот во нападот во селото Аито. „Разбираме дека е нападната станбена зграда со четири ката. Имајќи ги предвид овие фактори, имаме вистинска загриженост во однос на Меѓународното хуманитарно право, така што законите на војната и принципите на разликата пропорција и пропорционалност,“ рече тој во Женева. Израелската војска денеска соопшти дека воздушните сирени биле активирани во регионот на Хаифа, додека израелската противвоздушна одбрана пресретнала неколку лансирања кои преминале во Израел од Либан. Израелските одбранбени сили, исто така, објавија дека убиле десетици милитанти во воздушни напади врз цели на Хезболах во јужен Либан. Израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху вчера рече дека Израел „без сочувство ќе продолжи да го напаѓа Хезболах во секој дел на Либан, вклучително и во Бејрут“. Одговор до Иран Нетанјаху на американскиот претседател Џо Бајден му рекол дека израелскиот одмазднички напад врз Иран ќе има за цел само воени цели, а не нафтени или нуклеарни објекти, според американските официјални лица. Официјалните лица беа цитирани од Вашингтон пост и Волстрит журнал, кои објавија доцна во понеделникот дека Нетанјаху го кажал тоа за време на телефонскиот разговор меѓу лидерите минатата недела. „Ги слушаме мислењата на САД, но ќе ги донесеме нашите конечни одлуки врз основа на нашите национални интереси“, се вели во соопштението од канцеларијата на Нетанјаху во вторник. Иранскиот напад дојде како одговор на израелското убиство на Хасан Насрала, шеф на милитантната група Хезболах, поддржана од Иран, и среде конфликтот меѓу Израел и Хезболах. Израел наведе дека ќе одговори на нападот од Иран, додека САД најавија распоредување на ракетен систем за противвоздушна одбрана и американски трупи кои ќе ги управуваат за заштита на Израел. Хезболах истрела илјадници ракети, проектили и беспилотни летала кон Израел во текот на изминатата година, при што загинаа повеќе од 60 луѓе, но повеќето од ракетите беа пресретнати или погодени на отворено и тоа зеде неколку жртви. Во израелските напади во текот на изминатата година загинаа повеќе од 2 300 луѓе во Либан, а според либанското министерство за здравство, повеќе од три четвртини од смртните случаи се случиле во изминатиот месец. И покрај тоа што вниманието се префрли на Либан, Израел сè уште се бори со Хамас во Појасот Газа повеќе од една година откако нападот во октомври 2023 година во јужен Израел ја предизвика војната таму и предизвика ескалации низ целиот регион. Хезболах и Хамас се сојузници, а и двајцата се поддржани од Иран. Во денешните израелски напади загинаа најмалку 15 лица во јужниот дел на Газа, соопштија палестинските медицински лица. Во нападот на Хамас пред една година во Израел загинаа 1 200 луѓе и зедоа околу 250 заложници. Во израелската контраофанзива во Газа загинаа повеќе од 42 300 Палестинци, од кои, според здравствените власти во Газа, повеќе од половина биле жени и деца. Израелската војска соопшти дека во бројот на загинатите има илјадници борци на Хамас. Бидејќи борбите во Газа сега се во својот 13-ти месец, Израел нареди целото преостанато население од северната третина од територијата долж Средоземното Море, кое се проценува на околу 400 000 луѓе, да се евакуира на југ. Израел не дозволува храна да влезе на север од почетокот на октомври. И Хезболах и Хамас се означени како терористички групи од страна на САД, Велика Британија, Европската унија и други. Делови од овој извештај се од Асошиетед прес, агенцијата Франс прес и Ројтерс....

