„Народната банка на последниот состанок на Комитетот за оперативна монетарна политика одлучи да не ја менува основната каматната стапка и ја задржа на 6,3 %, со оцена дека таа соодветствува со условите во економијата“, истакна вицегувернерката на Народната банка, Ана Митреска во интервју на ТВ „Блумберг Адрија“. Таа додаде и дека сите показатели коишто внимателно ги следи централната банка, во контекст на носењето на монетарните одлуки, се придружени со поволни трендови, меѓутоа ризици и натаму има и оттаму Комитетот заклучува дека е потребно внимателно водење на монетарната политика и во овој период. „Има видливо забавување на инфлацијата. Во првото тримесечје, годишната инфлација се спушти на 3,4%, што всушност е слично на темпото на растот од почетокот на 2021 година. Онака како што очекувавме, и распонот на нашата инфлација е значително намален во однос на еврозоната, по неговото првично зголемување, поради тоа што структурата на нашата економијата е таква што првичните ценовни шокови однадвор многу посилно и побрзо нè погодуваат. Сите овие промени соодветствуваат со движењето на цените на светските берзи, каде што цените на храната и енергентите постепено се нормализираат, но и со позатегнатите финансиски услови“, нагласи вицегувернерката Митреска. „Тековно сме во процес на ревизија на проекциите, во кои ќе ги вградиме сите најнови информации во контекст на најновите макроекономски проекции. За Народната банка е важно процесот на дезинфлација да стане одржлив, а ризиците да не се остварат. Доколку и натаму има поволни промени во динамиката на инфлацијата и ако истовремено и подолгорочните проекции покажат враќање кон историски ниските нивоа, ќе има одреден простор за промени во монетарната политика во втората половина на годината“, истакна вицегувернерката Митреска....

Голем е јазот на пазарот на трудот, тоа што го бараа бизнис-секторот образовните инситуциите не го нудат, велат од Фондацијата Фридрих Еберт. На дебата на тема „Предизвиците и перспективите на пазарот на трудот во Северна Македонија – Транзиција од образование до вработување“ оддржана во Тетово од фондацијата истакнаа дека невработеноста е еден од поголемите проблеми во државата, затоа и младите мигрираат оти не можат да се пронајдат на пазарот на трудот. „Ние како фондација даваме придонес кон локалните партнерски институции во овој случај со универзитетите за заеднички да пристапиме кон наоѓање на решенија. Мора да се види колкав е јазот меѓу понуда и побаравувачка и воедно да седнат бизнис-секторот и обазовните институции за да се намали тој јаз. Нашите сознанија се дека има голема дискрепанца на пазарот на трудот. Тоа што се бара од бизнисите не се нуди од образованието. Се бараат и таканаречени меки вештини, на пример може да сте професионалец, но да ги немате некои од вештините за да успеете. Има голем јаз и треба погенерален пристап и сите актери да се вклучат во рашавањето на овој проблем“, изјави Бајрам Садики програмски менаџер во фондацијата. Академик Абдулеманф Беџети кој воедно е и ректор на Универзитетот на Југоисточна Европа вели дека треба да се работи на повеќе решенија на овој проблем, се со цел да се обезбедат соодветни профили за пазарот на трудот. Досега според него, општеството не успеало да ги обезбеди соодветните профили кои ги бара бизнис-секторот и во квантитет и во квалитет. „Ние се трудиме да ги препознаеме кои се тие профили кои се бараат на пазарот на трудот. Сега се оди кон проширување на нови факултети како тој за техничкиот факултет, со цел да обезбедиме човеков ресурс.Нашето искуство е дека недостасува кадар од техничките науки, од природни-математичктие науки, тие се барани од пазарот. Барани се професии со вештини оти универзитетите се предподготовка, вие потоа како академски граѓанин се усовршувате на самиот пазар на трудот, изјави академик Абдулменаф Беџети....

Истражувачите случајно создале „златен“, револуционерен дводимензионален материјал со уникатни полупроводнички својства, откривајќи нов потенцијал во различни примени. Златарите долго време се справуваат со предизвикот да го преработат златото во пофини форми, што сега доведе до создавање на револуционерен материјал – „златен“. Станува збор за еднодимензионален материјал составен од само еден слој златни атоми, пренесува Зимо, информира Пословни дневник. Следејќи ги конвенциите на науката за материјалите, научниците го измислија името „златен“ за оваа иновација, која покажува уникатни својства што златото ги нема во својот тродимензионален пандан. Ако го направите материјалот исклучително тенок, се случува нешто необично – исто како и со графенот, истакнува Шун Кашиваја, научник за материјали од Универзитетот Линкопинг во Шведска. Цените на златото дополнително ќе пораснат оваа година, но уште еден метал може драстично да поскапи. Тој објаснува дека златото може да стане полупроводник кога ќе се сведе на дебелина на слој од само еден атом. И покрај природната тенденција на златото да се собира, претходните напори да се создаде дводимензионална конфигурација не успеаја, давајќи мулти-атотски плочи или еднослојни неразделни од другите материјали. Пробивот, сепак, дојде неочекувано за Кашивеја и неговиот тим додека експериментираа со друг материјал, електрично спроводлива керамика, титаниум силициум карбид....

Најголемиот скок во бројот на иновации во изминатите години бил кај кинеските електрични автомобили. Според студијата, Фолксваген и БМВ исто така напредувале, додека Тесла назадува. Производителите на автомобили од Кина не само што настапуваат со сé поагресивни цени во Европа, туку напредуваат брзо и во технолошки поглед. Со огромна брзина се топи заостатокот што тие го имаа порано зад европските производители. Меѓу 2021 и 2023 година, најголем раст во бројот на иновации кај електричните автомобили постигнале неколку кинески производители. Тоа го заклучува студијата што беше објавена во средата и изработена е од ценетиот Центар за автомобилски менаџмент, под раководство на Штефан Брацел. Главното внимание во истражувањето, што покрива неколкугодишен временски период, поставено е на досегот, потрошувачката и брзината на полнење. Најголем раст има кај концернот Џили (+51,8 индексни бодови), по нив следат САИЦ (+35,4 бодови), концернот Фолксваген (+33,5 бодови), БМВ (31,3 бодови) како и БИД (25,2 бодови) и Тесла (25,2 бодови). Нисан и Тојота „палат“ доцна Вистина е дека Тесла и и натаму е на првото место според вредноста на индексот на иновации, но се топи растојанието од електро ривалите. Кога ќе се соберат сите истражувани иновации, концернот Фолксваген сега е на 2-то место, пред Џили, Бид и концернот на Киа и Хјундаи. Во истражувањето беа опфатени 512 иновации кај сериски автомобили во 2023 година, што се оценуваа одделно. Мерцедес се најде на 7-то место, додека ривалот БМВ напредуваше значително до 8-то место. Групацијата Стелантис останува на 9-то место, додека Џенерал Моторс падна на 10-то место. Во подрачјето на електромобилноста, Тојота и Нисан доцна фаќаат чекор, и во студијата се пласирани на 19-то и 21-то место. Фолксваген ИД.7 е посебно штедлив Според раководителот на студијата Брацел, со иновативноста најмногу се издвојува концернот Џили. Моделот Зикр 009 е прво возило во светот, што е опремено со новата катерија Килин 3.0 од КАТЛ. Со неа, луксузниот ван минува до 822 километри според кинескиот циклус ЦЛТЦ. Кај БИД, Брацел посебно ја одликува технологијата Сел-ту-Бади (ЦРБ) кај новитетот Денца Д9, со досег од 620 километри и моќност за полнење од 166 кВ. Од концернот Фолксваген, најмногу бодови освојува ФВ ИД.7, што со потрошувачката од 14,1 кВч/100 км е најштедлив модел во сегментот. Не само поиновативни, туку и поевтини „Се покажува дека најиновативните производители на автомобили во подрачјето на батериските електрични возила во моментов се вбројкуваат и меѓу пазарните лидери во е-мобилноста,“ заклучува Брацел во својата анализа. Покрај моќта за иноваирање, за идниот пазарен успеј има важна улога има и ниската продажна цена. „Некои кинески производители во моментов поентираат кај двата фактори за успех. Тоа ги поставива конкурентите пред двоен предизвик: Тие мораат да бидат поиновативни, исто колку што се поскапи.“...

Пред неколку децении, јајцата од кокошка воопшто не беа сортирани по боја на лушпата, а белите често беа исклучок. На европскиот пазар, а особено во Германија, денес е спротивно. Класичните јајца со кафеава лушпа се сè помалку достапни за продажба, а наскоро можеби и повеќе нема да ги има, изјави за „Дојче веле“ Хенер Шонеке, претседател на Здружението на германски производители на јајца. Како што појасни, навиките на потрошувачите се менувале од година во година, постарите домаќинки претпочитале да се одлучат за јајца со традиционална боја на лушпа и „вистински“ вкус, додека белите од почетокот им изгледале „вештачки“. Тоа, вели Шонеке, е целосна предрасуда бидејќи ниту најголемиот експерт не би можел да го разликува вкусот на јајцата од кокошка „без разлика дали се големи, мали, бели или кафеави“....

На Волстрит денеска берзанскиот индекс S&P 500 падна четврти ден по ред бидејќи деловните резултати на компаниите не се импресивни и затоа што се појасно е дека американската централна банка нема да ги намали каматните стапки толку брзо како што се очекуваше. Дау Џонс загуби 0,12 отсто, на 37.753 поени, додека S&P 500 се лизна за 0,58 отсто, на 5.022 поени, а индексот Насдак загуби 1,15 отсто, на 15.683 поени. Индексот S&P 500 паѓа четири дена по ред, па трета недела по ред е во серија на губитници. Во претходните пет месеци, најголемата светска берза силно порасна бидејќи инвеститорите очекуваа ФЕД агресивно да ги намали каматните стапки оваа година, почнувајќи од јуни. Сепак, се појасно е дека американската централна банка нема да брза да ги намали каматните стапки бидејќи инфлацијата е сè уште висока, а потрошувачката и понатаму значително расте. Вчера, претседателот на ФЕД, Џером Пауел, рече дека не е постигнат напредок во намалувањето на инфлацијата оваа година и дека монетарната политика може да остане рестриктивна подолг период. Поради ова, пазарот на пари сега проценува дека има само 16 отсто шанси за намалување на каматната стапка на ФЕД во јуни, а околу 46 отсто во јули. Под притисок се и индексите поради послабите од очекуваните квартални деловни резултати на компаниите и банките. „Пазарот се занимава со неколку работи – инфлацијата е повисока од очекуваната, така што каматните стапки би можеле да останат покачени подолго од проценетото. Покрај тоа, се зголемија и геополитичките тензии, особено на Блискиот Исток. Сето ова се изговори за трговците да повлечат дел од својот профит од пазарот, по навистина силен раст на цените на акциите за пет месеци“, вели Ентони Саглимбене, стратег во Ameriprise Financial. И на европските берзи цените на акциите вчера пораснаа. Лондонски FTSE индекс зајакна за 0,35 отсто, на 7.847 поени, додека франкфуртски DAX порасна за 0,02 отсто, на 17.770 поени, а париски CAC зајакна за 0,62 отсто, на 7.981 поени....

„Во последните шест години имаме исплатено над 100 милиони евра финансиска поддршка кон домашните компании, кои направија инвестиции од над 500 милиони евра. Но ова не е доволно, не се откажуваме и во следните четири години оваа поддршка скоро ќе ја дуплираме и ќе jа зголемиме на 180 милиони евра, што пак ќе значи инвестиции од над 1 милијарда евра во нашата економија“, изјави Фатмир Битиќи, коносител на листа на кандидати за пратеници од Изборна единица 2, на Коалицијата за европска иднина. На прес- конференцијата по повод отпочнувањето на кампањата за парламентарните избори, Битиќи појасни дека во изминатите седум години СДСМ има многу направено многу за бизнисот, односно дека за првпат во 2017 година ги изедначи условите за финансиска поддршка на инвестиции на домашните и странските компании. „Го сменивме и пристапот, од договори во четири очи, таа стана транспарентна и достапна за сите подеднакво“, реќе Битиќи, притоа посочувајќи дека со оваа финансиска поддршка претставува и влог во домашните компании за да бидат конкурентни за влез и интеграција во заедничкиот европски пазар од над 500 милиони потрошувачи. „Затоа, гласот за „Коалицијата за европска иднина“ е глас за европски стандард, за поголема поддршка за развој на домашната економија и глас за поголеми плати нашите граѓани. Продолжувањето по патот кон Европската Унија ќе значи и пристап до 860 милиони евра, кои Брисел ни ги става на располагање преку Планот за раст на Западен Балкан. Пари кои ќе бидат искористени за економски раст и развој, за нови можности за бизнисот“, рече Битиќи. Тој порача дека нема откажување од иднината и дека „Коалицијата за европска иднина“ нуди стабилна, безбедна, економски развиена и инклузивна иднина, иднина за сите....

Денеска, на официјалниот старт на кампањата за годинешните парламентарни избори, носителот на листата со кандидати на Коалицијата За европска иднина за втората Изборна единица, Оливер Спасовски, на прес конференција ги сподели главните економски мерки кои се дел од изборната програма на оваа коалиција, а се осврна и на важноста на овој изборен циклус. „Со целиот мој политички бекграунд одговорно тврдам дека ова се посебно важни избори. Пред нас е важна задача, а пред народот сериозна одлука: да го определиме правецот на движење на нашата татковина, заеднички да решиме каде ќе се насочиме во наредните четири години, во каква држава сакаме да живееме и каква Македонија ќе им оставиме на идните поколенија. А кога зборуваме за перспективата на оваа држава, Коалицијата за европска иднина нуди надеж наспроти безнадежност, просперитет наспроти зачмаеност во минатото, обединување наместо тензии и комплетна изолација“, рече Оливер Спасовски, потсетувајќи дека темелите за таква иднина се веќе поставени со рушење на режимот и враќање на слободата на тогаш заробената држава и на спокојот кај граѓаните, помирување со соседите, обновување на старите заборавени пријателства, зацврстување на традиционалните стратешки партнерства, влез во најмоќниот воено-политички НАТО сојуз… „По повеќе од една деценија го исправивме патот кон европското семејство, а притоа ги зачувавме македонските национални и државни интереси. Добивме признати јазик и идентитет, призната црква, но и многу сојузници и пријатели. Сето ова е доволен темел за нашето мото: Нема откажување од иднината! Од оваа точка враќање назад нема. Бидејќи сега, откако темелот се постави, време е за подобро и повеќе! Тоа значи имплементирање на европски стандарди во сите сегменти на живеење. Повеќе пари, подобар животен стандард, повеќе инвестиции, подобра инфраструктура, повеќе за сите! Но, тоа значи и учење на европските принципи и вредности по кои ќе ја доуредиме нашата држава за да биде солидна просперитетна европска држава во која со задоволство ќе живееме и работиме. И ние, и идните поколенија“, истакна Спасовски. Со проекцијата за просечна стапка на раст од 5,1% во наредните четири години, тој потсети на оствареното ветување за континуираниот раст на платите. „Да не заборавиме дека минималната плата за време на режимот беше замрзната и изнесуваше едвај 8.800 денари, а во текстилната, кожарската и чевларската индустрија само 6.000 денари, што беше под секое ниво на човечко достоинство. Сега таа е неспоредливо повисока, дури и повисока од просечната плата во тоа време – 22.500. Сегашната просечна плата, пак, изнесува 39.500 денари. Патем, сето ова го направивме истовремено трпејќи ги ударите од енергетската и кризата предизвикана од коронавирусот. Бидејќи за нас човечкиот капитал е најважен!“, посочи Спасовски, за следните четири години најавувајќи зголемување на просечната плата за дополнителни 500 евра, со што ќе достигне рекордни 1.100 евра, додека минималната ќе изнесува 600 евра или 37.000 денари....

Повлекувањето готовина за купување станува сè попопуларно меѓу потрошувачите во Германија. Вкупниот обем на готовински плаќања минатата година порасна за добри 20 отсто на 12,31 милијарди евра, пренесува германската новинска агенција (DPA). Плаќањето функционира така што клиентот плаќа со картичка на касата и потоа може да ја побара сумата што му е потребна во готово. Износот се додава на фискалната сметка и се одбива од банкарската сметка на потрошувачот, пренесува списанието Феникс. Максималниот износ што може да се повлече обично е 200 евра. Податоците во средата ги презентираше Институтот за истражување на пазарот ЕХИ. „Погодно е за клиентите бидејќи заштедуваат дополнително патување. Побарувачката исто така расте поради се помалиот број на банкомати“, вели авторот на студијата Хорст Рутер. Малопродажните компании кои го практикуваат ова, вклучувајќи ги и синџирите за малопродажба на храна Reva и Edeka, аптеките како DM и Rosman и некои продавници за градежен материјал и алати, враќаат повеќе од 13 отсто од заработените пари на клиентите, покажа истражувањето. Со зголемената фреквенција на овој начин на пристап до готовина, се зголемуваат и провизиите што компаниите треба да ги плаќаат на банките. Според податоците на ЕХИ, тие изнесуваат меѓу 0,1 и 0,2 отсто од исплатениот износ по трансакција. По овој основ, малопродажните субјекти лани платиле 17,23 милиони евра, што е за 25,7 отсто повеќе од 2022 година....

Наградата за работодавач на годината му беше врачена на генералниот директор и претседател на Управниот одбор на „Алкалоид“. Живко Мукаетов (Фото: Алкалоид) „Алкалоид“ АД Скопје по вторпат е прогласен за победник за најатрактивен работодавач, односно најпосакувана македонска компанија за работа за 2023 година. Компанијата победи врз основа на неколку критериуми: следење на интересот за објавите и за огласите на компаниите од страна на посетителите на интернет-страницата „Вработување.ком“, интересот на апликантите и спроведената анкета на тема „Во која компанија би се вработиле без размислување?“ Наградата за работодавач на годината му беше врачена на генералниот директор и претседател на Управниот одбор на „Алкалоид“. Живко Мукаетов. „Ова е награда на 3.000 семејства кои работат во ’Алкалоид’ во Македонија и подружниците во странство. Признание за целиот оној труд, знаење и вештини кои се вградени во секој наш производ и во секој наш процес во изминатите 88 години постоење. Ова признание е доказ дека во Македонија навистина има квалитетни луѓе“, изјави Мукаетов....

Во полн ек е расадопроизводството за новата реколта тутун. Расадувањето на новото производство се очекува за петнаесетина дена. Според Државниот земјоделски инспекторат, планирањата за новата реколта се на ланското ниво, за околу 26.000 тони тутун, и се надеваат дека временските услови нема да го преполоват родот. – Производителите од земјава со откупните компании до 31 март склучија повеќе од 29 илјади договори за производство, на околу 26 илјади тони тутун. Планирањата се на минатогодишното ниво и рано е да се каже колку и како временските услови ќе влијаат на родот. Лани, за жал, планираното производство речиси беше преполовено и се откупија околу 15.000 тони тутун – вели Јане Станкоски, директор на Државниот земјоделски инспекторат. Ниту од Сојузот на земјоделските здруженија не може да прогнозираат како ќе тече новото тутунопроизводство. Единствено што тутунарите бараат е исплатлива цена која ќе го оправда и ќе го направи исплатливо производството на оваа стратешка култура. Со договорите за новото производство откупните компании ги понудија истите цени од што тутунопроизводителите не се задоволни и сметаат дека постојниот Закон за тутун за нив е дискриминирачки и ги става во подредена ситуација во договорањата со откупните претпријатија. Тутунот од ланската реколта се откупи по просечна цена од 365 денари за килограм....

Гувернерката на Народната банка, Анита Ангеловска-Бежоска и заменик-министерот за финансии, Филип Николоски, ја предводат нашата делегација, којашто учествува на Пролетните средби на групацијата на Светскатa банка (СБ) и Меѓународниот монетарен фонд (ММФ) во Вашингтон, САД. Во делегацијата на Народната банка, на овие средби, ќе земе учество и вицегувернерот Фадил Бајрами. Гувернерката Ангеловска-Бежоска и вицегувернерот Бајрами на претстојните Пролетни средби ќе одржат состаноци со заменик-директор на Меѓународниот монетарен фонд, Бо Ли, со директорот на ММФ за Европа, Алфред Камер, како и со извршниот директор на ММФ и алтернативниот извршен директор, Пол Хиберс и Лук Дресе. На состаноците со високите претставници на ММФ ќе стане збор за економските состојби во нашата земја и поставеноста на монетарната политика, којашто придонесе за стабилизирање на инфлацијата. Делегацијата на Народната банка, предводена од гувернерката, ќе оствари средба и со претставниците на одделите за статистика и за монетарни и капитални пазари при Меѓународниот монетарен фонд, на која ќе се споделат досегашните достигнувања и резултати од заемната успешна соработка. Во рамките на Пролетните средби, Ангеловска-Бежоска ќе одржи состаноци и со високи претставници на Светската банка, заменик-претседателката на СБ, Антонела Басани и со извршниот директор на СБ за Конституенцата во која членува нашава земја, Јуџин Ругенаат. Исто така, делегацијата на Народната банка ќе учествува и на редовниот состанок на земјите членки на Конституенцата. Одржувањето на Пролетните средби секоја година на едно место ги собира носителите на политиките, односно првите луѓе на централните банки и министрите за финансии од земјите членки, кои ќе разговараат за политиките и финансиските реформи во насока на остварување на целите за одржлив раст (SDG), особено поврзани со климатските промени и родовата еднаквост....

Бугарија нема да може да влезе во еврозоната на почетокот на 2025 година, како што беше намерата. Во оваа фаза, поверојатното сценарио е тоа да стане возможно подоцна следната година, вели гувернерот на БНБ Димитар Радев во интервју за БТА. Гувернерот на БНБ изјави и дека „буџетот треба да биде антицикличен или, со други зборови, антиинфлаторен, што во моментов не е. Глобалното и нашето сопствено искуство покажува дека тоа најдобро може да се постигне преку мерки за ефективна цена. управување и контрола“. Во режим на валутен одбор, централната банка има поограничени опции за контрола на инфлацијата поради недостаток на некои од класичните алатки за тоа. Во оваа позадина, улогата на фискалната политика во влијанието на цените е уште поголема, коментира тој. Радев го коментираше и секторот за хипотекарно кредитирање кој се’ уште расте, посочувајќи дека „внимателно ја следиме и анализираме состојбата на кредитниот пазар и она што го гледаме не држи на прсти, но во оваа фаза не сме особено загрижени“. Во однос на можна промена на даночниот модел, за која неодамна се слушаа гласови, гувернерот на БНБ коментира: „Ако под промена на даночниот модел подразбирате зголемување на даноците, без разлика на каква форма, ова, под специфичните услови во земјата, попрво ќе ја поткопа даночната основа и ќе го зголеми сивиот сектор“....

По 29 години Албанија ја напушти листата на земји под надзор на Советот на Европа. Одлуката беше донесена вчера, 17 април, едногласно во Парламентарното собрание. Министерот за надворешни работи Игли Хасани преку објава на социјалните мрежи реагираше, оценувајќи ја веста како потврда за признавањето на „трансформативните реформи“ во судството и борбата против корупцијата во Албанија. Хасани посочува дека Албанија „непоколебливо“ ќе продолжи со посветеноста на стандардите на Советот на Европа. „Посветеноста на Албанија кон стандардите на Советот на Европа е непоколеблива и нашите континуирани напори конечно ги даваат долгоочекуваните резултати“, рече Хасани. Советот на Европа го оцени напредокот на Албанија во текот на овие години, со главна реформа во судството. Извештајот го оценува и третманот на малцинствата и ранливите групи во земјата, но не го изостави напредокот во демократијата, пишува Косев....

Во пресрет на Велигденските и првомајски празници, СН Финансии со најдобрата понуда за сите кои сакаат во пресрет на неработните денови да ги дочекаат празниците во забава и дружење. Пролетната празнична понуда која нуди -50% намалување на трошоците на камата, може да ви заштеди и до 5.000 денари на дванаесет месеци, за кредит од 30.000 денари, за што наместо рата од 3.298 денари, би отплаќале рата по цена од 2.908 денари месечно. СН Финасии за сите постоечки и нови клиенти кои сакаат брз кредит со лична карта, може да аплицираат за оваа неповторлива празнична понуда најдоцна до 05.05.2024 година на веб страната на СН Финасии, или во една од канцелариите. Секако за оние кои сакаат повеќе информации, тука е и нашиот call centar за корисничка поддршка, а се што треба да направите е да се јавите на 15 007. Празнувањето може да започне, со -50% на камата....

Вчера се одржа тркалезна маса посветена на “фриленсерството” во Северна Македонија, организирана во рамки на проектот ‘Проширување на можностите за претприемништво на младите и економско зајакнување на жените“, поддржан од Амбасадата на САД. На тркалезната маса се дискутираше за новите нестандардни форми на “вработување”, со фокус на промоција на фриленсерството преку дигитални платформи, како можност за само-вработување и генерирање дополнителни приходи. На тркалезната маса присуствуваа преставници од владините и невладините организации, претставници на интернационалните развојни организации, како и независни експерти и фриленсери кои ги споделија своите ставови и гледишта. Дигиталните платформи за работа кои се користат за давање на најразлични услуги се резултат на најновата технолошка револуција на пазарот на труд. Бидејќи се релативно нови, истражувачите се стремат да ги дефинираат и измерат, додека креаторите на политиката се соочуваат со предизвикот како да ги регулираат. Овие платформи имаат генерално позитивно влијание на економијата и придонесуваат за креирање на работа и иновации и овозможуваат приход за работниците (често дополнителен) и можност за пристап до вработување на ранливите категории на граѓани. “Во С. Македонија расте бројот на фриленсери кои што сакаат да работат од дома, со флексибилен распоред на своето време и да имаат директен пристап до глобални пазари и да бидат конкурентни на тие пазари. Водени се од личниот раст и развој и постојано вложуваат во стекнување на нови вештини и усовршување на постоечките. Се уште социјалниот статус на фриленсерството не им нуди социјални бенефити и сигурност. Но барем од табу тема Импакт Фондација преку проекти од различни донатори, во последните две години успеа да ја смени перцепцијата на јавноста и да ги мотивира фриленсерите јавно да истапат да вложуваат во себе и денес да бидат горди на својата успешна фриленсерска кариера.” – објаснува Елена Иванова, директор на Импакт фондација, организатор на тркалезната маса. Помеѓу главните предизвици за фриленсерите кои беа дискутирани се: неможноста за остварување на работнички и социјални права (особено за женската млада популација); отсуството на форма во постојното законодавство која нуди истовремено и флексибилност за работодавачите и сигурност за работниците; потребата за уредување на статусот во регулативата, комплексните административни процедури за плаќање на данокот на личен доход при остварувањето приходи од странство; комплицираниот пристап до приватно здравствено осигурување, можностите кои се понудени од државата за едукација и усовршување на вештините, непостоење на платформа која ги содржи сите информации кои им се потребни и сл. Надлежните институции, како Министерството за труд и социјална политика, Министерство за финансии, како и Агенцијата за вработување на РСМ, се отворени и сакаат да одговорат на потребните на фриленсерите. Но, не постои брзо решение за трајно да се реши проблемот. Македонскиот закон за трудово право е ригиден и не препознава нови форми на вработување. Постои инцијатива и во процес е изработка на закон за воведување на нова регулатива во делот на работа на дигитални платформи и регистар за доброволно и самостојно регулирање на придонесите за пензиско и здравствено осгиурување. За да се забрза процесот, потребно е да се дефинира категоријата на лица кои ги вршат овие работи и видот на ангжаманот, со цел да се создаде основ по кој фриленсерите ќе имаат директна врска за влез во задолжителното социјално осигурување. Иако сегашната регулатива дозволува да се плаќаат придонесите, сепак потребно е поедноставно и директно решение кое ги задоволува меѓународните стандарди. Фриленсерите препорачаа дека е потребно да се развие национална стратегија и пакет мерки за поддршка и развој на фриленсерството и вработување на далечина со цел да се влијае позитивно на екоситемот за фриленсинг во С.Македонија и да се спречи иселувањето на млади и талентирани лица, кои постојано имаат потреба да се едуцираат и усовршуваат за да останат конкурентни на пазарот на труд. “Дискусијата која ја имавме заедно со сите вклучени страни влеа надеж дека постои засегнатост и волја да се работи на оваа значајна тема. Во моментот губат и двете страни и државата и фриленсерите. И ако може да истакнеме : имаме и трета страна – а тоа е пазарот на тие услуги кој во С.Македонија ќе остане неконкурентен доколку не го развиваме. Верувам дека оваа дискусија е појдовна основа за регулирање на статусот на овие лица, согледување на предизвиците и можностите и креирање насоки за делување.” – додаваат од Импакт Фондација Овој проект е поддржан од Амбасадата на САД. Мислењата, откритијата и заклучоците или препораките изнесени овде се на имплементаторите/авторите, и не ги одразуваат оние на Владата на САД....

Биоенерганите се еден од начините за намалување на емисиите на јаглерод во змјоделството и производството на храна и најголемите чистачи на органскиот отпад, смета Горан Георгиевски, кој учествуваше на регионалниот настан „Дијалог помеѓу засегнати страни за намалување на емисиите на јаглерод во земјоделството“. Целта на настанот беше да се поврзат клучните интересни групи како експерти, креатори на политики, земјоделци, владини агенции, научни институции, невладини организации и професори во областа на одржливото земјоделство и зачувувањето на животната средина. -Македонија е на почеток на патот за ниско јаглеродно земјоделство, бидејќи нашите земјоделци се уште применуваат стари технологии. Причината што не се користат иновативните стратегии, најдобрите практики и технологии е економска. Затоа државата треба да го промовира развојот за одржливи земјоделски практики и направи стратегија да им помогне – додаде Георгиевски. Инаку, АгФутура Технологии ДООЕЛ – Скопје е македонски партнер во проектот Јаглеродна иницијатива за земјоделство отпорно на климатски промени – КАРБОНИКА, финансиран од Програмата за истражување и иновации на Европската унија – Хоризонт Европа, во рамките на активностите за реализирање на проектот. Оттаму нагласија дека настанот претставува и можност за вмрежување, размена на знаења и искуства помеѓу заинтересираните страни....

Редовната пролетна крводарителска акција во Комерцијална банка повторно беше повеќе од великодушна. Со дарувани 38 единици крв, вработените во Банката и овој пат ја искажаа својата хуманост. Дарувањето крв е традиционална мисија на вработените во Комерцијална банка со која помагаат за спасување човечки животи и поттикнуваат хумани вредности достојни за почит. Комерцијална банка и Заводот за трансфузиологија им се заблагодаруваат на хуманоста и ги охрабруваат да останат верни на оваа благородна мисија....

Фармерот во сопствениот објект за преработки од месо, ќе може да произведува најмногу до 2.000 килограми сувомеснати производи за седум дена Маркетите и локалните малопродажни објекти, можат да продаваат месо и млеко и нивни преработки, јајца, риби и мед, кои ги набавиле директно од малите фармери. На овој начин ќе се зголеми и понудата на традиционално произведената храна. Дел од сточарите и од помалите земјоделските стопанства што произведуваат храна од животинско потекло, ќе можат директно без прекупци да се поврзат и да ги понудат своите производи за пласман во малопродажните трговски објекти и мрежите на маркети, предвидува Правилникот на Министерството за земјоделство. Месото и месните преработки што индивидуалните производители ќе ги продаваат на пазарот треба да потекнуваат од фарма што е регистрирана во Агенцијата за храна и ветеринарство. На фармата ќе се колат животни само од сопствено производство, а месото ќе се продава на крајниот потрошувач на самото место и за сопствена локална туристичка понуда, објави МРТ. Според Правилникот, неделно на една фарма ќе може да се заколат 4 говеда, 6 телиња, 6 свињи, 20 прасиња, 5 овци, 10 јагниња, 20 зајаци и 5 ноеви. Фармерот во сопствениот објект за преработки од месо, ќе може да произведува најмногу до 2.000 килограми сувомеснати производи за седум дена. Со Правилникот се предвидува и користење мобилни кланици, кои треба да бидат одобрени од Агенцијата за храна и ветеринарство. Министерството за земјоделство предвидува и грант за малите семејни бизниси што ќе продаваат од куќен праг....

Се очекува руската економија оваа година да расте побрзо од сите економии во развој, според Меѓународниот монетарен фонд. Русија се очекува да порасне за 3,2% во 2024 година, објави ММФ во најновиот Светски економски изглед објавен во вторникот, надминувајќи ги прогнозираните стапки на раст за САД (2,7%), Велика Британија (0,5%), Германија (0,2%) и Франција. (0,7%). Предвидувањето ќе биде непријатно за западните земји кои се обидоа економски да ја изолираат и казнат Русија за нејзината инвазија на Украина во 2022 година. Русија вели дека западните санкции за нејзините критични индустрии ја направиле посамодоволна и дека приватната потрошувачка и домашните инвестиции остануваат отпорни. Во меѓувреме, континуираниот извоз на нафта и стоки во земји како Индија и Кина, како и наводното избегнување санкции и високите цени на нафтата, и овозможија да одржува силни приходи од извоз на нафта. Воено-индустрискиот комплекс на Русија, исто така, значително се прошири за време на војната, бидејќи трошоците за одбрана и производството вртоглаво пораснаа. Накратко, Русија се прилагоди на „новата нормала“ бидејќи нејзината економија беше ставена на воена основа. ММФ предвиде дека економскиот раст на Русија ќе се ублажи во 2025 година, но ќе падне на 1,8% „бидејќи ќе исчезнат ефектите од силните инвестиции и силната приватна потрошувачка, поддржани од растот на платите на тесниот пазар на труд“. ММФ со седиште во Вашингтон ги вклучува САД, Велика Британија, најголемите економии од еврозоната, Канада и Јапонија како напредни економии. Русија, Кина и Индија остануваат во нивните категории на Европа и Азија во „развој“....

Владите на Европската унија годишно губат 286,5 милијарди евра приход, или 33 милиони на час или БДП на една Финска, бидејќи не успеваат правично да ги оданочат најбогатите Европејци. Тоа би бил износот што би можел да го донесе данокот на богатство од 5 отсто, според анализата на Оксфам. Само еден процент од најбогатите во Европа поседуваат речиси половина од финансиското богатство на континентот, вклучувајќи банкарски депозити, акции, обврзници и заеми. Милијардерите во ЕУ го зголемија своето акумулирано богатство за една третина од 2020 година, на 1,9 билиони евра во 2023 година. Во исто време, 99 отсто од населението на ЕУ стана посиромашно. Јазот меѓу супер богатите и „обичните“ Јазот меѓу супербогатите и „обичните“ луѓе во Европа се зголемува секоја година затоа што владите на ЕУ не успеваат да го оданочуваат фер екстремното богатство, се вели во соопштението на меѓународна хуманитарна организација. Во Франција, просечниот човек плаќа околу 50 отсто од својот економски приход во даноци (сите заедно), додека лице од најбогатите 0,0002 отсто плаќа само 2 проценти. Во Италија, каде што повеќето граѓани плаќаат 40-50 отсто од приходите како даноци, милијардерите плаќаат само околу 20 отсто. „Владите повеќе не можат да имаат изговор дека ‘нема пари’ за неуспешна борба со климатската криза и ставање крај на сиромаштијата. Парите што им се потребни се во џебовите на супер богатите“, вели даночниот експерт на Оксфам, Кјара Путатуро. Прогресивниот данок со стапка од 2 до 5 отсто за мултимилионерите и милијардерите во ЕУ може да донесе 286,5 милијарди евра годишно. Ова одговара на речиси 40 отсто од фондот на ЕУ за закрепнување по пандемијата, повеќе од три пати повеќе од седумгодишниот буџет за помош на ЕУ и повеќе од половина од проценетите годишни трошоци во светот за адаптација и ублажување на климатските промени во земјите со низок и среден приход. Европска иницијатива за данок на богатство Најбогатите луѓе во Европа се и најголемите европски загадувачи. Секој човек од најбогатите 1 отсто испушта во просек 14 пати повеќе CO2 од некој од најниските 50 отсто. Европскиот данок на богатство, вели Оксфам, исто така би можел да го реши проблемот со прекумерните емисии на супербогатите преку канализирање на нивното богатство во финансирање јавни услуги и исполнување на климатските цели. Оксфам изјави дека седум од десет Европејци се согласуваат со оданочување на богатите за поддршка на сиромашните. Таа хуманитарна организација, заедно со економисти, мултимилионери и политичари, ја поддржува Европската граѓанска иницијатива за европски данок на богатство....

Македонската економија годинава ќе има раст од 2,7%, следната година од 3,7% отсто, а во 2026 година од 3,5%, предвиде Меѓународниот монетарен фонд (ММФ) во најновиот економски извештај. Како што се наведува во извештајот, инфлацијата годинава ќе биде 4%, а во следните две години ќе се намали на 2,5% во 2025 година а во 2026 на 2%. ММФ оценува дека во регионот земјава ќе има најнизок раст, а дека имаме висок буџетски дефицит и висок јавен долг. Дефицитот според ММФ во државната каса преминал 5%, додека обврските за изградба на автопати и зголемените плати на административците создаваат дополнителен притисок врз буџетот. Според прогнозата на ММФ светската економија ќе продолжи да расте со 3,2% во текот на 2024 и 2025 година.. Напредните економии ќе имаат мало забрзување на растот од 1,7% годинава и 1,8% во 2025 година. Спротивно на ова растечките економии скромно ќе забават, велат од ММФ на 4,2 % годинава и ист процент во следната година. Се предвидува и глобалната инфлација да се намалува постојано. Годинава таа ќе изнесува 5,9% и 4,5% во 2025 година, при што напредните економии ќе се вратат на своите цели за инфлација порано од пазарите и економиите во развој....