Официјални лица во украинскиот регион Миколаев денеска соопштија дека во руски ракетен напад загинало најмалку едно лице, а 16 се повредени. Гувернерот на Миколаев, Виталиј Ким, на Телеграм наведе дека нападот оштетил инфраструктурен објект, ресторан и трговски области, како и станбени згради. Пресретнувањата на дроновите се случиле над регионите Черкаси, Чернихив, Кировохрад, Киев, Миколаев, Одеса и Полтава, соопшти украинското воздухопловство. Руското Министерство за одбрана денеска соопшти дека уништило украински беспилотни летала над регионите Белгород, Курск и Тула. Гувернерот на Белгород, Вјачеслав Гладков, изјави дека експлозивната направа фрлена од дрон удрила во станбена зграда и повредила едно лице. Генералниот секретар на НАТО вчера рече дека Алијансата ќе продолжи да ја поддржува Украина, и покрај заканите од Русија. Говорејќи во мисијата на НАТО во Украина во Визбаден, Германија, Марк Руте рече дека пораката за рускиот претседател Владимир Путин „е дека дека ќе направиме сѐ што е потребно за да се осигураме дека тој нема да го постигне својот пат. Дека Украина ќе победи“. НАТО Алијансата е „најсилниот воен сојуз во светската историја, која служи на една милијарда луѓе“, рече Руте. Ние сме подготвени да се спротивставиме на секоја закана. Никогаш нема да бидеме исплашени од нашите противници“. Вчера беше прва посета на Руте на мисијата во Украина позната како НАТО безбедносна помош и обука за Украина, која на крајот ќе ја преземе координацијата на западната воена помош за Украина. Украинскиот претседател Володимир Зеленски во своето вчерашно обраќање рече дека Службата за надворешно разузнавање и одбранбеното разузнавање на Украина доставиле „прилично детален“ извештај за „намерите на Русите за есен и зима“ за нивната континуирана инвазија на Украина. Извештајот вклучува откритија за вмешаност на Северна Кореја во војната и односите на Русија со другите земји кои „за жал, инвестираат во продолжување на војната“. Претседателот на Украина Зеленски предупреди дека „кој и да ѝ помогне на Русија, ние ќе одговориме строго колку што е потребно за да ја одбраниме Украина“. „Ќе има соодветна работа со нашите партнери за да се осигураме дека намерите на Русија нема да функционираат“. Зеленски додаде дека оваа недела „Украина ќе им ја претстави на сите наши партнери во Европа нашата стратегија за принудување на Русија да ја доведе оваа војна до праведен крај“. Стратегијата, позната како „план за победа“, сѐ уште необјавена во јавноста. Дел од информациите за овој извештај се од агенцијата Франс прес и Ројтерс....

Во последните денови, стотици луѓе пристигнале надвор од овој камп во североисточна Сирија, со надеж дека ќе најдат засолниште и хуманитарна помош. Кампот, наречен Вашо Куни, е стар пет години, во кој се сместени семејствата раселени од борбите во 2019 година во Сирија. Но, новодојдените се исто така воени бегалци, многумина повеќе од една деценија. Тие избегале од граѓанската војна во Сирија во Либан, а сега се вратиле, поради израелските напади врз земјата што ја прифатиле како нивна. „Оставивме се`. Дојдовме само со облеката што ја носиме. Види, тие се нечисти. Два дена спиеме овде кај портата. На децата им треба тоалет, но нема“, вели Аиша Ахмед, бегалка. Во североисточна Сирија, на повеќе од 600 километри од границата со Либан, властите велат дека немаат одредби да им помогнат на илјадниците бегалци кои влегуваат со автомобили, автобуси или пешки. „Нашиот предизвик сега е што немаме помош од никого. Немаме простор за нив, немаме шатори да обезбедиме. Не сме подготвени за толку многу луѓе кои пристигнуваат“, вели Андулразак Мухамад, администратор на кампот. Луѓето кои се обидувале да влезат во овој камп првично дошле од овој регион, но многумина велат дека немаат дом каде да се вратат. „Кога започна [сириската] војна, беше лошо. Тука беше војската и Исламската држава, па ги зедов моите деца и заминав“, вели Хусеин Али, раселено лице. Пред војната, вели Али, имал две куќи недалеку од овде, но и двете биле уништени. Други велат дека сегашните бомбашки напади во Либан се многу поопасни од бездомништвото и сиромаштијата со кои се соочуваат во Сирија. „Нашиот сосед има фарма за кокошки. Му ја бомбардирале куќата, па тој влегол да ги спаси своите деца. Повторно удрија и се` што беше пронајдено [од неговото тело] беше дел од неговата рака“, додава Аиша. Неодамна, израелски бомби повторно ја погодија Сирија, а државните медиуми објавија дека загинале седум цивили во напад врз станбена област во Дамаск. Израелските власти изјавија за „Њујорк тајмс“ дека мета биле претставници на Хезболах, либанската милитантна група која војува со Израел. Но, иако израелската борба во Либан можеби е со Хезболах, либанските власти велат дека таа веќе убила повеќе од 1.400 луѓе, а биле раселени 1,2 милиони. Израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху предупреди дека луѓето во Либан може да се соочат со „уништување и страдање како што гледаме во Газа“. Официјални лица во североисточна Сирија велат дека веќе се преплавени од луѓе кои бегаат од Либан и без надворешна помош, велат тие, ќе има повеќе страдање во Сирија....

Укинувањето на балансерот од страна на Уставниот суд е исправна одлука, вели за Глас на Америка, Рубин Земон, директор на Центарот за напредни истражувања. Според него тој бил алатка за исклучување, односно дискриминација на помалите етнички заедници. Балансерот додава Земон, не бил во духот ниту на граѓанскиот концепт и заштита на човековите права, а најмалку во духот на градење мултикултурно општество. Embed share Ќе се изнајде ли замена за Балансерот? Embed share The code has been copied to your clipboard. width px height px Споделете на Фејсбук Споделете на Твитер The URL has been copied to your clipboard No media source currently available 0:00 0:03:42 0:00 Direct link 240p | 9,0MB 360p | 12,9MB 480p | 19,7MB 720p | 56,0MB 1080p | 63,5MB Оваа алатка не ја постигнуваше целта за соодветна, а особено за правична застапеност Рубин Земон, Центар за напредни истражувања „Оваа алатка не ја постигнуваше целта за соодветна, а особено за правична застапеност. Потикнуваше етничка дискриминација и асимилација, а пак мерит системот беше тотално занемарен. Со овој балансер ние имавме промоција и афирмација на биетничкиот концепт во нашата држава. Ние експертите и некои од заедниците со нетрпение ја очекувавме оваа одлука да се укине балансерот, бидејќи очигледно немаше воља кај политичарите“, вели Земон. Аналитичарот Џелал Незири смета дека соодветната и правична застапеност на етничките заедници, е уставна обврска која произлегува од Рамковниот договор и како таква мора да се почитува. Владина сала за седници „Балансерот беше само алатка за да се стигне до таа правична и соодветна застапеност на етничките заедници. Со укинување на балансерот требаше да се мисли, каква друга алатка или каков друг закон ќе може да ја исполнуваа таа уставна обврска за праведно и соодветно застапување на етничките заедници“, посочува Незири и додава дека балансерот сепак не бил совршен. Балансерот беше само алатка за да се стигне до таа правична и соодветна застапеност на етничките заедници Џелал Незири, аналитичар „Дали таа беше совршена алатка, мислам дека не беше совршена. Имаше злоупотреби, имаше ограничување на можностите на луѓето кои заслужуваа да бидат вработени во администрацијата, но само фактот што постоеа тие квоти, не беа во можност да го добијат заслуженото работно место“, вели Незири. На укинувањето на балансерот, најмногу реагираше актуелната албанска опозиција предводена од ДУИ. „Најголем бенифит имаа тие досега со овој балансер. Не само што вршеа вработување по тој немерит систем, по етнички клуч на Албанците, туку вршеа и партиски вработувања. Тоа беше одлична алатка, да си ги вработуваат нивните партиски кадри и еве што добивме во нашата јавна администрација, каде што окупирани се нашите јавни институции со луѓе кои слабо ја познаваат струката за која земаат плата“, вели Земoн. Можеби вели тој, треба да се воспостави друг механизам за имплементација на амандманот шест од Уставот, кој предвидува дека државата гарантира соодветна и правична застапеност на сите заедници. „Ниту Слободан Милошевиќ не можеше да сонува да донесе толку погрешни одлуки колку што може да направи Уставниот суд на РСМ, преку маргинализирачкото гласање. Укинете го и законот за јазиците и бидете спокојни, а потоа што? П.С. Нивото на одговорност на ВЛЕН сега ќе се мери, или со реакција, или со празна реторика“, напиша Лога. Инаку балансерот беше алатка за вработување во државните институции според етничката припадност. Но многу често, беа евидентирани злоупотреби, кога Македонци се запишуваа како Албанци, Албанци како Македонци или Турци....