Европската централна банка (ЕЦБ) е решена да ги намали каматните стапки за кус рок, објави нејзината претседателка Кристин Лагард. Лагард рече дека ЕЦБ ќе ги следи цените на нафтата „многу внимателно“ поради зголемените стравувања од прелевање од конфликтот на Блискиот Исток. Сепак, по невидениот воздушен напад на Иран врз Израел во текот на викендот, таа рече дека реакцијата на цената на нафтата била „релативно умерена“, пишува SEEbiz. Нејзините коментари доаѓаат веднаш откако централната банка го даде својот најјасен сигнал досега дека може да започне со намалување на каматните стапки на состанокот во јуни. – Набљудуваме дезинфлациски процес кој се движи во согласност со нашите очекувања – рече Лагард на маргините на пролетните состаноци на Меѓународниот монетарен фонд (ММФ). Таа додаде дека е неопходно да се изгради малку поголема доверба во процесот на дезинфлација. – Ако се движи во согласност со нашите очекувања, ако немаме голем шок во развојот, одиме кон моментот кога ќе треба да ја олесниме рестриктивната монетарна политика – рече Лагард. Таа повтори дека доколку не се развие дополнителен шок, време е да се олесни рестриктивната монетарна политика за разумно краток временски период. ЕЦБ ги задржа каматните стапки на рекордно високо ниво на петти по ред состанок во четвртокот, но сигнализираше дека намалувањето на инфлацијата значи дека тие наскоро би можеле да почнат да се намалуваат. За разлика од претходната изјава, ЕЦБ објави дека „би било соодветно“ да ја намали стапката на депозити од четири проценти доколку основните ценовни притисоци и влијанието на претходните зголемувања на каматните стапки доведат до уверување дека инфлацијата се враќа на целта од два проценти „на одржлив начин.“ Централната банка претходно во претходните соопштенија директно не спомна за олабавување на монетарната политика. Запрашана дали намалувањето на каматните стапки во јуни може да биде придружено со последователни намалувања, Лагард одговори дека тие однапред не се обврзуваат на ниту една стапка. – Постои огромна неизвесност. Мора да бидеме внимателни на овие случувања, мора да ги погледнеме податоците, од тие податоци мора да извлечеме заклучоци – изјави Лагард. Таа одби да коментира дали трите намалувања на каматните стапки на ЕЦБ оваа година се разумно очекување за учесниците на пазарот. Креаторите на политиката и економистите се фокусираа на јуни како месец во кој стапките би можеле да почнат да паѓаат, откако ЕЦБ ја намали својата среднорочна прогноза за инфлацијата. Оттогаш, растот на цените во еврозоната се олади повеќе од очекуваното во март. На прашањето за довербата на централната банка во континуираниот пад на инфлацијата поради растот на цените на суровините, особено ако цената на нафтата се зголеми поради геополитичките тензии, Лагард одговори дека цените на сите суровини имаат влијание и дека е неопходно посебно внимание во однос на овие движења. – Јасно е дека тоа има директен и брз ефект врз енергијата и храната – додаде Лагард....

Дополнителниот замени министер за земјоделство, шумарство и водостопанство Цветан Трипуновски на својата фејсбук страна објави дека ги потпишал првите 16 договори за закуп на земјоделско земјиште во државна сопственост. Во својата објава Трипуновски вели: „Почитувани земјоделци, штотуку ги потпишав првите 16 договори за закуп на земјоделско земјиште во државна сопственост, нека е аирлија!“ Трипуновски во неколку наврати ја алармираше јавноста дека во Република Македонија постојат договори за закуп на земјоделско земјиште во државна сопственост кои истекуваат оваа година, но на истите не им е овозможено продолжување и дека Николовски го кочи продолжување со образложение дека се потребни законски измени на законот за земјоделско земјиште. „Сепак на крајот успеавме да го реализираме нашиот предлог за разрешница на овој проблем по многу побрза и поедноставна постапка, наспроти тврдењата на министерот Николовски кој постојано, од непознати причини, тврдеше дека се потребни измени на законот за земјоделско земјиште и дека со анексирање на договорите не се решава овој проблем. Со ова само се докажа дека Николовски повторно ве лаже како што тоа го прави изминативе 7 години“, дополни Трипуновски. Позитивно е тоа што овој голем проблем доби решение и засегнатите земјоделци конечно ќе можат да ги продолжат своите договори согласно законските регулативи. Со ова Трипуновски покажа дека ќе биде предводник во промените и решавањето на проблемите во македонското земјоделство. „ВМРО-ДПМНЕ секогаш било и ќе биде на страната на македонските земјоделци, доколку ние не го изнесовме овој проблем во јавноста, СДС и Николовски никогаш немаше да ги продолжат овие договори на вредните македонски земјоделци или пак тоа ќе го правеа селективно и повторно земјоделското земјиште ќе завршеше кај луѓе што не се земјоделци или истото ќе го трансформираа за плантажи со фотоволтаици. ВМРО-ДПМНЕ секогаш ќе може гордо и со крената глава да биде помеѓу светиниколчани и сите земјоделци во Република Македонија“, заврши Трипуновски во својата објава....

Најголем пад на населението имаше Македонија, која во 2022 година имаше 11 отсто помалку жители отколку во 2012 година. Хрватска загуби 9,66 отсто од своите жители, а Бугарија 9,07 отсто. Грубо кажано, само за десет години овие три земји го загубија секој десетти жител! НАСЕЛЕНИЕТО ОД ЈУГОТ СЕ СЕЛИ НА СЕВЕРОТ НА ЕВРОПА И ТОА НИКАКО ДА ЗАПРЕ Демографскиот пад на Хрватска е доста познат факт, но всушност е проблем за сите земји на Балканскиот Полуостров. Тоа е речиси специфичен балкански проблем, бидејќи повеќето други земји бележат раст или стагнација на населението, со неколку исклучоци. Хрватскиот портал „Индекс“ објавува обемна анализа за овој балкански феномен, кој има свои историски корени, но во последната деценија предизвика многу поголема миграција од кога било претходно. Анализата на „Индекс“ ја објавуваме интегрално. Проблемите на земјите од Западна и Северна Европа првенствено се поврзани со малиот број раѓања по жена, односно стапката на фертилитет, но силата на економијата и релативно високиот стандард се привлечни за луѓето од посиромашните земји во Европа, како и од многу сиромашните земји на Блискиот Исток и Африка. ОПАСНА ДЕМОГРАФСКА ТРАНЗИЦИЈА, ПОМАЛКУ РАЃАЊА И ЗГОЛЕМЕНО ИСЕЛУВАЊЕ Земјите од Југоисточна Европа се соочуваат со два негативни демографски тренда, па затоа многу повеќе страдаат поради демографските промени што се карактеристични за фазата на демографска транзиција во која се наоѓаат. Тоа е период на опаѓање на бројот на раѓања со зголемување на уделот на постарата популација поради зголемениот животен век. Тие, покрај проблемот со ниската плодност, имаат проблем и со иселувањето. Најголем дел млади и образовани луѓе се иселуваат, што ја отежнува идната демографска и економска состојба, бидејќи заминуваат оние што треба да бидат носители на демографската и економската обнова во иднина. Според податоците на статистичката агенција „Евростат“, земјите од Југоисточна Европа забрзано изумираат. Меѓу шесте земји со најголемо намалување на населението помеѓу 2012 и 2022 година има само една што не се наоѓа во Југоисточна Европа, а тоа е Летонија. Најголем пад на населението имаше Македонија, која во 2022 година имаше 11 отсто помалку жители отколку во 2012 година. Хрватска загуби 9,66 отсто од своите жители, а Бугарија 9,07 отсто. Грубо кажано, само за десет години овие три земји го загубија секој десетти жител. По нив, најлоша е состојбата во Србија, со загуба од 7,68 отсто од населението, потоа Летонија (-7,62 отсто) и Босна и Херцеговина (-6,74 отсто). ЗЕМЈИТЕ ОД ЈУГОИСТОЧНА ЕВРОПА ГУБАТ МИЛИОНИ ЛУЃЕ Во однос на БиХ, треба да се нагласи дека демографските податоци од неа се крајно неверодостојни, а последниот попис на населението беше во 2013 година. Тоа беше единствениот попис на населението од крајот на војната, а резултатите не ги прифаќа ниту Република Српска. Всушност, никој не го знае точниот број на луѓе што живеат во Босна и Херцеговина, а многумина се регистрирани иако живеат таму само мал дел од годината. Во апсолутни бројки, Романија загубила најмногу население од 2012 до 2022 година, која по десет години имала милион жители помалку. Процентуално, тоа е пад од 5 отсто, многу помалку од земјите со најголем проблем со демографска смрт. Полска загуби 859 илјади жители, но бидејќи земјата имаше 38 милиони жители во 2012 година, тоа претставува пад од 2,26 отсто. Бугарија загубила 626,5 илјади жители, речиси секој десетти (-9,07 отсто). Во 2022 година Грција имала 608 илјади жители помалку од 2012 година (-5,51 отсто), Србија 554 илјади (-7,68 отсто), а Италија 526 илјади (-0,88). Во апсолутна смисла, Хрватска има седми најголем пад на населението меѓу набљудуваните европски земји, 412,4 илјади. Со оглед на нејзината големина и население, ова е голема бројка, поради што процентуално се вбројува како втора најпогодена земја, со пад од 9,66 отсто. Иако постојат значителни разлики во богатството и економскиот развој меѓу земјите од Југоисточна Европа, од БДП по жител од над 20 илјади долари во Грција и Хрватска до помалку од 10 илјади долари во Албанија и Босна и Херцеговина, проблемите се исти и во условите на демографијата. Растот на стандардот во последните децении доведе до значително подобрување на условите за живот, така што очекуваниот животен век на детето родено во 2019 година во Хрватска изнесуваше 78 години, а во 1989 година беше 72 години. Во Србија растот е од 70 години животен век за родените во 1989 година на 76 години во 2019 година, како и во Романија. Помеѓу пет и шест години е продолжен животот на новороденчињата во сите земји од Југоисточна Европа, луѓето живеат подолго и има сѐ повеќе стари лица. Но, истовремено се намали и бројот на родени, што создава дополнителен притисок врз економијата и ги зголемува проблемите што произлегуваат од стареењето на населението, како што е одржливоста на пензискиот систем. Стареењето на населението и помалку раѓања се последиците од демографската транзиција во која се наоѓа цела Европа, а земјите од Југоисточна Европа ги споделуваат овие проблеми со развиените земји од Западна и Северна Европа. РАЗВИЕНИТЕ ЗЕМЈИ СЕ ЗГОЛЕМУВААТ Но во развиените земји населението порасна од 2012 до 2022 година. Германија, Франција, Белгија и Холандија имаат раст на населението од околу 5 отсто, Австрија, Швајцарија, Велика Британија, Данска и Норвешка помеѓу 5 и 10 отсто и Ирска, Шведска и Исланд над 10 отсто. Разликата меѓу земјите од Југоисточна Европа од една страна и земјите од Западна и Северна Европа од друга е во миграцијата, односно во нето-приливот на мигранти. Додека земјите од Југоисточна Европа масовно го губат своето население поради емиграција, земјите од Западна и Северна Европа масовно го придобиваат своето население поради имиграцијата. Најголем дел од оние што емигрирале од Југоисточна Европа емигрирал во земјите од Западна и Северна Европа. Тоа е причината зошто постои разлика помеѓу земјите што масовно го губат своето население и земјите чие население расте. Иселувањето е еден од најголемите проблеми во Хрватска, а не беше секогаш така. Според податоците на Националното биро за статистика, од 2011 до 2021 година во Хрватска имигрирале 212.000 луѓе, а емигрирале 329.000. Тоа дава негативна разлика од 117 илјади луѓе. Ефектот на емиграцијата е тој што ги влошува демографските услови во Хрватска. Најлоша беше 2017 година, кога се иселиле 47 илјади луѓе, а се вселиле15,5 илјади. Изненадувачки, во 2022 година повеќе луѓе имигрирале во Хрватска отколку што емигрирале, 57.972 илјади имигрирале наспроти 46.287 емигранти. Ова не се случува првпат во историјата на хрватската држава. Всушност, до 2008 година Хрватска годишно имаше повеќе имигранти отколку емигранти, но долгорочната рецесија (одржана од катастрофалните политики) доведе до масовна емиграција, особено по пристапувањето во ЕУ. Со оглед на резултатите од нето-миграцијата во 2022 година, можно е таквото движење да се вратило. За десет години исчезнал еден Сплит Поради драстичен пад на родените и зголемување на бројот на умрени, за десет години исчезнал еден Сплит, односно толку население изгубила Хрватска. Демографската катастрофа во Хрватска најдобро се гледа по бројот на раѓања. Во 1990-тите беше вообичаено месечниот број на раѓања да биде 4.500 или повеќе, до 2011 година падна на 3.500-4.000 месечно, а во последните години беше 2.500-3.000 месечно. Истовремено се зголемил и бројот на починати, па, така, во 2023 година Хрватска загубила 23.000 жители само врз основа на поголемиот број на умрени од родени. Помеѓу 2013 и 2023 година, 171.000 жители биле изгубени само поради негативниот природен прираст, што е еквивалент на Сплит и околината. Ситуацијата во Србија, БиХ, Црна Гора, Македонија, Бугарија, Романија и во Грција не е многу подобра. Всушност, Хрватска барем покажува знаци на подобрување на трендовите на емиграција (во 2022 година повеќе луѓе се вселиле отколку што заминале), додека повеќето други земји не покажуваат такви знаци. Нивната „демографска катарза“ допрва доаѓа....

Во ерата на дигитализацијата и глобалната поврзаност, дигиталните номади бараат нови хоризонти каде што можат да работат и да уживаат во животот. Македонија, со своите градови Скопје и Охрид, се истакнува како економски најпривлечна дестинација за оваа сè порастечка популација. Со просечни месечни трошоци од само 1.300 долари, кои ги покриваат сместувањето, храната и другите основни потреби, Македонија нуди одличен баланс помеѓу трошок и квалитет на живот. Оваа пресметка ги прави Скопје и Охрид идеални за дигиталните работници кои бараат начини како да ги максимизираат своите приходи додека уживаат во богатата култура, историја и природна убавина на регионот. Скопје, како главен град, нуди живописен микс од модерно и традиционално. Градот е дом на бројни кафулиња, ко-работни простории и брз интернет, што го прави идеално место за дигиталните номади. Од друга страна, Охрид, познат како „бисерот на Балканот“, привлекува со својата спокојна атмосфера, кристално чистото езеро и старите манастири. Дигиталните номади кои се одлучуваат за Македонија како своја база, не само што ќе профитираат од ниските животни трошоци, туку и ќе имаат можност да искусат уникатна синтеза на култури и традиции кои се протегаат низ вековите. Со својата топла гостопримливост и отвореност кон странци, Македонија се позиционира како водечка дестинација за дигиталните номади од целиот свет. Исто така, Албанија се смета за „Грција со помал буџет“ каде што Американците може да поминат и цела година без дополнителна виза. Босна и Херцеговина е земјата со големо гостопримство, додека Црна Гора, иако е една од поскапите земји во регионот, се опишува како одлично место за дигиталните номади. Србија, според Travel off Path, е најскапа земја за дигиталните номади на Западниот Балкан, но препорачуваат задолжително да се посетат Белград, Нови Сад и Ниш. Извор: Денар.мк...

На 16 април 2024 година се одржа редовна седница на Комитетот за оперативна монетарна политика на Народната банка, на која беа разгледани најновите податоци и информации за глобалната и за домашната економија и најновите случувања на меѓународните и на домашните финансиски пазари во контекст на поставеноста на монетарната политика. На седницата на Комитетот беше оценето дека тековнaта поставеност на монетарната политика е соодветна на условите во економијата. Така, каматната стапка на благајничките записи останува на нивото од 6,30%, а каматните стапки на депозитите преку ноќ и на 7 дена на нивоата од 4,20% и 4,25%, соодветно. Понудата на благајнички записи на редовната аукција е исто така непроменета и изнесува 10 милијарди денари. И натаму се очекува дека тековното ниво на каматните стапки, заедно со досегашните промени кај задолжителната резерва и преземените макропрудентни мерки ќе придонесат за натамошно забавување на инфлацијата и за задржување на стабилноста на девизниот курс. Притоа, последните промени кај инструментот задолжителна резерва, чијашто примена започнува од јуни 2024 година, значат и дополнителна поддршка на прудентниот карактер на монетарната политика. Во услови на стабилен девизен пазар, главниот акцент при носењето на одлуката за задржување на тековната поставеност на монетарната политика беше ставен на потребата од стабилизирање на инфлацијата на историски ниските нивоа и инфлациските очекувања на потрајна основа, имајќи ги предвид присутните ризици, коишто во голема мера се поврзани со геополитичките тензии. Имено, инфлацијата очекувано забрза во март 2024 година на 4% на годишно ниво (3% во февруари), со оглед на престанокот на важноста на мерките за гарантирани цени на дел од прехранбените производи и пијалаци и за укинување/намалување на дел од увозните давачки. Сепак, остварувањето е под проекцијата на Народната банка, при значително намален притисок од цените на храната и енергијата, но и пониски ценовни притисоци од помалку променливите категории во првиот квартал, во согласност и со преземените монетарни мерки. Цените на примарните производи на берзите и натаму надолно се приспособуваат, со исклучок на нафтата којашто има одредени флуктуации. Остварувањата кај инфлацијата од почетокот на годината се пониски од очекувањата, но нивото сѐ уште е над историскиот просек, а ризиците во однос на идната динамика на цените и натаму постојат. Оттука, беше оценето дека е потребна натамошна претпазливост при водењето на политиките, вклучително и на политиките што делуваат врз побарувачката во економијата. Во однос на политиката на Европската централна банка (ЕЦБ), на последната седница во април повторно беше донесена одлука за задржување на основните каматни стапки на истото ниво. Состојбата на девизниот пазар е стабилна и движењата се поволни. Нивото на девизните резерви на крајот на март изнесува 4.287,1 милион евра, што е соодветно за задржување на стабилноста на курсот на домашната валута. Движењата на девизниот пазар се поволни и придонесуваат за интервенции со нето-откуп на девизи од страна на Народната банка, при умерено намалена нето-побарувачка од корпоративниот сектор и натамошен висок прилив на девизи на менувачкиот пазар. Во однос на последните расположливи податоци од надворешниот сектор, трговскиот дефицит во првите два месеца од 2024 година е малку повисок од очекувањата според октомврискиот циклус проекции. Остварувањата на менувачкиот пазар заклучно со март се малку пониски од проектираните нето-приливи од приватните трансфери. Остварениот економски раст во последниот квартал на 2023 година, како и за целата година, е под проектираниот, што упатува на посилно забавување на економскиот раст од очекуваното. Имено, реалниот раст на домашната економија во 2023 година изнесува 1%, при раст на БДП во четвртиот квартал од годината од 0,9% на годишна основа. Високофреквентните податоци за првиот квартал од 2024 година со кои се располага упатуваат на годишен раст кај индустриското производство и угостителството, при мал реален годишен пад на прометот во вкупната трговија и кај градежништвото. Сепак, расположливоста на податоците е ограничена и не е доволна за попрецизна оцена. Во однос на ризиците за растот во следниот период, тие и натаму постојат и се поврзани пред сѐ со случувањата во надворешното окружување, но и со интензитетот на остварувањето на домашните инфраструктурни проекти. Во монетарниот сектор, според првичните податоци за март 2024 година, депозитите растат со слична динамика како и претходниот месец, но малку посилно од очекувањата. Од друга страна, кредитната активност на банките умерено забавува, но годишниот раст е малку над проекциите за првиот квартал. Сѐ на сѐ, амбиентот за водење на монетарната политика е умерено поповолен од очекувањата. Сепак, ризиците кај инфлацијата наметнуваат потреба од натамошно внимателно следење на динамиката и факторите на инфлацијата и претпазливост во однос на водењето на макроекономските политики коишто влијаат врз побарувачката во економијата, вклучително и преку пазарот на труд каде што има високи стапки на реален раст на платите. Народната банка и натаму е подготвена да ги употреби сите неопходни инструменти и да презема соодветни мерки со коишто ќе се придонесе за задржување на стабилноста на девизниот курс, стабилизирање на инфлациските очекувања и за ценовна стабилност на среден рок....