СКОПЈЕ – „Вања е киднапирана нема што друго да биде“, бил ставот на Александар Ѓорчевски откако неговата поранешна сопруга Зорица Ѓорчевска го известила дека четиринаесет годишната Вања не дошла во училиште и е исчезната. Ѓорчевска денес сведочеше на судскиот процес за убиството на нејзината ќерка и седумдесет и четиригодишниот велешанец Панче Жежовски и кажа дека не познава ниту еден од обвинетите ниту пак знае дека таткото Александар се познавал со првообвинетиот Љупчо Палевски – Палчо. Таа во детали опиша што се случувало кобното утро на 27 ноември минатата година кога Вања исчезна. Зорица Ѓорчевска (лево), мајка на убиената Вања Ѓорчевска (14) Класната раководителка ја известила дека Вања не дошла на училиште, а известувањето дошло брзо бидејќи таа требало да разговара со Вања околу недоразбирања со соученичка за позајмена книга. Телефонот го лоцирала на булеварот „Партизански одреди“ и веднаш му се јавила на Александар. „Тој беше веќе облечен и симнат доле. Не е вообичаено така брзо да се подготвува. Обично доцнеше. Тврдеше дека Вања е киднапирана. Јас го прашав кој би направил такво нешто? Дали должиш пари на некој? Тој само одговори нема што друго да биде“, кажа Зорица пред судскиот совет и додаде дека нејзината првична теорија била дека побегнала од дома па затоа се преиспитувала дали имале меѓусебни недоразбирања или кавга. Двајцата ја барале Вања во близина на локацијата на последниот сигнал од мобилниот телефон а потоа ја известиле полицијата и пријавиле на телефонскиот број 112. Александар Ѓорчевски, татко на Вања Ѓорчевски Таа потврди дека Александар имал добри односи со двете ќерки, се интересирал за нив како и дека помалата ќерка Миња го информирала дека Вања кобното утро нема да дојде на првиот час, но според сведокот Зорица тоа не било невообичаено. На прашања на адвокатите од обраната појасни дека не познава ниту еден од обвинетите, за Палевски чула и знаела дека зградата во која тие живееле била изградена од негова фирма. Мајката и двете ќерки живееле во населбата Аеродром пред да се преселат во станот на улицата Наум Наумовски Борче каде Вања е киднапирана. Станот во Аеродром го прoдала а дел од парите од продажбата ги орочила. Во своја сопственост имала повеќе станови наследство од родителите. „Во овој стан живеевме само два месеца. Претходно живеевме на улица ‘Славе Деловски’, кој е мој стан. Тој на „Наум Наумовски Борче’ исто така беше мој, па го дадов на мојот маж Александар Ѓорчевски кој инсистираше да биде префрлен на негово име, за ако нешто се случи, децата да имале оставина. Тоа беше во 2018 година. Бидејќи децата сакаа да живееме таму, јас побарав да се префрли на име на децата, односно на мое име, како нивни старател. Јас во моја сопственост имам уште 3 стана, што ги наследив од родителите”, сведочеше Зорица. Според бранителот на Александар, адвокатот Владимир Туфегџиќ, сведочењето потврдило дека неговиот клиент не е вмешан. „Многу е битен исказот на мајката бидејќи се расчистија сите шпекулации и мистерии. Исказот дава логичен след на работите со кои се потврдува теоријата и тезата на одбраната дека Александар нема никаква инволвираност. И самиот сведок не посочи дека Александар направил нешто невообичаено. По однос на тоа што Александар дал своја претпоставка дека девојчето е киднапирано, ако внимателно го слушавте сведокот, многу јасно и децидно појасни дека и таа имала своја теорија дека Вања избегала, или дека некој ја прелажал “, изјави Туфегџиќ. На денешното рочиште сведочеа и Ана Киркова,ќерка на убиениот Панче Жежовски и нејзиниот сопруг кои потврдија дека тој се познавал со обвинетиот Велибор Манев и дека имале меѓусебен спор пред многу години бидејќи Жежовски го ангажирал Манев да му го уреди дворот, а тој незадоволен од работата не му ја платил целосната сума на пари и затоа имало и судски спор. Судењето продолжува в среда со сослушување на други сведоци. Палевски е обвинет за организирање на грабнувањата и извршување на убиствата, а како соизвршители се обвинети Влатко Кешишов, Боре Видевски и Велибор Манев. Ѓорчевски се товари за помагање при грабнување....