Европските банки ја повикуваат Европската унија да им додели статус на „стратешки важен“ сектор, предупредувајќи дека нивната конкурентност и раст се во прашање. Во презентацијата на Европската банкарска федерација (ЕБФ) се наведени 45 препораки пред јунските избори за Европскиот парламент, пренесува Хина. Претседателот на здружението и извршен директор на Дојче банк, Кристијан Севинг, минатата година веќе предложи банките да добијат статус на стратешки важен сектор бидејќи, како што рече, тие се „клучен фактор на европскиот суверенитет“. Сега за прв пат и официјално здружението побара ваков статус. „Клучно е да се препознае виталната и стратешка улога на банките во трансформацијата на Европа“, рече Севинг во предговорот на извештајот. И покрај иницијативата на финансискиот сектор, Европската унија не објавува список на сектори кои ги смета за стратешки, забележува Ројтерс. Главниот извршен директор на ЕБФ, Вим Мијс, на брифинг со новинарите по повод презентацијата на извештајот рече дека Европа во изминатите 20 години ја „препуштила“ својата одбрана на САД, снабдувањето со енергија во Русија и производството во Кина во нешто што, како што рече, бараше детален преглед на стратешките сектори во регионот....

Тркалезна маса посветена на фриленсерството во Северна Македонија ќе се одржи денеска, организирана во рамки на проектот „Проширување на можностите за претприемништво на младите и економско зајакнување на жените“, поддржан од Амбасадата на Соединетите Американски Држави. Ќе се дискутира за новите нестандардни форми на вработување, со фокус на промовирање на фриленсерството преку дигитални платформи, како можност за самовработување и генерирање дополнителни приходи. -Фриленсерите се мотивирани од автономија, флексибилност, можноста да се работи на иновативни напредни технологии и да се остварува дополнителна или основна заработка. Меѓу главните предизвици за фриленсерите кои ќе бидат дискутирани се: неможноста за остварување работнички и социјални права (особено за женската млада популација); отсуството на форма во постојното законодавство нуди истовремено и флексибилност за работодавачите и сигурност за работниците; потребата за уредување на статусот во регулативата, дали е потребно да се менува моменталната методологија за мерење на невработеноста, комплексните административни продецури за плаќање на данокот на личен доход при остварувањето приходи од странство; отсуство на интернационални софистицирани решенија за наплата како paypal, воведување виза за дигитални номади и сл., соопшти Импакт фондација. Како што наведува, жените и младите луѓе во Северна Македонија ретко се решаваат да почнат со самостојна хонорарна работа (фриленсинг) како опција за развој на нивната кариера или дел од неа. Свеста за можностите кои ги нуди фриленсингот е ниска или многу често се перципира како ниско платена или несигурна работа. -Главната цел на проектот е да им овозможи на жените, младите луѓе и другите ранливи и маргинализирани групи да ги искористат предностите на економските можности за да го зголемат својот приход и да преземат пристојно (само)вработување, соопшти организаторот на тркалезната маса на која е најавено учество на преставници од владините и невладините организации, од интернационалните развојни организации, како и независни експерти и фриленсери кои ќе ги споделат своите ставови и гледишта....

Најнизок раст во регионот, висок буџетски дефицит и голем јавен долг. По Извештајот на Светска банка минатат недела, денеска и ММФ од Вашингтон со загрижувачки прогнози за македонската економија. Годинава растот ќе изнесува само 2,5%, инфлацијата 3%, со ризик да биде повисока, поради зголемените плати во јавниот сектор и повисокиот минималец . Минусот во државаната каса надмина 5%, а обврската за изградба на автопатите и повисоките плати на административците прават дополнителни притисоци врз буџетот. Новите стратешки инвестиции во енергитиката наметнаа нова давачка , која може да го зголеми фискалниот ризик, заедно со загарантиираните обврски за купување струја, пишува ММФ. Разочара наплата од ДДВ, приливите од акцизи се помали од планираните, а трансферите од буџетот поголеми од плановите. Затоа , според ММФ предизвик за новата Влада ќе биде фискалната консолидација. Јавниот долг го прекрши воведеното правило и надмина 62%, од БДП, а има и заостанатите неплатени обврски кои се уште се високи , со ризик уште повеќе да се зголемат. Монетарното затегнување помогна да се задржи нивото на се уште високата инфлација, при намалени увозни ценовни притисоци од храната и енергијата. Зголемените камати го забавија темпото кај приватниот сектор. Зајакнување на одржливоста, зголемување на продуктивноста и структуните реформи ќе бидат клучни за поголем раст, при зголемена несигурност и ранливост., пишува ММФ. Невработеноста се зголеми , вработеноста стагнира, сиромшатијата се намалува, поради антикрзините мерки и повисоките плати, но со побавно темпо во однос на пред пандемијата. Напроти негативните ризици, во извештајот е наведено дека напредокот во преговорите со Унијата можат да го зголемат растот и да го приближат стандарод на ѓраѓаните со онај на Унијата. Препорачуваат, за зголемени приходи во буџетот, во напорите за декарбонизација, да се воведе данок за јаглеродот, односно за загадувачите....

Сите твои секојдневни банкарски трансакции може да дојдат во еден пакет и тоа да те чини помалку од тоа што си плаќал досега како надоместоци за користење банкарски услуги. И најдобро од сѐ е што во еден пакет ги добиваш банкарските производи и услуги кои навистина ти се потребни. Звучи добро и функционира беспрекорно. Модерното банкарство веќе не завршува само со 24/7 достапни банкарски производи и услуги, туку ти нуди и многу повеќе – банкарски пакет скроен според твоите потреби, желби и можности кои можеш да ги задоволиш брзо, лесно и едноставно во секое време и од секое место. Токму тоа ти го овозможуваат КБ пакетите, со кои добиваш сѐ што им треба на твоите лични финансии и тоа по пониски цени од редовните. Може да избереш КБ Стандард, КБ Плус или КБ Бонус, при што КБ пакетот го користиш секој ден, а го плаќаш еднаш месечно и остваруваш заштеда. Добиваш сѐ што е потребно за одговорни и безгрижни лични финансии! Со КБ Стандард ги добиваш најважните банкарски услуги за секој ден: платежна сметка во денари и во девизи увид, плаќања и бесплатни известувања преку Интернет банка и мБанка бесплатна Visa или Mastercard дебитна картичка лесни и брзи плаќања со Google Pay и Garmin Pay отворање траен налог без надомест можност за дозволено пречекорување во висина на две плати можност за наменско дозволено пречекорување за плаќање на рати без камата со дебитна картичка Со КБ Плус, покрај најважните банкарски услуги од претходниот пакет, добиваш плус поволности: три бесплатни електронски налози кон правни лица со сметки во Комерцијална банка бесплатна обнова на дебитната картичка три бесплатни проверки во месецот на состојба преку банкомат на Банката КБ Бонус ти овозможува повеќе бонус придобивки покрај редовните банкарски услуги од стандардниот пакет: неограничен број проверки на состојба преку банкомат на Комерцијална банка пет бесплатни електронски налози кон правни лица со сметки во Банката бесплатна обнова на дебитната картичка бесплатна промена на ПИН КБ пакетот се активира со едноставно пополнување барање во најблиската експозитура на Комерцијална банка. Доколку немаш сметка во Комерцијална банка, можеш да ја отвориш онлајн со електронска идентификација преку OneID, а пакетот може да го активираш при подигање на дебитната картичка во избраната експозитура. Избери го КБ пакетот што најмногу ти треба и уживај во модерното банкарство кое целосно ќе се вклопи во твоето секојдневие и во твоите лични финансии....

Годишната потрошувачка на инфлација во Аргентина се искачи на нов рекорд од речиси 288 отсто во март, покажуваат податоците објавени во петокот. На годишно ниво инфлацијата во март порасна на ново рекордно ниво од 287,9 проценти , соопшти националниот Институт за статистика. На месечно нивом индексот на потрошувачките цени (ЦПИ) во март пораснал за 11 отсто во однос на претходниот месец, откако во февруари беше зголемен на 13,2 отсто. ЦПИ забелеќа пораст од 51,6 проценти во првиот квартал, соопшти Институтот за статистика. Годишната потрошувачка инфлација во оваа јужноамериканска држава достигна до 276,2 отсто во февруари, а во јануари таа изнесуваше 254, 2 проценти. Минатата недела Централната банка на Аргентина ги намали каматните стапки на 70 отсто од 80, а тоа е трето намалување на стапките откако претседателот Хавиер Милеи ја презеде функцијата....

Економистите од Институтот за економски анализи и политики Фајнанс Тинк спроведе истражување во однос на справувањето со енергетската и криза и предизвиците кои произлегоа со високата инфлација, особено кај храната. Освен за земјава, експертите дополнителен акцент ставија и на фискалниот простор на државите од цел Западен Балкан. Според институтот целта е да се изврши преглед на фискалниот простор на земјите од Западен Балкан, кој беше значително затегнат како резултат на неколку годишната криза. Експертите од Институтот Фајнанс Тинк под лупа ги стави субвенциите за електрична енергија во време на енергетска криза. Прогласувањето Енергетска криза од крајот на 2021 овозможи ЕСМ да продава струја на универзалиот снабдувач по цена пониска од пазарната, со што се субвенционираа сметките на приближно 611.000 домаќинства и 68.000 мали потрошувачи. Со тоа, ЕСМ обезбеди 100% од електричната енергија на регулираниот пазар по субвенционирана цена. Потоа, разликата во цената на електричната енергија помеѓу индустријата и домаќинствата во земјава забележа драматичен раст во 2022. Оттука, согласно разликата на цената на електричната енергија помеѓу индустријата и домаќинствата, беа проценети субвенциите одвоени за домаќинствата за време на енергетската криза. „Во 2022, субвенциите за електрична енергија за домаќинствата достигнаа 3.2% од БДП или 9.2% од јавните расходи. Сепак, во првата половина од 2023 година, се забележува нивно значајно намалување. Наодите од студијата укажуваат на потенцијално истиснување на расходите за здравство и социјална заштита, како резултат на зголемената буџетска поддршка за субвенции за електрична енергија. Односно, зголемување од 1 процентен поен на субвенциите за електрична енергија (изразени во % од БДП) е поврзано со намалување на јавните расходи алоцирани за здравството и социјалната заштита од 0.87 до 0.93 процентни проени и 2.07 до 2.26 процентни поени од БДП, соодветно. Овој наод е особено релевантен имајќи го предвид тесниот фискален простор во Северна Македонија, иако процесите на фискална консолидација се започнати. Ослободувањето на буџетскиот простор од прекумерните субвенции за електрична енергија, може да обезбеди простор за структурни реформи и инвестиции во поквалитетни јавни услуги и таргетирани мерки за најранливите категории на граѓани. На ова се надоврзува и потребата од зголемување на енергетските капацитети и намалување на зависноста од увоз, што ќе придонесе кон долгорочна отпорност и предвидливост, покрај можни предизвици што би следеле во иднина“, велат од Фајнанс Тинк. Од Фајнанс Тинк велат дека умереното задолжување и делумно стабилните буџетски дефицити пред пандемијата овозможија владите од Западен Балкан да обезбедат голема буџетска поддршка за справување со пандемиската криза во 2020 и 2021. Експертите сметаат дека во 2021 година имало знаци на заздравување на фискалниот простор но тој дополнително се влоши како резултат на гео-политичкиот конфликт помеѓу Русија и Украина. Од Институтот велат дека фискалната консолидација ќе биде клучна за следниот период како на расходната, така и на приходната страна. Според економистите потребно е да се зголеми наплатата на даноците со сузбивање на сивата економија, и да се намалат јавните трошоци особено оние наменети за нетаргетирана поддршка. „За разлика од фискалната експанзија во пандемискиот период во 2020 и 2021 година, резултатите покажуваат дека за време на енергетската криза и кризата со цените на храната, можноста за имплементација на фискални пакети е значително ограничена поради намалениот фискален простор. Со други зборови, доколку земјите од Западен Балкан воведат поголеми антикризни пакети за време на тековната криза, тоа би влијаело врз фискалниот простор во поголема мера отколку за време на претходните кризи. Оттука, неопходно е буџетските резерви да се градат за време на некризни периоди, со цел да се обезбеди простор за интервенција кога е најпотребно. Енергетската криза ги истакна слабостите на енергетскиот сектор во Западниот Балкан, и оттука, оваа студија дава осврт и на енергетскиот сектор, преку анализа на регионалните инвестиции во енергетиката како и мерките што ги воведоа владите од Западниот Балкан за справување со енергетската криза. Позитивен исход од овој период е фактот што во среднорочните фискални стратегии на земјите од Западен Балкан се предвидуваат и поголеми инвестициски планови за развој на енергетскиот сектор, што се клучни за спречување на идни шокови од ваков тип, како и за намалување на дополнителниот пристикок врз фискалната политика“, велат од Фајнанс Тинк. Од Институтот препорачуваат да се намалат субвенциите за електрична енергија и тоа до крајот на годинава, придружено со директни трансфери за најранливите домаќинства. Тоа според експертите што ќе овозможи фискален простор за повеќе и поквалитетни други јавни услуги, како и зголемени инвестиции во енергетскиот сектор. Дополнително, потребно е да се обрне внимание на потенцијалното истиснување на јавните здравствени и социјални расходи, како резултат на зголемените субвенции за електрична енергија кои нудат привремено решение, без долгорочен бенефит....

Европскиот инвестициски фонд (ЕИФ), дел од Групацијата на Европската инвестициска банка (ЕИБ), потпиша договори за гаранција за портфолио со 11 банки и финансиски посредници во економиите на Западен Балкан, финансирани во рамките на иницијативата на ЕУ „Гаранција за отпорност на МСП на WB EDIF“. Договорите ќе им овозможат на локалните банки и финансиски институции да изградат портфолио на заеми за мали и средни претпријатија во вкупен износ од над 750 милиони евра, заедно со оние што допрва треба да се потпишат во првата половина на 2024 година Од нив околу 60 милиони се за Северна Македонија. -Овие финансиски ресурси се наменети да го зголемат пристапот до финансии кај малите бизниси и да ја подобрат нивната отпорност на тековни економски непогоди, истовремено создавајќи услови за проширување на бизнисот, вработување и иновации. Во Северна Македонија, оваа платформа се очекува да распореди заеми во вкупна вредност од 60 милиони евра достапни под поволни услови за кредитирање на околу 1.100 мали и средни претпријатија, притоа одржувајќи над 15.000 работни места, информираат од Делегацијата на ЕУ. Гаранциите на ЕИФ, како што велат, до денеска во земјава обезбедија вкупно околу 225 милиони евра за над 1.000 мали и средни претпријатија, што помогна да се одржат 64.000 работни места. -Со поддршка на малите бизниси на Западен Балкан, особено во неговите најмалку опслужени и кревки сегменти, овие обемни финансиски ресурси ќе го подобрат нивниот капацитет за иновации и раст, истовремено придонесувајќи за понатамошна интеграција во економијата на ЕУ. Со тоа, овие средства ќе дадат дополнителен поттик за развој на робусни и конкурентни регионални економии, како и нивен напредок на глобалните синџири на вредност, изјави Марјут Фалкштет, главниот извршен директор на ЕИФ. Евроамбасадорот Дејвид Гир истакна дека микро, малите и средни претпријатија го сочинуваат столбот на економијата на Северна Македонија. -Благодарение на Гаранцијата за отпорност на МСП на WB EDIF, таквите компании ќе можат да добијат кредити под поповолни услови. За возврат, ова ќе им помогне да инвестираат во нови технологии, да ги подобрат деловните, менаџерските и техничките капацитети, да промовираат раст и да придонесат за отпорност и конкурентност. Оваа помош е дел од пошироката поддршка на ЕУ за секторот, во регионот на Западен Балкан и е уште еден пример за континуираната посветеност на ЕУ за развој и просперитет на регионот, рече евроамбасадорот Гир. Централна мисија на ЕИФ е да ги поддржува микро, малите и средни претпријатија помагајќи им да пристапат до финансии. ЕИФ дизајнира и развива капитал за вложување и раст, гаранции и микрофинансиски инструменти што конкретно го таргетираат овој сегмент на пазарот. Во оваа улога, ЕИФ ги поттикнува целите на ЕУ за поддршка на иновациите, истражувањето и развојот, претприемништвото, растот и вработувањето....

На девизните пазари вредноста на американската во однос на кошницата валути во вторникот во текот на претпладневното тргување достигна ново највисоко ниво во пет месеци, бидејќи доларот се смета за побезбедно засолниште за капиталот во неизвесни времиња. Индексот на доларот, кој ја покажува вредноста на американската во однос на другите шест најважни светски валути, претпладневно се движи околу 106,37 поени, додека вчера во истиот период од тргувањето изнесуваше 106 поени. Истовремено, курсот на доларот во однос на јапонската валута порасна од вчерашните 153,70 на 154,40 јени, ново највисоко ниво во последните 34 години. Американската валута зајакна во однос на европската, па цената на еврото се лизна на 1,0610 долари, најниско ниво од ноември, додека вчера во овој момент беше 1,0650 долари. Цените на нафтата, од друга страна, пораснаа. Цената на барелот на лондонскиот пазар претпладнево зајакна за 0,54 отсто, на 90,60 долари, додека на американскиот пазар цената на барелот порасна за 0,57 отсто, на 85,90 долари....

Објавен е јавниот повик и за третата мерка од ИПАРД 3, за поддршка на инвестиции во основни средства и за преработка и маркетинг на земјоделски и на производи од риба со вкупен буџет од 14 милиони евра. Кофинансирањето е 50 проценти од вложените средства. Преработувачите на земјоделските производи и задругите можат да аплицираат на новиот јавен повик од ИПАРД 3. Платежната агенција го објави огласот за поддршка на инвестициите во основни средства и за преработка и маркетинг на земјоделски и на производи од риба. Прифатливи за кофинансирање се 50 проценти од трошоците за набавка на опрема, услуги, градежни материјали и елементи за изградба или реконструкција на згради и објекти. Прифатливи инвестиции се и набавката на опрема за производство на енергија со преработка на биомаса од растително и животинско потекло. Инвестициите треба да се од најмалку 50 илјади до најмногу еден и пол милион евра за поединечен проект. Приоритет ќе имаат вложувањата за преработка на млеко и млечни производи, месо и месни производи, за јајца и за живина. Пари ќе има и за преработка на овошје и зеленчук, житарици, мелнички производи и вино. Земјиштето на кое се планираат објектите треба да е во сопственост на барателот на средствата или да е земено под закуп или концесија за најмалку седум години од денот на аплицирањето. Крајниот рок за поднесување на барањата е 28 мај 2024 година....