На 10-годишнината од стартот на Берлинскиот процес, очекувањата на дел од најмоќните земји членки на ЕУ се дека на земјите од Западен Балкан нема да им треба уште една деценија за да станат дел од Унијата. Десет години по почетокот на иницијативата која има за цел забрзување и олеснување на приемот на „западнобалканската шесторка“ во европското семејство дојдоа уверувања дека нема отстапувања од утврдениот пат, но и истовремено пораки до политичките елити во регионот дека мора да ги динамизираат реформите, да работат на намалување на тензиите, на нормализирање на односите, и на развивање на вистинско добрососедство. „Гледаме наназад 10 години од Берлинскиот процес како успешна приказна. Решен сум да продолжам да ја пишувам таа приказна за успех и се надевам дека нема да требаат уште 10 години за сите 6 земји да станат членки на ЕУ. Овие земји кои аспирираат да станат земји-членки не треба да го закочуваат процесот поради билатерални прашања кои треба да бидат билатерални, а процесот на пристапување е според постигнувањата. Многу инвестиравме за да обезбедиме сите земји од регионот да станат дел од Унијата“, вели Олаф Шолц, канцелар на Германија. Embed share 10 години Берлински процес Embed share The code has been copied to your clipboard. width px height px Споделете на Фејсбук Споделете на Твитер The URL has been copied to your clipboard No media source currently available 0:00 0:02:53 0:00 Direct link 240p | 8,1MB 360p | 11,7MB 480p | 17,6MB 720p | 45,5MB 1080p | 53,4MB Пораката која врвот на Унијата ја испрати денеска од Берлин е дека сега моментот е поинаков од оној од пред 10 години и дека тоа регионот на Западен Балкан треба да го искористи. „Не беше вака пред 10 години, но сега проширувањето е на врвот на нашата агенда. Кога гледаме кон иднината ги гледаме сите 6 земји од Западен Балкан се дел од ЕУ. За таму да стигнеме треба да учиме од искуствата од проширувањето од 2004 година. Првиот услов е прифаќање на нашите суштински вредности – демократија и почитување на владеењето на правото. Вториот услов е рана економска интеграција и тука Берлинскиот процес ја игра улогата, како промотор на заеднички пазар меѓу шесте земји“, вели претседателката на Европската комисија Урсула фон дер Лајен. „Германскиот канцелар Шолц изјави дека ЕУ не е целосна без државите од Западен Балкан. Европската Унија мора да ги поддржи државите кои покажуваат зрелост, одлучност и соработка за заедничката цел. Македонија прави многу на овој план“, напиша на Фејсбук премиерот Мицкоски кој ја предводеше делегацијата во Берлин. Не прецизираше дали на средбите зборувал за иницијативата која тој ја турка – уставни измени со одложено дејство како начин за деблокирање на пристапниот процес кој резултираше со напредување на Албанија и нова чекална за земјава. „Зборувавме и за фрустрацијата која постои и во државата и во регионот од билатерализацијата на процесот на прошрување“, рече министерот за надворешни работи Тимчо Муцунски. Утре во Луксембург, Албанија ќе го отвори првиот преговарачки кластер – темелни вредности. Северна Македонија не, потребни се уставни измени за вметнување на Бугарите за Скопје да го фати чекорот со Тирана....

Главниот украински обвинител рече дека добил разузнавачки информации кои укажуваат дека рускиот претседател Владимир Путин може да присуствува на самитот на Г-20 во Бразил следниот месец, и ги повика тамошните власти да спроведат налог за негово апсење доколку тој се појави. Меѓународниот кривичен суд (МКС) во Хаг издаде налог за апсење на Путин во март 2023 година, приближно една година по руската целосна инвазија на Украина, обвинувајќи го за воено злосторство за депортирање деца. Русија ги негира наводите за воени злосторства, а Кремљ го отфрли налогот на МКС како „ништовен и неважечки“. На прашањето дали е донесена одлука дека Путин ќе присуствува на состанокот на 20 водечки светски економии, портпаролот на Кремљ Дмитриј Песков, во понеделникот им рече на новинарите: „Не. Кога ќе биде донесена одлука, ќе ве известиме“. Украинскиот јавен обвинител Андриј Костин во интервју за Ројтерс изјави дека „важно е меѓународната заедница да биде обединета и да бара одговорност од Путин“. Поради „информациите дека Путин може да присуствува на самитот на Г-20 во Бразил, би сакал да повторам дека е обврска за бразилските власти како држава членка на Римскиот статут да го уапсат доколку се осмели да го посети“, рече Костин, мислејќи на договор со кој е основан МКС. „Навистина се надевам дека Бразил ќе го уапси, потврдувајќи го својот статус на демократија и правна држава“, рече тој. Ако не се стори тоа, ризикува да се постави преседан според кој лидерите обвинети за злосторства можат неказнето да патуваат, рече тој. Бразил му испрати на Путин стандардна покана за состаноците од 18 до 19 ноември во Рио де Жанеиро на групата Г-20, но не доби индикации дека планира да присуствува, според двајца бразилски владини претставници. Канцеларијата на обвинителот на МКС одби да коментира. Портпаролот на судот повтори дека се потпира на државите - членки и другите партнери за извршување на неговите одлуки, вклучувајќи ги и налозите за апсење. Земјите-членки „имаат обврска да соработуваат во согласност “ со основачкиот договор на судот, изјави портпаролот Фади Ел Абдалах. Помеѓу шесте руски функционери кои се под налог на МКС се и комесарката за правата на децата Марија Лвова-Белова, поранешниот министер за одбрана Сергеј Шојгу и Виктор Соколов и Сергеј Кобилаш, кои се обвинети за насочување напади врз цивилни локации. И покрај потерницата на МКС, Путин во септември отиде во официјална државна посета на Монголија, чијшто неуспех да го уапси беше критикуван од Украина како удар за меѓународната правда. Меѓутоа, минатата година Путин се држеше настрана од состанокот на земјите од БРИКС во Јужна Африка и присуствуваше на Интернет. МКС, со 124 земји-членки, е основан во 2002 година за да ги гони воените злосторства, злосторствата против човештвото, геноцидот и злосторството на агресија кога земјите-членки не сакаат или не можат сами да го сторат тоа....

Американскиот претседател Џо Бајден треба да ја посети Германија в петок, откако ја откажа посетата минатата недела поради ураганот Милтон што ги погоди САД, изјавија за Ројтерс во недела извори од германската Влада. Магазинот „Шпигел“ претходно го објави новиот датум, велејќи дека плановите за состаноци се веќе добро напреднати. Изворите рекоа дека посетата на Бајден нема да има карактер на формална државна посета. „Шпигел“ објави дека официјалните средби со канцеларот Олаф Шолц и претседателот Франк-Валтер Штајнмаер биле на агендата за следниот петок. Разговорите ќе се однесуваат на војните во Украина и на Блискиот Исток, се вели во извештајот. Откажувањето на првично планираното патување на Бајден ги поништи плановите за поширок состанок на таканаречената Рамштајн група на донатори на оружје од Украина, кој ќе биде дел од неговиот престој во Германија, на кој би се разговарало за можните нови обврски за помош на Украина....

Мажот уапсен на безбедносен контролен пункт во близина на собирот на републиканскиот претседателски кандидат Доналд Трамп во Калифорнија во саботата, се соочува со обвиненија за оружје, откако му беше пронајдено наполнето огнено оружје, повеќе пасоши и лажни регистарски таблички, изјави локалниот шериф во неделата. Шерифот на округот Риверсајд Чад Бјанко, рече дека верува оти неговиот оддел запрел обид за атентат, иако тој призна дека тоа е „шпекулација“. Осомничениот бил ослободен со кауција во саботата, покажаа затворските записи. Владин функционер во неделата изјави дека федералната истрага е во тек. „Она што го знаеме е дека се појавил со повеќе пасоши со различни имиња, нерегистрирано возило со лажна регистарска табличка и наполнето огнено оружје“, рече шерифот на прес-конференција во неделата попладне. „Навистина верувам дека спречивме уште еден обид за атентат“. 49-годишниот маж, идентификуван како жител на Лас Вегас Вем Милер, бил сопрен во црн џип од страна на замениците на шерифот околу 17 часот локално време во саботата и приведен без инциденти, соопшти канцеларијата на шерифот. Затворската евиденција покажува дека Милер бил ослободен со кауција од 5.000 долари во саботата, откако бил обвинет за поседување наполнето огнено оружје и магацин со голем капацитет. Не можеше веднаш да се контактира со него во неделата. „Инцидентот не влијаеше на безбедноста на поранешниот претседател Трамп или на присутните на настанот“, се вели во соопштението за медиуми од канцеларијата на шерифот. Канцеларијата на американското обвинителство во Лос Анџелес, во соопштение на својата веб-страница во неделата, исто така, рече дека Трамп не е во опасност, цитирајќи ја американската Тајна служба. Во соопштението се додава дека иако не е извршено федерално апсење, истрагата е во тек. Трамп за влакно преживеа обид за атентат во јули за време на предизборниот митинг во Батлер, Пенсилванија. Во септември, друг човек беше обвинет за обид за атентат на Трамп, откако агентите на Тајната служба открија дека се крие со пушка во близина на теренот за голф на Трамп во Флорида. Тој се изјасни за невин. Тие обиди покренаа прашања за безбедносното планирање и одговор на Тајната служба. Митингот на Трамп во саботата се одржа во долината Коачела, област позната по својот годишен музички и уметнички фестивал....