Брзите кредити под засилена контрола Повеќе нема издавање брз кредит без физичко присуство на клиентот што го бара кредитот. Оваа измена во работењето на финансиските друштва доаѓа откако Министерството за финансии го донесе Правилникот за утврдување кредитен ризик, со што се врши системска контрола на финансиските друштва кои нудат брзи кредити. Тоа подразбира идентификување, мерење, контрола и следење на кредитниот ризик, што вклучува и процедури за процена на кредитната способност, за идентификација и ажурирање на податоците на клиентите. Со ова, според Министерството, се воспоставува системска контрола во работењето на овој вид друштва. -Со примена на Правилникот се оневозможува финансиското друштво да одобри кредит на барател кој не е кредитоспособен, односно финансиското друштво пред склучување на договорот за кредит треба да ја процени кредитната способност на барателот на кредит врз основа на информации од страна на барателот и релевантна надворешна база на податоци. Доколку од проценката на кредитната способност финансиското друштво утврди дека вкупните месечни обврски на барателот на кредит надминуваат 70 проценти од неговите вкупни месечни приходи, финансиското друштво нема да може да одобри нов кредит. На овој начин ќе се спречи презадолженоста на граѓаните“, соопштија од Министерството за финансии. Можноста која овие друштва ја нудеа, одобрување кредит преку он лајн апликација, многумина ја злоупотребиле, за што честопати претставки стигнлувале и до Народниот правобранител, Насер Зибери. Тој во изјава за Канал 5 вели дека иако институцијата Народен правобранител нема надлежност, биле упатувани апели да се измени Законот за финансиски друштва, за да се воведе ред и дисциплина. Народниот правобранител исто така побарал и зголемување на надзорот врз овие друштва од Народната банка а од МВР е побарано да се отворат истраги....

Аспирациите на Бугарија да се приклучи на еврозоната во 2025 година се соочуваат со значителни пречки бидејќи економското забавување и политичката неизвесност претставуваат огромни предизвици, се вели во неодамнешната анализа на Светска банка, пренесува бугарскиот весник Новините. Во 2023 година, Бугарија доживеа забавување на нејзината економија, пресликувајќи ги трендовите забележани кај клучните трговски партнери. Додека инфлацијата постепено се забавува, темпото останува бавно, што ја загрозува кандидатурата на земјата за членство во еврозоната. Извештајот на Светска банка ја нагласува загриженоста за конкурентноста на Бугарија, при што растот на реалните плати го надминува зголемувањето на продуктивноста во 2023 година. Покрај тоа, повторното појавување на политичката нестабилност се заканува да ја попречи реформската агенда на владата, влошувајќи ги постојните економски ранливости. И покрај напредокот во затворањето на јазот во приходите со ЕУ, Бугарија продолжува да се бори со институционалните слабости и недостатоците во управувањето. Додека фискалната поддршка за време на неодамнешните кризи ја помогна економската отпорност, структурните пречки опстојуваат, што го попречува одржливиот раст и подобрувањето на продуктивноста. Додека фискалната позиција на Бугарија останува стабилна, со јавниот долг меѓу најниските во ЕУ, предизвиците и понатаму постојат во справувањето со сиромаштијата и нееднаквоста. Инфлациските притисоци и назадувањето на вработеноста го променија напредокот во намалувањето на сиромаштијата, нагласувајќи ги постојаните социо-економски разлики. Растот на потрошувачките цени се ублажи во 2023 година, но останува загриженоста во врска со одржливоста на фискалните политики во услови на бум на градежниот кредит. Профитабилноста на банкарскиот сектор останува висока, но ескалацијата на кредитната експанзија предизвикува загриженост за потенцијален балон и пораст на нефункционалните заеми. Политичката нестабилност ги зголемува економските несигурности, со повторливите реконструкции на владата кои се закануваат на реформскиот импулс. Претстојниот шести круг предвремени избори за три години дополнително ја комплицира политичката сцена на Бугарија, потенцијално одложувајќи ги клучните реформи и загрозувајќи го пристапувањето во еврозоната. Додека фискалниот дефицит на Бугарија останува под критериумите од Мастрихт, политичките турбуленции и одложените напори за консолидација фрлаат сомнеж врз способноста на земјата да ги исполни условите за влез во еврозоната. Амбициозните планови за трошење на владата дополнително ја влошуваат фискалната загриженост, одложувајќи ги напорите за консолидација по 2024 година. И покрај предизвиците, Светска банка сугерира дека аспирациите на Бугарија за еврозоната не се целосно недостижни со стабилно владеење и одржливи трендови на дезинфлација. Сепак, императив се постојаните напори за справување со економските ранливости и надминување на политичките несигурности, пишува Новините....

Вработените во Македонија во просек работат за речиси 4 евра на час, додека функционерите и директорите со плати од 2000 евра се платени од 12,5 евра за час работа. Вработените во Македонија не само што се платени речиси три пати помалку од функционерите, туку имаат и осум пати помали плати во споредба со вработените во Европа. Во потрага по подобар живот, голем број граѓани од Балканот заминуваат во Европската унија да работат за повисоки плати. Според податоците на Евростат во однос на платите и социјалните придонеси што ги плаќа работодавачот, варира од 31,8 евра во целата Европска унија и 35,6 евра во еврозоната. Сепак, овој просек покрива многу значајни празнини меѓу земјите-членки на ЕУ, при што трошоците за работна сила за час се движат од 9,3 евра во Бугарија, 11 евра во Романија и 12,8 евра во Унгарија, 41 евро во Германија и до 47 и 48 евра во Белгија и Данска. Повеќе се плаќа околу 54 евра во Луксембург. Во Хрватска еден час работа се плаќа 14,4 евра, во Словенија 25,5 евра, во Грција – 15,7 евра, во Италија близу 30 евра. Во однос на продуктивноста и конкурентноста, земјата ќе има сериозни пречки доколку утре треба да излезе на заедничкиот пазар. Во однос на конкурентноста сме на 82 место од 141 земја. Проблемот со покачувањето на платите во земјата е доста сложен и зависи од многу фактори. Стопанската комора на северо-западна Македонија предложи минималната плата во приватниот сектор да биде 30.000 денари, но придонесите да се намалат од 52 на 32 отсто, за да се зголеми конкурентноста на локалната економија....

„Во последен момент, Украина одеднаш се повлече и договорот пропадна“, рече еден од изворите. Русија и Украина два месеци преговараа со Турција за договор за обезбедување безбеден транспорт во Црното Море и постигнаа договор за текст што требаше да го објави Анкара, но Украина одеднаш се повлекла. Ова го јавија турски медиуми повикувајќи се на агенцијата Ројтерс, кои имале и копија од текстот на договорот, кој никогаш не беше објавен во јавноста. Разговорите беа со посредство на Турција, која беше охрабрена од Обединетите нации, изјавија четири извори, кои сакаа да останат анонимни поради чувствителноста на темата. Договорот беше постигнат во март и имаше за цел – безбедна пловидба на трговски бродови во Црното Море. Иако Украина не сакаше формално да го потпише, Киев се согласи турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган да го објави договорот на 30 март – еден ден пред клучните локални избори, велат изворите. „Во последен момент, Украина одеднаш се повлече и договорот пропадна“, рече еден од изворите, цитиран од Ројтерс, пренесуваат турски медиуми. Три други извори ја поддржаа таа верзија на настаните. Русија, Украина и Турција одбија да коментираат, објави новинската агенција. Останува нејасно зошто Украина се повлече од договорот. Изворите на Ројтерс рекоа дека не знаат што ја поттикнало одлуката на Киев....

Во повеќе од половина од 75 најсиромашни земји во светот, и покрај ивниот голем потенцијал во суровини и активна млада популација, БДП по жител во 2023/2024 година растел побавно отколку во богатите земји, што ја зголемува нееднаквосра, соопшти Светска банка. За една третина од тие земји БДП по жител сега е понизок отколку пред пандемијата на КОВИД-19, пишува во извештајот кој Светска банка го објави за земјите кои би можеле да имаат корист од подароци или заеми од Меѓународната развојна агенција (IDA), огранок на Светска банка, под поволни услови. „Добросостојбата на тие земји е неопходна за долгорочен просперитет на светпт. Три денешни сили – Кина, Индија и Јужна Кореја – се земји кои исто така профитирале од заеми од IDA“ потсетија од Светска банка. Оттамувелат дека тие три земји просперирале, ја истребиле есктремната сиромаштија и ги подобриле условите за живот. Земјите кои ги финансира IDA денес со меѓународна помош имаат потенцијал да го направат истото. Во некоиземји ситуацијата е уште покритична со степен на екстремна сиромаштија осум пати поголем од светскиот просек. Речиси 25% од населението во тие земји живее со помалку од 2,15 солари на ден, а 90% од луѓето во светот се соочени со глад или неухранетаост, а тоа главно е концентрирано во тие земји кои се наоѓаат во СупсахарскаАфрика или во Источна и Јужна Азија....

Владата на САД е еден од најголемите сопственици на криптовалути во светот, заедно со Обединетото Кралство и Германија, покажуваат податоците на Arkham. Arkham е крипто-известувачка платформа и претставува надзорна плоча која ги прикажува владите со најголем крипто-имот. Од Arkham велат дека САД, Обединетото Кралство и Германија се некои од најголемите земји во смисла на крипто-холдингот. Со новата алатка на Arkham за следење поединци можат во реално време да ја следат состојбата со криптовалутите и историјсата на трансакции за која било влада во светот. Според податоците, американската влада е најголем биткоин кит меѓу државите во светот кои ги следи Arkham и поседува дури 212.847 биткоини, вредни околу 15 милијарди долари според моменталните цени. Освен биткоини, американската влада има и околу 200 милиони долари во други криптовалути како што се етереум, и главните стабилни валути како USDC и тетер. Владата на Обединетото Кралство е на второ место со 61.245 биткоини, вредни околу 4,5 милијарди долари, а германската влада е на трето место со 49.858 биткоини вредни околу 3,5 милијарди долари. Објавувањето на овие податоци на Arkham е пресвртница во поглед на транспарентноста за имотите во криптовалути во сопственост нз држави....

Индустриското производство во февруари во Европската унија е зголемено за 0,7 отсто во однос на годинешниот јануари, откриваат новите податоци на Евростат. Најголем месечен раст е забележан во Ирска (3,8 отсто), Унгарија (3,5 отсто) и Словенија (3,3 отсто), објави Даница.хр. Најголем пад на индустриското производство во февруари забележа Хрватска, дури 4,6 отсто во однос на јануари. По нив следуваат Литванија со пад од три отсто и Белгија со пад од 2,7 отсто. Најголем пад на годишно ниво во однос на ланскиот февруари е забележан во Ирска, дури 36 отсто, Белгија (12,7) и Бугарија (8,4). Најголем раст е забележан во Шпанија (3,5 отсто), Словенија (2,8) и Данска (2,7). Добро ѝ оди и на Унгарија со раст од 1,3 отсто. Падот на индустриското производство на годишно ниво во февруари во однос на истиот месец лани во Хрватска изнесува 5,7 отсто. Во просек индустриското производство во цела Европска унија падна за 5,4 отсто. И на годишно ниво сме полоши од просекот....

Цените на златото продолжија да лебдат близу рекордно ниво откако се разгореа тензиите на Блискиот Исток, зголемувајќи ја привлечноста на златото како безбедно засолниште. Цените на златото достигнаа уште едно рекордно високо ниво на затворањето во понеделникот, при што најактивниот јунски договор за фјучерси на злато се зголеми за 0,37% до 2.383 долари за унца, при што некои велат дека се уште има простор за раст. „Неодамнешниот раст на златото беше потпомогнат од геополитичката тензија и се совпадна со рекордните највисоки вредности на берзанскиот индекс“, напиша Сити во белешката од 15 април. Побарувачката за безбедно засолниште се зголеми во услови на ескалација на тензиите на Блискиот Исток откако Иран истрела повеќе од 300 беспилотни летала и проектили директно кон Израел – од кои повеќето беа пресретнати, благодарение на израелскиот систем за воздушна одбрана „Железна купола“. Набљудувачите на пазарот внимателно ја следат потенцијалната одмазда на Израел. Значајна одмазда може да доведе до поширок конфликт, што пак ќе предизвика обновено купување злато, како и повисоки цени на нафтата и посилен американски долар, изјави за CNBC Бартош Савицки, пазарен аналитичар во фирмата за финансиски услуги Conotoxia fintech. CitiGold, кој ја задржува својата вредност како заштита од инфлација, обично има добри резултати за време на периоди на економска несигурност кога инвеститорите се оддалечуваат од поризични средства како што се акциите. Цените на шипката го достигнаа историскиот максимум од 2.448,80 долари за унца минатиот петок. Цените на златото на самото место се на највисоко ниво од почетокот на годината, искачувајќи се над 15% од почетокот на годината, благодарение на коктелот на фактори, вклучително нервози на глобалните централни банки, геополитички тензии и очекувања за намалување на каматните стапки од страна на Федералните резерви на САД. Цените на златото обично имаат обратна врска со каматните стапки. Како што паѓаат каматните стапки, златото станува попривлечно во споредба со средствата со фиксен приход, како што се обврзниците, што би донело послаб принос. Повисоката инфлација од очекуваната во март ги потисна пазарните очекувања за намалување на стапките во септември, при што сега се очекуваат две намалувања на стапките наместо три. И покрај тоа, аналитичарите остануваат оптимистични за изгледите на жолтиот метал, поттикнати од стабилната физичка побарувачка, како и неговата привлечност како геополитичка заштита. „Проектираме 3.000 долари за унца злато во следните 6-18 месеци“, велат аналитичарите на Citi, предводени од Аакаш Доши, шеф за истражување на стоки во Северна Америка. Финансискиот „долна цена“ на златото, исто така, се зголеми од околу 1.000 долари на 2.000 долари за унца, рече Citi. Голдман Сакс во петокот го нарече пазарот на злато „непоколеблив биков пазар“ и ја ревидираше нагоре целната цена за жолтиот метал од 2.300 долари за унца на 2.700 долари до крајот на годината....

Комерцијална банка, како општествено одговорна компанија, воведе тактилни платежни картички, кои ќе им помогнат, пред сѐ, на слепите лица и на лицата со оштетен вид полесно да ги идентификуваат и да ги разликуваат нивните платежни картички. Тактилните платежни картички, кои се разликуваат од постоечките по својот облик, денеска беа промовирани од Комерцијална банка во соработка со Националниот сојуз на слепи на Република Северна Македонија. Со тактилните картички Комерцијална банка придонесува за поголема инклузивност, еднакви можности и права на сите граѓани. Тактилните картички имаат посебни засеци, и тоа заоблен засек кај дебитните и квадратен засек кај кредитните платежни картички, со што можат лесно да се идентификуваат и разликуваат без користење на видот. Сите платежни картички издадени од Комерцијална банка постепено ќе бидат заменети со тактилни. Банката, во рамките на своите заложби за поголема безбедност и инклузивност на лицата со посебни потреби, овозможи и сите слепи лица да можат бесплатно до крајот на годинава да ја заменат постоечката дебитна и кредитна платежна картичка од Комерцијална банка со тактилна картичка. „Корисничкото задоволство е секогаш наш врвен приоритет. Со воведувањето на тактилните картички направиме уште еден чекор плус кон доближување на производите и услугите на Комерцијална банка до сите граѓани со цел непречено задоволување на нивните финансиски потреби. А, како дел од нашите заложби да создадеме поголема финансиска инклузивност и независност на слепите лица, овозможивме и бесплатна замена на нивните дебитни и кредитни картички со тактилни“, изјави д-р Никола Џамбазовски, Главен директор за продажба и развој и член на Управниот одбор на Комерцијална банка, на прес-конференцијата по повод промовирањето на тактилните картички. Претседателот на Националниот сојуз на слепи, Жарко Селковски, во име на сите членови изрази најискрено задоволство и благодарност кон Комерцијална банка за овој чекор. „Комерцијална банка е предводник во однос на инклузивноста и пристапноста на банкарските услуги за лицата со оштетен вид. Воведувањето тактилни платежни картички е значаен чекор напред во обезбедувањето еднакви можности за нашите членови и за сите лица со оштетен вид. Новите картички не само што ќе им обезбедат поедноставен пристап на слепите лица до нивните финансии, туку и значително ќе го подобрат нивниот секојдневен живот. Веруваме дека реализацијата на ваквите иницијативи не само што ќе го подигне степенот на свесност за потребите на лицата со оштетен вид во општеството, туку и ќе ги инспирира останатите компании да го следат нивниот пример и да се вклучат во создавањето поинклузивно општество за сите. Ова е уште еден доказ дека секој мал чекор, секое мало дело, го гради светот во кој сите сонуваме да живееме, свет посветен на различноста и исполнет со взаемно разбирање и соработка“, истакна Селковски. Комерцијална банка веќе започна со издавање тактилни картички од видот Visa Debit и Debit Mastercard World, а во наредниот период постепено и останатите видови картички од брендовите на Mastercard и Visa ќе станат тактилни. Тактилните платежни картички се континуитет на досегашните прилагодувања што ги обезбеди Комерцијална банка за поголема финансиска инклузивност и достапност на банкарските производи и услуги за слепите и слабовидните лица. Банката прифаќа факсимил како своерачен потпис, ја има адаптирано електронската банка за слепи лица, дозволува нејзини вработени да бидат сведоци за банкарски трансакции на слепи лица, врши достава на ПДФ документи по електронска пошта, а веб страницата kb.mk се придржува до WCAG 2.2 (Web Content Accessibility Guidelines), АА+ ниво, кои се меѓународни стандарди за уредување на веб содржини на начин пристапен за лица со попреченост. Исто така, Банката има реализирано и обуки за информирање на слепи лица за придобивките од користење електронско банкарство, работење со тековна сметка и отворање сеф, сѐ со цел оваа категорија на клиенти на полесен и поефикасен начин да стигнат до сѐ што им е потребно за нивните лични финансии....