Додека домородните Американци ширум САД се собираат денес да ја прослават нивната историја и култура и да ги кажат тековните предизвици со кои се соочуваат, многумина ќе го сторат тоа со фокус на изборите. Од митинг во Минеаполис со храна, игри и лотарија до јавен говор за гласањето на домородните Американци во „Вирџинија Тек“, празникот, кој доаѓа околу три недели пред денот на изборите, ќе помине со широк спектар на настани насочени кон мобилизација и достапност на домородните гласачи. Во 2020 година, домородните гласачи се покажаа одлучувачки на претседателските избори. Одѕивот на овие гласачи во Аризона драстично се зголеми во споредба со претходните претседателски избори, помагајќи му на Џо Бајден да победи во сојузна држава која не поддржала демократски кандидат за Белата куќа од 1996 година. Џејн Коменот, извршен директор на Националната коалиција за домородно семејство, која е вклучена во најмалку десетина од овие видови гласачки настани низ целата земја, рече дека оваа година е особено важно да се мобилизираат домородните гласачи како што земјата го избира претседателот. Но, таа предупреди дека домородните луѓе во никој случај не се монолит во однос на тоа како гласаат. „Ние навистина сакаме само домородните гласачи да излезат гласаат, а не да им кажуваме како да гласаат. Тоа е разбирање дека имате глас и дека е демократија, демократија која ние помогнавме да се создаде“, рече Коменот. Иако не е федерален празник, Денот на домородните народи го одбележуваат 17 држави, вклучувајќи ги Вашингтон, Јужна Дакота и Мејн, како и главниот град Вашингтон, според Истражувачкиот центар Пју. Обично се одржува во вториот понеделник во октомври, кој е ист ден како федералниот празник Денот на Колумбо....

СAД вчера објавија дека испраќаат напреден ракетен одбранбен систем во Израел и околу 100 американски војници да управуваат со него. Системот за одбрана на висока височина е копнен пресретнувач дизајниран да се брани од балистички ракети. Неговото распоредување доаѓа откако Иран лансираше повеќе од 180 балистички ракети кон Израел на први октомври, по израелскиот напад врз Бејрут во кој беше убиен лидерот на Хезболах Хасан Насрала, а Израел сега планира одмазднички напад врз Техеран. Системот се користи за соборување балистички ракети. Нема боеви глави и не се користи за изведување офанзивни напади. На прашањето за одлуката во неделата, американскиот претседател Џо Бајден рече само дека му наредил на Пентагон да го распореди системот „за одбрана на Израел“. Тој одби да одговори на следните прашања. САД веќе се најголемиот снабдувач на оружје на Израел и портпаролот на Пентагон Рајдер во својата изјава рече дека батеријата „ќе го зголеми интегрираниот израелски систем за воздушна одбрана“. Иранскиот министер за надворешни работи на Икс рече дека Иран „нема црвени линии во одбраната на нашиот народ и интереси“. Неговите коментари се чинеше дека имаат намера да ги отфрлат сугестиите дека Иран ќе го апсорбира израелскиот напад без понатамошен одговор, како што направи Техеран на почетокот на оваа година, кога Израел последен пат го погоди Иран по иранските ракети. Тековниот конфликт на Блискиот Исток започна кога милитантите на Хамас го нападнаа Израел во октомври 2023 година, убивајќи 1.200 луѓе и заробувајќи околу 250 заложници. Израел вели дека верува оти Хамас сè уште држи 101 заложник, вклучително и 35 за кои војската вели дека се мртви. Во израелската контраофанзива во Газа загинаа повеќе од 42.200 Палестинци, според Министерството за здравство на територијата, кое не прави разлика меѓу борци и цивили во својата бројка. Војната расели околу 90% од 2,3 милиони жители на Газа, многу пати додека бегаа од борбите. Хамас е прогласен за терористичка група од САД, Велика Британија и други западни земји. Некои информации во текстот се од Асошиетед прес, агенцијата Франс-прес и Ројтерс...