Во пресрет на парламентарните избори, дел од партиите најавија во својата програма пензиска реформа и можност да се коригира возрасната граница за пензионирање во земјава. Во Македонија, во пензија се оди со навршени 64 години возраст за мажите, а за жените со 62 години, со можност да се продолжи до 64 години. Многу влади низ светот веќе сметаат дека 65 години е застарена возраст и сакаат да ја сменат старосната граница за пензионирање. Па така, Американците имаат право да добијат целосна пензија на 67-годишна возраст. Но, во некои европски држави, пензиските реформи не беа прифатени, па така во Франција имаше бројни штрајкови со цел да се оневозможи да се зголеми возраста на пензионирање над 65 години… Во Македонија, во пензија се оди со навршени 64 години возраст за мажите, а за жените со 62 години, со можност да се продолжи до 64 години. Секако дека не е доволно да се исполни возраста, треба да се имаат и најмалку 15 години работен стаж. Во пресрет на парламентарните избори, дел од партиите најавија во својата програма пензиска реформа и можност да се коригира возрасната граница за пензионирање во земјава. Споредено со земјите од регионот, во соседна Србија, условот за старосна пензија е мажите да имаат наполнето 65, а жените 63 години, при што е потребно да имаат минимум 15 години стаж на осигурување. Но, и кај нас и во соседна Србија, по пензионирањето, пензионерите се чувствуваат дека се подготвени за работа, постојат бројни можност да продолжат да работат хонорарно. Во Црна Гора, прагот на пензионирање е повисок, и тоа за мажите е 66 години возраст и минимум 15 години стаж, додека за жените 64 години и минимум 15 години стаж. Слично е и во Босна и Херцеговина, каде што се оди во пензија на 65 години возраст и со 20 години пензиски стаж или 40 години стаж без оглед на возраста. Хрватска ја врати возраста за одење во старосна пензија од 67 на 65 години откако граѓаните, пред неколку години, се изјаснија на референдум. Што се однесува за Албанија, во моментов тамошните закони предвидуваат мажите да заминат во пензија со 65, а жените со 61 година и осум месеци. Слична е состојбата и во земјите од ЕУ, каде што сè повеќе расте прагот на возраст кога треба да се замине во пензија. Во многу од државите, веќе не се оди во пензија на 65 години, особено што е зголемен и просечниот животен век, па се заминува во пензија по 67-годишна возраст. Но, во некои европски држави, пензиските реформи не беа прифатени, па така во Франција имаше бројни штрајкови со цел да се оневозможи да се зголеми возраста на пензионирање над 65 години. Во март годинава, компанијата „Блек рок“ го испратила своето годишно писмо до инвеститорите за крипто инвестиции, во кое извршниот директор Лери Финк дал предупредување до работниците да не се надеваат дека ќе се пензионираат во своите шеесетти. Според него, со оглед на глобалното зголемување на животниот век, слабеењето на системот за социјална заштита и наглото зголемување на трошоците за живот, пензионирањето на 65 години треба да биде возможно за повеќето луѓе. Анализите покажуваат дека во периодот од 2000 до 2019 година, глобалниот животен век се зголемил од 67 на 73 години, а до 2050 година, од ОН очекуваат дека секој шести човек во светот ќе има 65 или повеќе години. Како што старее населението така многу земји наскоро ќе ја достигнат точката каде што ќе имаат повеќе пензионери отколку нови работници. Таа точка може различно да се достигне во различни држави. Така, во Бразил до 2035 година, во Индија до 2048 година и во САД до 2053 година. Во современиот свет, ситуацијата драстично се менува, па затоа се поставува прашањето дали пензионирањето на 65 години е нереално и треба да се коригира. Според Гал Ветенштајн, виш истражувачки економист во Центарот за истражување за пензионирање на Бостонскиот колеџ, досега ова беше „груба проценка“ наменета да ги извади луѓето од работната сила на самиот крај од нивниот живот. Во САД, Medicare, федералната програма за здравствено осигурување, моментално е достапна само за возрасните постари од 65 години, но има исклучоци за помладите лица само доколку се со попреченост. Така, Американците имаат право да добијат целосна пензија на 67-годишна возраст. Многу влади низ светот веќе сметаат дека 65 години е застарена возраст и сакаат да ја сменат старосната граница за пензионирање. Американците се загрижени како да се обезбедат финансиски за полесно да се поминат пензионерските денови. Според пресметките, „магичната бројка“ за безгрижни пензионерски денови достигнала речиси 1,3 милиони долари. Тоа е богатство што повеќето не може да го заштедат додека не се наполнат шеесет години и не се приближува до она што може да го обезбеди пензијата. Токму овој недостиг на финансиски удобна возраст принудува многу работници ширум светот да останат на работа и по 65-годишна возраст. И експертите се согласуваат дека пензионирањето во шеесеттите е веќе сон. Кога станува збор за пензионирањето, според нив, сегашната 75-годишна возраст одговара на поранешните 65. Заклучокот на професорот Пери е дека тешко се применува поранешниот мултигенерациски метод на штедење, а тоа е да штедиме во нашите помлади денови за да имаме поудобна старост. Новото искуството од изминативе години покажува дека како што се зголемуваат трошоците за живот така секоја заштеда едноставно не обезбедува доволно сигурност во пензионерските денови, па затоа се работи и по 65. година од животот. Пензиските политики што ги поддржуваат луѓето во осумдесеттите и во деведесеттите, сега веќе не се актуелни. Затоа политиките што беа воспоставени некогаш за поддршка на пензионерите до крајот на нивниот живот, сега треба да се приспособат на современите околности....

Светската економија во иднина ќе се соочува со анемичен раст. Глобалниот раст на БДП до 2029 година ќе се задржи на неколку децимали над три отсто што е за околу еден отсто помалку од 20-годишниот просек пред пандемијата, предупреди Меѓународниот монетарен фонд. Во текот на пролетниот состанок на финансиските институции во САД, директорката на ММФ, Кристалина Георгиева истакнала дека мора повеќе да се направи на полето на продуктивноста....

Биткоинот се врати од својата најголема продажба во повеќе од една година, што е ран показател за претстојната нестабилност на пазарите на средства. Најголемата криптовалута напредуваше за 3,9 отсто на 64.400 долари во неделата наутро, откако претходно скокна за дури 8,3 отсто. Помалите монети како што се Polkadot и Uniswap добија повеќе од 10 проценти. Иран лансираше нападни беспилотни летала и проектили против Израел како очигледна одмазда за нападот во Сирија во кој загинаа високи ирански воени офицери, доведувајќи го конфликтот во регионот во опасна нова фаза. Бидејќи акцијата во Иран се случи додека повеќето пазари беа затворени, трговците со крипто се најдоа во невообичаена позиција да бидат меѓу првите што реагираа на голем геополитички настан. Повеќе инвеститори од вообичаено може да изберат да ги изразат своите ставови за пазарот преку крипто, Дејвид Лоант, шеф на истражување во FalconX. Додека Израел се подготвуваше за напад, тензијата им наштети на акциите во петокот и ги зајакна засолништата како што се обврзниците и доларот. Податоците од Coinglass покажуваат дека околу 1,5 милијарди долари големи крипто удели биле ликвидирани преку деривати во петокот и саботата, една од најтешките дводневни ликвидации во најмалку шест месеци. Во последните три дена беше целосно преоптоварен, што предизвика материјално влошување на цените на дигиталните средства, рече Ебтикар. Берзите на Блискиот Исток беа претежно во минус во неделата. Израелските акции се откажаа од претходните добивки за да се тргуваат малку пониски до 8:36 часот по лондонско време....

Вицепремиерот за економски прашања Фатмир Битиќи денеска преку статус на социјалните мрежи реагираше на прозивките од страна на функционерот на ВМРО-ДПМНЕ и претседател на Совет на Град Скопје, Трајко Славески. Битиќи во својата објава порача дека ветувањето на ВМРО-ДПМНЕ за наводно зголемување на пензиите може сериозно да го загрози Фондот за пензиско осигурување. „Вие и вашата партија сте познати само по движењето контра, и никогаш напред, сега доаѓате со бомбастично ветување кое многу лесно го прочитаа преку 334.000 пензионери, на кои им ветувате зголемување од 5.000 денари на пензиите без да кажете кога и во колкав временски период ќе се случи тоа зголемување. Ако навистина тоа планирате да се случи веднаш после изборите, тогаш тоа е како да сте ставиле динамит на „браната чии загуби на вода“ од 48% во 2016 ги сведовме на подносливи 32% во 2023, и сега вие ја барате довербата од граѓаните со ветување дека оваа брана веднаш после можното идно доаѓање на власт ќе ја кренете во воздух. П.С. Браната е алузија на фондот за ПИОМ“ порача Битиќи. Битиќи додаде и дека сите црни економски сценарија на ВМРО-ДПМНЕ се покажале како целосно неточни. „Подолу ви е графиконот кој ги демантира сите ваши јавни настапи откако Белиот Дворец и вашиот ментор кој избега во Будимпешта преминавте во опозиција во 2017 година, а јас ќе споменам само неколку од нив: Зголемувањето на платите врши силен инфлаторен притисок, неточно; платите ги изеде инфлацијата, неточно; зголемувањето на платите не ја следи продуктивноста, неточно; бизнисот нема да го издржи покачувањето на минималната плата, неточно“ пишува Битиќи....

На покана на Меѓународниот монетарен фонд (ММФ) и Централната банка на Франција, гувернерката Анита Ангеловска-Бежоска учествуваше на „Регионалниот форум за развој на капацитетите“, организиран од овие две институции, зборувајќи за позитивните достигнувања на нашата централна банка во сферата на транспарентноста, макроекономското моделирање и стрес тестирање на банкарскиот систем, за коишто поддршката од ММФ беше од исклучително значење. Нашата централна банка беше втора земја во светот која зема учество во пилот проектот за оценка на транспарентноста во однос на новиот Кодекс на транспарентност на ММФ донесен во 2020 година. „Високата усогласеност на практиките кои ги применува централната банка со предвиденото во Кодексот, е значајна потврда за заложбите на нашата институција за високо ниво на транспарентност и отчетност. Во изминатиот период продолживме да ја унапредуваме комуникацијата и транспарентноста во работењето, коешто ја зголемува ефективноста на монетарните мерки, а истовремено придонесува и за кредибилитетот на институцијата во јавноста, коешто беше констатирано и во самиот извештај на ММФ”, истакна гувернерката Ангеловска-Бежоска. Како добар пример на соработка помеѓу ММФ и Народната банка беше посочен и макроекономскиот модел кој се користи во процесот на донесување на монетарни одлуки, а беше создаден преку заеднички напори на Народната банка (Дирекцијата за монетарна политика и истражување) и експертски тим на ММФ. „Покрај поддршката во макроекономското моделирање, ММФ обезбеди и долгогодишна поддршка во надградување на оперативната монетарна рамка, вклучително и во изминативе неколку години. Имајќи ги во предвид препораките на ММФ, Народната банка тековно работи на посеопфатни промени на монетарната рамка. Ова е особено важно, имајќи ги предвид структурните карактеристики на македонската економија, но и динамичните промени на економските и финансиските услови, коешто бара иновативен и приспособен пристап при спроведување на монетарната политика“, порача гувернерката Ангеловска-Бежоска. Народната банка и ММФ остваруваат долгогодишна успешна соработка која покрива широк опсег на важни области на централното банкарство. Придобивките од оваа соработка се бројни, во смисла на постојано надоградување на вештините и знаењето на вработените и зајакнување на капацитетот за ефективно исполнување на мандатот и одговорностите на централната банка....

Регулаторната комисија за енергетика денеска ќе одлучува за новите цени на нафтените деривати. Согласно последната одлука на РКЕ, сите горива поскапеа. За еден денар поскапе ЕУРОСУПЕР БС-98, за 1,5 денари се зголеми цената на ЕУРОСУПЕР БС-95. За два денари поскапе дизелот и Екстра лесното масло за домаќинство. Ова се моменталните цени на горивата: – Моторен бензин – ЕУРОСУПЕР БС – 95 – 86,50 (денари/литар) – Моторен бензин – ЕУРОСУПЕР БС – 98 – 88,50 (денари/литар) – Дизел гориво – ЕУРОДИЗЕЛ БС (Д-Е V) – 78,00 (денари/литар) – Масло за горење – Екстра лесно 1 (ЕЛ-1) – 77,00 (денари/литар) – Мазут М-1 НС – 45,173 (денари/килограм)...

Начинот на управување со кредитниот ризик е пропишан со новиот Правилник кој е донесен од Министерството за финансии и кој е основа за системска контрола во работењето на финансиските друштва. Финансиските друштва коишто работат на територијата на државата од почетокот на овој месец имаат обврска да воспостават систем за управување со кредитен ризик за идентификување, мерење, контрола и следење на кредитниот ризик којшто вклучува меѓу другото процедура за процена на кредитната способност, како и процедура за идентификација и ажурирање на податоците на клиентите, соопштуваат од Министерството за финансии. Начинот на управување со кредитниот ризик е пропишан со новиот Правилник кој е донесен од Министерството за финансии и кој е основа за системска контрола во работењето на финансиските друштва. Со примена на Правилникот се оневозможува финансиското друштво да одобри кредит на барател кој не е кредитоспособен, односно финансиското друштво пред склчување на договорот за кредит треба да ја процени кредитната способност на барателот на кредит врз основа на информации од страна на барателот и релевантна надворешна база на податоци. Доколку од проценката на кредитната способност финансиското друштво утврди дека вкупните месечни обврски на барателот на кредит надминуваат 70% од неговите вкупни месечни приходи, финансиското друштво нема да може да одобри нов кредит. На овој начин ќе се спречи презадолженоста на граѓаните. Покрај проценувањето на кредитната способност, со Правилникот се обезбедува поголема заштита на потрошувачите на услугите на финансиските друштва од злоупотреба на личните податоци, на начин што се доуредува постапката по која финансиските друштва треба да вршат идентификација и ажурирање на податоците на клиентите и кредитобарателите. Финансиското друштво при идентификација треба да обезбеди податоци од клиентот наведени во Правилникот коишто стануваат дел од кредитното досие и истите задолжително се наведуваат и во апликацијата за кредит, како и во договорите за потрошувачки кредит. Притоа, финансиските друштва нема да можат да одобрат потрошувачки кредит по електронски пат на физичко лице доколку кој било податок во апликацијата или доставените докази се разликува од податоците коишто се дел од кредитното досие. Воспоставувањето на системот за управување со кредитен ризик, пропишан со овој Правилник, произлегува од последните измени и дополнувања на Законот за финансиските друштва, кои беа донесени со цел поголема заштита на граѓаните кои ги користат услугите на финансиските друштва и зголемување на довербата во финансиските друштва. Во таа насока со Законот се постави максимален износ на сите трошоци поврзани со кредитот, се укина можноста за земање кредит за затворање на претходно доспеан кредит во исто финансиско друштво, се укина можноста трговските друштва што поседуваат дозвола или лиценца согласно Законот за игрите на среќа и за забавните игри да можат да бидат кредитни посредници на финансиско друштво, односно да нудат кредитни производи. Со Законот се зајакна и надзорот врз работењето на финансиските друштва, како и регулаторната рамка за работење на финансиските друштва со цел тие да претставуваат сериозни финансиски институции на пазарот- стои во соопштението....

Источниот регион доби нов лик, буквално нема патен правец кој не е реконструиран изминативе години. Министерството за транспорт и врски во континуитет работи на модернизација на регионалната, но и локалната патна инфраструктура во сите општини, истакна министерот за транспорт и врски, Благој Бочварски, кој беше во работна посета на општина Кочани. Министерот Бочварски изврши увид во реконструкција на локалната улица Борис Трајковски, која се реализира со проектот за поврзување со локални улици и патишта преку Министерството за транспорт и врски за која се инвестираат 12 милиони денари. Во општина Кочани преку Министерството за транспорт и врски се инвестира 1 милион евра за реконструкција на пет локални улици. „Нашите одлуки носат посакувани резултати за граѓаните, а тоа се подобри услови за живот и подобар животен стандард. Тука во Кочани инвестираме 1 милион евра за подобрување на локалната патна инфраструктура, а денеска извршивме увид во улицата Борис Трајковски каде инвестираме 12 милиони евра. Сакам да најавам дека веднаш по завршување на оваа улица, продолжуваме и со реконструкција на улицата Гоце Делчев, тука во централното градско јадро, инвестиција од 15 милиони денари. Претходно во Кочани ги реконструиравме улиците Тодосија Паунов, Гошо Викентиев и Радо Кратовче со што значително ги подобривме сообраќајните решенија и улици низ градот. Покажавме подотвеност и одговоривме на барањата на граѓаните од Кочани. Тука сме да даваме поддршка и да ја оправдаме довербата која токму тие ни ја даваат.“ – изјави министерот Бочварски. Преку овој проект Министерството за транспорт и врски директно инвестира средства во висина од 70 милиони евра во општините, а до сега реконструиравме над 180 локални улици и патишта во преку 60 општини низ државата. При денешната посета на општина Кочани, министерот изврши увид и во социјалната зграда од каде најави распределување веднаш после изборниот процес....

Европската комисија започна нова истрага за субвенциите што ги добиваат кинеските производители на турбини наменети за ветерни електрани во Европа, пренесува „Reuters“. Се очекува тоа да биде објавено во говорот на еврокомесарката за конкуренција, Маргрете Вестагер, кој ќе го одржи во вторник во Принстон и кој веќе го дистрибуира ЕК. Истрагата особено ќе влијае на условите за развој на ветерни електрани во Шпанија, Грција, Франција, Романија и Бугарија. На хартија, Европската унија (ЕУ) ја гледа Кина како партнер во борбата против климатските промени. Сепак, комерцијалната реалност кажува поинаква приказна. Пекинг реагира на слабата домашна побарувачка со големи владини субвенции и тоа е совршен рецепт за прекумерен капацитет, од електрични возила до соларни панели, исто како што ЕУ ја става зелената транзиција на врвот на својата политичка агенда. Европа некогаш беше лидер во обновливите извори на енергија, но брзиот развој на секторот во Кина од 2018-та година предизвика милијарди загуби за водечките играчи во индустријата за енергија од ветер. Компаниите драстично ги намалија трошоците, вклучително и данската „Vestas“ и германска „Siemens Gamesa“. ЕУ се обидува да ја избегне грешката што ја направи минатата деценија, кога кинеските производители на соларни панели речиси ги убиваа своите европски конкуренти. Денешната игра за турбините на ветер навистина им е „премногу позната“ на европските политичари, коментира еден дипломат на ЕУ кој сакаше да остане анонимен. Годините на неактивност на внатрешната индустриска политика на ЕУ и политиката на зелена технологија на отворени врати го преплавија европскиот пазар со кинески соларни панели и покрај загриженоста за материјалите кои потекнуваат од западната провинција Ксинџијанг, каде што ОН открија кршење на човековите права против заедницата на Ујгурите. И тука доаѓа следната голема работа: електрични возила. Незакочен од тековната истрага на Европската комисија (ЕК) за државните субвенции за електрични автомобили од кинеско производство, кинескиот министер за трговија Ванг Вантао ги увери директорите на кинеските компании за електрични автомобили дека нивните придобивки на пазарот се заслужени. „Брзиот развој на кинеските EВ компании не зависи од конкурентската предност благодарение на субвенциите, туку од одржливите технолошки иновации, сеопфатните индустриски и синџири на снабдување и целосната конкуренција на пазарот“, коментираше Ванг на состанокот со директорите. Поголема загриженост за ЕУ ​​е обидот на Пекинг да го зајакне своето економско партнерство со Русија, бидејќи војната на Москва против Украина ја продлабочува нејзината изолација од Западот. Кинескиот министер за надворешни работи Ванг Ји во вторникот коментираше со неговиот руски колега Сергеј Лавров дека двете земји „поактивно ќе бараат точки на конвергенција за интересите на нашите две земји“ и „ќе ги здружат силите за да обезбедат стабилност за глобалните индустриски синџири на снабдување“. Ова е во спротивност со геополитичката игра на ЕУ. Во својот говор во Принстон, Вестагер се очекува да ја претстави идејата за поширока употреба на т.н. проценки на веродостојноста. Овие критериуми, како што се очекува да наведе комесарот за конкуренција на ЕУ, треба да вклучуваат сајбер безбедност, безбедност на податоци, работнички права и еколошкиот отпечаток. Според прелиминарните тестови, Вестагер ќе каже дека ЕУ треба да заземе посистематски пристап, истражувајќи го секој случај поединечно. „И треба да го направиме тоа пред да биде предоцна. Не можеме да дозволиме она што се случи со соларните панели да им се случи на електричните возила, турбините на ветер или критичните полупроводници“, вели Вестагер. Кина сочинува повеќе од половина од глобалниот пазар на турбини на ветер. Според една проценка, за четири години пазарниот удел на Кина во однос на глобалните инсталации порасна од 37% на повеќе од 55% во 2022-ра година. Насоката на движење е спротивна за европските компании, чиј удел е намален од 55% на 42% за истиот период. Постои „многу реален ризик дека проширувањето на енергијата на ветерот ќе биде направено во Кина, а не во Европа“, се вели во изјавата за „Politico“ од трговската организација со седиште во Брисел, „WindEurope“. Тоа е благодарение на субвенциите на кинеската влада, велат експертите. „Кинескиот ветерен парк е корисник на директни и индиректни субвенции низ целиот синџир на вредност“, рече Џозеф Вебстер, виш соработник во Глобалниот енергетски центар на Атлантскиот совет. Истрагата за турбините на ветер ќе биде под регулативата на ЕУ за странски субвенции, која ѝ овозможува на ЕК да процени дали дозволуваат компаниите да наддаваат прекумерно на јавните тендери....

Европскиот совет денеска во крајна фаза ја одобри ревизијата на Директивата за единствена дозвола за работа и престој во ЕУ за државјаните на земји кои не се членки на Унијата, со која се утврдува административната процедура за добивање на документот и се одредени правата кои ги имаат работниците од трети држави. Целта на измените е да се привлечат стручно оспособени и талентирани кадри кои и се потребни на ЕУ и воедно да се надминат некои од недостатоците во однос на легалната миграција во Унијата. Со нив се скратува процедурата за аплицирање за дозволата и се зајакнуваат правата на работниците од странство. Согласно ревидираната Директива, надлежните органи треба да ја издадат дозволата или да го одбијат барањето за нејзино издавање во рок од три месеци од поднесувањето на пополнетата апликација. По исклучок, во случај на „сложени апликации“ овој краен рок може да биде продолжен за дополнителни 30 дена. Новина во Директивата е што лицата кои ќе добијат единствена дозвола ќе можат да го сменат работодавачот, кој бил основа за нејзино издавање, но за тоа треба да ги известат властите. На државите членки им се остава можност на национално ниво да регулираат минимален период во кој странскиот работник мора да работи кај работодавач кој бил гарант за издавање на дозволата. Со ревизијата се воведуваат и правила доколку странските работници што поседуваат единствена дозвола за работа и престој во ЕУ останат без работа. Ним им се дозволува да останат на територијата на земјата членка на која се наоѓаат најмногу три месеци во периодот на важност на дозволата или најмногу до шест месеци доколку документот е одобрен пред повеќе од две години. Изменетата Директива ќе стапи во сила на 20-тиот ден по нејзиното објавување во Службениот весник на Европската Унија. Земјите членки на ЕУ ќе имаат рок од две години да ги вметнат одредбите од Директивата во своите национални законодавства....

На почетокот на овој месец, Бајден најави мерки за олеснување на студентскиот долг од кои ќе имаат корист најмалку 23 милиони Американци. Ова е клучно прашање за младите гласачи, чија поддршка му е потребна на демократскиот претседател пред изборите во ноември. Бајден минатата година вети дека ќе најде други начини за борба против студентскиот долг, откако Врховниот суд во јуни го блокираше неговиот поширок план за отпишување долг од 430 милијарди долари....

Приходите наплатени од Царинската управа (ЦУ) во првото тримесечје годинава изнесуваат 28,7 милијарди денари, што е 1,9 милијарди денари или седум проценти повеќе во однос на истиот период минатата година, соопшти денеска ЦУ. Според директорот на Царинската управа Стефан Богоев, резултатите покажуваат зголемување на ефективноста на Царината. Растот на царинските приходи значи поголеми приливи во Буџетот, односно повеќе пари за изградба на патишта, училишта, болници. Ова е нашата цел, која како што покажуваат резултатите, ја остваруваме, вели Богоев во пишана изјава. Остварените резултати, наведува Богоев, значат поголема ефикасност на институционалните капацитети во наплатата на приходи, подобрување на услугите и сузбивање на корупцијата. Приходите од ДДВ при увоз во првото тримесечје годинава изнесуваат 17,9 милијарди денари, или за 4,6 проценти повеќе во однос на истиот период минатата година, приходите од царина се зголемени за 14 проценти, приходите од акциза од енергенти се зголемени за 12,5 проценти, приходите од акциза од алкохол и алкохолни пијалоци за 8,3 проценти, додека од тутунски производи за 6,3 проценти. Наплатата на данок на моторни возила во однос на минатата година е зголемена за 153,7 милиони денари или за 33,9 проценти, споредено со првото тримесечје минатата година. -Во последната анкета на Советот на странски инвеститори Царинската управа е орган од чија работа инвеститорите се најмногу задоволни, наведува ЦУ во соопштение....

Фондот за иновации и технолошки развој денеска го објави јавниот повик „Ваучери за иновации за Западен Балкан”, со кој вкупно 240 илјади евра ќе се доделат за поттикнување на соработката помеѓу академската заедница со домашните, мали и средни компании, во насока на поддршка на научно истражувачки проекти кои ќе придонесат кон зголемување на иновативноста и конкурентноста на бизнисите. Пилот програмата „Ваучери за иновации за Западен Балкан“ ја реализира Фондот за иновации и технолошки развој како дел од европскиот проект „Policy Answer” (Одговори за јавните политики – креирање, спроведување и поддршка на политиките за истражување и развој на Западен Балкан), во кој Фондот ја доби главната улога во пилотирање на мерки за поддршка за истражување, развој и иновации во сите економии од Западен Балкан. Проектот е финансиран од програмата Хоризонт Европа на Европската Комисија. Главен критериум за подобност за прекураничката соработка е апликантот и давателот на услугата мора да бидат од две различни економии на Западен Балкан. На јавниот повик можат да аплицираат: правни деловни субјекти регистрирани како микро, мали или средна компанија во која било од економиите на земјите од Западен Балкан, инкорпориран според соодветниот актуелен Закон за трговски друштва на земјите од Западен Балкан и регистриран во која било агенција за регистрација на бизниси на земјите од Западен Балкан и лоциран во земјите од Западен Балкан. Иновациските ваучери ќе можат да се искористат за покривање на 80% од вкупните трошоци на високо образовните институции, во износ од 8.000 евра без данок на додадена вредност (ДДВ). Останатиот дел од 20 отсто е учество на компанијата, корисник на услугите од факултетите. Доделените Ваучери за иновации примателот треба да ги искористи во период до девет месеца од датумот на потпишување на договорот. Средствата од ваучерите ќе можат да се искористат за пренос на научно, технолошко или иновативно знаење што е ново за компанијата или за решавање на техничко/технолошки проблем што ќе го идентификува компанијата, односно за: развој на нови или подобрување на постоечките производи, процеси или услуги, доказ за концепт, физибилити студија, производство на лабораториски прототипови, производство на демонстративни прототипови, различни видови тестови, валидизација на технологијата, валидизација на нови или подобрени производи, процеси или услуги, развој и воведување на специјален софтвер за производ или процес, како и ИПР и трансфер на технологија. Рокот за аплицирање на повикот за „Ваучери за иновации” е најдоцна до 26 Јуни 2024 година, до 16:00 часот. Аплицирањето е исклучиво електронски, преку веб страната на ФИТР: https://shorturl.at/qwD17...

КБ пакетите на Комерцијална банка нудат сѐ што им треба на твоите лични финансии и, секако, по пониски цени од редовните. Зависно од твоите потреби, можности и желби, може да избереш КБ Стандард, КБ Плус или КБ Бонус. КБ пакетот го користиш секој ден, а го плаќаш еднаш месечно, и тоа во симболичен износ. Ако сакаш да си ја зголемиш финансиската слобода, сѐ почнува со формирање добри финансиски навики или напуштање на застарените. Во светот на финансиите дефинитивно има многу можности кои ќе ти помогнат да ги дотераш личните финансии така како што најмногу ти одговара. Можеш да започнеш веднаш и може да започнеш, на пример, со избор на пакет банкарски производи и услуги затоа што така ќе добиеш повеќе производи и услуги за помалку пари. Зошто пакетот банкарски производи и услуги е добар избор кога сакаш твоите финансиски навики да тргнат на подобро? Затоа што ќе добиеш современо банкарство во еден пакет по пониска цена од редовните што ги плаќаш кога поединечно користиш, на пример, платежна сметка, дебитна или кредитна картичка, електронско и мобилно банкарство… И затоа што ќе добиеш понуда на производи и услуги за да ги задоволиш твоите финансиски потреби и твоите желби и планови согласно твоите можности и твоите цели. КБ пакетите на Комерцијална банка нудат сѐ што им треба на твоите лични финансии и, секако, по пониски цени од редовните. Зависно од твоите потреби, можности и желби, може да избереш КБ Стандард, КБ Плус или КБ Бонус. КБ пакетот го користиш секој ден, а го плаќаш еднаш месечно, и тоа во симболичен износ. КБ Стандард ти ги нуди најважните банкарски услуги за секој ден: платежна сметка во денари и во девизи, увид, плаќања и бесплатни известувања преку Интернет банка и мБанка, бесплатна Visa или Mastercard дебитна картичка, лесни и брзи плаќања со Google Pay и Garmin Pay, отворање траен налог без надомест, можност за дозволено пречекорување во висина на две плати и можност за наменско дозволено пречекорување за плаќање на рати без камата со дебитна картичка. Целиот пакет ќе те чини само 70 денари месечно. КБ Плус е навистина паметен избор кога сакаш плус поволности. Со него добиваш платежна сметка во денари и во девизи, увид, плаќања и бесплатни известувања преку Интернет банка и мБанка, три бесплатни електронски налози кон правни лица со сметки во Комерцијална банка, бесплатна Visa или Mastercard дебитна картичка, бесплатна обнова на дебитната картичка, лесни и брзи плаќања со Google Pay и Garmin Pay, отворање траен налог без надомест, можност за дозволено пречекорување во висина на две плати, можност за наменско дозволено пречекорување за плаќање на рати без камата со дебитна картичка и три бесплатни проверки во месецот на состојба преку банкомат на Банката. Овој пакет ќе те чини 120 денари месечно. КБ Бонус ти овозможува остварување на твоите желби со бонус придобивки. Покрај редовните услуги, како што се платежна сметка во денари и во девизи, увид, плаќања и бесплатни известувања преку Интернет банка и мБанка, бесплатна Visa или Mastercard дебитна картичка, лесни и брзи плаќања со Google Pay и Garmin Pay, отворање траен налог без надомест, можност за дозволено пречекорување во висина на две плати и можност за наменско дозволено пречекорување за плаќање на рати без камата со дебитна картичка, со КБ Бонус добиваш уште повеќе – неограничен број на проверка на состојба преку банкомат на Комерцијална банка, пет бесплатни електронски налози кон правни лица со сметки во Банката, бесплатна обнова на дебитната картичка и бесплатна промена на ПИН. Сите овие поволности ќе те чинат 190 денари месечно. Секој КБ пакет може да го активираш со едноставно пополнување барање во најблиската експозитура на Комерцијална банка. Доколку немаш сметка во Комерцијална банка, можеш да ја отвориш онлајн на лесен и брз начин со електронска идентификација преку OneID, а пакетот може да го активираш при подигање на дебитната картичка во избраната експозитура. За добар старт на добрите финансиски навики корисно е да се имаат овие информации затоа што КБ пакетите навистина ги прават твоите лични финансии одговорни и безгрижни, ги збогатуваат твоите можности и едноставно се вклопуваат во сечиј животен стил....

Цените на златото се искачија на највисоко ниво во петокот, бидејќи купувањата на централните банки во услови на геополитички тензии го задржаа моментумот за жолтиот метал, додека силните економски податоци на САД не успеаја да ја намалат неговата привлечност. Спот златото се зголеми за 0,5% на 2.384,34 долари за унца заклучно со 03:45 GMT. Златните шипки достигнаа рекордно високо ниво од 2395,29 претходно на седницата. Фјучерсите на американското злато се зголемија за 1,2% на 2.401,80 долари. „Една работа што дефинитивно го исполнува купувањето злато од централните банки се војните што се случуваат низ целиот свет, ако погледнете низ историјата тоа секогаш се случувало бидејќи златото е безбедно засолниште“, рече аналитичарот на ACY Securities, Лука Сантос. И покрај неодамнешните жешки податоци за инфлацијата и силниот извештај за работни места во САД минатата недела, кои поттикнаа повеќе прашања за изводливоста на намалување на стапките оваа година, шипката е подготвена за четврта по ред неделна добивка и е зголемена за повеќе од 15% за годината. „Очекуваме цената на златото да порасне во следните два месеци. Од техничка перспектива, овој пораст е резултат на надминувањето на цените на златото од рекордниот период на консолидација од 42 месеци. Тоа е како спирална пружина која сега е ослободена“, рече Винсент Тај, шеф на продажба кај трговецот Silver Bullion. Повисоките каматни стапки ја намалуваат привлечноста на чувањето злато што не носи принос. На друго место, Европската централна банка ги задржа каматните стапки на рекордно високо ниво, но сигнализираше дека може да започне со намалување уште во јуни. Спот цената на среброто порасна за 1% на 28,75 долари за унца, достигнувајќи го највисокото ниво од февруари 2021 година. „Како и со минатите поскапувања на благородните метали, среброто ќе го надмине златото штом ќе избие. Веќе гледаме купувачи кои знаат за ваквото однесување да се редат за среброто во последниве месеци“, рече Тај. Платината поскапе за 0,7% на 986,65 долари, а паладиумот за 0,1% на 1.049,83 долари. Сите три беа на пат за неделна добивка....

Аплицирање и добивање извештај од Кредитниот регистар дигитално е услуга којашто е достапна за граѓаните 24 часа, седум дена во неделата, на македонски и на албански јазик. За да ја ползуваат оваа услуга, граѓаните треба да отворат свој профил на uslugi.gov.mk . Услугата од Кредитниот регистар се добива бесплатно и преку дигиталниот канал, и со физичко поднесување барање до Архивата на Народната банка, наведува директорот на Дирекцијата за вонтеренска супервизија и лиценцирање, Илија Андовски, во изјава за „Само прашај“, проект на Институтот за комуникациски студии. Андовски објаснува дека извештајот од Кредитниот регистар содржи податоци за моменталната состојба на долгот на граѓаните, податоци за просечната категорија ризик определена од страна на секоја од банките каде што граѓанинот има кредити, дали некаде се јавува како гарант или жирант и исто така дали некоја банка за него има пријавено отпишано побарување. Податоците во извештајот се со последната расположлива состојба којашто ја има Народната банка. „Досега овој извештај можеше да се добие единствено преку поднесување барање лично во просториите на Народната банка. Заради поедноставување на начинот на добивање на оваа услуга, Народната банка овозможи и нов канал и тој е сега достапен преку националниот портал на услуги uslugi.gov.mk“, вели Андовски. Кредитниот регистар претставува база на податоци во која банките и штедилниците, на редовна месечна основа, ги пријавуваат изложеностите за сите свои клиенти, правни и физички лица во Народната банка. Народната банка ги користи податоците од Кредитниот регистар за супервизорски цели за анализа на кредитниот ризик на кој се изложени банките и штедилниците. Банките и штедилниците, пак, ги користат овие податоци во процесот на определување на кредитната способност на своите нови или постојни клиенти....

Граѓаните преку буџетот се најголеми финансиери, покажуваат финансиските извештаи кои Државниот завод за ревизија ги објави за приходите и расходите на 42 партии, заради подобар увид во управувањето со јавните средства. Според овие извештаи, политичките партии главно се финансираат од буџетски средства од државата, но и од членарина, подароци, донации и „други извори“. Според извештајот , опозициската ВМРО-ДПМНЕ лани имала приходи од 104 милиони денари. Најмногу пари заработила од државата, односно граѓаните – 97 милиони денари, владејачката СДСМ лани остварила приходи од 119 милиони денари, кои се зголемени споредено со претходната година. Приходи од 156 милиони денари минатата година остварила ДУИ, 105 милиони денари се пренесени од претходната година, 2 милиони денари се од камати, 1 милион денари од членарина, а 1,5 милиони денари се од донации. Алијанса за Албанците имала приход од 23 милиони од кои 17 милиони од Буџетот. Граѓаните преку буџетот се најголеми финансиери на партиите, покажуваат финансиските извештаи кои Државниот завод за ревизија ги објави за приходите и расходите на 42 партии, заради подобар увид во управувањето со јавните средства. Според овие извештаи, политичките партии главно се финансираат од буџетски средства од државата, но и од членарина, подароци, донации и „други извори“. Според извештајот на ДЗР за финансиското работење на партијата, опозициската ВМРО-ДПМНЕ лани имала приходи од 104 милиони денари. Најмногу пари заработила од државата, односно граѓаните – 97 милиони денари, пари кои ѝ следуваат по закон и кои ги добива секоја партија. Од донации има 3,7 милиони денари. Од донаторите најголем е фирмата за одржување на хигиена – Лувак 2020, која донирала 800 илјади денари. Останатите се приватни лица, пратеници и партиски функционери кои издвоиле од 25 до 216 илјади денари. Меѓу донаторите се и функционери на партијата како Антонио Милошоски, Миле Лефков, Игор Јанушев … Партијата лани имала расходи од 98 милиони, од кои за реклами и пропаганда потрошила 6,5 милиони денари, а 6 милиони за камати. Годината ја завршува со нето-вишок од 6 милиони, што е 4 милиони повеќе отколку минатата година. Владејачката СДСМ лани остварила приходи од 119 милиони денари, кои се зголемени споредено со претходната година, покажува извештајот за финансиското работење на партијата, објвен од ДЗР. Од нив 2,9 милиони се од членарина, подароци, донации и друго, а над 88 милиони денари се приходи од други извори. Над 17 милиони потрошиле за реклама, пропаганда и репрезентација, 5 милиони за транспорт, исто толку за енергија, или вкупно – 40 милиони. Бележи нето-добивка од 53 милиони што е двојно повеќе од лани. Владејачката ДУИ лани остварила приходи од 156 милиони денари. Како што покажува извештајот на Државниот завод за ревизија, 105 милиони денари се пренесени од претходната година, 2 милиони денари се од камати, 1 милион денари од членарина, а 1,5 милиони денари од донации. Меѓу подарежливите донатори е лидерот Али Ахмети со 36 илјади денари, додека техничкиот премиер Талат Џафери дал 15 илјади. Лани партијата за реклами потрошила 2 милиони денари, изнајмиле простор и опрема за милион и 600 илјади, исто толку дале за камати, а во графата други финансиски трошоци впишале 7 милиони денари. Алијанса за Албанците имала приход од 23 милиони – 17 милиони од Буџетот, 2 од членарина, еден и пол од донации. Најмногу потрошила за поправки – 3 милиони и 600 илјади, потоа за комунални услуги и 1 милион за реклами. Државата на Левица ѝ доделила 14 милиони, на ГРОМ 8 милиони, а по 4 милиони добиле партиите Твоја, ТМРО и други....