Ирена Марој е менаџерка во бизнис во женска сопственост што го претвора пластичниот отпад во еколошки камен. Со седиште во Гома, во Демократска Република Конго, компанијата обезбедува работа за луѓе раселени од години војна. Марој вели дека нејзиниот фокус е на младите внатрешно раселени лица, надевајќи се дека ќе ги спречи да се приклучат на вооружените групи. „Кога видов дека толку многу млади луѓе се приклучуваат кон вооружените групи бидејќи немаа работа, знаев дека имам должност да помогнам. И кога војната ги принуди нашите сограѓани да побегнат во градот, решив да поддржам некои од раселените со купување на пластичен отпад што го собираат. Благодарение на ова, многумина, особено жените, сега можат да се грижат за своите семејства“, вели Марој. Од април 2024 година, бизнисот има 6,8 милиони внатрешно раселени лица, според Обединетите нации. Бонифејс Кајна, татко на седум деца, е еден од нив. Тој вели дека е благодарен за работата. „Со божја помош ја запознав Ирина. Таа ме научи како да го претворам пластичниот отпад во еколошки камен. Благодарен сум затоа што на 15-ти и 30-ти секој месец, добивам плата пред Светската програма за храна да ни помогне во кампот. Тие пари ми помагаат мене и моето семејство да преживееме“, вели Кајна. Компанијата, исто така, има за цел да го намали пластичниот отпад. Речиси три години, каменот произведен од компанијата помогна да се поплочи градот Гома и беше поставен и на приватни парцели, вели клиентот Глоар Мухиндо. „Избрав да го купувам овој камен главно затоа што е направен локално, што навистина ме мотивираше. Тие се направени од пластичен отпад, како кеси и шишиња, што ги фрлаат во нашиот град. Поддршката на оваа иницијатива не само што го промовира рециклирањето, туку и помага нашиот град да биде чист“, посочува Мухиндо. Тимот на Марој вели дека секој месец во Гома рециклира околу десет тони пластика. Таа вели дека постигнува две цели: борба против пластичниот отпад и помагање на раселените од војната да станат посамостојни....

Глобалната енергетска транзиција се напојува со критични минерали: литиум...кобалт...манган...никел...и бакар. Меѓународната управа за истражување на морското дно вели дека се во изобилство на Тихиот Океан - формирани во карпи повеќе од четири илјади метри под морето. Пацифичките островски нации Тонга, Кирибати и Науру соработуваа со канадската компанија за рударство во длабоко море The Metals Company за да истражат „нодули“ ( - или агрегати на минерали - во длабок дел од Тихиот Океан наречен Кларион-Клипертон зона. „Нашата колекторска методологија е да ставиме робот на морското дно, кој ползи по дното на океанот и испушта млаз вода и создава обратен притисок и го истражува морското дно“, вели Џерард Барон, од компанијата „Метали“. Но, критичарите како Гринпис и Еди Палу од Здружението за рибарство во Тонга се загрижени дека собирањето на овие карпи богати со минерали ќе го наруши биодиверзитетот. Палу сака тоа да се ограничи. „Бараме мораториум на ископувањето на морското дно додека не се разберат сеопфатно еколошкиот, социјалниот и економскиот ризик“, вели Палу. „Знаеме многу малку за површината на морињата, а трката за нивно искористување може да предизвика неповратни штети на луѓето и заедниците на Пацификот“, посочува Шива Гоунден од „Гринпис Австралија - Пацифик“. Некои научници забележаа дека со малку кислород и без светлина, животот во зоната Кларион-Клипертон е главно ограничен на бактерии и мали безрбетници, иако обемот на биодиверзитетот сè уште е непознат. Барон тврди дека климатските промени се поголема закана за биолошката разновидност отколку подводното рударство. „Океаните се под влијание на секоја работа што ја правиме денес, особено глобалното затоплување. Затоа, треба да се справиме со главниот двигател за климатските промени и да ги намалиме емисиите“, вели Барон. Компанијата Impossible Metals со седиште во САД тестира робот кој може да избегне наоѓалиште на минерали каде што ќе открие живот. Оливер Гунасекара е извршен директор. „Возилото лебди над морското дно, ја користи камерата и всушност ги зема нодулите, еден по еден. Ова навистина ги минимизира сите негативни влијанија околу големите наноси на седименти“, објаснува Гунасекара. И компанијата Viridian Biometals ги заобиколува енергетски интензивните процеси како што е топењето со користење на бактерии кои можат да ја одвојат металната руда од карпите околу неа. „И на бактериите им треба кислород исто како ние за да дишеме. И кога нема доволно кислород во водата околу нив, бактериите научија дека има кислород во карпите и тие се прилагодија на тоа“, вели Ерик Макрис од „Viridian Biometals“. Додека овие компании продолжуваат со инвентивни мерки, велат дека се посветени на ублажување на еколошката штета што доаѓа од ископувањето на морското дно и намалување на цената на минералите кои придонесуваат за зелената економија, во време на борба за справување со климатските промени....