Управниот совет на Европската централна банка (ЕЦБ) денеска одлучи да ги задржи трите клучни каматни стапки на ЕЦБ непроменети. Како што е објавено на веб-страницата на ЕЦБ, каматната стапка на главните операции за рефинансирање и каматните стапки на маргиналната кредитна линија и депозитната линија ќе останат непроменети на ниво од 4,50 отсто, 4,75 отсто и 4,00 отсто. Се додава дека добиените информации во голема мера ја потврдија претходната оценка на Управниот совет за среднорочните изгледи за инфлацијата. „Инфлацијата продолжи да паѓа, предводена од пониската инфлација на цените на храната и суровините. Повеќето мерки за базичната инфлација се намалуваат, растот на платите постепено се забавува, а бизнисите апсорбираат дел од порастот на трошоците за работна сила во својот профит. Условите за финансирање остануваат рестриктивни и минатите зголемувања на каматните стапки и дополнително оптоварување на побарувачката, што помага да се намали инфлацијата. Но, домашните ценовни притисоци се силни и ја одржуваат високата инфлација на цените на услугите“, соопшти ЕЦБ. Управниот совет соопшти дека е решен да обезбеди навремено враќање на инфлацијата на среднорочната цел од 2 отсто. Тој смета дека клучните каматни стапки на ЕЦБ се на нивоа што даваат значителен придонес во тековниот процес на дезинфлација. „Идните одлуки на Управниот совет ќе обезбедат каматните стапки да останат доволно рестриктивни онолку долго колку што е потребно. Доколку ажурираната оценка на Управниот совет за изгледите за инфлацијата, динамиката на базичната инфлација и силата на преносот на монетарната политика дополнително би ја зголемиле неговата увереност дека инфлацијата продолжува да се приближува до целната вредност, би било соодветно да се намали сегашното ниво на монетарните политички ограничувања“, се вели на веб-страницата на ЕЦБ....

Годишната стапка на инфлација во Кина се намали од февруарските 0,7 отсто на 0,1 отсто во март, објави денеска Националното биро за статистика на Кина. Пазарите очекуваа малку повисока мартовска инфлација во Кина од 0,4 отсто на годишно ниво. Цените на храната во Кина се намалија за 2,7 отсто на годишно ниво, додека цените на непрехранбените производи пораснаа за 0,7 отсто. Годишна инфлација од 1,8 отсто е забележана во образованието, облеката поскапе за 1,6 отсто, а цените за здравствените услуги се зголемија за 1,5 отсто. Годишната стапка на базичната инфлација во Кина во март се намали од февруарските 1,2 отсто на 0,6 отсто, се додава во извештајот. Според „Саут Чајна Морнинг Пост“, новите податоци укажуваат дека на Кина сè уште ѝ се заканува дефлација, а експертите сметаат дека Пекинг треба да ја коригира својата економска политика поради недоволната побарувачка во земјата....

Македонија се закотви на дното од земјите во регионот. Со раст од 1 отсто во 2023 година e позади пеете земји во западен балкан, а на дното со раст од 2,5 проценти ќе бидеме и годинава според проекциите. Пред нас се Босна и Херцеговина, Србија, Косово, Албанија и Црна Гора Извештај Светска Банка за Западен Балкан Држава 2023 2024 Црна Гора 6.0 3.4 Косово 3.1 3.7 Албанија 3.3 3.3 Србија 2.5 3.5 Босна и Херцеговина 1.9 2.6 Македонија 1.0 2.5 Од Светска Банка укажуваат и на високиот дефицит кој е најголем и изнесува 5,2 отсто од БДП за 2023 година, а минатогодиошниот раст се должи на нерелизиран извоз и мали залихи на компаниите, а исто и на помалата потрошувачка заради високите цени. Од банката посочуваат дека треба да има структурни мерки, а не замрзнување на цени кои во суштина не ја решаваат инфлацијата Инфлацијата се проектира на 3 отсо, но се уште се гледаат ризици, а еден од нив е и зголемувањето на платите повеќе од продуктивноста. Светска банка апелира да се работи на домашното производство за да се намали увозот. Економскиот раст бил забавен во сите земји од Западен Балкан, а најмногу кај државите кои се трговски врзани со земјите Западна Европа Пооптимистички се очекувањата за 2025 година кога бројките би се вратиле на ниво пред Ковид кризата. Препорака за сите власти остануваат структурните реформи....

Стратегиски инвеститор во енергетиката ѝ треба на Македонија само за реализација на проектот „Вардарска Долина“, сите други позначајни енергетски објекти Македонија мора сама да ги изгради со сопствени средства затоа што Македонија мора постојано да го зајакнува својот енергетски суверенитет со постојан пораст на сопственото производство на електрична енергија. За капиталната линиска инфраструктура: Потребни се итни големи инвестиции во енергетиката Енергетиката во земјава со децении е занемарувана, не е изграден ниту еден грандиозен енергетски капацитет. За повеќе од три децении независност, државата изградила нешто меѓу 140 и 150 мегавати. Сѐ друго што е изградено во енергетскиот сектор, се приватни инвестиции од приватниот сектор. Наедно, државата е увозно зависна и троши милиони евра за да набави струја. За енергетскиот сектор често се вели дека е крвотокот на секое стопанство. Но тој исто така е и двигател на стопанскиот развој. Енергетските компании се меѓу најголемите во земјава, а некои се и меѓу најпрофитабилните. Зголеменото производство, поголемата ефикасност и инвестициите во овој сектор дополнително ќе влијаат врз економскиот развој на земјава. Според експертите, мора итно да се инвестира во домашното производство на струја и да се престане со уништувањето на енергетскиот сектор. Енергетскиот сектор, изминатиот период, го обележаа предлог-законите што се испратени во Собранието, кои ќе се носат по скратена постапка, зелена транзиција и ослободување од јаглен, инвестициски бум во соларни паркови, но без јасна идеја како да се чува енергијата, пропаѓањето на 14-от обид за хидроцентралата „Чебрен“, како и нови закони за стратегиски партнери од странство, кои треба да инвестираат во гасни и соларни постројки. Универзитетскиот професор Константин Димитров вели дека енергетиката бара големи инвестиции, но со тоа се купува мирот во наредните децении. Според него, императив треба да биде изградбата на хидроцентралата „Чебрен“ на Црна Река, која според најповолното сценарио треба да има моќност од над 450 мегавати и да произведува над 1.000 гигават-часа струја годишно, што е речиси колку сите други хидроцентрали заедно, но не да ги градат странски компании, туку државата. – Македонија мора со државни средства итно да почне со изградба на големи електроенергетски објекти што ќе обезбедат електрична енергија со најниска цена за потребите на граѓаните на Македонија. Постои огромна разлика меѓу сопствено производство на енергија и купување енергија од странство или од приватни производители на тлото на Македонија. Зависни сме од продавачите и има голема можност за уцена, финансиска или политичка. При критични состојби, меѓународните договори не се почитуваат. Сопствените потреби секогаш се приоритет. Постои значителна разлика и во цената на енергијата. При домашно производство, цената е пониска и се штити стандардот на жителите и му се овозможува на стопанството да биде конкурентно способно. Приватниот инвеститор инвестира за сопствен профит – истакнува Димитров. Тој додава дека во тек е тендер за „освежување“ на плановите за борба со климатските промени. – Ние имаме документација, но не се почитува, државата нема визија да го спроведе тоа што е во таа документација. Но и тоа што ќе се направи, се прави без ум, без знаење, се прават планови, а не се добро размислени – вели професорот. Како што споменува Димитров, во актуелната стратегија е предвидена можна изградба на три гасни централи, но рокот е до 2023, што значи дека е истечен. Останува рок од една година, до 2025, да се изгради гасна термоцентрала со можност од 450 мегавати, но на тој план не се прави ништо. И покрај јасна порака до државата од експертската фела самата да ги гради новите енергетски капацитети, во собраниска процедура се четири енергетски предлог-закони со кои во државата треба да се изградат централи и постројки, но со инвестиции од странство. Соларната централа во Пехчево, која треба да ја градат бугарски сопственици, треба да чини околу 52 милиони евра. Соларниот парк „Стипион“ ќе го гради француска компанија преку македонската фирма „Остро солар“. Тие ќе градат во околина на Штип, а треба да чини 270 милиони евра и да има моќност од 400 мегавати. Предлог-законот предвидува грчката компанија „Митилинеос“ да изгради когенеративна гасна централа во Скопје што ќе чини 290 милиони евра, а Македонија ќе ѝ даде државна помош од 50 милиони евра. Потоа белгиска фирма ќе гради соларен парк, со гасна централа и опционално батерии за 174 милиони евра. И сите овие капацитети чинат помалку од 800 милиони евра. Професор Димитров вели дека на државата не ѝ требаат инвестициите од стратегиските инвеститори. – Сѐ што ни е потребно се две когенеративни термоцентрали, една во Скопје, една во Битола, и тоа итно, прекуноќ да се изградат. Тие би чинеле максимум 400 милиони евра. А ова со стратегиските партнер е кражба. Ние насекаде зборуваме дека реалната вредност е далеку пониска од таа што е наведена во договорите. Тоа може да се види и во соседството. Тоа не е крадење, бандитизам е, те пљачкаат, а не можеш да се одбраниш – вели тој. Според професорот на Институтот за термичко и енергетско инженерство при Машинскиот факултет, Ристо Филкоски, треба да се одржуваат домашните енергетски објекти, а не да се избрзува со нивно затворање. Нивното функционирање е од витално значење за енергетската безбедност и стабилното снабдување на земјата. Тие треба да се исклучуваат постепено, во наредните децении, откако претходно ќе се создадат услови за нивна суштинска замена. – Исклучително е важно да се вложат искрени сериозни напори за изградба на нови објекти, заради покривање на базните потреби за енергија. Најреална опција за постепена замена е изградба на комбинирани гасно-парни термоенергетски блокови на природен гас. На пример, одлично би дошле една или две комбинирани гасно-парни постројки на природен гас од типот на ТЕ-ТО. Нивната цена последниве години е мошне прифатлива, а по својата техничка природа се карактеризираат со одлични перформанси во однос на енергетската ефикасност, флексибилностa и можностa за релативно брзи промени на оптоварувањето. Тоа оди во прилог на комбинација на таквите постројки во енергетски систем со позначително учество на ОИЕ – дополнува Филкоски. И професорот на Машинскиот факултет, Атанаско Тунески, нагласува дека е потребно постојано да се зголемува производството на електрична енергија од електроенергетски објекти во државна сопственост, со што ќе се зајакне македонската енергетска сувереност и ќе се обезбеди стабилна енергетска иднина за македонските граѓани и компании. – Ако постои политичка волја, во наредните четири години е можно да се изградат комбинирани когенеративни електроцентрали (термоцентрали-топлани) во Неготино, Скопје, Битола, кои ќе обезбедат сериозни количества базна електрична енергија, како и топлинска енергија за загревање на домаќинствата и пластеничко производство на зеленчук. Паралелно со ова, државата треба да вложува во изградба на фотоволтаични и ветерни електроцентрали на најдобрите можни локации наместо да им го остава тоа на странски инвеститори што ќе ги користат македонските национални ресурси за да обезбедат сериозни профити со продавање на електричната енергија по берзански цени – укажува Тунески. Тој смета дека стратегиски инвеститор во енергетиката ѝ треба на Македонија само за реализација на проектот „Вардарска Долина“, сите други позначајни енергетски објекти Македонија мора сама да ги изгради со сопствени средства затоа што Македонија мора постојано да го зајакнува својот енергетски суверенитет со постојан пораст на сопственото производство на електрична енергија....

Светската трговска организација (СТО) денеска соопшти дека предвидува опоравување на глобалната трговија годинава, но конфликтите, геополитичките тензии и неизвесноста на економската политика претставуваат значителни негативни ризици. СТО очекува обемниот раст во глобалната трговија со стоки да изнесува 2,6 отсто во 2024 година (споредено со прогнозата од 3,3 отсто во октомври) и 3,3 отсто во 2025 година. „Се движиме кон закрепнување на глобалната трговија, благодарение на отпорните синџири на снабдување и силната мултилатерална трговска рамка“, коментираше генералниот директор на СТО, Нгози Оконџо-Ивеала. Таа додаде дека е императив да се ограничат ризиците, како што се геополитичките немири и ситнење на трговијата со цел да се одржи економскиот раст и стабилност. Во извештајот дополнително се проценува дека растот на глобалниот БДП ќе остане стабилен во целина во следните две години, а се очекува да достигне 2,6 отсто во 2024 година и 2,7 отсто во 2025 година. Високите цени на енергенсите и инфлацијата продолжија да влијаат на побарувачката за индустриски стоки минатата година, што доведе до пад од 1,2 отсто на обемот на глобалната трговија со стоки, додека СТО очекуваше зголемување од 0,8 отсто во октомври. „Надолната ревизија главно се должи на резултатите во Европа кои се полоши од очекуваните“, објасни главниот економист на СТО, Ралф Оса....

МЗШВ да седне со откупувачите и да најде решение, бара Трипуновски Иако на почетокот откупот на зелката стартуваше со 30 денари за килограм, денеска откупната цена се движи околу 15 денари, што е далеку под производната цена, објави замнеик министерот за земјоделие Цветан Трипуновски. Барем во овие последни денови Министерот Николовски и Владата во заминување не треба да ги остават македонските земјоделци, да најдат начин, да седнат со откупувачите, да договорат цена којашто е прифатлива за земјоделците. Тоа земјоделците го заслужуваат. Апелирам уште веднаш во текот на утрешниот ден МЗШВ и откупувачите да седнат и да направат стратегија како понатаму ќе се движи откупот на зелка....

Белгискиот производител на автобуси „Ван Хол“, кој се соочи со банкрот, ќе биде преземен од холандската ВДЛ и германскиот „Шмиц Каргобул“, јави дописникот на МИА од Брисел. Како што јави белгиската државна фламанска телевизија ВРТ, ваквата одлука е донесена на синоќешниот состанок на стечајните управници на „Ван Хол“, на кој биле отфрлени останатите доставени понуди за преземање на компанијата, кој има свој погон и во ТИРЗ „Бунарџик“ кај Скопје. Одлуката е донесена откако членот на Управниот одбор на холандскиот производител на автобуси ВДЛ, Ролф-Јан Цвеип се заканил дека неговата компанија ќе ја повлече понудата, доколку до истекот на вчерашниот ден не биде решено кому ќе биде продадена „Ван Хол“. Според донесената одлука, БДЛ ќе ги преземе погоните на „Ван Хол“ за производство на автобуси и тролејбуси, додека германскиот производител на приколки „Шмиц Каргобул“ заедно со неговиот јужноафрикански партнер ГРВ ќе стане сопственик на фабриките за индустриски возила на белгиската компанија. – Среќни сме што можеме да направиме брз рестарт заедно со „ВДЛ Груп“ и „ГРВ/Шмиц Каргобул“, се наведува во соопштението на стечајните управници на „Ван Хол“ објавено по синоќешниот состанок. Интерес за преземање на „Ван Хол“ пројави и белгискиот бизнисмен Гвидо Думари, кој настапи заедно со американската компанија „АБЦ“, која со децении е задолжена за пласман на автобусите на белгискиот производител на пазарот во САД, но неговата понуда беше одбиена. Според еден од стечајните управници на „Ван Хол“, Јерун Поној, доколку била прифатена и понудата на Думари, тогаш ќе требало да се оди на наддавање за избор на идниот сопственик, со што би се изгубиле најмалку шест недели. – Тогаш и производството и дистрибуцијата ќе западнеа во целосен застој. Тоа би ја уништило вредноста на компанијата, ќе имаше негативни последици по вработувањето, а клиентите ќе продолжеа да чекаат, нагласи Поној. Во такви услови, според него, некои работници би можеле да ја напуштат фирмата, која и онака се соочува со недостиг на стручен кадар, што би го отежнало реструктуирањето на компанијата. – Постоеше ризик да се откажат инвеститорите кои се уште беа заинтересирани, додаде Поној. Согласно планот за преземање, до понеделник „Ван Хол“ треба формално да згасне, по што ќе биде преземен од холандско-германскиот тандем. „Шмиц Каргобул“ ќе продолжи да произведува приколки во фабриката на „Ван Хол“ во белгиското место Конингсхојт, а планира и да изгради нов погон на таа локација. ВДЛ, пак, ќе ги преземе погоните за производство автобуси и делови за автобуси на „Ван Хол“. Новите сопственици се обврзуваат да задржат меѓу 650 и 950 од сегашните вработени, но најавуваат дека ќе има нови вработувања на долг рок. Во понеделникот, интернет изданието на белгискиот весник „Соар“, повикувајќи се на извори во синдикатот во „Ван Хол“, објави дека на средба на синдикалните претставници и на раководството на компанијата било договорено да бидат отпуштени меѓу 1550 и 1850 од околу 2500-те работници, со што вкупниот број на вработени би се намалил на меѓу 650 и 950. Синдикалните претставници во изјава за „Соар“ порачаа дека сакаат новите сопственици на компанијата „првенствено да водат сметка за зачувување на работните места“. – Не би сакале сценарио каде што купувачот е заинтересиран само за преземање на технологијата, брендот и клиентите, посочија од синдикатот во понеделникот. „Ван Хол“ е семејна компанија за производство на автобуси, тролејбуси и приколки основана во 1947 година. Фирмата има околу 4100 работници во ширум светот, од кои најголемиот дел се во нејзините погони во Конингсхојт и во Скопје....

Опасноста од долготрајна инфлација е поголема во Велика Британија отколку во САД, рече денеска официјалната претставничка на Банката на Англија, Меган Грин во напис за „Фајненшл тајмс“. Според неа, пазарите сега очекуваат Банката на Англија да ги намали каматните стапки порано од американската централна банка, ФЕД. Главната причина за овие очекувања, според Грин, е изненадувачки високата мартовска инфлација во САД. Меган Грин смета дека очекувањата на инвеститорите се преуранети и предупредува на опасноста од долгорочна инфлација во Велика Британија. Инфлацијата во САД се зголеми во март од 3,2 отсто во февруари на 3,5 отсто, објави вчера Американското биро за статистика на трудот. Пазарите очекуваа помала мартовска инфлација во САД од 3,4 отсто, а сега е највисока од септември 2023 година, според веб-страницата на организацијата. Банката на Англија на 21 март на својата веб-страница објави дека одлучила да ја задржи референтната каматна стапка на 5,25 отсто по петти пат по ред, во согласност со очекувањата на пазарот. Референтната каматна стапка во Велика Британија останува на највисоко ниво во последните 16 години. Следната одлука за каматна стапка во Велика Британија ќе биде објавена на 9 мај....